Πλειστηριασμοί: Τι ισχύει για την προστασία της α’ κατοικίας

Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί αλλά και η δυνατότητα πωλήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων σε fund, δημιουργούν νέα δεδομένα. Ευνοικές θα είναι οι συνθήκες μόνο για τους δανειολήπτες που βρίσκονται σε πραγματική οικονομική αδυναμία και όχι στους «στρατηγικούς» κακοπληρωτές.

Οι δανειολήπτες θα πρέπει να απευθυνθούν αρχικά στην τράπεζά τους ώστε να αναζητήσουν την κατάλληλη για αυτούς ρύθμιση της οφειλής τους.

Πολλοί δανειολήπτες αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Πώς μπορούν να προστατεύσουν την πρώτη κατοικία τους και ποιοι είναι οι τρόποι και τα κριτήρια;

Οδηγίες δίνει η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή μέσα από τις παρακάτω ερωτα-απαντήσεις:

Είμαι μισθωτός. Μετά τις τελευταίες περικοπές στους μισθούς βρίσκομαι σε αδυναμία να εξυπηρετήσω τα χρέη μου. Τι μπορώ να κάνω;

Για τα χρέη που προέρχονται από δάνεια και πιστωτικές κάρτες από πιστωτικά ιδρύματα, μπορείτε κατ’ αρχήν να απευθύνεστε σε αυτά και να ζητήσετε ρύθμιση των χρεών σας. Εφόσον τα πιστωτικά ιδρύματα αρνούνται ή η ρύθμιση που σας προτείνουν δεν είναι συμφέρουσα, μπορείτε ενδεχομένως να αξιοποιήσετε τις διατάξεις του ν. 3869/2010, όπως τροποποιήθηκε με το Νόμο 4161/2013, για τη ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων και να επιτύχετε ρύθμιση των χρεών από το δικαστήριο.

Με ποιο τρόπο προστατεύεται η κύρια κατοικία από τους πλειστηριασμούς;

Ισχύει η προστασία της κύριας κατοικίας μέσω της υπαγωγής στο ν.3869/2010 έως την 31.12.2018, ο οποίος κατόπιν των τροποποιήσεων του με τους ν.4336/15 και ν. 4346/15 και τις προϋποθέσεις που αυτοί θέτουν και σε συνδυασμό με την υπ’ αρ. 54/15.12.2015 Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής της Τράπεζας της Ελλάδος και την με αρ. πρωτ. 130377/15 ΚΥΑ, παρέχει απόλυτη προστασία της κύριας κατοικίας του οφειλέτη που βρίσκεται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμών έναντι όλων των δανειστών (τράπεζες, ιδιώτες, εταιρείες κτλ) αλλά και για οφειλές προς δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, αμέσως μετά την υποβολή αίτησης υπαγωγής στο νόμο και μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης. Επιπλέον, η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 3 του ν.4354/2015 σχετικά με τις συμβάσεις πώλησης και μεταβίβασης απαιτήσεων από συμβάσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων και πιστώσεων, αναστέλλεται ως προς τις καταναλωτικές δανειακές συμβάσεις και πιστώσεις, τις δανειακές συμβάσεις με υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης πρώτης κατοικίας και τα δάνεια και τις πιστώσεις προς σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και τα δάνεια με εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου, μέχρι την 15η Μαρτίου 2016 (μετά την τροποποίηση του με το άρθρο Τρίτο, παρ. 3 του ν.4366/2016).

Ποια είναι τα κριτήρια υπαγωγής στην παρούσα διάταξη;

Οι πλειστηριασμοί αναστέλλονται, εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα εξής κριτήρια: α) η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ. β) το καθαρό οικογενειακό εισόδημα χωρίς τις κρατήσεις για τα ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης, να είναι μέχρι 35.000 ευρώ γ) η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας να είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό, το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.

Πως εκτιμώνται τα περιουσιακά στοιχεία;

Τα περιουσιακά στοιχεία εκτιμώνται βάσει της αντικειμενικής αξίας, και για όσα βρίσκονται εκτός συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού, ο προσδιορισμός της αξίας αυτών θα γίνεται βάσει των κείμενων φορολογικών διατάξεων όπως αυτές κάθε φορά ισχύουν. Στα περιουσιακά στοιχεία συμπεριλαμβάνονται και οι καταθέσεις και οι κινητές αξίες του οφειλέτη, ήτοι μετοχές, ομόλογα, λογαριασμοί σε αλλοδαπό νόμισμα, πάσης φύσεως επενδυτικά προϊόντα εξαιρουμένων των συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών προϊόντων.

Πως αποδεικνύονται τα περιουσιακά στοιχεία;

Ο δανειστής κατά τη διάρκεια απαγόρευσης του πλειστηριασμού δύναται να καλέσει τον οφειλέτη να προσκομίσει, εντός ενός (1) μήνα,

α) αντίγραφα τίτλων ιδιοκτησίας για ακίνητα που έχουν αποκτηθεί μετά την 01-01-2007 και φύλλο υπολογισμού αξίας ακινήτου για ακίνητα που έχουν αποκτηθεί πριν την 01-01-007
β) βεβαίωση συγκριτικών στοιχείων της αρμόδιας φορολογικής αρχής με αναφορά επί του ποσού του ακινήτου για ακίνητα εκτός του αντικειμενικού προσδιορισμού,
γ) αντίγραφο τελευταίων δηλώσεων Ε1 και Ε9
δ) αποδεικτικό έγγραφο βεβαίας χρονολογίας με νωρίτερη ημερομηνία την 20η Νοεμβρίου 2013 σχετικά με το ύψος των καταθέσεων και των κινητών αξιών,
ε) βεβαίωση ή κάρτα ανεργίας και
στ) πιστοποιητικό αναπηρίας.

Κατά τη διάρκεια αναστολής πλειστηριασμού οι δανειολήπτες οφείλουν να καταβάλλουν κάποια μηνιαία καταβολή;

Ο οφειλέτης υποχρεούται κατά τη διάρκεια αναστολής πλειστηριασμού, να καταβάλλει μηνιαία δόση ανάλογα με την πραγματική οικονομική του κατάσταση. Σε οφειλέτες με μηδενικό εισόδημα ή με εισόδημα που ισούται μέχρι του ποσού του επιδόματος ανεργίας, κι εφόσον αυτοί πληρούν τις σωρευτικές προϋποθέσεις υπαγωγής στο νόμο, παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών.

Πώς θα υπολογίζεται η ελάχιστη μηνιαία καταβολή;

Όσον αφορά: α) μισθωτούς και συνταξιούχους ιδιωτικού και δημοσίου τομέα β) ελεύθερους επαγγελματίες με τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας και γ) ανέργους με εισοδήματα πέραν του επιδόματος ανεργίας, η δόση προς τους δανειστές ορίζεται σε ποσοστό 10% επί του καθαρού μηνιαίου εισοδήματός τους, όταν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τις 15.000 ευρώ. Για οικογενειακά εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ υπολογίζεται ποσοστό 10% μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ και ποσοστό 20% στο υπερβάλλον εισόδημα.