Δημήτρης Αναστασόπουλος: Στο «κόκκινο» οι δανειολήπτες - Ποιοι και πώς θα προστατευτούν

Πώς να πληρώσει ένας δανειολήπτης το δάνειο του όταν δεν έχει δουλειά; Και πώς θα μειωθεί το ποσοστό των κόκκινων δανείων αν δεν υπάρχει παράλληλα σχέδιο για εθνική οικονομική ανάκαμψη;

Γράφει ο Δημήτρης Αναστασόπουλος - Δικηγόρος

Η μεγαλύτερη δυσκολία των δανειοληπτών δεν είναι οι οφειλές τους στις τράπεζες αλλά το ότι θα πρέπει να προσαρμοστούν απότομα από έναν τρόπο ζωής που ήταν πολύ καλύτερο από τη σημερινή πραγματικότητα η οποία τους δημιουργεί βασικά προβλήματα επιβίωσης αλλά το χειρότερο δεν τους αφήνει ελπίδα ανάκαμψης.

Όταν χρωστάς στην τράπεζα και δεν είσαι συνεπείς στις υποχρεώσεις σου δεν είναι μόνο ότι δημιουργείται ανασφάλεια για το μέλλον αλλά βάλλεται και η αξιοπρέπεια των δανειοληπτών.

Αντιμετωπίζονται ως κακοπληρωτές και φορτώνονται πάνω τους την οικονομική κρίση που τους οδήγησε σε αυτό το σημείο.

Το βασικότερο είναι η αποδοχή του προβλήματος. Όσο δύσκολο και αν φαίνεται στην αρχή πρέπει να το αποδεχτούν. Να ανασυγκροτήσουν τις δυνάμεις τους, να συγκεντρώσουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα και την αλληλογραφία από την τράπεζα.

Οι δανειολήπτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι όλα τα χαρτιά τα μαζευούμε καθώς υπάρχουν προσθεμίες και ταυτόχρονα δεν εξαφανιζόμαστε από την τράπεζα στην οποία χρωστάμε γιατί υπάρχει περίπτωση το πιστωτικό ίδρυμα να κάνει μία πρόταση για ρύθμιση ή ακόμα και κούρεμα. Το επόμενο βήμα είναι να κάνουν έρευνα αγοράς για να καταλήξουν σε κάποιο δικηγόρο για υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Τα βήματα των δανειοληπτών:

Κώδικας δεοντολογίας τραπεζών - Υποχρεωτική διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης των δανείων που δεν έχουν καταγγελθεί με προθεσμίες και υποχρεώσεις και από τα δύο μέρη.

Ειδικότερα εάν ο δανειολήπτης έχει δάνειο σε καθυστέρηση τουλάχιστον 60 ημερών τότε θα λάβει από την Τράπεζα ταχυδρομικώς μία επιστολή.

Η εν λόγω επιστολή καλεί τον δανειολήπτη να ανταποκριθεί εντός σύντομης προθεσμίας και να υποβάλλει στο υποκατάστημα της Τράπεζας συμπληρωμένο το τυποποιημένο έντυπο του Κώδικα Δεοντολογίας μαζί με μία σειρά από φορολογικά και οικονομικά έγγραφα προκειμένου η Τράπεζα να αξιολογήσει την οικονομική κατάσταση του ιδιώτη ή της επιχείρησης και να προτείνει την κατάλληλου τύπου ρύθμιση σύμφωνα με αυτές που προβλέπονται στον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών.

Στη περίπτωση που δεν ανταποκριθεί ο δανειολήπτης, τότε θα αποσταλεί και δεύτερη επιστολή που θα τον καλεί για τελευταία φορά να αποστείλει συμπληρωμένο το έντυπο.
Εάν και τότε δεν το κάνει, τότε θα χαρακτηριστεί ως μη συνεργάσιμος και η Τράπεζα θα έχει το δικαίωμα να καταγγείλει το δάνειο και να εκδώσει διαταγή πληρωμής.

Εξωδικαστική ρύθμιση δανείων – Σε κάθε σημείο μπορεί να γίνει ελεύθερη διαπραγμάτευση απευθείας με την τράπεζα. Χρήσιμο είναι να κρατάμε επικοινωνία με την Τράπεζα γιατί σήμερα προσφέρονται αρκετά καλές ρυθμίσεις, κυρίως στα καταναλωτικά δάνεια.

Νόμος Κατσέλη - Δίνει τη δυνατότητα διάσωσης της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμό. Οι διατάξεις του «Νόμου Σταθάκη» (του αναθεωρημένου Ν.3869/2010 ή «Νόμου Κατσέλη») που ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2016 έως την 31η Δεκεμβρίου του 2018, προστατεύουν αποτελεσματικά την πρώτη κατοικία των πολιτών που βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία.

Αναλυτικά, ο Νόμος ορίζει ότι ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει στο δικαστήριο αίτηση και σχέδιο διευθέτησης οφειλών ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση κύρια κατοικία με ή χωρίς προσημείωση ή υποθήκη, αν ισχύουν οι εξής προϋποθέσεις:

Το μηναίο εισόδημά του δανειολήπτη δεν πρέπει να ξεπερνά συνολικά:

• για τον άγαμο τις 1.159,4 ευρώ,
• για ένα ζευγάρι τις 1972 ευρώ,
• για ένα ζευγάρι με ένα παιδί τις 2448 ευρώ και
• για ένα ζευγάρι με δύο παιδιά τις 2924 ευρώ και η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας να μην υπερβαίνει ομοίως μια ελάχιστη αξία α) για τον άγαμο τις 180.000 ευρώ, β) για τον έγγαμο τις 220.000 ευρώ και γ) με προσαύξηση κατά 20.000 ευρώ ανά παιδί και μέχρι 3 παιδιά.

Εφόσον η αίτηση γίνει δεκτή τότε αναδιαρθρώνονται τα δάνεια με βάση τις δυνατότητες αποπληρωμής και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη, κυρίως όμως με βάση την εμπορική αξία της κύριας κατοικίας του.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι τα πρώτα 3 χρόνια ο δανειολήπτης θα πληρώνει μηνιαίως μια δόση ανάλογα με το διαθέσιμο μηνιαίο εισόδημά του στη συνέχεια όμως για τη διάσωση της κατοικίας του θα πρέπει να πληρώσει εντόκως συνολικά σε 20 χρόνια με μηνιαίες δόσεις κάτι λιγότερο από την εμπορική αξία του ακινήτου ( αφαιρούνται τα έξοδα της εκτέλεσης).
Για την υποβολή και την συζήτηση της αίτησης για υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη απαιτείται η συνδρομή δικηγόρου.

Συνεισφορά του Δημοσίου στην αποπληρωμή της δόσης του νόμου Κατσέλη

Ο δανειολήπτης μπορεί να υποβάλει αίτηση στο Ελληνικό Δημόσιο για τη μερική κάλυψη του ποσού της μηνιαίας καταβολής που ορίζει η δικαστική απόφαση του νόμου Κατσέλη για τη διάσωση της κύριας κατοικίας. Αίτηση μπορεί να υποβάλει για λογαριασμό του δανειολήπτη και η Τράπεζα ενημερώνοντας τον εγγράφως. Η διάρκεια της συνεισφοράς δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία έτη.

Οι προϋποθέσεις είναι οι εξής:

Η αντικειμενική αξία κύριας κατοικίας να κυμαίνεται μεταξύ 120.000 και 220.000 ευρώ, προσαυξημένη ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη (ένας ενήλικας: 120.000 ευρώ, ζευγάρι: 160.000 ευρώ και 20.000 ανά τέκνο), και το ετήσιο εισόδημα να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, δηλαδή να κυμαίνεται από 8.180 έως 24.000 ευρώ (άγαμος: 8.180 ευρώ, ζευγάρι: 13.917 ευρώ και κάθε παιδί: 3.361 ευρώ).

Άμυνα κατά της εκτέλεσης

• Μετά την καταγγελία της σύμβασης η τράπεζα έχει τη δυνατότητα να προβεί στην έκδοση διαταγής πληρωμής, επιτυγχάνοντας με αυτόν τον τρόπο την απόκτηση εκτελεστού τίτλου κατά του οφειλέτη της και τυχόν του εγγυητή.
• Σε περίπτωση επίδοσης της διαταγής πληρωμής ο δανειολήπτης μπορεί να ασκήσει ανακοπή κατά της διαδικασίας, που ξεκινά, εντός προθεσμίας 15 εργασίμων ημερών, καθώς και αίτηση αναστολής εκτέλεσης, προκειμένου να αποτρέψει οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια της τράπεζας και δη, την κατάσχεση και τον πλειστηριασμό της περιουσίας του.
• Εάν ο οφειλέτης δεν ασκήσει ανακοπή, απορριφθεί η αίτηση αναστολής ή η ασκηθείσα ανακοπή, τότε η τράπεζα προβαίνει σε κατάσχεση της περιουσίας, με σκοπό τον πλειστηριασμό του πράγματος, που κατασχέθηκε. Αντίγραφο της κατασχετήριας έκθεσης επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή. Ο δανειολήπτης μπορεί να την προσβάλλει με ανακοπή εντός 45 ημερολογιακών ημερών από την ημέρα της κατάσχεσης.
  
  
• Εάν η κατασχετήρια έκθεση έχει σφάλματα, ιδίως ως προς την περιγραφή του κατασχεθέντος, την εκτίμηση και την τιμή πρώτης προσφοράς, τότε έχει δυνατότητα να ασκήσει ανακοπή το αργότερο 15 εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού.
  
  
• Τέλος, ο πλειστηριασμός δεν μπορεί να διενεργηθεί νωρίτερα από επτά μήνες και αργότερα από οκτώ μήνες από την περάτωση της κατάσχεσης. Ο οφειλέτης μπορεί να προσβάλλει τη διαδικασία του πλειστηριασμού μέσα σε 30 ημέρες από την ημέρα του πλειστηριασμού ή αναπλειστηριασμού αν πρόκειται για κινητά και σε 60 ημέρες αφότου μεταγράφηκε η περίληψη της κατακυρωτικής έκθεσης, αν πρόκειται για ακίνητα.

Για κάθε δικαστική ενέργεια απαιτείται η συνδρομή δικηγόρου. Για τα χαμηλά εισοδήματα παρέχεται δωρεάν δικηγόρος από το Υπουργείο Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μέσω του θεσμού της νομικής βοήθειας με απλή αίτηση στο Πρωτοδικείο της περιοχής διαμονής.

0104

0204

0304

0404