Αναστασόπουλος στο Newsbomb.gr: Οι διαφορές και οι ομοιότητες του νέου με τον παλιό νόμο Κατσέλη
Τι αναφέρει ο δικηγόρος Δημήτρης Αναστόσοπουλος στο Newsbomb.gr για το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Μετά τη λήξη του άρθρου 9 του 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) ως προς τη δυνατότητα διάσωσης της κύριας κατοικίας (η προθεσμία ήταν μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2019), ο νόμος Κατσέλη συνεχίζει να υφίσταται ως διαδικασία αναδιάρθρωσης οφειλών, μόνο που όσοι υποβάλλουν αίτηση για υπαγωγή από την 1η Μαρτίου 2019 και μετά, ναι μεν μπορούν να διαγράψουν μέρος ή και σημαντικό μέρος των χρεών τους, δεν δικαιούνται όμως να διασώσουν τη κύρια κατοικία τους.
Σημείωση: Όσοι έχουν ήδη καταθέσει αίτηση υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2019 μπορούν να διασώσουν τη κύρια κατοικία τους με το νομικό πλαίσιο και τις προϋποθέσεις και ίσχυαν μέχρι εκείνη την ημερομηνία.
Το νέο νομικό πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας (ν. 4605/2019) δίνει τη δυνατότητα διάσωσης της κύριας κατοικίας του δανειολήπτη, μέσω υποβολής αιτήσεως σε ηλεκτρονική πλατφόρμα και όχι με δικαστική απόφαση όπως στο νόμο Κατσέλη.
Τα κριτήρια ένταξης είναι πολύ πιο αυστηρά και οι προϋποθέσεις πολλές. Πρόκειται για ένα νόμο με προσωρινή ισχύ και η τελευταία ημέρα υποβολής της αιτήσεως είναι η 31η Δεκεμβρίου 2019.
Στο νέο πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας (ν. 4605/2019) δικαίωμα υπαγωγής έχουν όλοι, ανεξαρτήτως ιδιότητας (δηλαδή πτωχευτικής ικανότητας ή μη) και ρυθμίζονται για πρώτη φορά επαγγελματικά δάνεια αρκεί τα δάνεια αυτά να έχουν εξασφάλιση (υποθήκη ή προσημείωση) στη κύρια κατοικία του δανειολήπτη.
Μια βασική διαφορά ανάμεσα στο νόμο Κατσέλη και στο νέο πλαίσιο (ν. 4605/2019) είναι ότι υπάρχει όριο ως προς το ύψος των οφειλών που εντάσσονται στη ρύθμιση, για τις επιχειρηματικές οφειλές το ποσό αυτό είναι οι 100.000 ευρώ ανά πιστωτή ενώ για τις προσωπικές (στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια) οι 130.000 ευρώ ανά πιστωτή.
Επιπλέον, προβλέπεται κούρεμα των οφειλών που εντάσσονται στη ρύθμιση, το οποίο εξαρτάται από την εμπορική αξία της κύριας κατοικίας του δανειολήπτη καθώς και επιδότηση από το Ελληνικό Δημόσιο μέρους της μηνιαίας δόσης προς τη Τράπεζα κατά ποσοστό που μπορεί να φτάνει μέχρι και το ½ της δόσης αυτής, ανάλογα με το εισόδημα της οικογένειας του δανειολήπτη.
Η ρύθμιση δεν είναι καθολική, δηλαδή δεν ρυθμίζονται οι υπόλοιπες υποχρεώσεις του νοικοκυριού όπως χρέη προς το Δημόσιο, τα Ασφαλιστικά Ταμία και τα δάνεια χωρίς εξασφάλιση στη κύρια κατοικία. Αν υπάρχουν τέτοιες οφειλές, οι δανειολήπτες θα πρέπει να τις ρυθμίσουν ξεχωριστά με τις ρυθμίσεις που ισχύουν για το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία ενώ για τις οφειλές προς Τράπεζες που δεν ρυθμίζονται με τον παρόντα νόμο, θα πρέπει να τις ρυθμίσουν εξωδικαστικά ( 1.Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών, 2. διαμεσολάβηση, 3. ελεύθερη διαπραγμάτευση).
Οι παραπάνω δυνατότητες λοιπόν δημιουργούν ένα σύνθετο πλέγμα ρυθμίσεων που προκειμένου να λειτουργήσει πρέπει σε πολλές περιπτώσεις ο οφειλέτης να κινηθεί συνδυαστικά και να επιλέξει τη κατάλληλη για αυτόν ρύθμιση και πλαίσιο νόμου.
Την ίδια στιγμή πρέπει να υπάρχουν αθροιστικά μια σειρά από άλλες προϋποθέσεις όπως η αξία του συνόλου της περιουσίας της οικογένειας πέραν της κύριας κατοικίας, οι καταθέσεις, η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας κλπ.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις υπαγωγής;
1. Το δάνειο πρέπει να είναι σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών κατά την 31-12-2018
2. Το δάνειο πρέπει να έχει εξασφάλιση στη κύρια κατοικία του δανειολήπτη (υποθήκη ή προσημείωση) που βρίσκεται στην Ελλάδα.
3. Το υπόλοιπο της οφειλής να μην υπερβαίνει τις 130.000 ευρώ ανά πιστωτή ή τις 100.000 ευρώ ανά πιστωτή αν στις οφειλές που αιτείται η ρύθμιση τους περιλαμβάνονται και επιχειρηματικά δάνεια. Στα ως άνω ποσά συμπεριλαμβάνονται κεφάλαιο, λογιστικοποιημένοι τόκοι και έξοδα εκτέλεσης.
4. Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ και τις 175.000 ευρώ αν στις οφειλές που αιτείται η ρύθμιση τους περιλαμβάνονται και επιχειρηματικά δάνεια.
5. Το οικογενειακό εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 12.500 ευρώ με προσαύξηση κατά 8.500 ευρώ για τον σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος και μέχρι 3 μέλη.
6. Αν το σύνολο των οφειλών που αιτείται η ρύθμισή τους υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ τότε η ακίνητη περιουσία του αιτούντα, του συζύγου και των εξαρτώμενων μελών να μην ξεπερνά τα 80.000 ευρώ (μαζί με τα μεταφορικά μέσα του αιτούντα και του συζύγου).
7. Οι καταθέσεις, πολύτιμα μέταλλα, νομίσματα κλπ να μην υπερβαίνουν τα 15.000 ευρώ.
8. Να μην έχει εκδοθεί οριστική απόφαση του νόμου Κατσέλη που απορρίπτει λόγω δόλιας περιέλευσης του αιτούντος σε αδυναμία πληρωμής ή λόγω ύπαρξης επαρκούς περιουσίας του αιτούντος ή που δέχθηκε την αίτηση, ακόμα κι αν ο οφειλέτης εξέπεσε από την ρύθμιση του 3869/2010.
Με συμφέρει ο νέος νόμος ή είναι καλύτερα να ρυθμίσω εξωδικαστικά τα δάνειά μου απευθείας με τις Τράπεζες
Το νέο πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας είναι σίγουρα ωφέλιμο για όσους έχουν μικρές οφειλές και μόνο μια κατοικία. Εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις υπαγωγής τότε σίγουρα η επιδότηση της μηνιαίας δόσης από το Ελληνικό Δημόσιο και η διαγραφή του χρέους από το ποσό που ξεπερνά το 120 % της εμπορικής αξίας της κατοικίας του δανειολήπτη και πάνω είναι τα δύο βασικά κίνητρα για να υπαχθεί κάποιος στη ρύθμιση.
Όσοι όμως έχουν περιουσία η οποία είναι σημαντικής αξίας ούτως ή άλλως δεν μπορούν να υπαχθούν στο νέο πλαίσιο (αν οφειλή ξεπερνά τις 20.000 ευρώ τότε η αξία της ακίνητης περιουσίας, πέραν της κύριας κατοικίας, δεν μπορεί να είναι πάνω από 80.000 ευρώ) και ενδεχομένως θα πρέπει να επιλέξουν την εξωδικαστική ρύθμιση απευθείας με τις τράπεζες αφού είναι ο μόνος τρόπος να διασώσουν τη περιουσία τους.
Αν κάποιος ήθελε να κωδικοποιήσει τις σημαντικότερες διαφορές ανάμεσα στην εξωδικαστική ρύθμιση και τη ρύθμιση του νέου πλαισίου προστασίας της κύριας κατοικίας θα σημείωνε τα εξής;
Με την εξωδικαστική ρύθμιση μπορείς να σώσεις όλη την ακίνητη περιουσία
Με την πλατφόρμα μόνο την κύρια κατοικία
Και στις δύο ρυθμίσεις πληρώνεις συνολικά περίπου την εμπορική αξία του ακινήτου (120% στη πλατφόρμα)
Στην εξωδικαστική ρύθμιση δεν προβλέπεται επιδότηση της μηνιαίας δόσης όπως στη πλατφόρμα
Στη πλατφόρμα γίνεται άρση φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου
Η προθεσμία υποβολής αίτησης στη πλατφόρμα είναι μέχρι το τέλος του 2019
Στη πλατφόρμα δεν υπάρχει καθολική ρύθμιση, το ίδιο και στην εξωδικαστική ρύθμιση
Η πλατφόρμα είναι σίγουρα επωφελής για νοικοκυριά με μικρές οφειλές και χαμηλά εισοδήματα
Ποιοι δεν μπορούν να υπαχθούν:
- όσοι έχουν κόκκινο δάνειο από τις αρχές του 2019 και μετά, πρέπει το δάνειο να είναι ληξιπρόθεσμο για τουλάχιστον 90 ημέρες μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2018.
- Όσοι έχουν σταματήσει να πληρώνουν τα δάνειά τους εδώ και καιρό αφού το όριο των 130.000 για στεγαστικά και 100.000 για επιχειρηματικά συμπεριλαμβάνει τόκους και έξοδα.
- Δεν ρυθμίζονται δάνεια με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου.
- Όσοι έχουν απορριφθεί από το νόμο Κατσέλη λόγω δολιότητας, ή λόγω επαρκούς περιουσίας, όσοι έχουν υπαχθεί και όσοι έχουν υπαχθεί αλλά εκπέσει της ρύθμισης.
- Επίσης, δεν ρυθμίζονται δάνεια που έχουν ρυθμιστεί σύμφωνα με τα άρθρα 99 επ. του Ν. 3588/2007 (Πτωχευτικός Κώδικας) τα άρθρα 61 έως 67 του ν. 4307/2014 (νόμος Δένδια) ή το 4469/2017 (εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων), ούτε υπάρχει εκκρεμής αίτηση ρύθμισης τους κατά τις διατάξεις αυτές.
Τέλος, αξίζει να τονίσουμε ότι η ρύθμιση είναι απόλυτα δεσμευτική για τον δανειολήπτη αφού η πρόταση ρύθμισης του πιστωτή, που έγινε αποδεκτή από τον δανειολήπτη αποτελεί εκτελεστό τίτλο, δυνάμει του οποίου μπορεί να επισπευσθεί αναγκαστική εκτέλεση στη λοιπή περιουσία του αιτούντα πλην της κύριας κατοικίας του, καθώς και στην κύρια κατοικία, αν ο οφειλέτης εκπέσει της ρύθμισης.
