Τα πέντε διδάγματα της κρίσης κατά τη Λούκα Κατσέλη
«Πιο διαχειρίσιμο πολιτικά και οικονομικά, και με μειωμένο υφεσιακό αντίκτυπο» σε σύγκριση με τα προηγούμενα δύο χαρακτήρισε το τρίτο μνημόνιο η Λούκα Κατσέλη σε διάλεξή της στο London School of Economics με θέμα τα διδάγματα από την κρίση.
Επικριτική έναντι των ευρωπαϊκών θεσμών για τις «υφεσιακές» πολιτικές στην Ελλάδα
Όπως ανέφερε η πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, θεωρεί το νεότερο μνημόνιο φυσιολογικό προϊόν της κρίσης, έναν συμβιβασμό που προβλέπει μειωμένους και ρεαλιστικούς στόχους ως προς τα πρωτογενή πλεονάσματα, πρόνοια για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, δίνει προτεραιότητα στη μεταρρύθμιση της αγοράς προϊόντων, στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού και συνοδεύεται από συμφωνία επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους μετά την πρώτη αξιολόγηση.
Σε ό,τι αφορά το χρέος, η κα Κατσέλη, όπως μετέδωσε ο Σκάι, είπε ότι με βάση τους υπολογισμούς της το χρέος ως έχει μπορεί να είναι βιώσιμο, «αλλά αυτό δε σημαίνει ότι η αναδιάρθρωσή του δεν είναι αναγκαία». Ο λόγος, όπως είπε, είναι ότι θα έδινε ένα σήμα εμπιστοσύνης και θα αποτελούσε νεύμα προς τους επενδυτές.
Η κα Κατσέλη συνόψισε σε πέντε τα διδάγματα της κρίσης, όντας άκρως επικριτική έναντι των ευρωπαϊκών θεσμών για τις «υφεσιακές» πολιτικές που επέβαλαν στην Ελλάδα.
Το πρώτο μάθημα, είπε, είναι ότι σε μια μικρή οικονομία η ύπαρξη των δίδυμων ελλειμμάτων, δημοσιονομικού και ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, την καθιστούν ακόμα πιο ευάλωτη και παράγουν μη βιώσιμο χρέος. Ενδεικτικά ανέφερε πως παρά τον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης των δεκαετιών του 1980 και του 1990 η Ελλάδα ανέπτυξε σοβαρό κενό ανταγωνιστικότητας και τελικά συσσώρευσε ελλείμματα που την άφησανεκτεθειμένη σε κερδοσκοπικές επιθέσεις.
Ως δεύτερο μάθημα επισήμανε το ότι οι επιθετικές εμπροσθοβαρείς περιοριστικές πολιτικές μπορούν να διαβρώσουν τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών. Επ’ αυτού σημείωσε ότι η δομή της εκάστοτε οικονομίας παίζει ρόλο και ότι οι πιστωτές της Ελλάδας είχαν στο νου τους καταρτίζοντας το μνημόνιο το βορειοευρωπαϊκό μοντέλο οικονομίας με τις μεγάλες επιχειρήσεις και τη δυνατότητα προσαρμογής κερδοφορίας και τιμών. Αντίθετα στην Ελλάδα που η οικονομία βασίζεται σε μικρές επιχειρήσεις, σημείωσε η κα Κατσέλη, η δραματική μείωση της ρευστότητας οδήγησε σε πολλά λουκέτα, σε υψηλή ανεργία, σε δραματική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και κατά συνέπεια σε επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών.
Το τρίτο μάθημα από την κρίση κατά τη Λούκα Κατσέλη είναι ότι η επιλογή και η αλληλουχία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι κρίσιμης σημασίας. Στην Ελλάδα, ανέφερε, πολλές μεταρρυθμίσεις ανταγωνίζονταν την ανάπτυξη όντας «μεταμφιεσμένα δημοσιονομικά μέτρα». Έδωσε ως παράδειγμα τη μεταρρυθμιστική ατζέντα στην αγορά εργασίας με την εσωτερική υποτίμηση που οδήγησε σε περαιτέρω μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών.
Ως τέταρτο μάθημα από την κρίση προσδιόρισε τη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας ύπαρξης ενός αποτελεσματικού δικτύου κοινωνικής προστασίας για την επίτευξη βιώσιμων δημοσίων οικονομικών. Η κα Κατσέλη είπε ότι η σημερινή κατάσταση στη χώρα για πολλούς πολίτες είναι άμεση συνέπεια μιας κακοσχεδιασμένης πολιτικής λιτότητας.
Τέλος, είπε ότι διδαχθήκαμε πως για να γίνει αποτελεσματική διαχείριση μίας κρίσης, οι θεσμοί της ΕΕ πρέπει να προωθούν την οικονομική σταθερότητα, αλλά με τρόπο που να συνάδει με τη διατήρηση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και τη δημοκρατική νομιμοποίηση των θεσμών αυτών. Η Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας σχολίασε χαρακτηριστικά ότι τις μέχρι τώρα κρίσεις η Ευρώπη τις διαχειρίστηκε μέσω μίας διακυβερνητικής διαδικασίας που ήταν χρονοβόρα και ανεπαρκής να εξαλείψει τα συστημικά ρίσκα, με την τρόικα να έχει ασθενή δημοκρατική νομιμοποίηση σε εθνικό επίπεδο στις χώρες εφαρμογής προγραμμάτων διάσωσης. Αποτέλεσμα της διαχείρισης των κρίσεων είναι ο αυξημένος ευρωσκεπτικισμός, είπε η κα Κατσέλη.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση από το ακροατήριο είπε ότι ακόμα και αν η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν ανακοίνωνε τα πραγματικά δημοσιονομικά μεγέθη που οδήγησαν στο πρώτο μνημόνιο, δε θα έκανε καμία διαφορά καθώς τέτοια στοιχεία δεν μπορούν να κρυφτούν από τις αγορές και τους κερδοσκόπους. Είπε ότι η πραγματική κατάσταση της οικονομίας ήταν γνωστή πριν από την ανάληψη εξουσίας από τον Γιώργο Παπανδρέου, αλλά το δικό της λάθος ήταν ότι θεωρούσε πως η κυβέρνηση θα είχε περισσότερο χρόνο για μια πολύ πιο σταδιακή δημοσιονομική προσαρμογή.
Θέλοντας να κλείσει την ομιλία της με έναν αισιόδοξο τόνο, είπε ότι στόχος πρέπει να είναι η προώθηση μίας εθνικής ατζέντας για βιώσιμη οικονομική και κοινωνική μεταμόρφωση μέσω νέων επενδύσεων σε εμπορεύσιμους τομείς, με βασικό ζητούμενο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας.
Προκλήσεις υπάρχουν, είπε Λούκα Κατσέλη, αλλά πρέπει να αλλάξουμε το στίγμα της Ελλάδας σε μια χώρα ευκαιριών.
Η πρόεδρος της ΕτΕ εκτίμησε εξάλλου ότι το ασφαλιστικό θα περάσει τελικά παρά τις αντιδράσεις με ορισμένες τροποποιήσεις, ενώ σε ερώτηση του επικεφαλής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου του LSE(που διοργάνωσε τη διάλεξη μαζί με την Ένωση Ελλήνων Τραπεζιτών Μ. Βρετανίας) Κέβιν Φέδερστοουν για το αν η κυβέρνηση θα είναι μέχρι το καλοκαίρι στην εξουσία, η κα Κατσέλη απάντησε ότι είναι αισιόδοξη.
.jpg)
.jpg)
