Η αιθαλομίχλη στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Του Νίκου Κατσαρού*

Τα μέτρα θα εφαρμόζονταν όταν οι τιμές της αιθαλομίχλης θα ξεπερνούσαν το όριο των 150 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο αέρα. Και εδώ είναι το ερώτημα: δηλαδή όταν οι τιμές είναι 145 ή 130 ή ακόμα και 100, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει επιβάρυνση στην υγεία;

Επιτέλους πρέπει να γίνει γνωστό ότι τα ανώτατα όρια δεν είναι όρια ασφαλείας αλλά όρια ανοχής και αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν επιπτώσεις στην υγεία και στις θερμοκρασίες από την ανώτατη τιμή.

Ενώ η αιθαλομίχλη επικρατούσε σε όλες τις μεγάλες πόλεις, π.χ. Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βόλο, Ιωάννινα, μετρήσεις δεν γίνονταν στις άλλες πόλεις (Αγρίνιο, Ορεστιάδα, Πύργο, κ.α.) παρά την ορατή αιθαλομίχλη.

Σήμερα και με μεγάλη καθυστέρηση ανακοινώθηκε ότι θα γίνονται μετρήσεις και αλλού. Επίσης, γίνονται μετρήσεις μόνο για τις τιμές των μικροσωματιδίων με μέγεθος 10 εκατομμυριοστων του μέτρου και όχι για τα μικρότερα των 5μ, των 2,5μ και 1μ (εκατομυριοστού του μέτρου), ενώ είναι γνωστό ότι όσο μικρότερο είναι το μέγεθος των αιωρουμένων σωματιδίων τόσο πιο επικίνδυνα είναι και αυτό διότι εισπνεόμενα περνούν από τους πνεύμονες στο αίμα λόγω μεγέθους και μεταφέρουν στο αίμα μια σειρά από τοξικές ουσίες όπως πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες, που είναι καρκινογόνοι και άλλες τοξικές ουσίες που οι επιπτώσεις θα φανούν αργότερα με καρκινογενέσεις, καρδιαγγειακά προβλήματα, βλάβες στο συκώτι, τα νεφρά και το αμυντικό σύστημα του οργανισμού.

Οι άμεσες επιπτώσεις που είναι γνωστές είναι κυρίως οι βλάβες στο αναπνευστικό σύστημα, οι ασθματικές καταστάσεις και η επιδείνωση της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας.

Μάλιστα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει θέσει στο κόκκινο την χώρα μας τα τελευταία τρία χρόνια στους θανάτους από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια που οι ειδικοί αποδίδουν στην αιθαλομίχλη.

Μελέτες του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών δείχνουν ότι οι δαπάνες στην δημόσια υγεία από την αιθαλομίχλη είναι μεγαλύτερες από τα έσοδα του κράτους από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο. Όμως η κυβέρνηση επιμένει στο αναποτελεσματικό μέτρο, με διάφορα μέτρα και πειραματισμούς που μόνο επιβαρύνουν την υγεία και εκθέτουν την σοβαρότητα της κυβέρνησης.

Ας μην ξεχνάμε ότι στις μεγάλες πόλεις εκτός από την αιθαλομίχλη έχουμε και την ατμοσφαιρική ρύπανση από τα αυτοκίνητα που δρουν αθροιστικά μαζί με την αιθαλομίχλη. Είναι δε γνωστό ότι η άπνοια, οι χαμηλές θερμοκρασίες και η θερμοκρασιακή αναστροφή ευνοούν τόσο την αιθαλομίχλη όσο και την ατμοσφαιρική ρύπανση λόγω των αυτοκινήτων.

Παράλληλα, το φαινόμενο της λαθροϋλοτομίας καλά κρατεί. Όλοι έχουμε παρατηρήσει με τσεκούρια, πριόνια και κάθε άλλου είδους κοπτικά μέσο παραβάτες να καταστρέφουν ό,τι πράσινο έχει απομείνει στην χώρα μας με τις αρμόδιες υπηρεσίες της περιφέρειας να απαντούν ότι οι δασοφύλακες δεν επαρκούν. Όλα τα είδη ξύλων έχουν την ίδια περίπου θερμογόνο δύναμη εφ' όσον είναι ξερά, εαν όμως είναι χλωρά είναι περισσότερο τοξικά και συνολικά με μικρότερη θερμογόνο δύναμη.

Όσον αφορά τις συμβουλές ειδικών, ότι την αιθαλομίχλη εμείς την παράγουμε και θα πρέπει να περιορίζουμε την χρήση σόμπας και τζακιού, για όσους την έχουν ανάγκη είναι ανεύθυνες, ανυπόστατες και ανεφάρμοστες.

Η κυβέρνηση έπρεπε να δράσει προληπτικά για ελέγχους και προδιαγραφές για τα κάθε είδους πέλετ που κυκλοφορούν και προδιαγραφές και πιστοποίηση για τις κάθε είδους σόμπες που κυκλοφορούν καθώς και τα άλλα συστήματα θέρμανσης που εμφανίστηκαν πρόσφατα στην αγορά. Δεν αρκούν οι προσευχές για βροχές ή επικράτηση δυνατών ανέμων ως μέτρα για την αιθαλομίχλη. Η λύση είναι να μειωθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης του πετρελαίου.

* Ο κ. Κατσαρός είναι πρώην πρόεδρος του ΕΦΕΤ και Επιστημονικός Συνεργάτης στο ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ