Στο θρανίο ενός Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας

Άξιοι είναι οι άνθρωποι που δεν το βάζουν κάτω παρά τις αντιξοότητες και καταφέρνουν να φθάνουν ψηλά, προσπερνώντας τα εμπόδια και παραμερίζοντας τις δυσκολίες.

Πριν λίγο καιρό είχε περάσει στα ψιλά των εφημερίδων το επίτευγμα μιας 80χρονης γυναίκας από την Κοζάνη. Η κα. Σουλτάνα φοίτησε στο σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας και μάλιστα απέκτησε απολυτήριο επαγγελματικού Λυκείου.

Μια από τις πολλές υπέροχες περιπτώσεις που πραγματικά προσδιορίζει την αξιοσύνη των μαθητών σε αυτά τα σχολεία που αναζητούν όχι το χαρτί και την αναγνωρισιμότητα, αλλά γνώσεις και την χαμένη τους παιδική αθωότητα.

Ισάξιοι με αυτούς τους μαθητές που φοιτούν στα σχολεία της Δεύτερης Ευκαιρίας είναι και οι εκπαιδευτικοί τους οι οποίοι δίνουν μάχες για να αποκτήσουν οι ενήλικες μαθητές τους γνώσεις καλύπτοντας κενά δεκαετιών.

Στο Newsbomb.gr μιλά μια από αυτούς τους αφανείς ήρωες της καθημερινότητας η εκπαιδευτικός Δρ. Φωτεινή Καγιόγλου. Η ίδια λέει πως εξελίσσεται μέσα από αυτή την καθημερινότητα και νιώθει ευλογημένη που ουσιαστικά συμβάλει με κομμάτια από την ψυχή της για έναν καλύτερο κόσμο.

Μιλά με συγκίνηση για τους μαθητές της και τις μικρές κατακτήσεις τους, που ουσιαστικά γι’ αυτούς είναι οι κορυφές απάτητων βουνών.

Η εξέλιξη είναι αυτή που καθορίζει τον κάθε άνθρωπο, όμως ανυπέρβλητοι παράγοντες πολλές φορές την εμποδίζουν. Όμως η πίστη στο στόχο είναι αυτή που καθορίζει την επιτυχία.

Δίνεις σε ανθρώπους μέσα από τη δουλειά σου την πρόσβαση σε μια δεύτερη ευκαιρία για να αποκτήσουν εφόδια. Πως αισθάνεσαι για αυτό;

«Δεν πρόκειται για μια προσωπική προσπάθεια, αλλά για κάτι θεσμικό. Η δεύτερη ευκαιρία που δίνεται μέσα από τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας είναι πολύ σημαντική για την συνεκτικότητα του κοινωνικού ιστού. Είναι γνωστό ότι δεν εκκινούμε όλοι από το ίδιο σημείο. Άλλοι είναι πιο πλούσιοι, άλλοι έχουν μεγαλύτερη συναισθηματική στήριξη, άλλοι έχουν περισσότερες ευκαιρίες μάθησης κ.ο.κ. Αν θέλουμε όμως να έχουμε μια κοινωνία πλέριας δημοκρατίας και ίσων ευκαιριών οφείλουμε να συμβάλουμε στην «διόρθωση» αυτού του λάθους της φύσης και των κοινωνικών δομών. Εδώ έρχεται το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας για ενήλικες που δεν έχουν ολοκληρώσει το γυμνάσιο. Οι περισσότεροι βρήκαν προσχώματα είτε επειδή χρειάστηκε να κάνουν νωρίς οικογένεια είτε να εργαστούν από πολύ μικρή ηλικία είτε από αντιλήψεις των δικών τους που δεν τους επέτρεψαν να συνεχίσουν τις εγκύκλιες σπουδές. Το όνειρό τους ήταν να συνεχίσουν να εκπαιδεύονται. Κάποια στιγμή έφτασε στα αυτιά τους η πληροφορία ότι υπάρχει ένα διαφορετικό «Γυμνάσιο» ειδικά φτιαγμένο για ενήλικες. Δεν έχει βιβλία, δεν έχει εξετάσεις, οι γνώσεις όλων γίνονται σεβαστές, τόσο η επιστημονική που φέρνουν οι καθηγητές, όσο και η γνώση της ίδιας της ζωής που έχουμε όλοι. Θα τα παντρέψουμε αυτά και θα βγάλουμε το μάθημα. Θα πάμε όλοι μαζί ένα βήμα παρακάτω σε επίπεδο γνώσεων, στάσεων και δεξιοτήτων. Οι εκπαιδευόμενοι θα λάβουν τις ουσιαστικές γνώσεις και το απολυτήριο το αντίστοιχο γυμνασίου που μπορεί να τους δώσει δουλειά.

Αλλά και οι καθηγητές εξελισσόμαστε μέσα σε αυτό το σχολείο. Μαθαίνουμε κάθε μέρα από ανθρώπους που είχαν μια διαφορετική πορεία από εμάς. Είναι η όσμωση που μας πάει μπροστά. Αισθάνομαι ότι η επιλογή μου είναι μια επιλογή δημοκρατίας και σεβασμού. Μια επιλογή που μου ταιριάζει, γιατί πιστεύω ότι όταν δώσεις με αγάπη τα αγαθά που έχεις πολλαπλασιάζεις το καλό γύρω σου. Εμείς δίνουμε αυτό που η τύχη και η προσπάθειά μας μας έδωσε. Την επιστήμη. Οι εκπαιδευόμενοι τα τόσα πράγματα τους έμαθε η ζωή. Είναι ευλογία να ζεις και να εργάζεσαι σε ένα περιβάλλον που νιώθεις ότι πραγματικά προσφέρεις για έναν καλύτερο κόσμο. Οι ευάλωτες κοινωνικά ομάδες χρειάζονται αρωγή. Και ο θεσμός των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας συμβάλει σε ένα καλύτερο αύριο».

Τι ακριβώς κάνεις; Πως βοηθάς τον κόσμο που περνά το κατώφλι ενός σχολείου δεύτερης ευκαιρίας;

«Όλοι όσοι έρχονται στο σχολείο μας για κάποιον λόγο σκόνταψαν εκπαιδευτικά. Όσοι είμαστε στην ομάδα των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας μοιραζόμαστε την πεποίθηση ότι όλοι θα σκοντάψουμε κάποια στιγμή. Το σημαντικό είναι να μην τα παρατήσουμε. Η ομάδα μας ενθαρρύνει τα μέλη της να συνεχίσουν να παλεύουν για ένα καλύτερο αύριο με απόκτηση νέων γνώσεων που τις έχουν πραγματικά ανάγκη. Για αυτό δεν κάνουμε μαθήματα, αλλά γραμματισμούς που είναι κάτι ευρύτερο. Ρωτάμε τους εκπαιδευόμενους τι θέλουν να μάθουν στον κάθε γραμματισμό και χτίζουμε το πρόγραμμα πάνω στις ανάγκες τους. Προσωπικά δίδαξα χρόνια τον Κοινωνικό Γραμματισμό. Πολλές φορές μου ζητούσαν οι εκπαιδευόμενοι να μάθουν τα δικαιώματα τους. Εφαρμόσαμε προγράμματα όπως το «Λέμε την Αλήθεια στην Εξουσία» του Ιδρύματος Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, φέραμε παραδείγματα από την νομική, πολιτική επιστήμη και την ιστορία, αλλά όχι μόνο αυτό. Όπως σας είπα, παντρέψαμε όλα αυτά με αυτά που ήδη γνωρίζουν οι εκπαιδευόμενοι από την ζωή τους. Και πήγαμε ένα βήμα παρακάτω. Όλοι μαζί ως ομάδα. Το σημαντικό είναι να ενισχύσεις έναν άνθρωπο που έχει για χρόνια εγκαταλείψει τις εγκύκλιες σπουδές, να τον βοηθήσεις να ονειρευτεί ξανά, να μην υποτιμάς τις δικές του γνώσεις και ικανότητες και να δουλεύεις ως ομάδα. Στο τέλος χαμογελάμε όλοι μαζί. Γιατί καταφέραμε να δώσουμε καλύτερες μέρες στα μέλη μας».

Δικαιούνται όλοι οι άνθρωποι ευκαιρίες στην γνώση, στην εκπαίδευση και στον Πολιτισμό;

«Νομίζω ότι και εσείς που το ρωτάτε περιμένετε την απάντηση ναι. Δεν αρκεί όμως να δικαιούσαι κάτι. Πρέπει να έρθει η οργανωμένη πολιτεία και να σου δώσει την ευκαιρία. Σας ευχαριστώ λοιπόν θερμά που παρουσιάζετε τον θεσμό των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας. Ενώ υπάρχουν στις περισσότερες πόλεις δεν είναι γνωστά τα σχολεία μας σε όλους. Αλλάζουν ζωές και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αν το πιστέψεις μπορείς να το πετύχεις. Το σύνθημα είναι «πίσω στα θρανία μπροστά στη ζωή».

Στην πορεία σου έχεις δει πολλούς ανθρώπους να εξελίσσονται. Ποιες είναι οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις;

«Όλες οι ιστορίες είναι σημαντικές γιατί προέρχονται από ανθρώπους που μοιραστήκαμε την ζωή τους και τις αγωνίες τους. Αν θα έπρεπε να διηγηθώ κάποιες θα ήταν η κυρία Σουλτάνα που μετά τα ογδόντα της ήρθε στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας και στη συνέχεια απέκτησε και απολυτήριο Επαγγελματικού Λυκείου και ειδικότητα. Δεν ξέρω ποια ήταν η δασκάλα στην μεταξύ μας σχέση. Εγώ έχω διδακτορικό στα ανελεύθερα καθεστώτα, αλλά αυτή τα είχε ζήσει. Καταλαβαίνετε τι σας λέω όταν μιλάω για πάντρεμα. Οι συζητήσεις που κάναμε είχαν βάθος, η πραγματική ζωή συναντούσε την επιστήμη. Δεν ήταν το σύνηθες μάθημα. Ήταν μοναδικές στιγμές και πήγαμε μπροστά, όλη η ομάδα, μέσα από αυτή τη διεργασία. Θυμάμαι επίσης τον Θανάση που είχαμε εκπαιδευόμενο όταν πρωτοπήγα ωρομίσθια στα ΣΔΕ. Ήταν αρχές του 2007. Ακολούθησε το Λύκειο, μπήκε στο Πανεπιστήμιο και πήρε πτυχίο. Κάνει όνειρα για δικές τους δουλειές ως πτυχιούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός. Αυτοί οι άνθρωποι, οι εκπαιδευόμενοι, οι μαθητές μας κάνουν την διαφορά, γιατί σκόνταψαν όπως συμβαίνει σε όλους, αλλά δεν εγκατέλειψαν και έτσι συμβάλουν σε έναν καλύτερο κόσμο».

Στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας οι άνθρωποι πάνε για να εξελιχθούν, ασχέτως σε τι βαθμό το καταφέρνουν. Εμείς οι υπόλοιποι εξελισσόμαστε ή έχουμε ξεχάσει να θέλουμε να κατακτάμε νέες κορυφές;

«Γύρω μας υπάρχουν άνθρωποι-σε αυτούς ανήκουμε και εμείς. Η ετοιμολογία είναι το Άνω θρώσκω, το κοιτάζω ψηλά. Αν μας δοθεί η ευκαιρία, αν κάποιος πιστέψει σε εμάς, αν πιστέψουμε οι ίδιοι ότι μπορούμε να το καταφέρουμε θα κατακτήσουμε νέες κορυφές. Δεν ξεχωρίζω τους Ανθρώπους, όλοι μπορούν να κάνουν κάτι για το όνειρο για έναν καλύτερο κόσμο για τους ίδιους και τους γύρω τους».

Η κοινωνία γενικά έχει προχωρήσει ή τους ανθρώπους που αναζητούν δεύτερη ευκαιρία δεν τους ενσωματώνει εύκολα;

«Δεν θέλω να ωραιοποιώ τα πράγματα, υπάρχουν δυσκολίες. Υπάρχει το στίγμα για την διαφορετικότητα, πολλές φορές το συναντάμε. Μόρφωση όμως είναι να το πολεμήσουμε. Οι εκπαιδευτικοί είμαστε ταγοί ενός καλύτερου κόσμου όχι μόνο εκπαιδευτικά αλλά ενός πεπαιδευμένου κόσμου που δεν θα βάζει στην άκρη κανέναν, που θα δίνει ευκαιρίες, που θα γνωρίζει ότι το να πάει μπροστά ο δίπλα μπορεί να φέρει μια πιο όμορφη μέρα για όλους».

Ποιο είναι το μήνυμα που στέλνεις στους ανθρώπους που το σκέφτονται και δεν τολμούν να πάνε σε ένα Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας;

«Τους καλώ να έρθουν σε μια τελετή αποφοίτησης, να δουν τα λαμπερά χαμόγελα, να μιλήσουν με αυτούς που τα κατάφεραν, να γνωρίσουν ανθρώπους που αλλάξαν την ζωή τους. Τολμήστε, μπορείτε και το δικαιούστε».

Σε γεμίζει ως άνθρωπο το λειτούργημα που επιτελείς;

«Τα λόγια είναι φτωχά για να πω τι νιώθω. Οι σπουδές μου είναι από επιλογή ανθρωποκεντρικές. Επέλεξα όσα έμαθα να τα δώσω σε ανθρώπους μέσα από τις κατασκηνώσεις της εκκλησίας, τα Σχολεία Ενηλίκων, κάποιας ΜΚΟ, τους ανθρώπους που έρχονται στο δικηγορικό μου γραφείο και είναι αδύναμοι, τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, τους φοιτητές μου στο Πανεπιστήμιο, την Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων. Πάντα στο επίκεντρο είναι ο Άνθρωπος. Το νοιάξιμο μου είναι αυτός που φάνηκε λιγότερο τυχερός από εμένα. Να έχει την ευκαιρία του. Είναι το ευχαριστώ μου στον Θεό και στη τύχη μου για όσα καλά μου συνέβησαν. Γιατί η αγάπη είναι το μόνο που πολλαπλασιάζεται όσο το δίνεις. Και τα λειτουργήματα είναι ευκαιρίες να δώσεις αγάπη».