Τι ειπώθηκε στη Σύνοδο των Πρυτάνεων Ερευνητικών Κέντρων
Τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα έχουν ήδη υπογραφεί από τους αρμόδιους υπουργούς και βρίσκονται όπως ανακοίνωσε στη σημερινή (9/1/2015) σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη ο γγ Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) δρ. Χρήστος Βασιλάκος.
Ο ίδιος επιχείρησε να διασκεδάσει τους φόβους ότι οι νέες αυτές υποδομές θα λειτουργήσουν ανταγωνιστικά προς τα 10 ήδη υφιστάμενα ερευνητικά κέντρα, αποσπώντας από αυτά, π.χ., χρηματοδοτικά κονδύλια.
Μηδενική χρηματοδότηση, μηδενικές προσλήψεις
«Σας ενημερώνω ότι στα Προεδρικά Διατάγματα προβλέπεται ότι για τρία χρόνια θα υπάρχει (στα νέα κέντρα) μηδενική χρηματοδότηση και θα γίνουν μηδενικές προσλήψεις. Όλα θα γίνουν εκ των έσω, με ήδη υφιστάμενες υποδομές και με προσωπικό προερχόμενο από μετατάξεις και αποσπάσεις. Κανένα Προεδρικό Διάταγμα δεν προβλέπει χρηματοδότηση (σε βάρος άλλων ερευνητικών κέντρων) ή νέες προσλήψεις» είπε χαρακτηριστικά, από το βήμα της συνόδου των προέδρων ερευνητικών κέντρων, στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), στη Θεσσαλονίκη.
Αναλυτικότερα, αναφερόμενος, για παράδειγμα, στο νέο ερευνητικό κέντρο στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη, υποστήριξε ότι αυτό δεν θα λειτουργεί ανταγωνιστικά -υπό το παραπάνω πρίσμα- προς το ΕΚΕΤΑ που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη.
«Με εξαίρεση τον υγιή ανταγωνισμό, αυτό θα λειτουργεί συμπληρωματικά. Σας δίνεται μια ευκαιρία να είσαστε αυτοί που θα πρωτοπορήσετε σε όλον το βόρειο άξονα της χώρας» επεσήμανε, ενώ απαντώντας στην κριτική ότι, κατά το αποτυχημένο μοντέλο των ΤΕΙ τείνει πλέον να δημιουργηθεί ένα ερευνητικό κέντρο σε κάθε ελληνική περιφέρεια, σημείωσε ότι αυτό που συμβαίνει στην πράξη είναι ότι συγκροτούνται και στην περιφέρεια πόλοι ανάπτυξης και καινοτομίας.
Ο ίδιος σημείωσε, ότι σε αντίθεση με όσα ακούστηκαν στο παρελθόν, ο νέος νόμος για την έρευνα 4310/2014 δεν αλλάζει επί τα χείρω το εργασιακό περιβάλλον των Ελλήνων ερευνητών, αφού το ήδη υπηρετούν προσωπικό διατηρεί την ίδια σχέση εργασίας κι οι οργανικές θέσεις προσώπων διατηρούνται.
Παράλληλα, ο νέος νόμος ανοίγει τον δρόμο για τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ ερευνητικών οργανισμών και επιχειρήσεων για τρία συν τρία έτη, στο πλαίσιο ειδικών συμβάσεων για την απασχόληση του ερευνητικού προσωπικού, το οποίο μπορεί ακολούθως να επιστρέψει «στη βάση του» χωρίς να έχει χάσει εργασιακά δικαιώματα ή να έχει παγώσει η υπηρεσιακή του εξέλιξη.
Στόχος η σταθερή ερευνητική πολιτική ασχέτως αλλαγών σε κυβερνήσεις ή πρόσωπα
Αναφερόμενος γενικότερα στον νέο νόμο, με τις προβλέψεις του οποίου στόχος είναι να εναρμονιστούν στο επόμενο εξάμηνο όλα τα ερευνητικά κέντρα/ ινστιτούτα, ο κ. Βασιλάκος ανέφερε ότι αυτός διασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό την ύπαρξη συνέχειας στην ερευνητική πολιτική, ασχέτως αλλαγών σε κυβερνήσεις, υπουργούς και γενικούς γραμματείς.
«Μια σημαντική καινοτομία του νέου νόμου είναι ότι διαμορφώνεται για πρώτη φορά Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία (ΕΣΕΤΑΚ), για την οποία καταρτίζεται 7ετές σχέδιο δράσης με συγκεκριμένο road map (σ.σ.οδικό χάρτη) χρηματοδοτήσεων. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι πάμε να διασφαλίσουμε σταθερή υλοποίηση ερευνητικής πολιτικής, ανεξάρτητη από την κάθε κυβέρνηση, υπουργό, γενικό γραμματέα. Γι' αυτό και στόχος μας είναι να πετύχουμε μεγάλη συναίνεση 9γύρω από αυτό)» σημείωσε.
Πρόσθεσε, ότι η δεύτερη καινοτομία είναι η εγκατάσταση chief scientific officer (σ.σ. επιστημονικού συνδέσμου) σε κάθε υπουργείο, ο οποίος/η οποία θα αναλάβει να συντονίζει τις επιστημονικές δράσεις σε αυτό, ώστε «να μην έχουμε» -όπως είπε χαρακτηριστικά- «το φαινόμενο "να μη γνωρίζει η αριστερά [χείρα] τι ποιεί η δεξιά"».
Οι πιστοποιημένοι αξιολογητές έρχονται, οι καθυστερήσεις «φεύγουν»
Παράλληλα, σημαντικό ρόλο παίζουν οι αξιολογήσεις, τόσο σε ό,τι αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση -που θα δίδεται με αξιολόγηση ασχέτως της φύσης των ερευνητικών κέντρων ως ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ- όσο και την ίδια τη ΓΓΕΤ, η οποία θα αξιολογείται ανά τριετία για τις προσφερόμενες υπηρεσίες.
Άλλος παράγοντας-κλειδί είναι η ταχύτητα, καθώς η διαδικασία της αξιοποίησης δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τους πέντε μήνες (σ.σ. σήμερα μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τον ενάμιση χρόνο), ενώ η έναρξη της χρηματοδότησης θα πρέπει να γίνεται εντός τετραμήνου.
Μάλιστα, σε λίγες μέρες θα βγει στον «αέρα» προκήρυξη για Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών, σύμφωνα με τον κ. Βασιλάκο, ο οποίος, απαντώντας σε ερωτήματα ερευνητών, επεσήμανε ακόμη ότι υπάρχουν πράγματι κάποιες εκκρεμότητες και ασάφειες στον νόμο, για τα οποία θα χρειαστούν ερμηνευτικές εγκύκλιοι.
Ο κ. Βασιλάκος μιλώντας σε δημοσιογράφους, στο περιθώριο της συνόδου, τόνισε ότι η απορροφητικότητα των πόρων Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε & Α) έχει αυξηθεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα, φτάνοντας από 20% τον Αύγουστο του 2013 σε ποσοστό άνω του 50% σήμερα.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε και στην αύξηση των επενδύσεων/δαπανών για Ε & Α, σημειώνοντας ότι από 0,69% του ΑΕΠ το 2012 έφτασαν στο 0,78% το 2013, «σημειώνοντας πολύ σημαντική αύξηση, καθώς παρά τις περικοπές στον προϋπολογισμό των ερευνητικών κέντρων, καταφέραμε με τεράστια προσπάθεια να αυξήσουμε τη χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ».
Στη διάρκεια των σημερινών εργασιών τής συνόδου των προέδρων ερευνητικών κέντρων, πραγματοποιήθηκε «αλλαγή φρουράς» στη διοίκησή της, καθώς το ΕΚΕΤΑ παρέδωσε τη σκυτάλη στο Ινστιτούτο Παστέρ.