«Πράσινη Κοινωνική Συμφωνία»: Ολόκληρο το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για την Οικονομία

Το σχέδιο αυτό που επεξεργάζεται το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και εγκρίθηκε επί της αρχής την Παρασκευή, στην συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου χαρακτηρίζεται από τους δημιουργούς του ως «η απάντηση της Αριστεράς στις σημερινές προκλήσεις, όπου ο παλιός τρόπος ανάπτυξης έπαψε να είναι βιώσιμος ενώ ο νέος δεν μπορεί ακόμη να επιβληθεί, είναι ο ριζοσπαστικός οικολογικός και κοινωνικός μετασχηματισμός της οικονομίας».

Περιλαμβάνει μακροπρόθεσμους στόχους απέναντι στην κλιματική αλλαγή, αλλά και την παρέμβαση του κράτους προς αυτή την κατεύθυνση. Στο πρόγραμμα περιγράφονται οι κινήσεις για να επιτευχθούν οι στόχοι που θέτει σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας, όπως την 4^η βιομηχανική επανάσταση, τις πηγές χρηματοδότησης και το τραπεζικό σύστημα, τις υποδομές και τις μεταφορές την βιομηχανία, την ενέργεια και τον τουρισμό.

Όπως αναφέρεται στο κείμενο, θα πρέπει να ανατραπεί «η εγχώρια εκδοχή του νεοφιλελεύθερου κρατικοδίαιτου μοντέλου και η επανάληψη πολιτικών και πρακτικών που μας οδήγησαν σε διαδοχικές κρίσεις, δεν μπορούν σήμερα να είναι η απάντηση στις προκλήσεις του αύριο ούτε είναι ικανές και επαρκείς να μας οδηγήσουν στην επίτευξη του στόχου της βιώσιμης και δίκαιης, χωρίς αποκλεισμούς, ανάπτυξης». Το σχέδιο της «Πράσινης Κοινωνικής Συμφωνίας» που καταθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει «να μετασχηματίσει το παραγωγικό υπόδειγμα με αποτελεσματικό τρόπο και να διασφαλίσει τη δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου για όλους με όρους αειφορίας».

Αναλυτικά και ανά τομέα οι βασικοί άξονες του σχεδίου:

Πράσινη Δίκαιη Μετάβαση

Η Πράσινη Δίκαιη Μετάβαση επιδιώκει να πετύχει τους ενδιάμεσους στόχους του 2030 και τον τελικό του 2050 (μηδενική εκπομπή ρύπων) για την κλιματική αλλαγή, με όρους ενεργειακής δημοκρατίας, αποφυγής των κοινωνικών αποκλεισμών και με συμβολή της μετάβασης στην παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας.

Βασικές παρεμβάσεις:

• Νέο Εθνικό Σχέδιο Μετάβασης με πιο προωθημένους στόχους για το 2030.
• Ολοκλήρωση των περιβαλλοντικών και χωροταξικών μεταρρυθμίσεων (κτηματολόγιο, δασικοί χάρτες, αιγιαλός, ρέματα και τοπικά χωρικά σχέδια
• Νέα περιβαλλοντική νομοθεσία για πράσινους στόχους σε βιομηχανία, αγροτική οικονομία, και προστασία του περιβάλλοντος.

4η Βιομηχανική Επανάσταση

Η ελληνική οικονομία θα αξιοποιήσει τη 4η βιομηχανική επανάσταση με τη διασύνδεση της έρευνας με την οικονομία της γνώσης, την δίκαιη μετάβαση για πολίτες και εργαζόμενους και την επιλογή των τομέων που διαφαίνεται ισχυρό πλεονέκτημα με βάση το επίπεδο της έρευνας, της καινοτομίας, του ανθρώπινου κεφαλαίου και των επιχειρήσεων.

Βασικές παρεμβάσεις:

• Θεσμοθέτηση κατάλληλων διαδικασιών και κινήτρων για τη μεταφορά τεχνολογίας και τις επενδύσεις υψηλού επιχειρηματικού ρίσκου στην καινοτομία.
• Πλαίσιο κινήτρων για την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και των παραγωγικών επιχειρήσεων έντασης Γνώσης.
• Αύξηση πόρων για την υποστήριξη των ερευνητικών φορέων.
• Αδιάλειπτη ενίσχυση και εξασφάλιση του έργου του ΕΛΙΔΕΚ.
• Κίνητρα επιστροφής επιστημόνων από το εξωτερικό.
• Δημιουργία Πόλων Καινοτομίας με τη συνεργασία ερευνητικών κέντρων, πανεπιστημίων και επιχειρήσεων.

Το κράτος και οι φορείς της πράσινης μετάβασης

Μετά από μια μακρά περίοδο υποβάθμισης του κράτους αναφορικά με τον αναπτυξιακό σχεδιασμό, επί ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώθηκε το σχέδιο Αναπτυξιακής Στρατηγικής και έγιναν 16 Περιφερειακά Συνέδρια για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση των Περιφερειών της χώρας. Εν μέσω της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης, ο ρόλος του κράτους επανέρχεται ισχυρότερος παντού, καθώς καλείται να έχει ενεργό ρόλο στο σχεδιασμό της μετάβασης και στην αντιμετώπιση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων. Ο σχεδιασμός είναι συμμετοχικός και αποβλέπει στην ισχυρή ανασυγκρότηση των περιφερειών. Η επενδυτική επιτάχυνση καλείται να κινητοποιήσει δημόσιες, ιδιωτικές, και κοινωνικές επιχειρήσεις, σε μια προσπάθεια σύνδεσης της πράσινης μετάβασης με την παραγωγική ανασυγκρότηση.

Βασικές παρεμβάσεις:

• Ανασύσταση και στήριξη αναπτυξιακών φορέων στη δημόσια διοίκηση.
• Επικαιροποίηση εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής.
• Κλαδικά σχέδια πράσινης μετάβασης και κυκλικής οικονομίας.

Η χρηματοδότηση και το τραπεζικό σύστημα

Η οικονομία στερείται αναπτυξιακών και επενδυτικών τραπεζών, ενώ το τραπεζικό σύστημα παραμένει εγκλωβισμένο στη διαχείριση των κόκκινων δανείων με προβληματικές στρατηγικές και ενδογενείς αδυναμίες. Η ίδρυση της Αναπτυξιακής Τράπεζας ήταν το πρώτο βήμα. Η χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης θα κινητοποήσει του πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και των ΕΣΠΑ. Η ενίσχυση της Αναπτυξιακής Τράπεζας είναι κομβικό σημείο. Στο τραπεζικό σύστημα το δημόσιο πρέπει να ενεργοποιήσει τα μετοχικά του δικαιώματα και να συνδράμει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του τραπεζικού τομέα προκειμένου να αποκατασταθεί η συμβολή του στη χρηματοδότηση της μετάβασης.

Βασικές παρεμβάσεις:

• Το δημόσιο, ως μέτοχος, στη μεταμνημονιακή εποχή, πρέπει να ασκήσει τα δικαιώματα του στη διοίκηση των τραπεζικών ιδρυμάτων.
• Ανάπτυξη του παράλληλου συστήματος χρηματοπιστωτικών θεσμών (επενδυτικών και συνεταιριστικών τραπεζών, ταμιευτηρίων, και επενδυτικών ταμείων ειδικού σκοπού).
• Μέτρα για την πιο ορθολογική πολιτική των τραπεζών στη χρηματοδότηση της οικονομίας
• Αποφασιστική διαχείριση των κόκκινων δανείων με μέριμνες για την βιώσιμη και παραγωγική οικονομία.
• Εισαγωγή πιο σαφούς νομοθεσίας για τα τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες και την τιμολόγηση τους και ενίσχυση των εποπτικών θεσμών.
• Κατάργηση του πτωχευτικού κώδικα.

Υποδομές και μεταφορές

Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης επιβάλλει την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και αντοχής των υποδομών απέναντι στα όλο και πιο έντονα καιρικά φαινόμενα και στον κίνδυνο καταστροφών και στο επίπεδο της εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα ιδίως στο σύστημα των μεταφορών. Επιπλέον οι πάγιες ελλείψεις βασικών αξιόπιστων υποδομών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και η χρόνια έλλειψη συντήρησης των υπαρχόντων υποδομών επιβάλλουν την σχεδιασμένη παρέμβαση για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.

Βασικές παρεμβάσεις:

• Ανάπτυξη των τοπικών υποδομών για την ικανοποίηση των τοπικών και περιφερειακών αναγκών με κρίσιμα έργα περιβαλλοντικής σημασίας (ύδρευση-άρδευση-αποχέτευση, διαχείριση στερεών απορριμμάτων στη βάση των νέων πιο αυστηρών ευρωπαϊκών κανόνων.
• Προστασία και αποκατάσταση ευαίσθητων οικοσυστημάτων.
• Ειδικά προγράμματα αντιπλημμυρικής, αντισεισμικής, και αντιπυρικής προστασία.
• Ανάπλαση και επανάχρηση υποβαθμισμένων και εγκαταλελειμμένων χώρων και εγκαταστάσεων στις πόλεις.
• Ενίσχυση προσβασιμότητας των νησιωτικών και απομακρυσμένων περιοχών (λιμάνια – οδικό δίκτυο- διασύνδεση με το ενεργειακό σύστημα-πρόσβαση στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα υψηλών ταχυτήτων).
• Ανάπτυξη των μεταφορικών, ενεργειακών και τηλεπικοινωνιακών δικτύων και η ένταξή τους στο διευρωπαϊκό σύστημα προσφέρει δυνατότητες συνεργασίας ιδίως με τις Βαλκανικές χώρες στο πλαίσιο της Βαλκανικής Συνανάπτυξης και ενδυναμώνει τον διεθνή ρόλο της χώρας.
• Ολοκλήρωση του σιδηροδρομικού δικτύου και η κάλυψη των κενών και ασυνεχειών (missing links) στο πολυτροπικό σύστημα μεταφορών (διασύνδεση λιμανιών και αεροδρομίων με το σιδηροδρομικό και οδικό σύστημα).

Βιομηχανία

Η βιομηχανία αποτελεί προνομιακό πεδίο ανάπτυξης νέων κλάδων στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης και της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, καθώς και αναβίωσης κλάδων με προοπτικές ανάπτυξης. Χρειάζεται να ενισχυθεί η βιομηχανική πολιτική, με βάση τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και η αξιοποίηση θεσμικών μέσων και χρηματοδοτικών εργαλείων για την επίτευξη των στόχων της βιομηχανικής αναζωογόνησης.

Βασικές παρεμβάσεις:

• Προσανατολισμός του Αναπτυξιακού και των Επενδυτικών Νόμων κατά προτεραιότητα σε επενδύσεις στη βιομηχανία και την καινοτομία.
• Μέτρα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας (μείωση ενεργειακού κόστους, διευθέτηση χωροταξικού και πολεοδομικού πλαισίου, μείωση γραφειοκρατικών διαδικασιών αδειοδοτήσεων και πιστοποιήσεων).
• Μέτρα ενίσχυσης των ΜΜΕ, ιδίως των πολύ μικρών με προγράμματα συνεργασίας, συγχωνεύσεων και επιχειρηματικής διαδοχής (συμπεριλαμβανόμενης και της εξαγοράς επιχειρήσεων από συνεταιρισμούς εργαζομένων).
• Θέσπιση φορολογικών κινήτρων για τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα που δραστηριοποιούνται σε παραγωγικούς κλάδους της κυκλικής οικονομίας.
• Ενίσχυση μετακίνησης της βιομηχανίας σε οργανωμένες υποδομές και αναδιοργάνωση άτυπων περιοχών.

Ενέργεια

Η μετάβαση στις ΑΠΕ θα γίνει με όρους “ενεργειακής δημοκρατίας” και αποφυγής του κοινωνικού αποκλεισμού. Η κοινωνία θα συμμετέχει στην παραγωγή και αυτοκατανάλωση ενέργειας και οι βασικές υποδομές θα ενισχυθούν στο πλάισιο ενός αποκεντρωμένου, τοπικού και δημοκρατικού συσ΄τηματος παραγωγής ενέργειας.

Βασικές παρεμβάσεις:

• 50% των νέων ΑΠΕ θα αναπτυχθεί από νοικοκυριά, ενεργειακές κοινότητες και ΜΜΕ επιχειρήσεις.
• Αποκεντρωμένα τοπικά δίκτυα διαχείρισης και αποθήκευσης ενέργειας.
• Ολοκλήρωση εθνικών δικτύων ηλεκτρικής διασύνδεσης νησιών και της διασυνδεσιμότητας με όμορες χώρες.
• Εξοικονόμηση ενέργειας για κατοικία με ρυθμούς 60-70.000 κατοικιών ετησίως και ανάλογα προγράμματα για εξοικονόμηση ενέργειας σε βιομηχανία και αγροτική οικονομία
• Πρόγραμμα εξηλεκτρισμού μεταφορών με έμφαση σε σιδηροδρόμους, αστικές συγκοινωνίες και υποδομές.
• Ειδικά προγράμματα δήμων για στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών και αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και ειδικά προγράμματα για αυτοκατανάλωση ευάλωτων νοικοκυριών.
• Κυκλική οικονομία: ενίσχυση με φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα.
• Ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ με βάση τις νέες ανάγκες.
• Παραμονή της ΔΕΗ υπό δημόσιο έλεγχο και διατήρηση του δημόσιου ελέγχου των δικτύων μεταφοράς και διανομής, ως φυσικών μονοπωλίων - στρατηγικών υποδομών.
• Πρόγραμμα δίκαιης μετάβασης σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη με ισχυρούς πόρους, τοπική συμμετοχή και ριζική αναμόρφωση παραγωγικού μοντέλου

Αγροτοδιατροφικό δίκτυο

Οι βασικές αξίες της στρατηγικής για την αγροτική ανάπτυξη είναι η ποιότητα και ασφάλεια των παραγόμενων αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, η διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και ενός δίκαιου εισοδήματος για τον παραγωγό, η προστασία του περιβάλλοντος, του κλίματος και του τοπίου και η κοινωνική συνοχή της υπαίθρου.

Βασικές παρεμβάσεις:

• Ειδικό σχέδιο παρεμβάσεων για τη δημογραφική ανανέωση: πολιτική γης, διαδοχής, αξιοποίηση σχολάζουσας δημόσιας αγροτικής γης, πολιτική επενδυτικών κινήτρων, ανάπτυξη χρηματοδοτικών εργαλείων και φορολογικών κινήτρων.
• Ενιαίο Εθνικό λειτουργικό σύστημα διαχείρισης γνώσης, κατάρτισης, έρευνας, καινοτομίας, ψηφιοποίησης της γεωργίας, νέων τεχνολογιών και γεωργικών συμβουλών.
• Εθνικό σχέδιο ενίσχυσης της τοπικής παραγωγής με σύντομες αλυσίδες αξίας και μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
• Εκπόνηση, προσαρμογή και εφαρμογή Εθνικών, Ευρωπαϊκών και Διεθνών συστημάτων ποιότητας για την διασφάλιση και προαγωγή της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων με προστασία της προέλευσης και της ταυτότητάς της, με την παροχή ειδικών κινήτρων και τεχνογνωσίας σε συνεργασία με τα ελληνικά πανεπιστήμια προς αυτήν την κατεύθυνση
• Νέο θεσμικό πλαίσιο για την ανασύνταξη των συνεταιρισμών, ανάπτυξη των ομάδων παραγωγών και κοινωνικής οικονομίας. Πρόσβαση σε χρηματοδότηση και ενίσχυση των δικτύων καθετοποίησης και δημιουργίας αλυσίδων αξίας καθώς και παροχή φορολογικών κινήτρων.

Τουρισμός -Δημιουργική οικονομία

Κατάρτιση εθνικού master plan για την τουριστική ανάπτυξη με μέριμνες για την βιώσιμη και αειφόρο εκμετάλλευση των πολιτισμικών και περιβαλλοντικών πόρων της χώρας και τη δημιουργία κινήτρων για την αποσυμφόρηση κορεσμένων τουριστικά περιοχών και τη διαφοροποίηση των τουριστικών υπηρεσιών.

Βασικές παρεμβάσεις:

• Θεσμοθέτηση συστήματος ανταμοιβής με όρους προβολής και δημόσιας χρηματοδότησης για τουριστικές περιοχές που θα δεσμευτούν στην πράσινη μετάβαση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών.
• Απαγόρευση εγκατάστασης τουριστικών εγκαταστάσεων σε περιοχές Natura μέχρι την έκδοση της εκάστοτε μελέτης διαχείρισης κάθε προστατευόμενης περιοχής ξεχωριστά.
• Πρόγραμμα αναβάθμισης των κτιριακών και ψηφιακών υποδομών των μουσείων και των επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων και επέκτασης της προσβασιμότητας σε νέους αρχαιολογικούς χώρους.
• Αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για τον κινηματογράφο, δημιουργία προγράμματος εγγυοδοσίας δανείων παραγωγής οπτικοακουστικών έργων και επενδυτικού ταμείου για οπτικοακουστικές παραγωγές.
• Επέκταση του επενδυτικού κινήτρου του cash rebate για νέες κινηματογραφικές παραγωγές και τηλεοπτικές μυθοπλασίες από 35% σε 45%.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.