Ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση και η ευκαιρία
Οι δυνατότητες της Ελλάδας να αναβαθμιστεί στην ενεργειακή γεωπολιτική σκακιέρα
Λίγες ημέρες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ο πρωθυπουργός συγκάλεσε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με τον υπουργό Ενέργειας, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Ελληνικής Διαχειριστικής εταιρείας Υδρογονανθράκων και κατέληξαν ότι θα πρέπει να ξαναξεκινήσουν οι έρευνες υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης. Ακολούθησε μάλιστα και σχετική τοποθέτησή του στη Βουλή.
Η χώρα μας έχει επάρκεια στο φυσικό αέριο ενώ λόγω των αγωγών φυσικού αερίου TAP και Turkstreαm μπορεί να παίξει ρόλο σε περίπτωση διακοπής της ροής του φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Οι υποδομές της είναι ανταγωνιστικές και έχουν στρατηγικό πλεονέκτημα ώστε να μετατραπεί η Ελλάδα -εάν αξιοποιήσει την ευκαιρία-σε διαμετακομιστικό κέντρο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η κυβέρνηση εξέτασε σε εκείνη τη σύσκεψη ως σενάριο τη δυνατότητα χρήσης αποθηκών της Ιταλίας μέσω αντιστροφής της ροής του TAP, να δεσμεύσει επίσης αποθηκευτικό χώρο στη Βουλγαρία αλλά και να αυξήσει τη χωρητικότητα της δεξαμενής αποθήκευσης LNG στη Ρεβυθούσα.
Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων έκανε μελέτες και οι ενδείξεις βάσει των γεωφυσικών και γεωλογικών δεδομένων είναι ότι υπάρχουν πιθανότητες να βρεθούν μεγάλα κοιτάσματα ενδεχομένως μεγέθους του κοιτάσματος Λεβιάθαν στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι έρευνες και πολύ περισσότερο οι γεωτρήσεις όμως απαιτούν χρόνο τουλάχιστον τριετίας, όμως οι πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα λειτουργήσουν ως επιταχυντής των εξελίξεων.
Διότι οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊικής Ένωσης που συζήτησαν για περισσότερες από πέντε ώρες τους τρόπους απεξάρτησης της Ε.Ε. από το ρωσικό φυσικό αέριο, πετρέλαιο και άνθρακα κατέληξαν ότι η λύση θα πρέπει να δοθεί από τις ΗΠΑ με την προμήθεια από τα ενεργειακά αποθέματά της.
Ο στόχος είναι η πλήρη απεξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Ρωσία που αναμένεται το αργότερο έως το 2030.
Η συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ κινείται προς την πλήρη αντικατάσταση της αγοράς του LNG της Ρωσίας από το αμερικάνικο. Το κείμενο προβλέπει την παράδοση ετησίως 50 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων προκειμένου να αντικαταστήσει το σύνολο του υγροποιημένου αερίου που αγόραζε η Ευρώπη από τη Ρωσία.
Οι ελληνικές υποδομές μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό κρίκο αυτής της αλυσίδας τροφοδοσίας καθώς ο ευρωπαϊκός στόχος είναι να είναι γεμάτες μέχρι το τέλος του 2022 οι 140 αποθήκες φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σημερινές τιμές.
Για να έχετε πλήρη εικόνα τι γίνεται στην Ευρώπη, η Γερμανία τροφοδοτούνταν από ρωσικό φυσικό αέριο μέσα από τον αγωγό Nord stream I.
Η Ιταλία ανακοίνωσε ότι θα ενεργοποιήσει εκ νέου τις πλατφόρμες γεωτρήσεων στην Αδριατική. H Nορβηγία έχει αυξήσει την παραγωγή της κατά 9% το 2022, η Δανία έχει πρόγραμμα γεωτρήσεων μέχρι το 2050 ενώ η Ολλανδία ανακοίνωσε ότι θα εκμεταλλευτεί το κοίτασμα Γκρόνινγεκν.
Η Ελλάδα από το 2011 έχει στρέψει την πρόσοχή της στην ανεύρεση φυσικού αερίου στο Ιόνιο και την Κρήτη, έχει παραχωρήσει 11 θαλάσσια οικόπεδα στη Δυτική Ελλάδα στις εταιρείες Exxon Mobil, Total Repsol, Energean και ΕΛΠΕ. Από το 2011 μέχρι το 2019 τα πράγματα προχώρησαν με την κύρωση των συμβάσεων μέχρι που οι κομματικές αντιπαραθέσεις στη Βουλή δεν επέτρεψαν την περαιτέρω ψήφιση των νέων συμβάσεων.
Είναι ευκαιρία τώρα, να προχωρήσουν οι διαδικασίες ώστε να ενισχυθεί το γεωπολιτικό αποτύπωμα της Ελλάδας, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο.