Εκλογές 2023: Μπορούν να υπάρξουν κυβερνήσεις συνεργασίας; Αλήθειες και Μύθοι
Στην Ελλάδα, όπως και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, υπό τις υπάρχουσες πολιτικές, διεθνείς και οικονομικές εξελίξεις είναι πολύ πιθανό να οδηγηθούμε σε μία παρατεταμένη ακυβερνησία, δηλαδή σε κυβερνητικά σχήματα που θα έχουν ημερομηνία λήξης. Η πολιτική ρευστότητα έχει δημιουργήσει μια κρίσιμη μάζα επικίνδυνων εξελίξεων που κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί προεκλογικά και πριν τελειώσει ο χειμώνας τι ακριβώς θα πράξει σε δημοσιονομικό επίπεδο όταν και εφόσον κυβερνήσει. Συνεπώς τα προγράμματα όλων των κομμάτων είναι στον… αέρα. Για να είμαστε ακριβείς δεν έχουν καμία αξία και καμία σημασία, υπό την έννοια ότι είναι αμφίβολο αν μπορούν να υλοποιηθούν όταν βρίσκεται σε εξέλιξη μια τόσο σφοδρή παγκόσμια κρίση. Επίσης αν δεν θέλουμε να μένουμε στους μύθους καλό είναι να αναλογιστούμε ότι ακυβερνησία δεν είναι μόνον η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, αλλά και το ενδεχόμενο μια κυβέρνηση να μην μπορεί να σταθεί στα πόδια της και να εφαρμόσει το πρόγραμμα για το οποίο εξελέγη.
Ακόμα και η υποθέσουμε ότι η ΝΔ έλθει εν τέλει πρώτο κόμμα και σχηματίσει κυβέρνηση είτε με το ΠΑΣΟΚ είτε με την Ελληνική Λύση, είναι σίγουρο ότι οι ατζέντες δεν θα τηρηθούν, ενώ οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες που έρχονται από το 2023 στην χώρα, θα δημιουργήσουν μεγάλες αποσταθεροποιητικές τάσεις και φυσικά όποιο κυβερνητικό σχήμα είναι στην εξουσία θα πρέπει να πάρει μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα. Το ίδιο ισχύει και για το ενδεχόμενο μιας «προοδευτικής διακυβέρνησης» με ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΜεΡΑ25 και οποιονδήποτε άλλον θέλει να συμμετάσχει.
Η δημοσιονομική προσαρμογή
Θυμίζω ότι τα μνημόνια «κατάπιναν» τις κυβερνήσεις τη μια μετά την άλλη… Οι περισσότεροι οίκοι αξιολόγησης εκτιμούν ότι η Ελλάδα για τα επόμενα έτη θα έχει παρατεταμένη πολιτική αστάθεια και αύξηση του πολιτικού και οικονομικού ρίσκου. Κι εμείς υποτίθεται ότι περιμένουμε να λάβουμε επενδυτική βαθμίδα προ εκλογών… Από αδύνατο έως ακατόρθωτο. Ποιος θα χορηγήσει επενδυτική βαθμίδα σε μια χώρα χωρίς κυβέρνηση ισχυρής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας; Θα αστειεύεστε βέβαια.
Ακόμα κι αν αύριο το πρωί τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μία τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή, της τάξης των 13 ποσοστιαίων μονάδων (και πάνω) του ΑΕΠ και για το 2023 και για το 2024. Όταν θα επανέλθουν σε ισχύ οι δημοσιονομικοί κανόνες της Ευρωζώνης που άρθηκαν εξαιτίας της πανδημίας. Τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων έχουν ήδη φτάσει κοντά στο απαγορευτικό 5%, ο δανεισμός είναι αδύνατος, το ελληνικό χρέος έχει φτάσει στα 400 δισ. ευρώ, τα εισοδήματα συμπιέζονται από τον πληθωρισμό και το ενεργειακό κόστος ακόμα και των μεσαίων εισοδημάτων. Ποιο κόμμα θα δεχθεί να συγκυβερνήσει με τη ΝΔ και θα μπει στη λογική «να πληρώσω μαζί με τον Μητσοτάκη τα σπασμένα και να αναλάβω να μοιραστώ μαζί του το πολιτικό κόστος;».
Ποια κόμματα της αντιπολίτευσης θα συνεργαστούν μαζί μετεκλογικά όπως λένε χωρίς να έχουν κάνει μια προεργασία προγραμματικών συγκλίσεων από τώρα για να αποφασίσουν πώς θα κινηθούν την επόμενη μέρα; Πότε ακριβώς θα το αποφασίσουν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και το ΜεΡΑ25; Μια μέρα μετά τις εκλογές στα όρθια;
Συμπερασματικά ίσως θα πρέπει να το κάνουμε σαφέστερο: Τα κόμματα θα πρέπει να συμφωνήσουν στους κανόνες δημοσιονομικής πολιτικής από τώρα πράγμα που θα είναι πολύ δύσκολο, καθότι θα γκρεμιστεί το αφήγημα των υποσχέσεών τους. Πλην όμως το «σύστημα» (διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, Βρυξέλλες κλπ) θα τους πιέσει από τώρα προς αυτή την κατεύθυνση για να μην μπορεί κανείς να κάνει ότι θέλει την επόμενη μέρα, όταν θα βγουν τα αποτελέσματα της κάλπης.
Διαβάστε ακόμα