Πράγα: Το ψυχροπολεμικό κλίμα και η πληρωμένη απάντηση Μητσοτάκη - Στο τραπέζι και τα ενεργειακά

Η παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στον ίδιο χώρο ήταν αναμενόμενο πως θα «γεννήσει» ειδήσεις. Η ενδεχόμενη συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε, με τις αντιδράσεις των δύο ηγετών στις φορές που πλησίασαν σε πολύ κοντινή απόσταση να διαφέρουν αλλά να είναι ενδεικτικές του ψυχροπολεμικού κλίματος που επικρατεί πλέον στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Αρχικά, κατά την άφιξή του στην άτυπη Σύνοδο ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για την ανάγκη λήψης μέτρων στο μεταναστευτικό, έτσι ώστε να εξαλειφθεί το φαινόμενο της εκμετάλλευσης ανθρώπων από τους διακινητής αλλά και της εργαλειοποίησης του ζητήματος από την Άγκυρα. Σε αυτές τις τοποθετήσεις δεν υπήρξε κάποια αντίδραση από πλευράς Τουρκίας με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τους αξιωματούχους του να πηγαίνουν με «χαμηλά τη μπάλα», αρχικά, στην Πράγα.

Ο Τούρκος πρόεδρος κατά την άφιξή του στην πρωτεύουσα της Τσεχίας δεν έτυχε ιδιαίτερα θερμής υποδοχής, εκτός βέβαια από τους «τυχαίους» πολίτες με σημαίες της Τουρκίας που τον περίμεναν, καθώς συζήτησε κυρίως με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν και λιγότερο με αυτόν της Αρμενίας. Ενδεικτικό ήταν και το περιστατικό λίγο πριν από την «οικογενειακή φωτογραφία» των ηγετών που προσκλήθηκαν στη Σύνοδο.

Ερντογάν και Μητσοτάκης βρέθηκαν σε πολύ κοντινή απόσταση, αλλά δεν αντάλλαξαν ούτε ματιά. Μάλιστα, τη στιγμή που ο Τούρκος πρόεδρος όδευε να πάρει τη θέση του ο Έλληνας πρωθυπουργός συνομιλούσε με τον Ισπανό ομόλογό του και δεν έστρεψε καν το κεφάλι του προς την πλευρά Ερντογάν. Ομοίως κι εκείνος έπραξε το ίδιο, ενώ αγνόησε Αναστασιάδη και Μακρόν παρότι πέρασε σε απόσταση αναπνοής από μπροστά τους.

Παρόλα αυτά, είχε τετ-α-τετ και με τους δύο στο περιθώριο της Συνόδου. Ο πρόεδρος της Κύπρου του επεσήμανε την ανάγκη εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό, με τον Ερντογάν να συμφωνεί αλλά να απαντά πως «δεν είναι η κατάλληλη ώρα». Η συνάντηση με τον Εμανουέλ Μακρόν, ωστόσο, δεν ήταν τόσο ευχάριστη για τον Ερντογάν. Ο Γάλλος πρόεδρος αναφέρθηκε στις σχέσεις Αθήνας – Άγκυρας και έκανε σαφή την ανάγκη διαλόγου, κάλεσε όμως σε πολύ έντονο τόνο τον Τούρκο πρόεδρο να σταματήσει να παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και να αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας στο Αιγαίο.

Λίγη ώρα αργότερα, στο δείπνο των ηγετών ο Ερντογάν έκανε την κίνηση που πολλοί περίμεναν. Κατά τη διάρκεια ομιλίας του προκάλεσε ξανά την Ελλάδα, επιτέθηκε με ακραία ρητορική στη χώρα μας και αυτό έφερε την άμεση αντίδραση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο κ. Μητσοτάκης απάντησε ευθέως και σε σκληρό ύφος στον Ταγίπ Ερντογάν πως πρέπει να πάψει να αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών. Ο πρωθυπουργός συνέστησε στον Τούρκο πρόεδρο αντί να προκαλεί εντάσεις, να προσέλθει σε συνεννόηση και διάλογο χωρίς προκλήσεις και ακραία ρητορική.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός, μάλιστα, εξήγησε στον Ταγίπ Ερντογάν πως αυτή είναι η στάση που οφείλουν να έχουν οι υπεύθυνοι ηγέτες. Μια στάση εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτή που τηρεί ο Τούρκος πρόεδρος όλο αυτό το διάστημα. Αυτό, βέβαια, δεν πτόησε τον Ερντογάν ο οποίος μετά το δείπνο σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, εκτόξευσε νέες απειλές κατά της Ελλάδας. Το «θα έρθουμε ξαφνικά μια νύχτα», βγήκε ξανά από τα χείλη του Τούρκου προέδρου ο οποίος δεν δίστασε να κάνει λόγο για «επίθεση σε όποιον ενοχλεί την Τουρκία».

Σταθερή η θέση της Αθήνας – Διεθνοποιεί την τουρκική προκλητικότητα ο Μητσοτάκης

Ο κ. Μητσοτάκης, άσχετα από το παραπάνω περιστατικό, αναμενόταν σήμερα Παρασκευή (7/10) να προχωρήσει σε πλήρη ενημέρωση των Ευρωπαίων εταίρων για την τουρκική προκλητικότητα. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν πως ο πρωθυπουργός είναι αποφασισμένος να ενημερώσει τους «27» για όλες τις τελευταίες εξελίξεις και την κλιμάκωση της έντασης από πλευράς Άγκυρας.

Τόσο οι εμπρηστικές και προκλητικές δηλώσεις, όσο και οι παραβιάσεις και υπερπτήσεις που είναι καθημερινό φαινόμενο αναμένεται να αναφερθούν από τον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος θα μιλήσει και για τη νέα συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβυή.

Παρά το γεγονός ότι η Σύνοδος της Παρασκευής θα είναι άτυπη, συνεπώς δεν θα υπάρξουν συμπεράσματα, για την Ελλάδα είναι εξαιρετικά σημαντικό να επαναλάβει τη σταθερή της θέση. Στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού τονίζουν πως η πρόθεση είναι να υπογραμμιστεί ο κίνδυνος για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, λόγω της ακραίας συμπεριφοράς της Άγκυρας. Μετά τα όσα διαδραματίστηκαν την Πέμπτη, πλέον καθίσταται και επιτακτική η ανάγκη για να προχωρήσει στην ενημέρωση των ηγετών της ΕΕ ο πρωθυπουργός, όπως και θα πράξει.

Στο τραπέζι και η ενεργειακή κρίση – «Κομβικό» το πλαφόν στο φυσικό αέριο, πότε αναμένονται αποφάσεις

Πέρα από τη διεθνοποίηση της προκλητικότητας της Τουρκίας, το «μενού» της άτυπης Συνόδου των «27» θα περιλαμβάνει και εκτενή συζήτηση για την ενεργειακή κρίση. Την Πέμπτη (6/10), μάλιστα, ο πρωθυπουργός ενώπιον του Γερμανού Καγκελάριου Όλαφ Σολτς, έκανε λόγο για την ανάγκη εξεύρεσης κοινής λύσης από τους Ευρωπαίους ηγέτες στο ζήτημα αυτό.

«Πρέπει να αναλάβουμε τολμηρή δράση. Η αγορά του φυσικού αερίου δεν λειτουργεί σωστά. Πρέπει να εξετάσουμε μια παρέμβαση σε επίπεδο χονδρικής αγοράς φυσικού αερίου. Και χαίρομαι που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υιοθετήσει την πρότασή μας», ανέφερε κατά πληροφορίες μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης στην παρέμβαση στο πάνελ «Ενέργεια, Κλίμα, Οικονομία», όπου ήταν συμπρόεδρος με τον πρόεδρο της Ελβετίας στις εργασίες της Ευρωπαικής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα.

Επιπλέον, εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξει λύση μέχρι το τέλος Οκτωβρίου και διεμήνυσε: «αυτή τη στιγμή χρειάζεται περισσότερη αλληλεγγύη. Χρειάζεται κοινή απάντηση, όπως κάναμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Δεν μπορεί κάθε χώρα να πορεύεται μόνη της» διεμήνυσε με νόημα ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Υπενθυμίζεται πως το σχέδιο για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου βρίσκεται επί τάπητος στην άτυπη Σύνοδο που πραγματοποιείται στην Πράγα, με την Ελλάδα και άλλες 15 χώρες να έχουν προσυπογράψει επιστολή-αίτημα προς την Κομισιόν.

Κι ενώ αρχικά η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε απορρίψει την πρόταση, οι επικρίσεις που δέχθηκε από αρκετούς ευρωπαίους ηγέτες, την ανάγκασαν να αναδιπλωθεί και να αποστείλει επιστολή της προς τους «27» πριν τη Σύνοδο, δίνοντας το πράσινο φως για την εφαρμογή του μέτρου υπό όρους. Οι όροι αυτοί έχουν να κάνουν με την παροχή απαραίτητων διασφαλίσεων πως το πλαφόν δεν θα οδηγήσει σε ελλείψεις και προβλήματα επάρκειας. Σημειώνεται πως την αντίθεσή της στην επιβολή πλαφόν έχει εκφράσει η Γερμανία και οι δορυφόροι της (Ολλανδία, Αυστρία). Υπενθυμίζεται πως την περασμένη εβδομάδα η Γερμανία ανακοίνωσε ένα εθνικό σχέδιο 200 δισ. ευρώ για την προστασία της οικονομίας της από την αύξηση των τιμών της ενέργειας προκάλεσε επικρίσεις ευρωπαίων αξιωματούχων, οι οποίοι εκφράζουν φόβους για αθέμιτο ανταγωνισμό και κατακερματισμό της ενιαίας αγοράς, καθώς πολυάριθμα κράτη δεν είναι σε θέση να αποδεσμεύσουν τέτοια ποσά για να προστατεύσουν τις επιχειρήσεις τους.

Πάντως ο Εμανουέλ Μακρόν δεσμεύθηκε «να πείσει» τους άλλους Ευρωπαίους -και συνεπώς να υπερβεί μερικές από τις γερμανικές αντιρρήσεις- σχετικά με ένα μηχανισμό καθορισμού ανώτατου ορίου στις τιμές του αερίου που χρησιμεύει για την παραγωγή ηλεκτρικού. «Το υποστηρίζουμε πολύ αυτό», δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος στη διάρκεια μιας συνόδου επιχειρηματιών που οργανώθηκε στο Παρίσι από τη Δημόσια Τράπεζα Επενδύσεων.

«Θα πείσουμε τους άλλους Ευρωπαίους», «το αργότερο» μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί στις 20 και 21 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, διαβεβαίωσε. «Θα δημιουργήσουμε ένα σύστημα στο πλαίσιο του οποίου θα θέσουμε ανώτατο όριο στο αέριο που χρησιμοποιούμε για να παράγουμε ηλεκτρικό», κάτι που «θα επιτρέψει να μειωθεί η τιμή του παραγόμενου ηλεκτρικού», τόνισε.