Το ρευστό πολιτικό τοπίο, η διαφαινόμενη φτώχεια και στο βάθος οι Τούρκοι
Οι φθινοπωρινές δημοσκοπήσεις που έρχονται στο φως της δημοσιότητας δεν δείχνουν – όπως πολλές φορές έχουμε επισημάνει – κάποια συγκλονιστική μεταβολή στο πολιτικό σκηνικό. Παρόλα αυτά κανείς δεν μπορεί με ασφάλεια να υποθέσει ότι ο χρόνος μέχρι την διενέργεια των εκλογών θα κυλήσει ακριβώς έτσι όπως αποτυπώνεται στις «φωτογραφίες της στιγμής», δηλαδή στις δημοσκοπήσεις. Οι αστάθμητοι παράγοντες είναι αρκετοί και οι προγνώσεις για το τελικό αποτέλεσμα, παρακινδυνευμένες.
Κανείς δεν μπορεί για παράδειγμα να προβλέψει την αντίδραση της εκλογικής βάσης στο σκληρό σενάριο της ενεργειακής κρίσης η οποία μπορεί να οδηγήσει τόσο σε περικοπές ρεύματος, όσο και σε περεταίρω υποτίμηση της αγοραστικής δύναμης του Έλληνα. Αν ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας πέσει κάτω από τα όρια της ακραίας φτώχειας με φαινόμενα αδυναμίας πληρωμών υποχρεώσεων και κατακρήμνισης του βιοτικού επιπέδου, οι σημερινές έρευνες της κοινής γνώμης θα πάνε… περίπατο. Το εφιαλτικό αυτό σενάριο που δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα θα καθορίσει βεβαίως και την ακριβή ημερομηνία των εκλογών. Το ευρωπαϊκό ενεργειακό πρόβλημα και η ακρίβεια στη Γηραιά Ήπειρο έρχονται να προστεθούν και να αλλάξουν ακόμα περισσότερο τους όρους του προεκλογικού παιχνιδιού στην Ελλάδα. Η προσπάθεια της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν να «γεφυρώσει» τις διαφορές ανάμεσα στους «27» και το διπλό πλαφόν σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο, αν πετύχει, θα δημιουργήσει νέες ισορροπίες. Όλοι βεβαίως περιμένουν να δουν πού θα κάτσει η μπίλια με τις αντιδράσεις των Γερμανών και των Αυστριακών που θέλουν χρηματοδοτικά εργαλεία μόνο για τον εαυτό τους και διαφώνησαν έως τώρα με την επιβολή ενός προσωρινού ανώτατου ορίου στις τιμές του αερίου. Αν η Ε.Ε. καταφέρει να προσφέρει στους πολίτες τις δικλείδες για έναν πιο ήπιο χειμώνα σίγουρα η κυβέρνηση της ΝΔ θα πάει στις κάλπες με ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Αντίθετα η αντιπολίτευση θα πρέπει να βρει άλλο αντιπολιτευτικό αφήγημα για να πλήξει την κυβέρνηση.
Ο παράγοντας Ερντογάν
Ένας ακόμη ισχυρός αστάθμητος παράγοντας που ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά το αποτέλεσμα των εκλογών για το κυβερνών κόμμα είναι βεβαίως και η ελληνοτουρκική κρίση. Μέχρι στιγμής η κόντρα με τον Ερντογάν και η σταθερή θέση της ελληνικής κυβέρνησης έναντι των Τούρκων προσδίδει μπόνους στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Άλλωστε κατά κοινή ομολογία όταν μια χώρα βάλλεται από εχθρικά στοιχεία, συνήθως επικρατούν τάσεις εθνικής ομοψυχίας τις οποίες καρπώνεται η κυβέρνηση που βρίσκεται στην εξουσία, με την προϋπόθεση ότι τηρεί τις κόκκινες εθνικές γραμμές. Προς το παρόν λοιπόν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενισχύει το προφίλ του με οδηγό τα εθνικά θέματα τη στιγμή που έτσι και αλλιώς στις δημοσκοπήσεις που έχουν γίνει έως τώρα, στα ερωτήματα για την εξωτερική πολιτική, υπερτερεί του Αλέξη Τσίπρα.
Περιττό βεβαίως να σημειώσουμε ότι οιαδήποτε υποχώρηση ή παρέκκλιση εκ των εθνικών κόκκινων γραμμών, έστω και ελάχιστη, θα επιφέρει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα για την κυβέρνηση της ΝΔ. Από την άλλη μεριά η προκλητικότητα της Τουρκίας είναι τόσο σφοδρή που ήδη βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά και ολόκληρη η χώρα κινείται – αναγκαστικά – πάνω στην λογική «βλέποντας και κάνοντας». Ένας λάθος χειρισμός από την κυβέρνηση που θα δώσει κάποιο πλεονέκτημα στον «κακό μας γείτονα» δύσκολα θα συγχωρεθεί και ακόμα πιο δύσκολα θα ξεχαστεί μέχρι τις κάλπες.
Συμπερασματικά, μακροπρόθεσμοι σχεδιασμοί δυστυχώς δεν μπορούν να γίνουν ούτε για τα εθνικά μας ζητήματα, ούτε βεβαίως και για την οικονομική μας πολιτική.