Δένδιας: Φιλοδοξία μας να μην οδηγηθούμε εξαιτίας τυχαίου συμβάντος σε χειρότερα με την Τουρκία
Αποφασιστικό μήνυμα πως οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν απολύτως επαρκή δυνατότητα και ότι δεν θα είμαστε μόνοι, αλλά αν χρειαστεί μπορούμε και μόνοι, εξέπεμψε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, σε ανοιχτή συζήτηση που διοργάνωσε ο Σύλλογος Προσωπικού Alpha Bank με θέμα «Ελληνική εξωτερική πολιτική - Όλα κινούνται πια στα όρια».
Θλιβερή μέρα
Σε σχόλιό του για τη πτώση του μαχητικού αεροσκάφους F-4 και την απώλεια του συγκυβερνήτη του, ο Νίκος Δένδιας είπε πως είναι μια θλιβερή ημέρα για την οικογένεια των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και για το σύνολο της πατρίδας μας. «Θυμόμαστε τρεις αξιωματικούς που χάσαμε στην εκτέλεση του καθήκοντος και σήμερα χάσαμε και έναν τέταρτο. Αυτό είναι μια σαφής ανάμνηση του ότι πολλοί άνθρωποι, πολλά στελέχη βάζουν τη ζωή τους σε κίνδυνο για να προστατεύουν την ελευθερία και το επίπεδο ζωής όλων εμάς των υπολοίπων. Ήδη κρατήσαμε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του αξιωματικού που χάσαμε σήμερα».
Επίσης, επεσήμανε ότι η συνολική μας συμπεριφορά απέναντι στα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων, πρέπει να τιμά το επίπεδο της προσφοράς τους και υπογράμμισε πως η Ελλάδα είναι και παραμένει ισχυρή και ασφαλής, επειδή ακριβώς υπάρχουν άνθρωποι, στελέχη, οι οποίοι βάζουν τη ζωή τους σε κίνδυνο για να ζούμε όλοι οι υπόλοιποι ελεύθεροι.
Ειδική αναφορά έκανε στο πολιτικό σύστημα της Ελλάδας, τονίζοντας πως στις βασικές μας επιλογές έχει σταθεί κατ' ελάχιστο σοβαρό, μετρημένο και με μεγάλα διαστήματα ισχυρής αποδοχής. «Έχουμε ανατρέψει, και αυτό πρέπει να πιστωθεί κυρίως στην κυβέρνηση, αλλά και στην αντιπολίτευση, το υπόδειγμα του διχασμού στα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Έχουμε καταφέρει να είμαστε σοβαροί, να ομονοούμε και να εκπέμπουμε προς τα έξω, ακριβώς αυτή τη σοβαρότητα που επιτρέπει σε οποιαδήποτε χώρα συναλλάσσεται μαζί μας να έχει το αίσθημα της συνέχειας. Στις βασικές επιλογές, σχεδόν από όλο το πολιτικό σύστημα, υπήρξαν θέσεις εθνικής υπευθυνότητας. Θεωρώ εθνική κατάκτηση ότι καταφέραμε με αυτή την κυβέρνηση, με αυτόν τον πρωθυπουργό, να ανατρέψουμε το υπόδειγμα και να αντιμετωπίζουμε την απειλή με εθνική αλληλοκατανόηση, για να μην πω με εθνική ομόνοια. Δεν το διεκδικούμε ως περιουσιακό στοιχείο της ΝΔ, αλλά ως περιουσιακό στοιχείο του ελληνικού λαού και της ελληνικής κοινωνίας» υπογράμμισε.
«Πρέπει να προλάβουμε το τυχαίο με την Τουρκία»
Απαντώντας σε ερώτηση αν θα υπάρχει θέμα με την Τουρκία και ενόψει εκλογών, ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε πως δεν θεωρεί με κανέναν τρόπο πως η γείτονα χώρα στοχεύει στην προεκλογική περίοδο σε ένα θερμό επεισόδιο. «Όμως υπάρχει και πρέπει να προλάβουμε το τυχαίο. Δηλαδή την ένταση που ξεκινάει από κάτι μη προβλεφθέν» υπογράμμισε, αναφέροντας ως παράδειγμα τη σύγκρουση αλιευτικών ή δύο ακταιωρών. Και από εκεί και πέρα, όπως πρόσθεσε, «εξελίσσεται μέσα σε ένα χρόνο, που οι ηγεσίες δεν προλαβαίνουν να θέσουν υπό έλεγχο το επεισόδιο και όταν πια έχει γίνει στοιχείο της επικαιρότητας και όταν έχουν αναλάβει οι δημοσιογράφοι, η κοινή γνώμη, είναι εξαιρετικά δύσκολο μέσα στο προεκλογικό κλίμα να ελεγχθεί». Αυτή είναι για τον Νίκο Δένδια μια πολύ βασική παράμετρος που πρέπει «να έχουμε υπόψη μας, όπως οι δύο χώρες προχωρούν για εκλογές».
Σε αντιδιαστολή των εντάσεων της Ελλάδας με την Τουρκία στο περιελθόν, ο υπουργός είπε πως σήμερα «αυτό που είναι πρωτοφανές και μοναδικό, είναι ότι ζούμε επί 3,5 χρόνια μια κλιμακούμενη κρίση με την Τουρκία, με διαρκώς αυξανόμενους τόνους, με πρωτοφανείς δηλώσεις από την τουρκική πλευρά, που δημιουργεί ένα εξαιρετικά εύφλεκτο κλίμα». Επιπροσθέτως, επισήμανε πως κανείς δεν αναμένει αποκλιμάκωση πριν από τις τουρκικές εκλογές και ανέφερε πως φιλοδοξία της Ελλάδας είναι να μην οδηγηθούμε εξαιτίας τυχαίου συμβάντος σε χειρότερα με την Τουρκία.
Μάλιστα, εκτίμησε πως όλα θα κριθούν αμέσως μετά τις εκλογές. «Θα υπάρχει μια νέα ελληνική κυβέρνηση με νωπή λαϊκή εντολή και μια νέα τουρκική κυβέρνηση. Θα είναι μια καλή ευκαιρία, όταν μάλιστα θα υπάρχει και πρόσφατο πολιτικό κεφάλαιο και στις δύο κυβερνήσεις, να γίνει μια επαναπροσέγγιση της πραγματικότητας και εκεί να δούμε τα πραγματικά χρώματα της Τουρκίας. Αν η Τουρκία επανέλθει στη λογική. Οφείλουμε να ελπίζουμε ότι όποιος αποσπάσει την εμπιστοσύνη του τουρκικού λαού, θα δει καθαρά και ποιο είναι το τουρκικό συμφέρον. Το συμφέρον της τουρκικής κοινωνίας είναι η προσέγγιση με τη Δύση, με την Ευρώπη, με το πλαίσιο αξιών που εκφράζει η ΕΕ» επεξήγησε.
Παράλληλα, διαμήνυσε πως η Ελλάδα επιθυμεί την επίλυση της διαφοράς με την Τουρκία - όχι όμως πέραν αυτού - στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. «Θέλουμε η Τουρκία να έρθει προς τους ευρωπαϊκούς κανόνες» τόνισε, ωστόσο διαπίστωσε πως ο πρόεδρος Ερντογάν, με μια σειρά κινήσεών του, απομακρύνεται από το ευρωπαϊκό, δυτικό κεκτημένο και οδηγείται σε μια suis generis κατάσταση ενός μεσανατολικού, μουσουλμανικού ριζοσπαστικού μορφώματος.
Κληθείς να σχολιάσει την αναφορά του Τούρκου προέδρου Ερντογάν για την Αγιά Σοφιά, ο υπουργός Εξωτερικών καταδίκασε εκ νέου τη μετατροπή της σε τζαμί και εξέφρασε τη θλίψη του, επισημαίνοντας ότι θα έχει δυσμενείς συνέπειες για την υστεροφημία του Προέδρου Ερντογάν και ότι τον εκθέτει διεθνώς.
Αυξημένη επαγρύπνηση
Όσον αφορά την εκλογική περίοδο, σε ερώτηση αν πρέπει να είναι αυξημένη η προσοχή μας την περίοδο που μεσολαβεί, εκεί που υπάρχει υπηρεσιακή κυβέρνηση, ο Νίκος Δένδιας απάντησε πως βεβαίως πρέπει να υπάρχει αυξημένη επαγρύπνηση όλο αυτό το διάστημα. «Όποιος ισχυριστεί ότι η περίοδος αυτή είναι μια περίοδος όπως θα ήταν σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, όπως το Λουξεμβούργο ή το Βέλγιο, αυτό είναι τελείως αντίθετο με την πραγματικότητα» προσέθεσε.
Ερωτηθείς αν κάποιοι θα τον πρότειναν να παραμείνει στη θέση του υπουργού Εξωτερικών τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο (των εκλογών αναμετρήσεων), απάντησε: «Πιστεύω βαθιά ότι ουδείς είναι αναντικατάστατος και πιστεύω επίσης βαθύτατα στις συνταγματικές προβλέψεις. Θεωρώ, δηλαδή, ότι οφείλουν να τηρηθούν αυτά τα οποία επανειλημμένως έχουν τηρηθεί και δίνουν την εικόνα μιας ομαλής πορείας και μιας δημοκρατικής αντίληψης». Αν, παρ' ελπίδα η όξυνση των πραγμάτων την τελευταία στιγμή, επιβάλει στο σύνολο του πολιτικού συστήματος - όχι μόνο στη ΝΔ και στον αρχηγό της, αλλά και στις άλλες πολιτικές δυνάμεις - να προτείνουν στον πρωθυπουργό την παραμονή του στο υπουργείο, «αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα. Αλλά δεν είναι η λογική σειρά των πραγμάτων».
Στρατηγική ή σχέση Ελλάδος – Ισραήλ
Εν συνεχεία αναφέρθηκε στην επίσκεψή στο Ισραήλ. Τόνισε πως η σχέση της Ελλάδας με το Ισραήλ είναι στρατηγική και μιλώντας για την ατζέντα των συνομιλιών που θα έχει με τον Ισραηλινό ομόλογό του Έλι Κοέν, είπε πως θα συζητήσουν για τα διμερή θέματα, τα ζητήματα ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς επίσης για την ενέργεια, την κατάσταση που διαμορφώνεται μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το Παλαιστινιακό, τη Μέση Ανατολή. Σε αυτό το πλαίσιο, δήλωσε πως είναι περήφανος γιατί η ελληνική διπλωματία διάβασε σωστά την αρχιτεκτονική της περιοχής αρκετά νωρίς. «Διαβάσαμε ότι δεν ισχύει πια ο διαχωρισμός Άραβες και Ισραηλινοί, και αυτό που εμείς είχαμε δει, επιβεβαιώθηκε από τις Συμφωνίες του Αβραάμ και τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων του Ισραήλ με το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και με άλλες αραβικές χώρες και τη δημιουργία, πλέον, κατανοήσεων σε πολλά επίπεδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα αφίσταται της θέσης της για ένα παλαιστινιακό κράτος. Όμως αυτό σημαίνει, ότι η αρχιτεκτονική της Μέσης Ανατολής γίνεται πιο πολύπλοκη και επίσης αν παρατηρήσει κανείς τη θέση που έχει πάρει η Τουρκία υπέρ της Χαμάς, γίνεται μια κατάσταση αρκετά πιο ευνοϊκή για τα ελληνικά συμφέροντα» ανέφερε.
Στο υψηλότερο επίπεδο οι σχέσεις με τις ΗΠΑ
Ενόψει της επίσκεψης του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στην Ελλάδα στις 21 Φεβρουαρίου, ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε πως η σχέση μας με τις ΗΠΑ είναι σε ένα επίπεδο χωρίς προηγούμενο, κάνοντας μνεία στις δύο αμυντικές συμφωνίες που έχουν υπογράψει οι δύο χώρες και στη «στρατηγικότητα της σχέσης τους». Δίνοντας μια πρόγευση της ατζέντας της συνάντησης, είπε ότι ο Άντονι Μπλίνκεν έρχεται για να συνεχιστεί ο στρατηγικός διάλογος μεταξύ των δύο χωρών, ενώ θα συζητηθούν τα θέματα που αφορούν την περιοχή μας, τα εξοπλιστικά, την ενεργειακή και οικονομική συνεργασία. Πέραν αυτών, θα συζητηθούν και θέματα που δημιουργούνται από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Μάλιστα, σημείωσε πως το γεγονός ότι ο Μπλίνκεν θα είναι στην Αθήνα στις παραμονές των εκλογών και ότι θα πραγματοποιηθεί κανονικά ο στρατηγικός διάλογος, είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό μήνυμα. Εκπέμπει ένα σαφές μήνυμα αντίληψης και εμπιστοσύνης - υπογράμμισε ο κ. Δένδιας. «Οι ΗΠΑ έχουν κατανοήσει την ελληνική θέση, ότι έχει μια στέρεη βάση, που απλώς ζητά να εφαρμοστεί στο Αιγαίο αυτό που ισχύει σε όλο τον πλανήτη και ενεργεί και διατυπώνει ανάλογες απόψεις» συμπλήρωσε.
Ερωτηθείς αν η παρουσία του Άντονι Μπλίνκεν στην Ελλάδα μπορεί να έχει και διάθεση να ηρεμήσουν τα πνεύματα, ο Νίκος Δένδιας απάντησε πως η παρουσία του υπουργού Εξωτερικών της υπερδύναμης είναι βέβαιο ότι λειτουργεί καταπραϋντικά.
Αναφερθείς στην ευρύτερη συνεργασία με την διοίκηση Μπάιντεν, τη χαρακτήρισε εξαιρετική, σημειώνοντας πως ο Αμερικανός Πρόεδρος ξέρει την περιοχή πολύ καλά και είναι ένας φίλος της Ελλάδας.
Ο ρόλος του Πομπέο
Επίσης, δεν παρέλειψε να εξάρει και τη συμβολή του πρώην υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. «Όσες φορές τον χρειαστήκαμε, ήταν πάντα διαθέσιμος να βοηθήσει. Όχι στο πλαίσιο ενός φίλου που κάνει χάρη στο κακομαθημένο παιδί, αλλά ενός ανθρώπου που έχει σαφή αίσθηση της ανάγκης να διατηρηθεί η Συμμαχία, να επιβληθούν οι αρχές και οι αξίες της και να αποτραπεί ένας παράλογος σύμμαχος από το να επιχειρήσει απονενοημένα διαβήματα» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Περαιτέρω, επισήμανε τη σπουδαιότητα της διεύρυνσης των διμερών σχέσεων της χώρας. «Έχουμε 311 συμφωνίες. Το μεγαλύτερο πλαίσιο διμερών συμφωνιών από τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους. Ουδεμία κυβέρνηση πριν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει φτάσει, ούτε στο μισό των συμφωνιών που υπεγράφησαν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Οι συμφωνίες αυτές δημιουργούν ένα πλαίσιο οικονομικών, αμυντικών, πολιτικών κατανοήσεων» ανέφερε.
Αναφορικά με την πρόσφατη επίσκεψή του στη Μοζαμβίκη, είπε ότι τον επόμενο μήνα, η χώρα αυτή της Αφρικής έχει την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και διερωτήθηκε: «Μπορείς ποτέ να είσαι υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας και να μην ξέρεις τον πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ τον επόμενο μήνα, όταν εσύ έχεις εκλογές και ο γείτονάς σου, σου λέει ότι 'θα έρθω βράδυ'; Ή είναι δυνατόν εμείς να μην έχουμε εκλεγεί ποτέ στην προεδρία της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και να έχουμε εκλεγεί μόνο μία φορά στο ΣΑ του ΟΗΕ στην ιστορία, με τα προβλήματα ασφάλειας που έχουμε, και ποτέ στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων;».
Τέλος, αναφερόμενος στο πρόγραμμά του το επόμενο διάστημα, προανήγγειλε πως θα περιοδεύσει στη Νότια Αμερική, ενώ στις 25 Μαρτίου θα επισκεφτεί την Αυστραλία. Η τελευταία ημερομηνία στο πρόγραμμά του μέχρι τώρα, είναι η 9η Απριλίου, διευκρίνισε ο υπουργός Εξωτερικών.