Εκλογές 2023: Οι σταυροί, οι ετεροδημότες, τι ώρα κλείνουν οι κάλπες και τι ισχύει με τις ταυτότητες

Στην ειδική εφαρμογή «Μάθε πού ψηφίζεις» μπορεί κανείς σε ένα μόλις λεπτό να βρει το εκλογικό του διαμέρισμα και τον ειδικό εκλογικό του αριθμό, αλλά και το εκλογικό κέντρο, και να το εντοπίσει στο χάρτη.

Στην εφαρμογή του ΥΠΕΣ μπορεί κανείς να βρει πού ψηφίζει βάζοντας απλά το ονοματεπώνυμό του, καθώς και τα αντίστοιχα στοιχεία των γονέων του.

Στον ειδικό ιστότοπο του gov.gr ο ψηφοφόρος μπορεί να εισάγει τα στοιχεία του (Επίθετο, όνομα, όνομα πατέρα, όνομα μητέρας και χρονολογία γέννησης) και να δει άμεσα το εκλογικό τμήμα στο οποίο θα ψηφίσει. Μάλιστα υπάρχει και χάρτης με την ακριβή θέση του εκλογικού τμήματος.

Τι αναφέρει στην εγκύκλιο το Υπουργείο Εσωτερικών

Την ειδική εγκύκλιο με χρήσιμες πληροφορίες αλλά και οδηγίες για τη διενέργεια των γενικών βουλευτικών εκλογών της 21ης Μαΐου, απέστειλε η αρμόδια υπουργός Εσωτερικών, Καλλιόπη Σπανού.

Στο πρώτο µέρος της εγκυκλίου περιέχονται πληροφορίες για την ηµεροµηνία διενέργειας των εκλογών, τον αριθµό των βουλευτών που εκλέγονται σε κάθε περιφέρεια, την κτήση του δικαιώµατος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, την υποβολή των υποψηφιοτήτων και την ανακήρυξη των υποψηφίων βουλευτών.

Στο δεύτερο µέρος περιγράφονται οι αρµοδιότητες και οι ενέργειες των κρατικών υπηρεσιών και των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αµέσως µετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου έως την προηγούµενη ηµέρα της ψηφοφορίας.

Το τρίτο µέρος αναφέρεται στα ζητήµατα που πρέπει να αντιµετωπιστούν κατά την ηµέρα της ψηφοφορίας, ενώ αναλύεται και ο τρόπος ψηφοφορίας, εξαγωγής και ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των εκλογών.

Δείτε ΕΔΩ την εγκύκλιο

Αξίζει να σημειωθεί ότι στις προσεχείς εκλογές θα έχουν δικαίωμα ψήφου για πρώτη φορά οι πολίτες 17 ετών καθώς και οι Έλληνες του εξωτερικού. Επίσης για πρώτη φορά διαμορφώνονται εκλογικά κέντρα για εύκολη πρόσβαση σε ΑμεΑ.

Τι ώρα κλείνουν οι κάλπες, τι ισχύει με τους 17χρονους

Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι η ψηφοφορία θα διαρκέσει από ώρα 07.00 έως ώρα 19.00, όπως ειδικότερα προβλέπεται στο άρθρο 50 του π.δ. 26/2012.

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 4, 6 παρ. 1, 10 και 15 του π.δ. 26/2012, δικαίωμα ψήφου στις γενικές βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 έχουν οι πολίτες Έλληνες και Ελληνίδες που έχουν συμπληρώσει το δέκατο έβδομο (17ο) έτος της ηλικίας τους και είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των δήμων (μεταβολές που συντελέστηκαν έως και την 28η Φεβρουαρίου 2023) και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν.

Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική (άρθρο 51 παρ. 5 του Συντάγματος και άρθρο 6 παρ. 2 του π.δ. 26/2012).

Τι ισχύει με όσους διορίζονται ως έφοροι και αντιπρόσωποι της δικαστικής αρχής

Τα πρόσωπα που διορίζονται ως έφοροι και τακτικοί ή αναπληρωτές αντιπρόσωποι της δικαστικής αρχής ειδοποιούνται από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου πέντε (5) ημέρες πριν από την ψηφοφορία, δηλαδή μέχρι την 15η Μαΐου 2023 και οφείλουν να βρίσκονται στον τόπο του διορισμού τους δύο (2) ημέρες πριν από την ψηφοφορία, δηλαδή την 18η Μαΐου 2023 (άρθρο 68 παρ. 13 του π.δ. 26/2012).

Με την άφιξή τους, ειδοποιούν αμέσως τον Εισαγγελέα της περιφέρειάς τους και τον οικείο Περιφερειάρχη (άρθρο 68 παρ. 13 του π.δ. 26/2012). Ταυτόχρονα, υποχρεούνται να αναφέρουν με το ταχύτερο μέσο στον οικείο έφορο, την άφιξη και την ανάληψη των καθηκόντων τους (άρθρο 66 παρ. 3 του π.δ. 26/2012).

Αναγνώριση και με ψηφιακή ταυτότητα

Οι εκλογείς προσέρχονται στην αίθουσα ψηφοφορίας ένας – ένας, ή σε ολιγάριθμες ομάδες, ή όπως ειδικότερα ορίζει η εφορευτική επιτροπή, η οποία αναγνωρίζει την ταυτότητά τους και επαληθεύει την εγγραφή τους στον εκλογικό κατάλογο.

Η αναγνώριση των εκλογέων για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος γίνεται με βάση την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το διαβατήριό τους ή την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων.

Σημειώνεται ότι τυχόν «κομμένα» δελτία αστυνομικής ταυτότητας είναι αποδεκτά.

Ειδικότερα για τα διαβατήρια, επισημαίνεται ότι αρκεί και ελληνικό διαβατήριο που έχει λήξει η ισχύς του. H αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας του άρθρου 80 του ν. 4954/2022 (Α’ 136), ακολουθώντας τη διαδικασία ταυτοποίησης που προβλέπεται στην κοινή υπουργική απόφαση υπ’ αρ. 4082/2022 (Β’ 3982) και είναι προσβάσιμη μέσω της κυβερνητικής πύλης https://wallet.gov.gr. Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν είναι εφικτή η τήρηση της ως άνω διαδικασίας ή η εφαρμογή της προκαλεί καθυστερήσεις στη διαδικασία της ψηφοφορίας, κατά την κρίση του προέδρου της εφορευτικής επιτροπής, η ταυτοποίηση των εκλογέων γίνεται με βάση τα στοιχεία της προηγούμενης παραγράφου.

Πού ψηφίζουν οι ειδικές κατηγορίες

Το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και οι στρατιωτικοί που υπηρετούν με οποιαδήποτε ιδιότητα στις Ένοπλες Δυνάμεις, ή στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, ψηφίζουν με βάση τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους στην περιφέρεια όπου υπηρετούν, προσέρχονται στο εκλογικό κατάστημα ατομικά και όχι συντεταγμένοι ή με οποιαδήποτε συνοδεία. Η αναγνώριση των στρατιωτικών και όσων υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας γίνεται με βάση τις στρατιωτικές ή υπηρεσιακές τους ταυτότητες, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις.

Προκειμένου οι ανωτέρω εκλογείς να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στο δήμο που είναι εγγεγραμμένοι, οφείλουν να προσκομίσουν στην εφορευτική επιτροπή βεβαίωση της υπηρεσίας τους ή της μονάδας τους ότι δεν έχουν εγγραφεί στις καταστάσεις του άρθρου 27 του π.δ. 26/2012.

Μετά την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος και εφόσον ζητηθεί από τον εκλογέα, χορηγείται σε αυτόν έντυπη βεβαίωση άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, που υπογράφεται και σφραγίζεται από τον πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 83 του π.δ. 26/2012.

Σημειώνεται ότι με τέτοιες έντυπες βεβαιώσεις θα είναι εφοδιασμένα όλα τα εκλογικά τμήματα.

Τι ισχύει με τις έδρες και τους σταυρούς προτίμησης

Ο αριθμός των βουλευτών που εκλέγεται σε κάθε εκλογική περιφέρεια ορίστηκε με το άρθρο 1 του π.δ. 8/2023 (Α΄ 16). Πρόκειται για την κατανομή των 285 εδρών μεταξύ των 59 εκλογικών περιφερειών της Χώρας, δοθέντος ότι οι υπόλοιπες 15 έδρες καλύπτονται από τους βουλευτές Επικρατείας.

Κάθε εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ υποψηφίων, σημειώνοντας σταυρό παραπλεύρως του ονόματός τους στο ψηφοδέλτιο του συνδυασμού, ως ακολούθως:

α) Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από ένας (1) μέχρι και τρεις (3) βουλευτές, έναν (1) σταυρό.

β) Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από τέσσερις (4) έως και επτά (7) βουλευτές, μέχρι δύο (2) σταυρούς.

γ) Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από οκτώ (8) έως και δώδεκα (12) βουλευτές, μέχρι τρεις (3) σταυρούς

δ) Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται περισσότεροι από δεκατρείς (13) βουλευτές, μέχρι τέσσερις (4) σταυρούς.

Συνιστάται στους δικαστικούς αντιπροσώπους, η ανάρτηση πινακίδας σε εμφανές σημείο κάθε εκλογικού τμήματος, στην οποία θα αναγράφεται ο αριθμός των σταυρών προτίμησης που τίθενται από τους εκλογείς.

Τι ισχύει με την εκλογική άδεια

Για την άδεια που δικαιούνται οι πολίτες για τις εκλογές, η ΓΣΕΕ αναφέρει τα εξής:

1. Όλες οι βιομηχανικές, βιοτεχνικές και εμπορικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού τομέα, καθώς και όσοι γενικώς απασχολούν προσωπικό και υπάγονται στον ιδιωτικό τομέα, υποχρεούνται να χορηγήσουν στο προσωπικό τους ειδική άδεια απουσίας με αποδοχές για τη διευκόλυνση άσκησης του εκλογικού δικαιώματός τους, κατά τις βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαΐου 2023.
2. Ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται για τον σκοπό αυτό και που καλύπτει τον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μετάβαση των εργαζομένων στον τόπο άσκησης του εκλογικού δικαιώματός τους και την επιστροφή τους από αυτόν, καθορίζεται ως εξής:

Α. Για τους μισθωτούς για τους οποίους εφαρμόζεται καθεστώς πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας:

1. i) Σε όσους μετακινηθούν, για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματός τους, σε απόσταση 200-400 χιλιομέτρων, χορηγείται άδεια μίας εργάσιμης ημέρας.
2. ii) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω, χορηγείται άδεια δύο εργάσιμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.

iii) Σε όσους μετακινηθούν από και προς νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται, θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς, ωστόσο, η άδεια στις περιπτώσεις αυτές να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.

Β. Για τους μισθωτούς για τους οποίους εφαρμόζεται καθεστώς εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας

1. i) Σε όσους μετακινηθούν, για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματός τους, σε απόσταση 100-200 χιλιομέτρων, χορηγείται άδεια μίας εργάσιμης ημέρας.
2. ii) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 201-400 χιλιομέτρων, χορηγείται άδεια δύο εργάσιμων ημερών.

iii) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω, χορηγείται άδεια τριών εργάσιμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.

1. iv) Σε όσους μετακινηθούν από και προς νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται, θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς, ωστόσο, η άδεια στις περιπτώσεις αυτές να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.

Γ. Τα παραπάνω ισχύουν και ως προς τη χορήγηση ειδικής άδειας απουσίας με αποδοχές στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ, καθώς και στο προσωπικό των υπόλοιπων νομικών προσώπων του δημοσίου τομέα οποιασδήποτε κατηγορίας, κλάδου και σχέσης εργασίας (εγκύκλιος υπουργείου Εσωτερικών ΔΙΔΑΔ/Φ.18.33/2632/οικ.7623/28-4-2023).

Επισημαίνεται ότι:

• Για εκείνους τους εργαζόμενους, που πρέπει να μετακινηθούν, με βάση τα παραπάνω, για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματός τους, η Κυριακή 21 Μαΐου 2023 (ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας) είναι εργάσιμη μέρα, τότε αυτή θεωρείται ως ημέρα ειδικής άδειας απουσίας με αποδοχές, πέραν αυτών που ορίζονται παραπάνω.
• Η ειδική άδεια απουσίας για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος δεν συμψηφίζεται με την ετήσια άδεια με αποδοχές (άδεια αναψυχής).
• Με την από 24/5/2019 και αριθμό πρωτοκόλλου οικ. 23400/662 εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, δίνονται διευκρινίσεις σχετικά με την ύπαρξη σπουδαίου λόγου αποχής από την εργασία, λόγω κλήσης και συμμετοχής εργαζομένου σε εφορευτική επιτροπή για τη διεξαγωγή εκλογών.

Ειδικότερα, «η συμμετοχή εργαζομένου ως μέλους σε εφορευτική επιτροπή, κατόπιν κλήσης από δημόσια αρχή, αποτελεί εκτέλεση υποχρεωτικού εκ του νόμου καθήκοντος και, επομένως, συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία, κατά την ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας, αντιμετωπιζόμενο, σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του αστικού κώδικα. Περαιτέρω και, λαμβάνοντας υπόψη τον χρόνο που απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων μέλους εφορευτικής επιτροπής, ο οποίος δεν μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς εκ των προτέρων, η απουσία του εργαζομένου από την εργασία του και κατά την επόμενη ημέρα της διεξαγωγής της ψηφοφορίας, εφόσον συνδέεται με την εκτέλεση των ανωτέρω καθηκόντων, συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία και αντιμετωπίζεται ομοίως, σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του αστικού κώδικα».