Αβραμόπουλος: Δημιουργείται τόξο Ρωσίας – Τουρκίας – Ιράν - Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα

Για τον πόλεμο στο Ισραήλ, την Τουρκία αλλά και τον ρόλο της Ευρώπης μίλησε ο τέως επίτροπος της ΕΕ, Δημήτρης Αβραμόπουλος στην ertnews.gr

Αναφορικά με τον πόλεμο του Ισραήλ είπε ότι δημιουργείται ένα τόξο Ρωσίας – Τουρκίας – Ιράν τονίζοντας ότι «η Τουρκία έχει πάντα την πρόθεση να διαδραματίσει ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή». Ξεκαθάρισε όμως ότι το λάθος της Τουρκίας είναι ότι δεν διακρίνει τη Χαμάς από τον λαό της Παλαιστίνης και κινείται σε δύο επίπεδα, συνομιλητής μεταξύ Ανατολής και Δύσης. «Οι Παλαιστίνιοι δικαιούνται ένα κράτος, η στάση του Νετανιάχου δεν εμπνέει αισιοδοξία» τόνισε ο κ. Αβραμόπουλος.

Αν σχηματιστούν δύο ζώνες επιρροής αυτό θα είναι το σύνορο μεταξύ δύο κόσμων, είπε στη συνέχεια ο κ. Αβραμόπουλος ενώ ξεκαθάρισε ότι ένιωσε ανακούφιση όταν ο ηγέτης της Χεζμπολάχ δεν κήρυξε τον πόλεμο στο διάγγελμά του.
Τέλος για την Ευρώπη είπε ότι «είναι μια οικονομική υπερδύναμη, αλλά δεν έχει εξελιχθεί σε γεωστρατηγική υπερδύναμη».

Ολόκληρη η συνέντευξη του Δημήτρη Αβραμόπουλου στον Γιώργο Κουβαρά:

• Θέλω να δούμε μαζί τι γίνεται στον κόσμο γιατί τα πράγματα φαίνεται ότι πάνε από το κακό στο χειρότερο. Και θέλω πρώτα απ όλα πως εξελίσσεται ο πόλεμος στο Ισραήλ. Πώς το βλέπετε; Σήμερα κλείνει ένας μήνας ακριβώς από την εισβολή της Χαμάς και όλα δείχνουν ότι το τέλος ξεμακραίνει. Είναι μακριά και δεν ξέρω τι τέλος μπορεί να υπάρξει εδώ.

Από την αρχή αυτό φαινότανε. Μην ξεχνάμε ότι αυτά που συνέβησαν πριν από ένα μήνα είναι συνέχεια μιας ολόκληρης σειράς τα τελευταία 70 χρόνια προβλημάτων και εκκρεμοτήτων στη Μέση Ανατολή. Ναι, και έχουν γίνει λάθη από όλες οι πλευρές. Βέβαια, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε και να συγχωρέσουμε τις βαρβαρότητες της 7ης του Οκτωβρίου. Και δικαίως το Ισραήλ θέλει να εντοπίσει και να τιμωρήσει αυτούς που διέπραξαν τα εγκλήματα. Από εκεί και πέρα όμως έχουμε μια κλιμάκωση η οποία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη. Δεν πρέπει να αποσυνδέσει κανείς από τη γενικότερη ρευστότητα σε παγκόσμια κλίμακα.

• Και έχουμε κι άλλο ένα πόλεμο που κοντεύουμε να τον ξεχάσουμε, Ρωσία – Ουκρανία…

Σωστά, και σε αυτό απέβλεπε και η στροφή του Πούτιν υπέρ των Παλαιστινίων, όπου αυτή τη στιγμή δημιουργείται ένα τόξο ανάμεσα στη Ρωσία, στο Ιράν και στην Τουρκία, η οποία και αυτή άλλαξε στάση μέσα σε ένα μήνα, το οποίο για μένα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για το μέλλον.

• Λέτε κάτι πάρα πολύ ενδιαφέρον τώρα γι αυτό το τόξο με Ρωσία, Τουρκία, Κίνα…

Όχι Κίνα, Ιράν.

• Βάζετε και την Κίνα μέσα ή όχι;

Η Κίνα αυτή τη στιγμή παρακολουθεί τις εξελίξεις και πολύ σωστά το επισημαίνετε, διότι η Κίνα, ένας παγκόσμιος παίκτης τη στιγμή, βρίσκεται σε εξέλιξη αντιπαλότητα ανάμεσα στην Κίνα και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Πιέζεται το δολάριο. Μην ξεχνάτε ότι οι πληρωμές πλέον της Σαουδικής Αραβίας από την Κίνα γίνονται σε γουάν, δηλαδή αρχίζει να μπαίνει στην άκρη το δολάριο. Αυτό έχει άμεση επίπτωση και στην παγκόσμια οικονομία. Άρα έχουμε έναν παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο σε εξέλιξη σε συνδυασμό με τη γεωστρατηγική και τη γεωπολιτική. Ξεκίνησε από τον πόλεμο στην Ουκρανία, φυσικό είναι αυτό. Αρχίζει πλέον να δημιουργείται μια ζώνη αστάθειας και στην Κεντρική Ευρώπη. Αλλά αυτό το τόξο αστάθειας για μας, δηλαδή την Ελλάδα, εκτείνεται από την Τυνησία μέχρι την Ουκρανία και στο κέντρο είμαστε εμείς.

• Έχει πολύ ενδιαφέρον αυτή η προσέγγιση που κάνετε, διότι εδώ έχουμε το εξής μεγάλο παράδοξο. Η Τουρκία, η οποία είναι μια χώρα που ανήκει στο ΝΑΤΟ, άρα ανήκει στη Δυτική Συμμαχία, ανεξάρτητα πόσο δυτική χώρα είναι και ειδικά τα τελευταία χρόνια, μου λέτε ότι αυτή τη στιγμή, τουλάχιστον συγκυριακά ή δεν ξέρω και πιο μόνιμα εντάσσεται στο τόξο που είναι απέναντι στη Δύση. Και θέλω να ρωτήσω αν πραγματικά θεωρείτε ότι από εδώ και πέρα με αυτή την Τουρκία θα έχουμε να κάνουμε; Διότι είναι διαφορετικό να μιλάς με μια Τουρκία η οποία ανήκει στη Δυτική συμμαχία και διαφρετικό να μιλάς με μια Τουρκία, η οποία ξέρεις ότι είναι απέναντι.

Θα σας θυμίσω ότι από την εποχή ακόμα του Νταβούτογλου πάντοτε υπήρχε μια αντίληψη στην Τουρκία ότι πρέπει να ξαναπαίξει ηγεμονικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Γι αυτό θυμούνται την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά και στη Μέση Ανατολή, που επίσης δεν ξεχνούν ότι μέχρι το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν κάτω από τους Οθωμανούς. Προσέξτε όμως τι γίνεται εδώ. Ο τουρκικός αναθεωρητισμός έχει να κάνει με τις συνθήκες που επιβλήθηκαν μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που σαν μια από τις βασικές επιπτώσεις ήταν η αναθεώρηση, αν θέλετε, ο επανασχεδιασμός των συνόρων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Τούρκοι αυτή τη στιγμή θα ήθελαν πάρα πολύ να ξαναπάρουν το Κιρκούκ και τη Μοσούλη και γι αυτό το λόγο θυμίζουν τις εκλεκτικές σχέσεις που είχαν παλιότερα με όλο το οθωμανικό τόξο που έφτανε μέχρι την Τυνησία, την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτό επικαιροποιείται τώρα λόγω της συγκυρίας και βγαίνει μπροστά η Τουρκία και λέει κάνοντας μια στροφή γιατί πριν από έναν μήνα, εμείς πάλι συζητάγαμε και λέγαμε ότι εστράφη προς τη Δύση, κάτι το οποίο χαιρέτησαν και οι Τούρκοι. Ξαφνικά αλλάζει στάση και λέει: Είμαστε αυτοί που θα προστατεύσουμε τους μουσουλμάνους. Και βέβαια με αυτήν τη συλλογιστική στέκεται στο πλευρό των Παλαιστινίων κάνοντας όμως ένα λάθος: Δεν ξεχωρίζει τη Χαμάς από τους Παλαιστίνιους. Γιατί η Χαμάς είναι ένα σκληρό δικτατορικό καθεστώς πάνω στους Παλαιστίνιους, οι οποίοι αυτή τη στιγμή υφίστανται τις επιπτώσεις αυτού του πολέμου. Και εδώ ακριβώς. Προβάλλει το ανθρωπιστικό πρόβλημα, για το οποίο και εμείς έχουμε πάρει θέση.

• Πώς πιστεύετε ότι θα είναι η επόμενη μέρα στη Γάζα; Εδώ εμφανίστηκε σήμερα το Νετανιάχου και λέει ότι το Ισραήλ θα έχει τη συνολική ευθύνη της Γάζας επ’αόριστον μετά τον πόλεμο. Αυτή η θέση του Νετανιάχου δεν είναι αποδεκτή από καμία χώρα δυτική, ούτε από τη Βρετανία, ούτε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ούτε από κανέναν. Δεν έχω ακούσει κανέναν να λέει ότι πηγαίνετε στη Γάζα να κάνετε κατοχή στους Ισραηλινούς. Ουδείς συμφωνεί με αυτό. Και αναρωτιέμαι μπορεί να το δεχτεί η Δύση; Μπορεί να δεχτεί η εξέλιξη μετά από αυτόν τον πόλεμο να είναι η κατοχή της Γάζας από το Ισραήλ.

Αυτό που λέει ότι Νετανιάχου είναι η επ αόριστον διατήρηση του πολέμου και της αντιπαράθεσης στην περιοχή και γι αυτό το λόγο η διεθνής κοινότητα δεν συμφωνεί, αλλά από ότι φαίνεται δεν συμφωνεί και η κοινή γνώμη των Ισραηλινών. Βλέπετε τις αντιδράσεις.

• Και δεν συμφωνεί και η αντιπολίτευση. Λέει μάλιστα ότι πρέπει να αναλάβει την εξουσία στη Γάζα η Παλαιστινιακή Αρχή. Αυτό λέει η αντιπολίτευση στο Ισραήλ και.

Αυτό είναι σωστό. Βέβαια, πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα στην περιοχή για να μπορέσουμε να φτάσουμε σε αυτό το αποτέλεσμα. Ήδη είμαστε στην κορύφωση αυτής της κρίσεως και γυρνώντας πίσω στο προηγούμενο σημείο της ερώτησης, πράγματι η Τουρκία θα ήθελε να της αναγνωριστεί ένας ρόλος. Βλέπετε ότι κινείται και παίζει σε δύο ταμπλό. Από τη μια μεριά είναι συνομιλητής της Ρωσίας, από την άλλη μεριά θέλει να είναι συνομιλητής της Δύσεως. Έκανε και μια αλλαγή σε ότι αφορά την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Έχουμε λοιπόν μια Τουρκία η οποία παίζει με τη γνώριμη πολιτική της και διπλωματία της όλα αυτά τα χρόνια.

• Πέρασε 2,5 ώρες ο Φιντάν με τον Μπλίνκεν, συζητούσαν στην Άγκυρα προχτές μετά από όλα αυτά τα γεγονότα και αναρωτιέμαι η Τουρκία μήπως είναι μια χώρα η οποία τελικά θα παίξει ρόλο στις εξελίξεις στην Παλαιστίνη;

Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Η Τουρκία αυτή τη στιγμή είναι μια μεγάλη δύναμη, την οποία υπολογίζουν πάρα πολύ οι Δυτικοί και στο ΝΑΤΟ και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Τη θέλει συνομιλήτρια, όπως είπα και η Ρωσία στην περιοχή έχει τις δικές της ιστορικά εκλεκτικές σχέσεις. Να πω όμως και κάποιο άλλο σημείο που αφορά σε εμάς τους Έλληνες. Εάν δημιουργηθούν, σχηματιστούν νέες ζώνες επιρροής και η μία από αυτές είναι ο άξονας Ρωσίας – Ιράν – Τουρκίας, τότε σε επόμενο στάδιο αυτό μπορεί να είναι και το σύνορο ανάμεσα στην Ευρώπη και την περιοχή αυτή.
Άρα σύνορο θα γίνουμε εμείς…

• Θα γίνουμε εμείς…

Με ότι αυτό συνεπάγεται σε επιπτώσεις.

• Μπορεί το σύνορο να είναι και ζώνη πυρός, δηλαδή όταν μιλάς για δύο ζώνες επιρροής, το σύνορο δεν είναι πάντα θετικό, μπορεί να είναι και επικίνδυνο.

Η λέξη σύνορο είναι μια πολύ βαριά λέξη. Αλλά εάν συμβεί αυτό, τότε εμείς συντεταγμένοι όπως είμαστε στο δυτικό σχήμα θα είμαστε στην πρώτη γραμμή. Βεβαίως, σε αυτή την περίπτωση, θεωρητικά μιλώντας, θα είναι αναβαθμισμένος ρόλος της Ελλάδος, αλλά θα συντηρείται η κρίση και η ένταση με τους γείτονές μας και ανάμεσα στα δύο να έχουμε την ασφάλεια κάτω από την προστασία του δυτικού συστήματος και από την άλλη μεριά μια ανοιχτή, μόνιμη ένταση και κρίση με την Τουρκία, έχουμε διαλέξουμε. Εδώ έρχεται η ελληνική διπλωματία να σταθμίσει τα γεγονότα και να κάνει τις σωστές επιλογές.

• Εσείς θεωρείτε ότι μπορεί η επίλυση της διαφοράς μας με την Τουρκία. Γιατί μία διαφορά που αναγνωρίζουμε εμείς, την υφαλοκρηπίδα και τις θαλάσσιες ζώνες και γενικά μια καλή σχέση μας με την Τουρκία να μην περνάει κατ’ ανάγκη μέσα από τη δυτικότροπη πορεία της Τουρκίας. Δηλαδή μπορεί να θεωρείτε ότι μπορούμε να τα βρούμε με την Τουρκία, ακόμα κι αν η Τουρκία είναι δεν είναι τόσο δυτικόστροφη;

Είναι δύσκολο, γιατί μην ξεχνάμε τι συμβαίνει και στο εσωτερικό της Τουρκίας. Βλέπετε, η κοινή γνώμη της Τουρκίας έχει τη δική της άποψη που μέσω των κομμάτων, κυρίως της αντιπολίτευσης, ασκεί πίεση στην κεντρική κυβέρνηση. Το είδαμε αυτό προεκλογικά που άλλαξε η ρητορική της. Το βλέπουμε και τώρα πως μέσα σε ένα μήνα άλλαξε η στάση της Τουρκίας. Σε ό,τι αφορά όμως το βασικό στοιχείο της ερώτησης, αν θα μπορούσαμε να βρούμε έναν τρόπο συνεννόησης με τους γείτονες, παρατηρήστε ότι αυτές τις μέρες δεν έχουμε ένταση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει ξεκάθαρη θέση υπέρ του Ισραήλ, πάντοτε θυμίζοντας το ανθρωπιστικό της ενδιαφέρον. Και από την άλλη μεριά μια Τουρκία που είδατε δύο εκατομμύρια άνθρωποι στον δρόμο, ξεσηκώθηκαν υπέρ των Παλαιστινίων και…

• Υπέρ της Χαμάς…

Αυτό θέλω να πω… (…)Πρέπει αυτό το πράγμα να γίνει αντιληπτό και να ξεκαθαριστεί και στη διεθνή κοινή γνώμη. Άλλο Χαμάς, άλλο Παλαιστίνη. Οι Παλαιστίνιοι δικαιούνται ένα κράτος. Αυτό πρέπει να το αντιληφθεί και η κυβέρνηση του Ισραήλ. Τώρα, με την ακραία αυτή θέση του Νετανιάχου, δεν προβάλει στον ορίζοντα κάτι αισιόδοξο. Αλλά αυτός ο διαχωρισμός πρέπει να γίνει. Αν είχατε την ευκαιρία να δείτε και εσείς, το έχουμε συζητήσει κατ’ ιδίαν, αλλά χωρίς να χρειάζεται να μπούμε σε λεπτομέρειες και βλέπαμε αυτό το βίντεο που είναι από λήψεις των ίδιων των τρομοκρατών, τζιχαντιστών για μένα, που εισέβαλαν στο ισραηλινό έδαφος και ακριβώς για να δικαιολογηθούν απέναντι σε εκείνους που τους έστειλαν και τους είπανε εάν σκοτώσετε κόσμο, θα έχετε 10.000 δολάρια και ένα σπίτι για να αποδείξουν ότι έκαναν τη δουλειά τι έκαναν; Τραβούσαν βίντεο. Αυτό το βίντεο σήμερα υπάρχει, όλες αυτές οι λήψεις, περίπου 45 λεπτά που στα 10 λεπτά θα έχετε λυγίσει. Οι ακρότητες αυτές δείχνουν το βαθύ μίσος που υπάρχει. Και τώρα έχουμε αναζωπύρωση.

• Έχουμε τώρα τον Γκουτέρες να λέει ότι η Γάζα αυτή τη στιγμή είναι ένα νεκροταφείο παιδιών. Και είναι αλήθεια. Και αυτό έχει γίνει λόγω της αντίδρασης του Ισραήλ, την οποία καταλαβαίνουμε ότι έχει κάποια βάση η αντίδραση αυτή. Το θέμα όμως είναι μήπως είναι δυσανάλογη και μήπως δεν οδηγεί σε λύση τελικά.

Είναι βέβαιο ότι είναι δυσανάλογη. Αλλά ζούμε μια κατάσταση όπου είναι πάρα πολύ δύσκολο, από την ώρα που έχει αναληφθεί από το Ισραήλ η πρωτοβουλία των κινήσεων και η επίθεση για να χτυπηθεί και να ξεριζωθεί η Χαμάς. Πάντοτε σε αυτές τις περιπτώσεις την πληρώνουν οι άμαχοι. Για αυτό πολύ ορθά και ο ΟΗΕ και η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και η Ελλάδα φέρνουν στην επιφάνεια το ανθρωπιστικό μας χρέος. Τούτη τη στιγμή τα χιλιάδες παιδιά που σκοτώνονται στη ζώνη της Γάζας είναι αθώα παιδιά, όπως αθώα παιδιά ήταν και αυτά που γιόρταζαν την ημέρα εκείνη, μπήκαν μέσα οι τζιχαντιστές της Χαμάς και διέπραξαν αυτά τα αυτά τα τρομερά εγκλήματα. Όλη αυτή η εικόνα που περιγράφουμε τώρα έχει κορυφώσει το μίσος πλέον ανάμεσα στους Ισραηλινούς και στον αραβικό κόσμο. Γιατί δείτε πώς ξαφνικά, οι συμφωνίες του Αβραάμ, που ήταν μια πρωτοβουλία για να έρθει κοντά το Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο. Και γιατί ο Αβραάμ; Γιατί Αβραάμ ήταν ο γεννήτορας των τριών θρησκειών, δηλαδή Ιουδαϊσμού, Χριστιανισμού και Ισλάμ. Ανελήφθη η πρωτοβουλία αυτές οι χώρες να αρχίσουν να βρίσκουν έναν κοινό δρόμο. Κι ενώ αυτό προχώραγε, τότε η Χαμάς διαπιστώνει ότι πέφτει σε δεύτερη μοίρα το Παλαιστινιακό που τη συντηρούσε τον λόγο ύπαρξης μέσα στη ζώνη της Γάζας και προέβη σε αυτές τις τρομοκρατικές ενέργειες. Τώρα όλα αυτά όμως κορυφώνουν την ένταση και είναι δύσκολη διαχείριση.

• Θα σας πω κάτι που λέει ένας άνθρωπος που τον έχετε γνωρίσει, ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Εχούντ Μπάρακ. Λέει λοιπόν ότι μετά τη διεθνή κοινή γνώμη, η οποία μεταστρέφεται σιγά σιγά κατά του Ισραήλ, διότι στην πρώτη φάση ήταν 100%, αν όχι 100%, 90% υπέρ του Ισραήλ, διότι είχε δεχτεί μια τέτοια τρομοκρατική επίθεση αδιανόητη. Αρχίζει να μεταστρέφεται η κοινή γνώμη τώρα, διότι βλέπει τι γίνεται στη Γάζα. Και λέει ο Μπάρακ ότι μετά θα δούμε και μεταστροφή των δυτικών κυβερνήσεων, αυτές θα έρθουν μετά την κοινή γνώμη, θα την ακολουθήσουν. Εάν πράγματι συμβεί αυτό, πώς θα το αντιμετωπίσει το Ισραήλ; Δηλαδή, αν αρχίσουν μια μια οι δυτικές κυβερνήσεις να λένε αυτό που αρχίζουν να ψελλίζουν και οι Αμερικάνοι. Οι Αμερικανοί έχουν αποστασιοποιηθεί τις τελευταίες μέρες και το ταξίδι του Μπλίνκεν ήταν μια προσπάθεια να το συγκρατήσει λίγο Και το Ισραήλ.

Και οι Αμερικανοί για τη στιγμή ασκούν πίεση στο Ισραήλ να ρίξει την ένταση και να σταματήσει τις ανεξέλεγκτες και στοχευμένες επιθέσεις κατά των Παλαιστινίων γενικά. Αλλά αυτό που είπε ο κ. Μπάρακ, το είχα πει κι εγώ πριν από λίγες ημέρες, πράγματι αρχίζει να μεταστρέφεται η διεθνής κοινή γνώμη. Και ενώ στην αρχή η οργή και η αγανάκτηση και δικαίως ήταν υπέρ των Ισραηλινών, αυτό που κάνει σήμερα ο κύριος Νετανιάχου και για αυτό αντιδρά και η κοινή γνώμη του Ισραήλ, δεν το διαδηλώσεις προς τα κάτω αλλά και οι Ισραηλινοί της Αμερικής και γενικότερα οι Ισραηλινοί θέλουν ειρήνη. Το ίδιο και οι Παλαιστίνιοι. Δηλαδή αυτή τη στιγμή όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται ερήμην των δύο λαών. Αλλά από την άλλη μεριά και το Ισραήλ έχει το αναφαίρετο δικαίωμά του να τιμωρήσει αυτούς που διέπραξαν αυτά τα εγκλήματα και από την άλλη μεριά να διασφαλίσει την ακεραιότητα και την ύπαρξή του. Είναι δύσκολη εξίσωση.

• Γενίκευση του πολέμου βλέπετε; Βλέπετε πιθανότητα να έχουμε εμπλοκή, έστω και έμμεση, του Ιράν, δηλαδή να κινητοποιηθεί περισσότερο η Χεζμπολάχ και ενδεχομένως αύριο και κάτι περισσότερο από αυτό;

Προχθές ο εκπρόσωπος της Χεζμπολάχ έκανε μια ανακοίνωση και την παρακολούθησαν εκατομμύρια μουσουλμάνοι, σε συνδυασμό και με όσους ήρθαν στο Λίβανο. Δεν σας κρύβω ότι την παρακολουθούσα γιατί ήταν ζωντανή στο CNN μέχρι τελευταία στιγμή. Ένιωσα μια ανακούφιση όταν στο τέλος δεν κήρυξε τον πόλεμο κατά του Ισραήλ, σε αντίθεση με την Υεμένη που το έκανε. Άρα οι Ιρανοί αυτή τη στιγμή προφανώς στο παρασκήνιο γιατί πάντοτε η ουσιαστική διπλωματία παίζεται στο παρασκήνιο, έχουν λάβει μηνύματα να μην το επιχειρήσουν. Θα πω όμως κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικό. Το Ιράν διαθέτει χημικά όπλα. Υποψιαζόμαστε ότι μπορεί να διαθέτει και πυρηνικά όπλα γιατί έχει αναπτύξει πυρηνική τεχνολογία. Το Ισραήλ έχει πυρηνικά όπλα. Εάν αυτή η αντιπαράθεση, σύγκρουση κορυφωθεί, δεν θα διστάσει είτε η μία η άλλη πλευρά να πατήσει το κουμπί. Σε αυτή την περίπτωση, σε συνδυασμό και με άλλη εξέλιξη στην Ουκρανία, μην την ξεχνάμε γιατί τα κατάφερε να μας κάνει να τη βάλουμε στην άκρη, που εάν και εκεί εφαρμοστούν τα πρωτόκολλα στρατηγικής αποτροπής διότι αυτή τη στιγμή γονατίζει η Ρωσία στο μέτωπο, και στην πίεση επάνω δεν ξέρουμε τι μπορεί να κάνει. Βρισκόμαστε λοιπόν σε έναν κλοιό όπου υπάρχει πάντοτε και αυτό το ενδεχόμενο. Αυτός δε, κατ εμέ ο όχι πολύ έξυπνος υπουργός του Ισραήλ που είπε ότι θα κάνουμε χρήση πυρηνικών όπλων, φαίνεται δεν έχει αντιληφθεί τι σημαίνει αυτό. Πυρηνικά όπλα στην ίδια σου τη γειτονιά καταστρέφουν και εσένα. Κι επειδή πάντοτε η μυθολογία έχει τη δικιά της εξήγηση, σας θυμίζω το μύθο του Σαμψών «Αποθανέτω η ψυχή μου μετὰ των ομοφύλων». Ε, μη φτάσουμε εκεί. Διότι όλα αυτά, γίνονται μόνο σε μια απόσταση 1,5 ώρας με το αεροπλάνο από την Ελλάδα. Και η Ελλάδα, θέλω να το πω αυτό, τηρεί μια πολύ συνετή στάση στο θέμα αυτό. Βεβαίως έχει ξεκάθαρη θέση απέναντι στο Ισραήλ, με το οποίο έχουμε συμπράξει σε επίπεδο συμμαχίας τον τελευταίο καιρό. Αλλά δεν ξεχνάει και αυτό που απορρέει από τις βασικές αρχές του ανθρωπιστικού δικαίου και του ελληνικού πολιτισμού, δηλαδή προσοχή, προστασία των αμάχων.

• Η Ευρώπη τι κάνει; Έχω την εντύπωση ότι και αυτή τη φορά διαβάζω και αρκετές αναλύσεις που το λένε και ξαναλένε. Και αυτή τη φορά η Ευρώπη δείχνει ότι δεν μπορεί τελικά να παρέμβει σε καμία κρίση.

Και δεν θα μπορεί. Και θα σας πω γιατί πολλές φορές εμείς επικαλούμεθα την Ευρώπη. Εγώ έζησα την εμπειρία μιας Ευρώπης που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν Πολιτική Επιτροπή και δεν διστάζω να πω ότι ο Γιούνκερ ήταν μια πολιτική προσωπικότητα που ανεξάρτητα αν σε κάποιους άρεσε, δεν αρέσει σε μας έπρεπε να αρέσει γιατί μας βοήθησε πολύ στην αντιμετώπιση της μεγάλης απειλής το 2015. Αλλά τώρα φαίνεται ότι τα πράγματα έχουν ξεφύγει. Γιατί οι απανωτές κρίσεις, προσφυγική, οικονομική, ενεργειακή και η τελευταία δίχασε την Ευρώπη. Ήρθαν στην εξουσία ευρωσκεπτικιστικές κυβερνήσεις και μερικές από αυτές εκφράζονται και δημόσια κατά της Ευρώπης. Αναφέρομαι στον Όρμπαν, στον πρωθυπουργό της Τσεχίας κλπ. Βλέπετε τι γίνεται στη Βόρεια Ευρώπη που τα ακροδεξιά κόμματα παίρνουν την εξουσία, με αποτέλεσμα όταν ήρθε η ώρα για συνεννόηση, τι θα κάνουμε στο προσφυγικό, τι θα κάνουμε στο Μεσανατολικό τριχάστηκε η Ευρώπη. Η Ευρώπη δε μπορεί λοιπόν να αποδειχθεί αυτή τη στιγμή ουσιαστικώς παίχτης, διότι δεν έχει καταφέρει να ολοκληρωθεί πολιτικά. Εάν είχε ενιαία αμυντική και στρατηγική και διπλωματική, εξωτερική πολιτική, θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Δεν το έχει καταφέρει. Και αντί να πηγαίνει μπροστά, λυπάμαι που το λέω, πηγαίνει πίσω. Είναι μια οικονομική υπερδύναμη, αλλά δεν έχει εξελιχθεί σε γεωστρατηγική υπερδύναμη.