Επιστολική ψήφος: Πρεμιέρα στις ευρωεκλογές - Η διαδικασία που πρέπει να γνωρίζουν οι ψηφοφόροι

«Στη χώρα πραγματοποιούνται μεγάλες μεταρρυθμίσεις», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκινώντας την εισήγησή του στο υπουργικό συμβούλιο της Πέμπτης.

«Η επιλογή των 21 Ελλήνων κοινοβουλευτικών αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα γίνει με σταυρό προτίμησης», ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχει ο πολίτης», εξήγησε.

Επίσης, ανακοίνωσε ότι όλη η επικράτεια θα είναι μια περιφέρεια.

Επιπλέον, είπε πως καθιερώνεται εντός και εκτός Ελλάδος η επιστολική ψήφος. «Είναι κάτι που έχουν υιοθετήσει τα περισσότερα κράτη, επισήμανε και έκανε λόγο για ιστορική τομή και γενναία θεσμική μεταρρύθμιση».

Όπως αποσαφήνισε με την επιστολή ψήφο διευρύνεται το σώμα των πολιτών που συμμετέχουν στις εκλογές και είναι η πιο ισχυρή απάντηση στην αποχή και στην αδράνεια των πολιτών.

Σε ό,τι αφορά όσους ψηφίζουν από το εξωτερικό, με τη συγκεκριμένη ρύθμιση δεν θα υπάρχει η ανάγκη να οργανώσουμε ειδικά εκλογικά τμήματα. Κάθε απόδημος θα ψηφίζει χωρίς να χρειάζεται να ταξιδεύει από το σπίτι του.

Ωστόσο, η δυνατότητα αυτή δίνεται και για τους ψηφοφόρους εντός Ελλάδος. «Εδώ πιστεύω ότι η επιστολή ψήφος θα επιτρέψει να συμμετέχουν στις εκλογές δεκάδες εκαντοτάδες συμπολίτες μας οι οποίοι υπό άλλες συνθήκες δεν θα συμμετείχαν» επισήμανε.

Βήμα-βήμα η διαδικασία της επιστολικής ψήφου

Τις λεπτομέρειες καθιέρωσης του μέτρου της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές, που ανακοίνωσε το πρωί της Πέμπτης ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο, παρουσίασαν η υπουργός και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως και Θεόδωρος Λιβάνιος αντίστοιχα.

Η κυρία Κεραμέως τόνισε ότι είναι μια μέρα ιστορική για τη Δημοκρατία και ότι η εφαρμογή του μέτρου αποτελεί μία ουσιαστική κίνηση για τον περιορισμό της αποχής.

Ανέφερε, ακόμα, θα ακολουθήσουν εκτενείς διαβουλεύσεις με εκπροσώπους των κομμάτων για τις μεγάλες αλλαγές που φέρνει το σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο στη συνέχεια θα αναρτηθεί στη δημόσια διαβούλευση και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση στις αρχές του νέου έτους.

Ο κ. Λιβάνιος, ο οποίος περιέγραψε την όλη διαδικασία, ανέφερε ότι στο εξωτερικό θα έχουμε μόνο επιστολική ψήφο, άρα στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου 2024 δεν θα στηθούν εκλογικά τμήματα εκτός Ελλάδας. Για τους εκλογείς που ζουν στην Ελλάδα δεν έχει ξεκαθαριστεί εάν για να κάνουν χρήση της νέας δυνατότητας θα πρέπει να αναφέρει την αιτία που δεν μπορεί να μεταβεί στο εκλογικό κέντρο (π.χ, λόγοι υγείας, ηλικίας, εργασίας) ή δεν θα χρειάζεται αιτιολογία.

Οι ενδιαφερόμενοι θα δηλώνουν την πρόθεσή τους να ψηφίσουν με επιστολική ψήφο με αίτηση που θα υποβάλλουν ηλεκτρονικά σε πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί γι' αυτό το σκοπό. Η είσοδος στην πλατφόρμα θα γίνεται με τους κωδικούς του taxisnet και η προθεσμία της αίτησης θα λήγει 40 ημέρες πριν από τις εκλογές.

• Ο εκλογέας θα παραλαμβάνει το εκλογικό υλικό στη διεύθυνση που θα δηλώσει
• Οι φάκελοι θα αρχίσουν να στέλνονται στους αποστολείς το αργότερο 20 ημέρες πριν από τις εκλογές με προτεραιότητα τους εκλογείς του εξωτερικού. Την αποστολή των φακέλων και της επιστολικής ψήφου θα αναλάβουν εταιρείες ταχυμεταφοών που θα αναδειχτούν μετά από διαγωνισμό.
• Ο εκλογικός φάκελος θα περιέχει τον φάκελο επιστροφής της επιστολικής ψήφου, τον φάκελο της ψηφοφορίας, το ψηφοδέλτιο, ένα έντυπο με οδηγίες και με κατάλογο των υποψηφίων και ένα έντυπο υπεύθυνης δήλωσης.
• Οι φάκελοι θα έχουν εξωτερικά ανάγλυφο γνώρισμα, ώστε να μην μπορούν να πλαστογραφηθούν.

Το ψηφοδέλτιο δεν θα έχει καμία σχέση με αυτά που γνωρίζουμε. Στην μπροστινή όψη θα έχει όλα τα κόμματα που θα συμμετάσχουν στις εκλογές και η επιλογή θα γίνεται με σταυρό στο κουτάκι που βρίσκεται δίπλα από το όνομα και το έμβλημα του κόμματος.

Οι υποψήφιοι ευρωβουλευτές επιλέγονται στην πίσω όψη όπου υπάρχει ένα μεγάλο τετράγωνο που περιλαμβάνει 42 αριθμημένα τετράγωνα (από το 1 έως το 42) που αντιστοιχούν στο σύνολο των υποψηφίων του κάθε κόμματος. Αντί για σταυρό, ο εκλογέας κυκλώνει τον αριθμό που αντιστοιχεί σε κάθε υποψήφιο που που επιθυμεί. Ο αριθμός που θα αντιστοιχεί σε κάθε υποψήφιο θα αναφέρεται στο έντυπο οδηγιών.

Για να καταμετρηθεί η ψήφος είναι απαραίτητο να συμπληρωθεί από τον εκλογέα η υπεύθυνη δήλωση. Σε αυτή συμπληρώνει τα πεδία που προβλέπονται και δηλώνει ότι έχει εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της επιστολικής ψήφου και δεν μπορεί να ψηφίσει με φυσική παρουσία και ότι η συμπλήρωση του ψηφοδελτίου, και της επιλογής των υποψηφίων, έγινε αποκλειστικά από τον ίδιο δίχως την παρουσία άλλου προσώπου.

Αφού ολοκληρώσει τη διαδικασία, βάζει το ψηφοδέλτιο στον ειδικό φάκελο ψηφοφορίας και τον κλείνει, βάζει τον φάκελο ψηφοφορίας, την αίτηση - υπεύθυνη δήλωση και το αποδεικτικό ταυτότητας μέσα στον φάκελο επιστροφής και τον αποστέλλει, χωρίς χρέωση, μέσω ταχυδρομείου ή συνεργαζόμενης εταιρείας ταχυμεταφορών.

Τον φάκελο με το ψηφοδέλτιο και την υπεύθυνη δήλωση την βάζει στον φάκελο επιστροφής και τον στέλνει στη διεύθυνση του παραλήπτη που είναι προσυμπληρωμένη στον φάκελο, χωρίς επιβάρυνση είτε με το ταχυδρομείο είτε με συνεργαζόμενη εταιρεία ταχυμεταφορών.

Οι φάκελοι πρέπει να φτάσουν στο σημείο συλλογής επιστολικών ψήφων έως τις 5 το απόγευμα την παραμονή των εκλογών. Ο εκλογέας έχει την ευθύνη για την έγκαιρη αποστολή του φακέλου. Τους φακέλους τους παραλαμβάνει η Ειδική Επιτροπή Συλλογής Επιστολικής Ψήφου, η οποία συγκροτείται μόλις αρχίσουν οι αποστολές φακέλων. Σε κάθε επιτροπή συλλογής αντιστοιχούν 10 εκλογικά τμήματα.

Η τριμελής επιτροπή αποτελείται από τον πρόεδρο (πρωτοδίκης, εισαγγελέας πρωτοδικών, εισηγητές ΣτΕ, Εισηγητές Ελεγκτικού Συνεδρίου) και δύο μέλη δικαστικούς υπαλλήλους.

Η επιτροπή παραλαμβάνει τους φακέλους επιστροφής επιστολικής ψήφου, ελέγχουν με βάση τον ειδικό εκλογικό αριθμό του εκλογέα (που αναγράφεται στο εξωτερικό μέρος του φακέλου) την εγγραφή του εκλογέα στους καταλόγους της επιστολικής ψήφου.

Στη συνέχεια ενημερώνουν τον εκλογέα με email για την παραλαβή του φακέλου. Ακολούθως σημειώνουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα την παραλαβή της επιστολικής ψήφου και τοποθετούν τον φάκελο της επιστροφής εκλογικής ψήφου στην ειδική κάλπη του εκλογικού τμήματος που ανήκει ο εκλογέας.

Τα σημεία αποστολής των επιστολικών ψήφων μπορεί να είναι σε δημόσια ή και ιδιωτικά κτίρια, τα οποίο θα μισθωθούν για τον σκοπό αυτό (πχ εκθεσιακός χώρος). Ο χώρος που θα βρίσκονται οι κάλπες θα φυλάσσεται από την Ελληνική Αστυνομία και θα παρακολουθείται και καταγράφεται από κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης.

• Εάν κάποιος πάει να ψηφίσει στο εκλογικό μου τμήμα, ενώ έχω εγγραφεί να ψηφίσει επιστολικά, ο δικαστικός αντιπρόσωπος δεν θα του επιτρέψει να ψηφίσει, καθώς θα υπάρχει ειδική ένδειξη δίπλα στον εκλογέα και ο δικαστικός αντιπρόσωπος δεν θα του επιτρέψει να ψηφίσει.
• Εάν δεν φτάσει ο φάκελος έγκαιρα ή χαθεί από τον παραλήπτη, τότε ο δικαστικός αντιπρόσωπος του εκλογικού τμήματος, στο οποίο είναι εγγεγραμμένος ο εκλογέας θα ενημερωθεί για το γεγονός μη παραλαβής του φακέλου και θα μπορεί να ψηφίσει με φυσική παρουσία εκεί.

Όσοι μετανιώσουν και θέλουν να ψηφίσουν με φυσική παρουσία αρκεί να μην στείλουν την επιστολική ψήφο. Αν ο φάκελος δεν έχει παραληφθεί εμπρόθεσμα (δηλαδή έως τις 17:00 την παραμονή των εκλογών) τότε ο δικαστικός αντιπρόσωπος θα ενημερωθεί για το γεγονός μη παραλαβής του φακέλου και θα μπορεί να ψηφίσει με φυσική παρουσία.

Σε περίπτωση που επιλεγεί κατά λάθος άλλο κόμμα ή υποψήφιος, ο εκλογέας μπορεί να τυπώσει το ψηφοδέλτιο που θα υπάρχει στην σελίδα του υπουργείου Εσωτερικών και να το βάλει στον φάκελο ψηφοφορίας.