H διχασμένη Ευρώπη και η πρόταση Μητσοτάκη για αμυντικό ευρωομόλογο

Για άλλη μια φορά η ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής είναι μοιρασμένη στα δύο, κάτι που συμβαίνει σε όλα τα μεγάλα ζητήματα κα στις μεγάλες κρίσεις της Γηραιάς Ηπείρου. Αυτή τη φορά ο διχασμός αφορά την πρόταση για την έκδοση ευρωομολόγου για την αμυντική θωράκιση.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επανέφερε την πρόταση για την έκδοση ευρωομολόγων για την αμυντική θωράκιση της ΕΕ, προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Την πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού συμμερίζονται οι χώρες του νότου, σε αντίθεση με τις χώρες του βορρά που δείχνουν αρνητικές σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Το παράδοξο είναι ότι ενώ όλοι συνομολογούν ότι χρειάζεται μια ενιαία στρατηγική άμυνας στην Ευρώπη, κάθε χώρα σκέφτεται διαφορετικά όταν έρχεται η ώρα του ταμείου.

Συγκεκριμένα, υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγου για την αμυντική θωράκιση είναι η Γαλλία, η Ιταλία και γενικότερα οι χώρες του νότου. Στον αντίποδα, κατά είναι οι βόρειες χώρες. Η Ολλανδία δεν συμφωνεί στο ευρωομόλογο, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε κατά την άφιξή του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αντίθετες στην έκδοση ευρωομολόγου είναι οι: Γερμανία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία.

Yπερ των ευρωομολόγων για την χρηματοδότηση της αμυντικής βιομηχανίας τάχτηκε η πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάγια Κάλλας στις δηλώσεις που έκανε προσερχόμενη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες. Εάν δεν προχωράει αυτή η πρόταση, θα πρέπει να υπάρξει κάτι άλλο «που θα λύσει το πρόβλημα» της χρηματοδότησης της αμυντικής βιομηχανίας, δήλωσε. «Τη χρειαζόμαστε τώρα, δεν μπορούμε να περιμένουμε», υπογράμμισε η Κάγια Κάλλας.

Η συζήτηση για την έκδοση του ευρωομολόγου για την αμυντική θωράκιση ξεκίνησε την Πέμπτη (21/3) και θα συνεχιστεί τους επόμενους μήνες.

Στο σχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν να εξεταστούν «όλες οι επιλογές» ενόψει της έκθεσης της Επιτροπής που αναμένεται τον Ιούνιο.

Δύο χρόνια μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία που έχει «γονατίσει» της χώρες της ΕΕ, το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει κοινές αγορές όπλων και ένα πρόγραμμα για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP), ύψους 1,5 δισ. ευρώ ως το 2027 με στόχο την επιτάχυνση της αμυντικής παραγωγής στην Ευρώπη.

Ειδικότερα το σχέδιο της Επιτροπής προβλέπει τα εξής:

• Πρόγραμμα κοινής αγοράς για τουλάχιστον το 40% του αμυντικού εξοπλισμού έως το 2030
• Να διασφαλιστεί ότι, έως το 2030, τουλάχιστον το 35% της αμυντικής παραγωγής θα είναι αντικείμενο εμπορίου εντός της ΕΕ.
• Να διασφαλιστεί ότι μέχρι το 2030, το 50% των αμυντικών προμηθειών των κρατών-μελών να είναι ευρωπαϊκής προέλευσης και αυτό να αυξηθεί στο 60% ως το 2035.

Η πρόταση Μητσοτάκη

Ο Έλληνα πρωθυπουργός, μιλώντας στους δημοσιογράφους, ανέφερε αρχικά ότι οι εργασίες της Συνόδου διεξάγονται σε ένα κλίμα «γενικευμένης αβεβαιότητας».

«Τα ζητήματα για την Ουκρανία και τη Γάζα θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον. Η ευρωπαϊκή οικογένεια παραμένει ενωμένη στη στήριξη της Ουκρανίας για να αμυνθεί απέναντι στην απροκάλυπτη ρωσική εισβολή.

Αυτά τα ζητήματα έχουν επαναφέρει στο τραπέζι της συζήτησης με ακόμα μεγαλύτερη ένταση τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη θα μπορέσει να κατοχυρώσει στην πράξη τη στρατηγική της αυτονομία.

Αυτό σημαίνει εκ των πραγμάτων περισσότερες επενδύσεις σε εξοπλισμούς. Η Ελλάδα είναι ήδη μια χώρα που εδώ και πολλές δεκαετίες ξεπερνάει το όριο του 2% των αμυντικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ, πράγμα το οποίο δυστυχώς δεν συμβαίνει για άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Είναι όμως απολύτως σαφές ότι αν η Ευρώπη θέλει πραγματικά να παραμείνει θωρακισμένη αμυντικά θα πρέπει να εξετάσει νέους τρόπους για τη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών.

Και εδώ αναφέρομαι συγκεκριμένα στη δυνατότητα η Ευρώπη να μπορέσει να εκδώσει ευρωομόλογα που θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά και μόνο για την αμυντική θωράκισή της.

Έχει έρθει η ώρα πια να μπορέσουμε να περιβάλλουμε με περιεχόμενο ουσιαστικό τις πολύ φιλόδοξες διακηρύξεις που κάνουμε σχετικά με την ανάγκη της Ευρώπης σε ευρωπαϊκό επίπεδο να μπορέσει να διασφαλίσει την άμυνα και την ασφάλεια όλων των Ευρωπαίων πολιτών».