ΟΛΟ ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
Συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν: Το παιχνίδι του μουντζούρη και το μικρό καλάθι
«Ξεφορτώσου τον μουντζούρη γιατί αν σου μείνει… μουντζουρώθηκες». Αυτό θα μπορούσε να είναι το νόημα της επικείμενης συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Άγκυρα με δεδομένα τα όσα ακούγονται ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα επιστρέψει σε διλήμματα αναθεωρητικού τύπου και σε παράλογες απαιτήσεις επί των ελληνοτουρκικών. Το κρίσιμο σημείο σε αυτό το παιχνίδι για γερά νεύρα είναι ποιος θα τινάξει πρώτος τις επαφές στον αέρα για να κατηγορηθεί στη συνέχεια από τις δυνάμεις της Δύσης ότι δεν έχει διάθεση συνεννόησης.
Ο στόχος της επίσκεψης
Στο Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών, θέλοντας να συμπυκνώσουν τη σημασία της επικείμενης συνάντησης των δύο ηγετών, μιλούν για μία συζήτηση επιβεβαίωσης όσων συμφωνήθηκαν τον Δεκέμβριο στην Αθήνα μεταξύ των δύο πλευρών, ότι δηλαδή, οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας μπορούν να πάνε καλύτερα και ότι ακόμη «και αν διαφωνούμε πρέπει να συζητάμε». Η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει ότι προσέρχεται με τις πάγιες κόκκινες γραμμές της Ελλάδας χωρίς να έχει διάθεση να συζητήσει κάτι παραπάνω ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ολιγόωρη επίσκεψή του.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φρόντισε να εκφράσει δημοσίως τη δυσφορία του για την μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί και να δείξει στους απέναντι ποιες είναι οι προθέσεις του.
Θέλει το μισό Αιγαίο ο Ερντογάν
Όσο περνούν οι ώρες, πάντως, ο προβληματισμός της Αθήνας αυξάνεται, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος, όχι μόνο δεν δίνει σημάδια «καλής θέλησης», αλλά αντιθέτως, «ανεβάζει γκάζια», αν κρίνει κανείς από τα χθεσινά δημοσιεύματα του τουρκικού τύπου, σύμφωνα με τα οποία, ο κ. Ερντογάν θα θέσει στον Έλληνα πρωθυπουργό θέμα μοιράσματος του πλούτου της Ανατολικής Μεσογείου! Σύμφωνα, μάλιστα, με το τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο Haber Global, «οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται να είναι από τα βασικά ζητήματα των συζητήσεων καθώς η Τουρκία έχει δώσει μηνύματα πως ο φυσικός πλούτος της Αν. Μεσογείου πρέπει να διαμοιραστεί μεταξύ των γειτονικών κρατών και περιμένουμε ο πρόεδρος Ερντογάν να εκφράσει παρόμοιο μήνυμα στον Μητσοτάκη». Τα τουρκικά ΜΜΕ προεξοφλούν ότι από την πλευρά Ερντογάν θα επαναληφθεί η πάγια θέση της Τουρκίας για λύση των δυο κρατών στην Κύπρο, ενώ επαναλαμβάνουν διαρκώς τις τελευταίες ημέρες τα περί συνάντησης “win – win” μεταξύ των ηγετών των δύο χωρών.
Το ταξίδι του πρωθυπουργού στη γείτονα θα είναι ολιγόωρο και ο κ. Μητσοτάκης θα επιστρέψει απευθείας στην Αθήνα, καθώς, πέραν των άλλων, η προεκλογική μάχη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και το κυβερνητικό επιτελείο επιδιώκει να ολοκληρωθεί η επίσκεψη χωρίς απρόοπτα.
Βεβαίως, στο Μέγαρο Μαξίμου και το ΥΠΕΞ προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα, καθώς ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξει οποιοσδήποτε αιφνιδιασμός εκ μέρους του Τούρκου προέδρου, ο οποίος, παρά τα βήματα προόδου που έχουν γίνει τους τελευταίους μήνες, με κορύφωση την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο, δεν δείχνει καμία διάθεση υποχώρησης από τις πάγιες θέσεις και τη στρατηγική του.
Τελευταία, αλλά όχι μοναδική, η απόφασή του, μόλις λίγα 24ωρα πριν τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, να μετατρέψει την ιστορική Μονή της Χώρας σε τζαμί αλλά και η επιμονή στο αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Μόλις πρόσφατα, η Τουρκία εξέδωσε νέα NAVTEX, με την οποία δεσμεύει τρεις περιοχές στο Αιγαίο για άσκηση Έρευνας και Διάσωσης στις 15,16, 22 και 23 Μαΐου. Κίνηση, με την οποία η γειτονική χώρα αμφισβητεί την ελληνική αρμοδιότητα για έκδοση NAVTEX ακόμη και στο κέντρο του Αιγαίου, καθώς και την Ελληνική Ζώνη Ευθύνης για Έρευνα και Διάσωση.
Προ ολίγου καιρού, όμως, η Άγκυρα είχε επαναφέρει και τη θεωρία “γκρίζων ζωνών” στο Αιγαίο, αμφισβητώντας την ελληνική δικαιοδοσία για δημιουργία θαλάσσιου πάρκου, στην οποία πάντως η Αθήνα επιμένει.
Όπως έχουμε ήδη επισημάνει, σε αυτή την φάση του ελληνοτουρκικού διαλόγου ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να στείλει μέσω της Ελλάδας συγκεκριμένα μηνύματα προς τις ΗΠΑ και ειδικά προς τον πρόεδρο Μπάιντεν θέλοντας κυρίως να αποδείξει ότι ο ίδιος αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα μεταξύ Δύσης και Ανατολής και πιο συγκεκριμένα μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Από την άλλη πλευρά η Αθήνα δεν θέλει επ’ ουδενί να τινάξει τον διάλογο στον αέρα και να στείλει το μήνυμα προς την Ε.Ε. ότι η Ελλάδα θέτει προσκόμματα.
Όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι ο Τούρκος Πρόεδρος, βάζει το ανυπόστατο δόγμα της “γαλάζιας πατρίδας ” στα σχολεία, έχει ενστάσεις για τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο, ζητά αποστρατικοποίηση των νησιών, συνεκμετάλλευση/ συνδιαχείριση του Αιγαίου, αμφισβητεί γενικά την υφαλοκρηπίδα, την ΑΟΖ και την κυριαρχία του Καστελόριζου και πολλών νησιών και βραχονησίδων. Συνεχίζει να θεωρεί ενεργό το ΤουρκοΛιβυκό μνημόνιο, καθώς και τους Έλληνες μουσουλμάνους της Θράκης, ως δήθεν καταπιεσμένους Τούρκους. Η τουρκική πολιτική δηλαδή έναντι της Ελλάδας δεν έχει αλλάξει ούτε κατά κεραία το τελευταίο χρονικό διάστημα.
Οι πιο πρόσφατες δηλώσεις του Ερντογάν για την Ελλάδα έχουν ως εξής: «Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει πόρτα που δεν μπορεί να ανοίξει ο διάλογος και οι διαπραγματεύσεις. Αρκεί να υπάρξει προσέγγιση με καλή πρόθεση και να δοθεί ευκαιρία στη διπλωματία». Μέχρι εδώ όλα καλά. Είπε όμως και κάτι άλλο: «Η συνέχεια σίγουρα θα έρθει με λίγη προσπάθεια και λίγη θυσία». Αυτό το θυσία είναι η λέξη –κλειδί και όπως ξέρετε ο διάβολος είναι πάντα στις λεπτομέρειες. Συνεπώς δεν χρειάζεται να βαστάμε μικρό καλάθι από την συνάντηση της 13ης Μαΐου, διότι μάλλον δεν θα υπάρξει κανένα καλάθι. Το «συμφώνησαν ότι διαφωνούν» είναι πιο ρεαλιστικό αυτή την περίοδο.