Καθηγητής Ζαρταλούδης για ευρωεκλογές: Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν στην πραγματικότητα
Με την μετεκλογική εικόνα σε ολόκληρη την ΕΕ να είναι πλέον αποκρυσταλλωμένη, αν και τα τελικά αποτελέσματα στην Ευρώπη των 27 δεν έχουν ακόμα όλα ανακοινωθεί, τα υπάρχοντα στοιχεία παρέχουν τη δυνατότητα για μερικά σίγουρα συμπεράσματα.
Πόσο όφελος τελικά καρπώθηκε η λεγόμενη ακροδεξιά;
«Σε επίπεδο ΕΕ-27, η συμμετοχή έφτασε περίπου στους ένα στους δύο ψηφοφόρους – δηλαδή σχεδόν οι μισοί Ευρωπαίοι πολίτες δεν θεώρησαν σημαντικό να εκδηλώσουν προτίμηση ψήφου. Επίσης, αν και σε κάποιες μεμονωμένες χώρες τα λεγόμενα ακροδεξιά κόμματα του εθνικιστικού/αντι-μεταναστευτικού/αντι-ισλάμ μετώπου βγήκαν πρώτα (πχ. Γαλλία, Βέλγιο) η λεγόμενη στροφή προς την ακροδεξιά παρέμεινε για άλλη μια φορά ένα σενάριο/πρόβλεψη που δεν πραγματοποιήθηκε μιας και η ομάδα του Ευρωπαϊκού Κόμματος «Ταυτότητας και Δημοκρατίας» φαίνεται να χάνει μια έδρα (προβλεπόμενες 58 έδρες το 2024 έναντι 59 το 2019) ενώ η ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών κέρδισε μόλις 5 έδρες (73 το 2024 έναντι 68 το 2019)», λέει στο Newsbomb.gr ο κ. Σωτήρης Ζαρταλούδης, αναπληρωτής καθηγητής συγκριτικής ευρωπαϊκής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ.
Τα κεντρώα κόμματα παραμένουν ισχυρά
Σύμφωνα με τον κ. Ζαρταλούδη, τα λεγόμενα συστημικά ή κεντρώα κόμματα διατηρούν την δυναμική τους και συνεχίζουν να κυριαρχούν στην νομοθετική λειτουργία της Ευρωβουλής. «Συγκεκριμένα, η κυριαρχία του κεντροδεξιού και φιλοευρωπαϊκού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) αυξάνεται στις 184 έδρες (έναντι 177 το 2019) το οποίο θα αποτελέσει για άλλη μια φορά το πρώτο κόμμα που θα συνεργάζεται με το κεντροαριστερό κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών που χάνει μόλις μια έδρα (139 το 2024 έναντι 138 το 2019). Το ΕΛΚ και οι Σοσιαλιστές αποτελούν διαχρονικά τα μεγαλύτερα κόμματα της Ευρωβουλής και χωρίς αυτά σχεδόν καμία απόφαση δεν μπορεί να παρθεί», εξηγεί ο καθηγητής στο Newsbomb.gr.
Οι χαμένοι των ευρωεκλογών
Αντιθέτως οι μεγάλοι χαμένοι των Ευρωεκλογών σε επίπεδο ΕΕ-27 φαίνεται, σύμφωνα με τον κ. Ζαρταλούδη, να είναι η ομάδα του Μακρόν «Ανανέωση Ευρώπη» μιας και το κόμμα του Γάλλου προέδρου έχασε πολλές έδρες και οι λεγόμενοι φιλελεύθεροι της Ανανέωσης χάνουν 22 έδρες (80 το 2024 έναντι 102 το 2019) παραμένοντας ωστόσο το τρίτο κόμμα στην Ευρωβουλή. Παρόμοια πτώση δείχνουν και οι Πράσινοι, που φαίνεται να χάνουν 20 έδρες (52 το 2024 έναντι 72 το 2019).
Ο συσχετισμός των δυνάμεων και η πολιτική που θα ακολουθηθεί
Συμπερασματικά, όπως εξηγεί ο κ. Ζαρταλούδης, ο συσχετισμός δυνάμεων στο Ευρωκοινοβούλιο παραμένει σχεδόν ο ίδιος με τις προηγούμενες ευρωεκλογές «παρά την προβλεπόμενη άνοδο της ακροδεξιάς που για ακόμα μια φορά διέψευσε τα σενάρια για αλλαγή του πολιτικού κατεστημένου, το οποίο κυριαρχείται από ΕΛΚ, Σοσιαλιστές και Φιλελευθέρους/Ανανεωτικούς».
«Σίγουρα υπάρχει πολιτικός χώρος για το ΕΛΚ προς τα δεξιά ειδικά σε ότι αφορά το ζήτημα της μετανάστευσης/προσφυγικό και άρα υπάρχει πιθανότητα να δούμε μια πιο κλειστή ΕΕ σε ότι αφορά την είσοδο και αποδοχή χωρών τρίτων χωρών στην Ευρώπη», προσθέτει.
Τα δεδομένα για την Ελλάδα
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η αποχή φτάνει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα του σχεδόν 60%. Σύμφωνα με τον καθηγητή «η λεγόμενη χαλαρή ψήφος δίνει χώρο σε μικρότερα κόμματα με χαρακτηριστικό παράδειγμα το προσωποπαγές κόμμα διαμαρτυρίας Λατινοπούλου που αν και στις εθνικές εκλογές του 2019 πήρε 0.43% των ψήφων, κατάφερε να εκτοξευτεί στο 3%».
Ωστόσο ο ίδιος εκτιμάει ότι «η πιθανή μεγαλύτερη συμμετοχή στις επόμενες εθνικές εκλογές καθιστά πολύ δύσκολη έως αδύνατη την επανάληψη του χτεσινού θριάμβου».
Στους ηττημένους, σύμφωνα με τον κ. Ζαρταλούδη, θα πρέπει να συμπεριληφθούν τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης – ειδικότερα το ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. «Δεν μπόρεσαν να κεφαλαιοποιήσουν την αποχή και την δυσαρέσκεια προς την κυβέρνηση Μητσοτάκη/ΝΔ η οποία παραμένει καθαρά το πρώτο κόμμα στην Ελλάδα. Αν και φαίνεται ότι ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων της ΝΔ διάλεξε «παραλία» ή «καναπέ» λίγοι ψήφισαν άλλο κόμμα (κυρίως Λατινοπούλου) μιας και φαίνονται να μην είναι ενθουσιώδεις υποστηρικτές της κυβέρνησης αλλά δεν φαίνονται να έχουν πειστεί από κάποιο άλλο κόμμα», εξηγεί.
Νικητές η Αποχή και η (κέντρο)δεξιά
Συμπερασματικά, όπως εξηγεί ο καθηγητής, στις Ευρωεκλογές του 2024 νικητής φαίνεται η Αποχή και η (κέντρο)δεξιά, αλλά και οι συστημικές δυνάμεις εντός του Ευρωκοινοβουλίου. «Ίσως να μπορούσαμε και να πούμε ότι έγινε πολύς θόρυβος για το τίποτα μιας και οι συσχετισμοί παραμένουν ίδιοι και ένα μεγάλο μέρος των Ευρωπαίων πολιτών αδιαφόρησε να ασκήσει το δικαίωμα ψήφου κάτι που αποτελεί ερωτηματικό για την δημοκρατική λειτουργία της ΕΕ», καταλήγει.
Σημειώνεται ότι κ. Ζαρταλούδης συμμετείχε στην εκλογική βραδιά του Newsbomb.gr αναλύοντας τα αποτελέσματα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε ελληνικό επίπεδο.