Μητσοτάκης από Λονδίνο: Το Μετρό Θεσσαλονίκης είναι η Ελλάδα του μέλλοντος

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε στο Ελληνικό Επενδυτικό Συνέδριο που συνδιοργάνωσαν η Morgan Stanley και το Χρηματιστήριο Αθηνών στο Λονδίνο.

Ακολουθούν αποσπάσματα από τη συζήτηση που είχε ο Πρωθυπουργός με τον Αντιπρόεδρο της Morgan Stanley Luigi Rizzo (σε ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά):

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, μιλώντας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, ο Πρωθυπουργός τόνισε:

Καταρχάς, σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Αυτό το συνέδριο έχει γίνει θεσμός και φαίνεται ότι φέρνει καλή τύχη σε μένα και στην ελληνική οικονομία. Θα συνεχίσω να έρχομαι όσο πάμε καλά και προσδοκώ ότι αυτή η τάση που περιγράψατε θα συνεχιστεί.

Η ερώτηση που θέτετε είναι ενδιαφέρουσα. Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω παραθέτοντας μια ενδιαφέρουσα στατιστική. Προτιμώ να συγκρίνω την Ελλάδα με χώρες παρόμοιου μεγέθους. Αν συγκρίνετε την Ελλάδα με την Ιρλανδία ή την Πορτογαλία, δύο χώρες παρόμοιου μεγέθους -που εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση περίπου την ίδια εποχή- είναι πολύ σαφές σε ό,τι με αφορά πως, παρά την πρόοδο που έχουμε κάνει, ξεκάθαρα υστερούμε. Η Ιρλανδία τα πήγε εντυπωσιακά καλά. Η Πορτογαλία τα κατάφερε πολύ καλύτερα από εμάς.

Προκειμένου να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε γιατί συνέβη αυτό, πιστεύω ότι πρέπει να εξετάσουμε και το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα, την αδυναμία να διαμορφώσουμε την απαραίτητη συναίνεση για να γίνουν απτά βήματα για τον εκσυγχρονισμό της χώρας, το γεγονός ότι, ασφαλώς, υποφέραμε άσκοπα κατά τη διάρκεια της κρίσης λόγω πολιτικών επιλογών που έγιναν.

Θεωρώ ότι τώρα είμαστε σε θέση να αναπληρώσουμε το χαμένο έδαφος και να γίνουμε μια πραγματικά σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα που θα υπερβαίνει εαυτόν, που θα μπορεί να αναπληρώσει το χαμένο έδαφος αλλά και να ηγηθεί σε τομείς όπου θεωρούμε ότι έχουμε έμφυτο συγκριτικό πλεονέκτημα.

Αυτή η μάχη μεταξύ των δυνάμεων που θέλουν να πάνε την Ελλάδα μπροστά και εκείνων που στην πραγματικότητα αρκούνταν στη διατήρηση της ίδιας κατάστασης είναι συνεχής. Λαμβάνει χώρα και σε πολλές άλλες χώρες.

Αν ήθελα να περιγράψω το όραμά μου για την Ελλάδα, θα χρησιμοποιούσα το παράδειγμα του Μετρό της Θεσσαλονίκης, το οποίο εγκαινιάσαμε πριν από δύο ημέρες. Ένα εντυπωσιακό δημόσιο έργο που πέρασε μέσα από πολλές δυσκολίες γιατί υπήρξαν πολλές αντιστάσεις από κάθε είδους δυνάμεις που δεν ήθελαν να κατασκευαστεί. Είναι ένα υπερσύγχρονο Μετρό που προστατεύει την πολιτιστική μας κληρονομιά. Αυτό για μένα είναι μια εικόνα της Ελλάδας του μέλλοντος. Θα παραμείνουμε πλήρως προσηλωμένοι σε αυτή την πορεία.

Πιστεύω ότι έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο μέχρι στιγμής. Θεωρώ ότι είναι σημαντικό όχι μόνο να πείσουμε τη χρηματοοικονομική κοινότητα, τις μεγάλες εταιρείες, αλλά επίσης να διασφαλίσουμε ότι το ευρύτερο κοινό είναι στο πλευρό μας και ότι κατανοεί ότι θα ωφεληθεί και εκείνο από αυτή την διαδρομή ανάπτυξης. Αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη στον βαθμό που θα θέλαμε. Αφενός για έναν απλό λόγο, και αυτός είναι ο σωρευτικός πληθωρισμός, ο οποίος έχει ουσιαστικά υπονομεύσει τις σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς και τη μείωση των φόρων.

Προσδοκώ, όμως, ότι τα επόμενα τρία χρόνια θα είναι αρκετά διαφορετικά, και είναι σημαντικό για τους πολίτες να καταλάβουν ότι είναι πραγματικά συμμέτοχοι σε αυτό, ώστε να μπορούν να γίνουν μέρος αυτής της ιστορίας μετασχηματισμού της χώρας, ότι δεν πρέπει να φοβούνται την αλλαγή και ότι σε αυτόν τον ταραχώδη και περίπλοκο κόσμο παρέχουμε την απαραίτητη σταθερότητα και την κατεύθυνση που χρειάζεται η χώρα.

Αναφερόμενος στις προτεραιότητες της Ελλάδας για τα επόμενα χρόνια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε:

Καταρχάς, ποιος θα πίστευε ότι θα υπήρχε κίνδυνος μετάδοσης οικονομικής πίεσης από τη Γαλλία στην Ελλάδα και όχι το αντίστροφο; Θέλω να πω, δεν θα το περίμεναν πολλοί αυτό πριν από τέσσερα ή πέντε χρόνια.

Οι προτεραιότητές μας είναι πολύ σαφείς. Η πρώτη είναι αδιαπραγμάτευτη, και αυτή είναι να διασφαλίσουμε ότι διατηρούμε τη δημοσιονομική σταθερότητα, να τηρήσουμε τις δημοσιονομικές μας δεσμεύσεις, να παραμείνουμε εντός των σημείων αναφοράς για τις δαπάνες όπως έχουν συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να διασφαλίσουμε ότι θα επικεντρωθούμε στο να πείσουμε τις κεφαλαιαγορές ότι η Ελλάδα έχει αφήσει οριστικά πίσω της τα δύσκολα χρόνια. Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που οι αγορές κατανοούν και εκτιμούν. Αντανακλάται σε μεγάλο βαθμό στα spreads μας, αλλά γνωρίζουμε πολύ καλά ότι πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση διότι πάντα υπάρχει πίεση για περισσότερες δαπάνες.

Βρισκόμαστε τώρα σε ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο και πρέπει να το εξηγήσουμε αυτό, και όχι μόνο στις αγορές. Θεωρώ ότι οι αγορές το καταλαβαίνουν, αλλά πρέπει να εξηγήσουμε και στους πολίτες ότι τα σημεία αναφοράς για τις δαπάνες είναι καθορισμένα. Συνεπώς, ακόμα και αν έχουμε πρόσθετα έσοδα, δεν μπορούμε να δαπανήσουμε αυτά τα έσοδα και να υπερβούμε το σημείο αναφοράς για τις δαπάνες. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να χρησιμοποιήσουμε διαρθρωτικές αλλαγές στο σκέλος της είσπραξης εσόδων ώστε να μειώσουμε τους φόρους.

Επομένως, αν συνεχίσουμε, και θα συνεχίσουμε, να αντιμετωπίζουμε με επιτυχία τη φοροδιαφυγή, αυτό είναι μια διαρθρωτική αλλαγή. Δεν πρόκειται για έναν εφάπαξ φόρο, πρόκειται για μια διαρθρωτική αλλαγή. Μπορώ να χρησιμοποιήσω το όποιο πλεόνασμα έχω για να πείσω την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι μπορώ να το χρησιμοποιήσω για να μειώσω περαιτέρω τους φόρους. Αυτή είναι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα για εμένα.

Η δεύτερη προτεραιότητα είναι να διασφαλίσουμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε αυτή τη σταθερή δημοσιονομική θέση ως θεμέλιο για να συνεχίσουμε να εστιάζουμε στις παραγωγικές επενδύσεις. Εγχώριες επενδύσεις, ξένες επενδύσεις. Έχουμε πολλές σημαντικές ελληνικές εταιρείες εδώ. Τους έχουμε παράσχει σταθερότητα, πρόσβαση σε κεφάλαια, και μέσω των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και τις ευκαιρίες να επενδύσουν στη χώρα. Αν κοιτάξετε, για παράδειγμα, τον τομέα της μεταποίησης, έχει ενισχυθεί κατά 25% από το 2019. Είναι αρκετά αξιοσημείωτο σε σύγκριση με ό,τι έχει συμβεί στην Ευρώπη. Η ελληνική οικονομία δεν έχει μόνο ένα δυνατό χαρτί, δεν εξαρτάται μόνο από τον τουρισμό, κορυφαίες μεταποιητικές εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν στη χώρα καθώς η γεφύρωση του επενδυτικού κενού είναι κρίσιμη.

Η τρίτη, θεωρώ, πολύ σημαντική πρόκληση είναι η διαχείριση των δεξιοτήτων και της τεχνολογίας. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι είμαστε στην πρώτη γραμμή της επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό δεν αφορά μόνο το κράτος. Θα συμμετάσχω σε ένα πολύ ενδιαφέρον τρίωρο workshop με τον Tony Blair και τον Demis Hassabis, τον νομπελίστα που εργάζεται για την Google, για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη για τη βελτίωση των κυβερνητικών πολιτικών.

Αυτό, όμως, είναι επίσης πολύ σημαντικό και για τις εταιρείες. Για τις μεγάλες εταιρείες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη για να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους, για το οικοσύστημα startup στην Ελλάδα -και θα θέλαμε να δούμε και ελληνικές εταιρείες τεχνολογίας που ενδιαφέρονται να εισαχθούν στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία σε αυτόν τον τομέα.

Φυσικά, όσον αφορά στις δεξιότητες, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι έχουμε το κατάλληλο εργατικό δυναμικό για να προσφέρουμε στις εταιρείες που θέλουν να αναπτυχθούν το ταλέντο για να το κάνουν. Στο Άμστερνταμ έλαβε χώρα μια εξαιρετική εκδήλωση. Η Υπουργός Εργασίας μας ήταν εκεί πριν από λίγες ημέρες, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας μας για το Brain Regain. Είχαμε χίλιους Έλληνες στην ευρύτερη περιοχή της Μπενελούξ που ήρθαν, ελληνικές εταιρείες εκεί, που έκαναν προσλήψεις. Για τις ελληνικές εταιρείες, πρόκειται για μια τεράστια δεξαμενή ταλέντων, μέσω του να πείθουν Έλληνες να επιστρέψουν.

Ασφαλώς, υπάρχουν πολλές άλλες προτεραιότητες. Η υγειονομική περίθαλψη είναι, από κοινωνικής πλευράς, η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά μου. Νομίζω ότι είμαστε πρωτοπόροι τώρα στο να βλέπουμε την υγεία όχι μόνο μέσα από την οπτική της θεραπείας της ασθένειας, αλλά μέσα από την πρόληψη. Οι πολιτικές πρόληψης που εφαρμόζουμε σήμερα στην Ελλάδα, όσον αφορά στον προκαταρκτικό έλεγχο, είναι πραγματικά πρωτοποριακές. Δεν υπάρχουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες που να κάνουν ό,τι κάνουμε εμείς σε αυτό το μέτωπο, και είμαστε πολύ περήφανοι γι' αυτό.

Ερωτηθείς αν υπάρχει ενδεχόμενο έκτακτης φορολόγησης των κερδών των ελληνικών τραπεζών, ο Πρωθυπουργός επισήμανε:

Η απάντηση είναι ότι περιμένουμε πολλά πράγματα από τις τράπεζες, αλλά ένας έκτακτος φόρος δεν είναι στα σχέδιά μας.

Σχετικά με την κλιματική αλλαγή, την πράσινη μετάβαση και τον ρόλο της Ελλάδας, ο Πρωθυπουργός ανέφερε:

Καταρχάς, η Ελλάδα είναι πρωτοπόρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά στη μείωση των εκπομπών ρύπων. Από το 2005, έχουμε μειώσει τις εκπομπές μας κατά 45%. Ένα μεγάλο μέρος αυτού του ποσοστού σχετίζεται με την απαλλαγή από τον άνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή. Παράγουμε πάνω από το 50% της ηλεκτρικής μας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ελαφρώς περισσότερο αν συνυπολογίσουμε τις υδροηλεκτρικές μας δυνατότητες. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για περαιτέρω επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θα συνεχίσουμε να είμαστε πρωτοπόροι σε αυτό το μέτωπο.

Αλλά πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην Ευρώπη σχετικα με το πώς διαχειριζόμαστε την πράσινη μετάβαση. Δεν μπορούμε να είμαστε ηγέτες στην πράσινη μετάβαση και την ίδια στιγμή να καταστρέψουμε τη βιομηχανία μας. Επομένως, η εξισορρόπηση της πράσινης μετάβασης με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς μας θα είναι απολύτως καίριας σημασίας. Αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υποχωρήσουμε λίγο όσον αφορά στην επίτευξη του φιλόδοξου στόχου μας, ας γίνει έτσι.

Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει το 6% των παγκόσμιων εκπομπών. Δεν μπορούμε να πιστεύουμε ότι θα λύσουμε το πρόβλημα μόνοι μας. Πρέπει να εξετάσουμε τι μας λέει η βιομηχανία και να διασφαλίσουμε ότι η βιομηχανία παραμένει ανταγωνιστική, ιδίως σε εκείνους τους τομείς που είναι δύσκολο να μειωθούν οι εκπομπές, όπου είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι υπάρχουν μαγικές λύσεις που θα τους επιτρέψουν να απαλλαγούν από τον άνθρακα πολύ γρήγορα.

Αυτή η συζήτηση διεξάγεται στην Ευρώπη. Έχει επίσης επισημανθεί στην έκθεση Draghi. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Η πρώτη πιο σημαντική επένδυση που πρέπει να κάνουμε είναι στα δίκτυα μας. Δεν έχουμε, αυτή τη στιγμή, μια ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Πιστεύουμε ότι έχουμε, αλλά δεν έχουμε. Αν δείτε μόνο τις αποκλίσεις στις τιμές, η αγορά σαφώς δεν λειτουργεί για διαρθρωτικούς λόγους, για λόγους που σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί στην πραγματικότητα το επιδιωκόμενο μοντέλο.

Πιστεύω ότι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι να εξετάσει πώς θα μειώσει το ενεργειακό κόστος για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορούμε να εργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση.

Η άλλη πτυχή σε ό,τι αφορά το κλίμα, την πράσινη μετάβαση, η οποία δεν λαμβάνει αρκετή προσοχή, είναι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Έχουμε στρέψει όλες μας τις προσπάθειες στον μετριασμό των συνεπειών, θέτοντας πολύ φιλόδοξους στόχους. Όταν εξετάζουμε τι συμβαίνει σήμερα όσον αφορά στην κλιματική κρίση, είναι σαφές ότι πρέπει να είμαστε πιο ανθεκτικοί και πρέπει να δίνουμε έμφαση στο σκέλος της πρόληψης, αλλά και να διασφαλίσουμε ότι θα μπορέσουμε να ανοικοδομήσουμε κάτι ώστε να είναι ακόμα καλύτερο σε περίπτωση φυσικών καταστροφών. Όλες οι χώρες έχουν υποδομές που δεν είναι κατάλληλες για τον σκοπό που υπηρετούν.

Στη Ρόδο, χθες, δεχθήκαμε το 80% της βροχής που δέχθηκε η Βαλένθια. Το 80% της βροχής που έπεσε στη Βαλένθια. Στη Ρόδο, κανένα μοντέλο καιρού δεν το προέβλεψε. Και δεν είχαμε κανένα θύμα. Γιατί; Επειδή έχουμε ένα πολύ καλά δοκιμασμένο, πιστεύω, σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση φυσικών καταστροφών.

Επομένως, εστιάζουμε περισσότερο στην έξυπνη προσαρμογή, ειδικά όταν πρόκειται για θέματα όπως η διαχείριση του νερού, προηγμένα μοντέλα πρόγνωσης καιρού. Αυτός είναι ένας τομέας όπου η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί πραγματικά να κάνει θαύματα. Πιστεύω ότι είμαστε πολύ κοντά στο να έχουμε παγκόσμια μοντέλα πρόγνωσης του καιρού με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης που είναι πιθανώς πολύ καλύτερα από ό,τι είχαμε ποτέ. Και αυτό είναι απολύτως καίριας σημασίας όσον αφορά τουλάχιστον την προστασία της ανθρώπινης ζωής, διότι υπάρχουν όρια στο τι είναι εφικτό.

Αν ο κόσμος πιστεύει ότι μπορεί κανείς να κατασκευάσει υποδομές για να αντιμετωπίσει αυτή την ποσότητα νερού, συγγνώμη αλλά αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να υλοποιήσει κανείς σε ένα ή δύο χρόνια. Πρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι και να βεβαιωθούμε ότι εστιάζουμε στην υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα, που είναι η προστασία των ανθρώπινων ζωών. Και αυτό, μετά την καταστροφή στη Βαλένθια, έγινε ξεκάθαρο με οδυνηρό τρόπο.

Για τη θέση της Ελλάδας στο γεωπολιτικό πεδίο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε:

Έχουμε εισέλθει σε μια εποχή μεγάλης γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Έχουμε έναν πόλεμο στην Ουκρανία που σαφώς δεν εξελίσσεται προς την κατεύθυνση που ελπίζουμε. Έχουμε μια κρίση στη Μέση Ανατολή, όπου πριν από τρεις ημέρες ήμασταν πιο αισιόδοξοι μετά την κατάπαυση του πυρός, και τώρα έχουμε μια νέα κρίση στη Συρία και πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχθεί. Διότι, φυσικά, είμαστε πάντα πολύ ανήσυχοι όχι μόνο για την κατάσταση της χώρας -είναι φρικτά αυτά που έχουν συμβεί στη Συρία- αλλά και για τις πιθανές προσφυγικές ροές.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα που μπορεί να λειτουργήσει ως πυλώνας σταθερότητας σε μια σχετικά ταραχώδη περιοχή του κόσμου. Φυσικά, αυτό μας δίνει πολιτική και γεωπολιτική επιρροή. Έχουμε μια ισχυρή διμερή εταιρική σχέση με τις ΗΠΑ. Αναμένω ότι αυτή όχι απλώς θα διατηρηθεί, αλλά θα ενισχυθεί με τη νέα κυβέρνηση Trump. Είχα την ευκαιρία να μιλήσω με τον Πρόεδρο Trump. Έχω συνεργαστεί μαζί του. Γνωρίζουμε πολύ καλά το επιτελείο εξωτερικής πολιτικής του. Πιστεύω ότι αναγνωρίζεται ότι έχουμε ρόλο να διαδραματίσουμε στην περιοχή.

Και, φυσικά, αυτό ενδεχομένως ανοίγει επίσης νέες οικονομικές ευκαιρίες. Είμαστε αρκετά φιλόδοξοι ώστε να κοιτάξουμε πέρα από τις συγκρούσεις και να προετοιμαστούμε για εκείνη την ημέρα; Για παράδειγμα, φιλοδοξούμε να διαδραματίσουμε ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας; Θα έπρεπε. Όπως είπα, μπορούμε ήδη να παρέχουμε στην Ουκρανία φυσικό αέριο. Δείτε τις νέες εμπορικές ροές, τη σύνδεση με την Ινδία, τον διάδρομο IMEC.

Προσδοκώ ότι κάποια στιγμή θα δούμε τη δυνατότητα για μια μεγάλη συμφωνία για την επίλυση της κρίσης στη Μέση Ανατολή, παρά τα όσα έχουν συμβεί. Νομίζω ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, αν παίξει έξυπνα τα χαρτιά της, μπορεί να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό θα φέρει μεγάλες αλλαγές.

Η σταθερότητα στην περιοχή, η σύνδεση με την Ινδία, και η Ελλάδα ως η πλησιέστερη ηπειρωτική χώρα σε αυτό. Νομίζω ότι η χώρα που προσφέρει τις περισσότερες δυνατότητες όσον αφορά τις διασυνδέσεις με την Ελλάδα, αυτή είναι η Ινδία. Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το ότι λειτουργούμε ως έμπιστος εταίρος όταν πρόκειται για γεωπολιτική, διότι μιλάμε με όλους και όλοι μας σέβονται. Πρόκειται επίσης για τις πιθανές ευκαιρίες που μπορούν να προκύψουν αν κοιτάξουμε πέρα από την τρέχουσα κρίση. Πρέπει να προετοιμαστούμε και για τα χειρότερα, αλλά και για τις πιθανές ευκαιρίες που μπορεί να προκύψουν.

Αναφερόμενος στην ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, ο Πρωθυπουργός σημείωσε:

Να εφαρμόσουμε την έκθεση Draghi. Για όσους από εσάς δεν την έχετε διαβάσει, είναι ένα σπουδαίο κείμενο και αναδεικνύει τόσο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, όσο και τις ευκαιρίες που πρέπει να αδράξουμε. Το πρόβλημα στην Ευρώπη είναι διττό. Από τη μία πλευρά, είναι ένα πρόβλημα υπερβολικής ρύθμισης. Εκτιμώ πως πρόκειται για κάτι που αναγνωρίζεται, δεν διευκολύνει τις εταιρείες να δραστηριοποιηθούν στην Ευρώπη. Αν είστε μια νεοφυής επιχείρηση τεχνολογίας, για παράδειγμα, έχετε πραγματικά πρόσβαση στην ενιαία αγορά; Όχι, διότι έχετε 27 διαφορετικά καθεστώτα. Επομένως, η ιδέα αυτού του 28ου ευρωπαϊκού καθεστώτος για τις νεοφυείς επιχειρήσεις είναι, πιστεύω, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Είναι περίπλοκη ως προς την εφαρμογή της, αλλά πολύ ενδιαφέρουσα. Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι νεοφυείς επιχειρήσεις μετακόμισαν στις ΗΠΑ.

Ένωση Κεφαλαιαγορών. Θέλει κάποια επιχείρηση πραγματικά να εισαχθεί στο χρηματιστήριο αν είναι αναπτυσσόμενη και νεοφυής; Θέλω να πω, αυτή τη στιγμή, είτε θα μετακομίσεις στις ΗΠΑ είτε θα πάρεις επιχειρηματικά κεφάλαια από τις ΗΠΑ, τα οποία βασίζονται κυρίως σε χρήματα που στέλνουν οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι στις ΗΠΑ για να τα επανεπενδύσουν στην Ευρώπη. Επομένως, η Ένωση Κεφαλαιαγορών, για μένα, είναι απολύτως κρίσιμη. Μιλάμε γι' αυτό εδώ και δέκα χρόνια. Τώρα είναι η ευκαιρία να το κάνουμε πράξη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξεπεραστούν οι αντιρρήσεις κάποιων, συγκεκριμένων κρατών μελών.

Αναφέρθηκα στην ενέργεια και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών δημόσιων αγαθών. Και βέβαια, η άμυνα είναι ένα μεγάλο ζήτημα και η Ελλάδα αναλαμβάνει το μερίδιο που της αναλογεί. Ξοδεύουμε πάνω από το 3% του ΑΕΠ για την άμυνα. Θα μπορέσουμε όμως να κινητοποιήσουμε ευρωπαϊκά κονδύλια για την άμυνα; Είναι ενδιαφέρον ότι είδα σήμερα το πρωί ότι η Πρωθυπουργός της Δανίας -η Δανία είναι μια παραδοσιακά «φειδωλή» χώρα, οπότε παραδοσιακά ήταν μάλλον αντίθετη στο κοινό χρέος- είπε «ναι» στον κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό για αμυντικούς σκοπούς.

Αυτή τη στιγμή, εφόσον γινόταν σοβαρά αυτή η συζήτηση, θα λέγαμε: «Εντάξει, διαθέσαμε 750 δισεκατομμύρια για την ανάκαμψη του COVID, γιατί δεν μπορούμε να διαθέσουμε 100 δισεκατομμύρια για ένα ταμείο αφιερωμένο στην άμυνα που θα εστιάζει επίσης στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής τεχνολογίας;». Έχουμε τεχνολογία στην Ευρώπη. Καταλήγουμε να αγοράζουμε συστήματα από το εξωτερικό. Είναι αδιανόητο για μένα να μην μπορούμε να αναπτύξουμε την ευρωπαϊκή τεχνολογία για την αντιπυραυλική άμυνα, η οποία έχει αποδειχθεί απολύτως καίριας σημασίας. Θα ενισχύσει το ΝΑΤΟ, αλλά πρέπει να διασφαλίσουμε ότι μια τέτοια επένδυση θα έχει επίσης περισσότερο ευρωπαϊκό περιεχόμενο. Αυτές είναι μερικές από τις τολμηρές αποφάσεις που πρέπει να λάβουμε.

Δύο παρατηρήσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συμφωνήσει και το κλίμα στο Συμβούλιο αλλάζει.Από την άλλη πλευρά, οι αντιξοότητες είναι σημαντικές, αλλά η απειλή της σταδιακής διολίσθησης προς τη γεωπολιτική ασημαντότητα είναι υπαρκτή. Πιστεύω ότι αυτό έχει τουλάχιστον γίνει αποδεκτό από τους συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Για το ζήτημα της μετανάστευσης, ο Πρωθυπουργός ανέφερε:

Η μεγαλύτερη επιτυχία μας ήταν να μετακινήσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που είχε στο μεταναστευτικό. Γιατί, έχετε δίκιο, το 2020, όταν βρεθήκαμε αντιμέτωποι με την πρώτη περίπτωση εργαλειοποίησης των μαζικών μεταναστευτικών ροών, ήμασταν πολύ αυστηροί και κάναμε το σωστό. Η Πολωνία αντιμετωπίζει μια πολύ παρόμοια κατάσταση τώρα, στα σύνορά της με τη Λευκορωσία, και το ίδιο μπορεί να συμβεί και στη Φινλανδία ή στις χώρες της Βαλτικής. Η προστασία των συνόρων σας και η διασφάλιση ότι εσύ αποφασίζεις ποιος έρχεται στη χώρα και όχι οι διακινητές, είναι ζωτικής σημασίας. Εάν έχεις θαλάσσια σύνορα, είναι πιο δύσκολο. Πρέπει πάντα να είσαι πολύ προσεκτικός και έχουμε σώσει χιλιάδες ανθρώπους.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι διευκολύνουμε τις βάρκες να παραβιάσουν τα χωρικά μας ύδατα. Θα δυσκολέψουμε τους διακινητές και αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να «σπάσει» το μοντέλο. Αν κάποιος πληρώνει προκαταβολικά και δεν μπορεί να περάσει, τότε θα δυσκολευτούν να στρατολογήσουν νέους πελάτες.

Αλλά αυτό είναι μόνο ένα μέρος της υπόθεσης. Χρειαζόμαστε επιστροφές. Οι επιστροφές είναι κάτι δεν έχει γίνει ακόμη. Εκείνοι των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται καταλήγουν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να μένουν στην Ευρώπη, και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα.

Αυτό θα πρέπει να είναι ένα ευρωπαϊκό εγχείρημα. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την μόχλευση ευρωπαϊκών πόρων. Δεν μπορούμε να έχουμε, για παράδειγμα, προτιμησιακές ρυθμίσεις με χώρες και να μην χρησιμοποιούμε τη μόχλευση που διαθέτουμε για να τους πούμε ότι πρέπει να δεχτούν επιστροφές.

Και βέβαια, χρειαζόμαστε επίσης μια σωστή και πιο φιλόδοξη, πιστεύω, ατζέντα όσον αφορά τη νόμιμη μετανάστευση. Το κάνουμε αυτό με χώρες όπως η Αίγυπτος, για εργάτες οικοδομών ή εργάτες γης, με την Ινδία, τις Φιλιππίνες. Υπάρχουν ήδη ελλείψεις εργατικού δυναμικού και πρέπει να είμαστε πιο ανοιχτοί όσον αφορά την προσφορά της δυνατότητας εργασίας στην Ελλάδα, αλλά με τους δικούς μας όρους, και να διασφαλίσουμε τη νόμιμη και ασφαλή μετάβαση.

Για τις δράσεις της Ελλάδας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε:

Μόλις δημοσιεύσαμε τη στρατηγική μας για την τεχνητή νοημοσύνη. Για όσους ενδιαφέρονται, είναι ένα κείμενο που αξίζει να διαβάσετε, γιατί έχει συνταχθεί από μια εξαιρετική ομάδα Ελλήνων εμπειρογνωμόνων ΤΝ από το εξωτερικό, και είναι πραγματικά πολύ μελετημένο και πολύ ρεαλιστικό όσον αφορά στο τι κάνουμε. Τι μπορεί να προσφέρει η Ελλάδα;

Καταρχάς, ποια είναι τα πλεονεκτήματα που έχουμε όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη; Έχουμε έναν μεγάλο αριθμό επιστημόνων ΤΝ στο εξωτερικό που κάνουν πρωτοποριακή δουλειά όσον αφορά την ΤΝ, οι οποίοι θα ήθελαν με κάποιο τρόπο να εμπλακούν με αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα. Έχουμε ένα αναδυόμενο οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα που επικεντρώνεται στην ΤΝ. Έχουμε μια κυβέρνηση που κατανοεί ότι η θέσπιση ενός κατάλληλου και ελκυστικού ρυθμιστικού πλαισίου στα πλαίσια του νόμου για την ΤΝ θα μπορούσε να αποτελέσει συγκριτικό πλεονέκτημα. Έχουμε κεντρική διαχείριση των δεδομένων, επειδή έχουμε ένα Υπουργείο Ψηφιακού Μετασχηματισμού το οποίο επιβλέπει την πολιτική μας για τα δεδομένα, και τα δεδομένα είναι κρίσιμα όταν πρόκειται για την τεχνητή νοημοσύνη. Επομένως, τα δεδομένα για την υγειονομική περίθαλψη ή τα δεδομένα για το κλίμα, αυτά είναι σύνολα δεδομένων τα οποία, αν συγκεντρωθούν σωστά, μπορούν πραγματικά να είναι πολύ χρήσιμα.

Διεκδικούμε να γίνουμε ένα από τα επτά «AI factories». Έχουν προκηρυχθεί οι διαγωνισμοί, οι οποίοι θα μας δώσουν πρόσβαση σε σημαντική ευρωπαϊκή χρηματοδότηση όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη. Κατασκευάζουμε τον πρώτο ελληνικό υπερυπολογιστή και αποτελούμε ελκυστικό προορισμό για κέντρα δεδομένων. Πολλά από αυτά βρίσκονται ήδη στο στάδιο της κατασκευής. Και βέβαια, θα χρειαστούμε επίσης ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για να τους παράσχουμε ενέργεια.

Πιστεύω ότι από την πλευρά της πιο ήπιας πολιτικής -αλλά και πάλι πολύ σημαντική, δεδομένης της κληρονομιάς μας-, θα πρέπει να είμαστε ηγέτες στο χώρο που γεφυρώνει την ηθική και την τεχνητή νοημοσύνη. Έχουμε αυτό το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι μπορούμε να γίνουμε το κεντρικό σημείο εστίασης για αυτές τις συζητήσεις που είναι απίστευτα ενδιαφέρουσες, όχι μόνο σε πνευματικό επίπεδο, αλλά κάποια στιγμή θα οδηγήσουν και σε ρύθμιση όσον αφορά την προστασία μας από τις αρνητικές πτυχές της ΤΝ. Πιστεύω ότι αυτά απαρτίζουν ένα πολύ καλό σύνολο στοιχείων, συνθέτουν το προφίλ μιας χώρας που έχει σκεφτεί το ζήτημα και μπορεί ενδεχομένως να υπερβεί εαυτόν όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη.

Ασφαλώς, έχουμε πολλές εταιρείες, πρέπει να το επισημάνω αυτό, μεγάλες εταιρείες, τις οποίες θα θέλαμε να βοηθήσουμε επίσης με την πρόσβαση σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο όσον αφορά τη χρήση της ΤΝ για τη βελτίωση των διαδικασιών, και μια κυβέρνηση που είναι έτοιμη να το κάνει αυτό. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούμε ήδη τεχνητή νοημοσύνη για τη σάρωση συμβολαίων. Είναι απίστευτο πόσο χρόνο μπορεί πραγματικά να εξοικονομήσει κανείς.

Σκεφτείτε, λοιπόν, ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι το ποιος αναπτύσσει την τεχνολογία. Δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι θα ανταγωνιστεί τους Αμερικανούς οι οποίοι κλιμακώνουν συνεχώς τις δυνατότητες. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα εφαρμόσουμε την ΤΝ είναι καίριας σημασίας. Το πώς θα χρησιμοποιηθεί η ΤΝ για τη βελτίωση της παραγωγικότητας είναι κάτι που θα πρέπει να απασχολήσει, σίγουρα τις εταιρείες που είναι παρούσες εδώ.