Τι γράφει ο Κων. Μητσοτάκης στο βιβλίο για την τριετία 1990 - 1993

Του Χ.Κ. Λαζαρόπουλου

Σοβαρή παρέμβαση με έμμεσα μηνύματα προς τον πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά και τους πρωταγωνιστές της παρούσας πολιτικής συγκυρίας επιχειρεί ο κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με το βιβλίο που ετοιμάζει με τον πλήρη απολογισμό της τριετίας 1990 – 1993. Άλλωστε ο Επίτιμος έχει μια αρχή που επιβεβαιώνει τις επιλογές του: «Καθείς κρίνεται εκ του αποτελέσματος».

Παρά την ηλικία του, ο κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης εργάζεται ακούραστα. Τον Ιανουάριο αναμένεται να παρουσιάσει το βιβλίο που ετοιμάζει με στενούς συνεργάτες του και θα αποκαλύπτει 20 έτη μετά την πτώση της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας τον πραγματικό απολογισμό του έργου της.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του “Newsbomb.gr”, κ. Μητσοτάκης αναφέρεται ανά κεφάλαιο στο έργο, σε πρωτοβουλίες και σε μεταρρυθμίσεις που σημειώθηκαν σε κρίσιμους τομείς όπως η Οικονομία, το Ασφαλιστικό, η Υγεία, η Δημόσια Ασφάλεια, η Γεωργία, η Εξωτερική Πολιτική. Βρισκόμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι ο Επίτιμος πρόεδρος της Ν.Δ. δεν θέλει τόσο να αποδοθεί ιστορική δικαιοσύνη για το έργο της κυβέρνησής του αλλά οι εμπειρίες εκείνης της εποχής να αποτελέσουν έναν χρήσιμο οδηγό για την έξοδο από την σημερινή κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα.

Αποκάλυψη που σοκάρει

Και πράγματι προκαλούν έκπληξη οι ομοιότητες της σημερινής οικονομικής κρίσης με την τραγική κατάσταση που κλήθηκε να αντιμετωπίσει τον Απρίλιο του 1990 εκείνη η κυβέρνηση. Όπως αποκαλύπτεται, η Ελλάδα έφτασε και τότε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Χαρακτηριστικές είναι οι επισημάνσεις και οι παραπομπές που έκανε κατά καιρούς ο κ. Γιώργος Αλογοσκούφης σε υπουργικά συμβούλια της κυβέρνησης Καραμανλή για τα ελλείμματα και τα αποτελέσματα κακοδιαχείρισης που εντοπίστηκαν μετά την επικράτηση της Ν.Δ. με ποσοστό 47%, το 1990.

Από τη στιγμή που ανέλαβε την πρωθυπουργία ο κ. Μητσοτάκης είχε να αντιμετωπίσει μια απειλή. Υπήρχε ενδεχόμενο να μην πληρωθούν μισθοί και συντάξεις ενώ οι Ευρωπαίοι πίεζαν για μέτρα και μεταρρυθμίσεις ώστε να αντιμετωπιστεί ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός. Ενδεικτική της δύσκολης κατάστασης στην οποία είχε περιέλθει η ελληνική οικονομία ήταν η επιστολή του τότε Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ που για πρώτη φορά δημοσιεύεται στο βιβλίο.

Ο Ντελόρ με δραματικούς τόνους τόνιζε στην επιστολή του την «εξαιρετικά ανησυχητική» κατάσταση στην Ελλάδα και πρότεινε «την εφαρμογή ενός πολυετούς προγράμματος ανόρθωσης της ελληνικής οικονομίας».

Όπως περιγράφεται στο βιβλίο, όταν ανέλαβε η κυβέρνηση της ΝΔ το 1990, η χώρα χρειαζόταν μια τεράστια προσπάθεια για να σπάσει τον φαύλο κύκλο ελλείμματος-πληθωρισμού-δημοσίου χρέους, τα οποία αυξάνονταν δραματικά και ήταν τα βασικά συμπτώματα του δημοσιονομικού εκτροχιασμού.

Τα στοιχήματα

Η δημοσιονομική εξυγίανση ήταν το πρώτο και βασικότερο στοίχημα της κυβέρνησης. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Τη δεκαετία του ’80 η ελληνική οικονομία είχε απονευρωθεί και είχε καταστεί δέσμια του κομματικού κράτους και των πελατειακών σχέσεων που καλλιεργήθηκαν συνειδητά από το ΠΑΣΟΚ σε αγαστή συνεργασία με συνδικαλιστικά και άλλα συμφέροντα, όπως αναφέρεται.

Ο εκσυγχρονισμός και η απελευθέρωση της οικονομίας από αυτά τα δεσμά με όχημα τις διαρθρωτικές αλλαγές ήταν το δεύτερο μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση ’90-’93.

Το τρίτο στοίχημα ήταν η επαναβεβαίωση του δυτικού προσανατολισμού της χώρας. Την προηγούμενη δεκαετία η «αδέσμευτη» εξωτερική πολιτική του ΠΑΣΟΚ, το οποίο είχε αναπτύξει προνομιακές σχέσεις με τριτοκοσμικά και δικτατορικά καθεστώτα, είχε οδηγήσει την Ελλάδα σε μια ιδιότυπη διεθνή απομόνωση και την είχε θέσει στο περιθώριο των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Ενδεχομένως σε πολλούς σήμερα, ειδικά αυτή η τελευταία πρόκληση ενδεχομένως να ξενίζει, καθώς η θέση της Ελλάδας μεταξύ των προηγμένων χωρών του δυτικού κόσμου είναι πλέον αυτονόητη. Αυτή ήταν όμως, εκείνη την εποχή, η αδήριτη πραγματικότητα για μια χώρα η οποία, μετά από μία δεκαετία του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, είχε πρώτα από όλα απόλυτη ανάγκη να ανακτήσει την χαμένη αξιοπιστία της.

Τα αποτελέσματα

Σύμφωνα με το βιβλίο, εκείνη η κυβέρνηση κατάφερε να κερδίσει και τα τρία στοιχήματα που έβαλε. Με το νοικοκύρεμα των δημόσιων οικονομικών, τις βαθιές διαρθρωτικές τομές και την έντονη κινητικότητα σε διεθνές επίπεδο, η κυβέρνηση εκείνη κατάφερε μέσα σε τρισήμισι μόλις χρόνια να φέρει σε πέρας την αποστολή της και να ενισχύσει τελικά την αξιοπιστία της χώρας.

Κι όλα αυτά, παρά τις λυσσαλέες αντιδράσεις που προέρχονταν από το ΠΑΣΟΚ, τις συντεχνίες που ελέγχονταν από αυτό, τα οργανωμένα συμφέροντα και πολλές φορές μέσα από την ίδια τη Νέα Δημοκρατία. Άλλωστε δεν αργεί η στιγμή που θα αποκαλυφθεί ο ρόλος ορισμένων προσώπων και η διαπλοκή τους με συμφέροντα που βρίσκονταν εκτός Ελλάδος και φιλοδοξούσαν να ελέγξουν και να υπαγορεύσουν (ανεπιτυχώς) την τακτική που θα ακολουθούσε εκείνη η κυβέρνηση.

Στο βιβλίο αναφέρεται πως ήταν χαρακτηριστική η αποφασιστικότητα με την οποία αντιμετώπισε ο κ. Μητσοτάκης προσωπικώς αλλά και μέλη της κυβέρνησής του εκείνη την εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση.

Δεν δίστασαν να προχωρήσουν σε νοικοκύρεμα των δημόσιων οικονομικών και σε τολμηρές μεταρρυθμίσεις και να έρθουν σε σύγκρουση με κατεστημένα συμφέροντα χωρίς να υπολογίσουν το πολιτικό κόστος.

Κάνει αυτοκριτική

Πάντως εκτός από τις επιτυχίες της κυβέρνησης, ένα στοιχείο το οποίο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι το βιβλίο έχει και διάθεση αυτοκριτικής, κάτι το οποίο δεν είναι καθόλου σύνηθες σε τέτοιου είδους εκδόσεις. Αναγνωρίζονται σφάλματα και καθυστερήσεις σε τομείς του κυβερνητικού έργου που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί και να έχει επιτευχθεί καλύτερο αποτέλεσμα.

Ασκείται επίσης κριτική στις πολιτικές που ακολουθήθηκαν από τις επόμενες κυβερνήσεις, όχι μόνο του ΠΑΣΟΚ αλλά και της Νέας Δημοκρατίας την περίοδο 2004-2009, που δεν ακολούθησαν την ίδια πολιτική νοικοκυρέματος και απελευθέρωσης της οικονομίας αλλά που με τις επιλογές τους συνέβαλαν να φτάσουμε σήμερα στο χείλος του γκρεμού.

Εκτός από την τιτάνια προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης, η τότε κυβέρνηση είχε ξεκάθαρο μεταρρυθμιστικό προσανατολισμό στην οικονομία. Αυτό που ακόμα και σήμερα αποτελεί ζητούμενο, εκείνην η κυβέρνηση το έκανε πράξη. Η στήριξη της αναπτυξιακής προσπάθειας θα βασιζόταν κυρίως στην παραγωγική πρωτοβουλία του ιδιωτικού τομέα με την ταυτόχρονη απαλλαγή από το σύμπλεγμα του κρατικού παρεμβατισμού στην οικονομική ζωή της χώρας.

Σύγκριση με τα Μνημόνια

Όπως αποδεικνύεται μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, το εύρος και το βάθος των μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο σύντομο διάστημα των τρεισήμισι ετών είναι εντυπωσιακό, ιδίως αν συγκριθεί με τις μεταρρυθμίσεις που αναλάβαμε δεσμευτικά στα Μνημόνια και που επί δυόμισι χρόνια τώρα καρκινοβατούν.

Ως ορισμένες από τις πλέον ενδεικτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες έφεραν αποτέλεσμα στην ελληνική οικονομία είναι, σύμφωνα με το βιβλίο:

• Η απελευθέρωση των αγορών και του τραπεζικού συστήματος που έφερε νέες τράπεζες στη χώρα και χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
• Η προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και σε άλλους τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες με την δημοπράτηση δύο αδειών κινητής τηλεφωνίας.
• Η καινοτόμος αναμόρφωση της φορολογίας με μειώσεις συντελεστών, διασταυρώσεις και μηχανοργάνωση με το σύστημα TAXIS.
• Η μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού συστήματος που το διέσωσε για μια 20ετία.
• Η μετατροπή των ΔΕΚΟ σε Ανώνυμες Εταιρείες με δικαίωμα του Κράτους να πωλεί μέχρι και το 49% του κεφαλαίου τους.
• Οι μηδενικές απώλειες κοινοτικών πόρων με την πλήρη απορρόφηση και αξιοποίησή τους κι η εξασφάλιση αυξημένων πόρων στο Β’ ΚΠΣ.
• Η εκκίνηση κατασκευής μεγάλων έργων όπως το Μετρό Αθηνών, η Αττική Οδός, το Αεροδρόμιο Σπάτων, η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, η Εγνατία Οδός, οι λιμνοδεξαμενές στα νησιά, τα νέα νοσοκομεία σε πολλές περιοχές της χώρας και οι βιολογικοί καθαρισμοί.

Δεν έδωσε υποσχέσεις

Όπως υποστηρίζουν άνθρωποι που είναι σε θέση να γνωρίζουν σε βάθος το περιεχόμενο του βιβλίου, «ήταν η πρώτη φορά που κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης ήρθε στην εξουσία χωρίς να έχει μοιράσει προεκλογικές υποσχέσεις.

Ο κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είπε χωρίς περιστροφές την αλήθεια για την πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και είχε περιγράψει τις επίπονες προσπάθειες που έπρεπε να καταβάλλει ο λαός για να μπορέσει η χώρα να σταθεί στα πόδια της και να ακολουθήσει έναν δρόμο υγιούς ανάπτυξης.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η τότε κυβέρνηση εφάρμοσε ένα ελεύθερο εσωτερικό «Μνημόνιο» το οποίο δεν χρειάστηκε να μας το επιβάλλει κανένας ξένος όπως συμβαίνει σήμερα. Το τι πέτυχε, ποια παρακαταθήκη άφησε και αν τελικά δικαιώνεται για τις επιλογές της θα κριθεί από τους πολίτες. Πάντως ο αντικειμενικός αναγνώστης θα διαπιστώσει ότι εκείνη η κυβέρνηση ήταν μπροστά από την εποχή της».

Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις της «Εστίας» και θα παρουσιαστεί τον Ιανουάριο στην Αθήνα. Κάποιοι ήδη μιλούν για «Χαμένες ευκαιρίες», από τα επιτεύγματα εκείνης της περιόδου.

Διαβάστε ακόμη:

• Αναγνώριση για την πολιτική του Κ. Μητσοτάκη μετά 20 έτη
• Βίντεο: Δικαίωση Μητσοτάκη για την οικονομία, 20 έτη μετά