Στα εγκαίνια ιδρύματος του γερμανικού CSU στην Αθήνα ο Σαμαράς

Στην ομιλία του είπε τα εξής: «Καλωσορίζω το ίδρυμα Hanns Seidel στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό πνευματικό κέντρο με έδρα το Μόναχο και με επιρροή σε ολόκληρη τη Γερμανία και σε δεκάδες χώρες του κόσμου. Επιρροή που ξεπερνά κατά πολύ τα όρια του Χριστιανοκοινωνικού Κόμματος, του CSU, που είναι ο επίσημος πολιτικός φορέας που το δημιούργησε...

Και θέλω να αναγνωρίσω με μεγάλη χαρά στο αποψινό μας ακροατήριο, τον ευρωβουλευτή του CSU, παλαιό μου φίλο από τις μέρες του Ευρωκοινοβουλίου Makcus Ferber, με τον οποίο έχουμε δώσει από κοινού αρκετές μάχες ιδιαίτερα στην Επιτροπή Προϋπολογισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέλω να το πω από την αρχή: θεωρώ ότι η παρουσία του ιδρύματος Siedel στη χώρα μας σήμερα έχει διπλή σημασία, πραγματική και συμβολική. Συμβολική, γιατί αποκαθιστά μια συνέχεια που είχε διακοπεί, ανάμεσα στην Βαυαρία και την Ελλάδα. Οι δύο χώρες συνδέθηκαν ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, όταν η Βαυαρία υπήρξε ένα από τα κέντρα του ευρωπαϊκού φιλελληνισμού κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Και στη συνέχεια, όπως είπε ο κ. Πρόεδρος, ο Όθωνας, δευτερότοκος γιός του τότε διαδόχου και μετέπειτα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου, γίνεται το 1832 ο πρώτος βασιλέας της ελεύθερης Ελλάδας.

Η βασιλεία του Όθωνα κράτησε 30 χρόνια και δεν είχε συνέχεια. Αλλά ο ίδιος αγάπησε την Ελλάδα, την ονειρεύτηκε πολύ μεγαλύτερη, δεν την έβγαλε ποτέ από την καρδιά του και τάφηκε στο Μόναχο, στην Εκκλησία των Θεατίνων, φορώντας την εθνική Ελληνική ενδυμασία... Η Ελλάδα με τα χρόνια μεγάλωσε, ξεπέρασε κατά πολύ τα σύνορα που άφησε πίσω του ο Όθωνας. Και η Βαυαρία ενώθηκε με τα υπόλοιπα Γερμανικά βασίλεια κι αποτέλεσαν την ενιαία Γερμανία. Και οι δύο χώρες ακολούθησαν το πεπρωμένο τους, αναμίχθηκαν στις μεγάλες περιπέτειες του 20ου αιώνα και βρέθηκαν δύο φορές σε αντίθετα στρατόπεδα.

Αλλά η μεταξύ τους ιστορική σχέση έμεινε μια παρακαταθήκη που τώρα πια, βγαίνει από τη σκιά κι έρχεται στο φώς. Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό στην Ελλάδα, αλλά το ρεύμα του Γερμανικού Φιλελληνισμού είχε για πρωτεύουσά του τη Βαυαρία, όπου κυριαρχούσε το πνευματικό κίνημα του Ρομαντισμού. Το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη δημιουργία του Γερμανικού κράτους, αλλά και με τον ίδιο τον Ελληνικό Κλασσικό Πολιτισμό, που υπήρξε πηγή έμπνευσής του. Άλλωστε, ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, το Μόναχο έγινε η δεύτερη πατρίδα διακεκριμένων Ελλήνων καλλιτεχνών, με εξέχοντες το Νικόλαο Γύζη και το Νικηφόρο Λύτρα που υπήρξαν και κορυφαίοι εκπρόσωποι της εικαστικής Σχολής του Μονάχου.

Μαζί τους στη Σχολή του Μονάχου, συγκαταλέγονται και οι μεγάλοι Έλληνες ζωγράφοι Γιώργος Ιακωβίδης και Κωνσταντίνος Βολονάκης. Ενώ στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, δίπλα στο Μαξ Φον Βίντμαν, σπούδασε και ο Γιαννούλης Χαλεπάς, ο θεωρούμενος και μεγαλύτερος γλύπτης της νεώτερης Ελλάδας. Σύμβολα του Γερμανικού Ρομαντισμού, αλλά και της έντονης επιρροής που άσκησε στη Γερμανία η Κλασσική Ελλάδα, ο Γιόχαν Βολφγκανγκ Γκαίτε, ο Μεγάλος Φρειδερίκος, ο Καρλ Φρήντριχ Γκάους που υπήρξε ο μεγαλύτερος μαθηματικός της νεώτερης ιστορίας, ο Γκέρχαρντ Σαρνχορστ, που υπήρξε ο μέντορας του Κλαούζεβιτς, ο στρατάρχης Χελμουτ Μόλτκε ο πρεσβύτερος, αλλά και ο ιστορικός Χανς Ντελμπρύκ.

Ακόμα και Γερμανοί διανοητές που σημάδεψαν την παγκόσμια Ιστορία, χωρίς να διακριθούν για τον Φιλελληνισμό τους, είχαν σημείο αφετηρίας και συνεχούς αναφοράς τους το Κλασσικό Πνεύμα. Χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις, ίσως, ο Χέγκελ, το έργο του οποίου πάνω στη Διαλεκτική και τον Ιδεαλισμό, έχει έντονες επιρροές από τον Ηράκλειτο και τον Πλάτωνα. Αλλά και ο Κάρολος Μαρξ, ο οποίος κάνει το διδακτορικό του στο έργο του Επίκουρου, και ξεκινά το πιο σημαντικό του έργο, το «Κεφάλαιο», με μια μοναδική πραγματεία πάνω στον Αριστοτέλη.

Ο Γερμανικός Φιλελληνισμός υπήρξε κυρίως πολιτιστικός, όχι πάντα πολιτικός. Αλλά σημαντικό του κέντρο υπήρξε το Μόναχο, στο οποίο δημιουργήθηκε κατά καιρούς και φιλελληνικό ρεύμα. Αυτή η «φλέβα», λοιπόν, έρχεται στην επιφάνεια, ακριβώς τη στιγμή που η Ένωσή μας αναζητεί νέα ταυτότητα και νέα ώθηση για να ξεπεράσει τις προκλήσεις και τα προβλήματά της. Πηγή έμπνευσης μπορεί να είναι – και πάλι – σύγχρονες συνθέσεις από τον ιδεαλισμό του Πλάτωνα, τον Ορθολογισμό του Αριστοτέλη, το στρατηγικό ρεαλισμό του Θουκυδίδη, τον τακτικό πραγματισμό του Ξενοφώντα, τα υπαρξιακά διλήμματα του Σοφοκλή. Κι όλα αυτά, όχι σαν στροφή και επιστροφή στο παρελθόν.

Αλλά ως κινητήρια δύναμη για το μεγάλο άλμα προς το μέλλον: μια αληθινή υπέρβαση που όλοι μας πρέπει να τολμήσουμε! Γιατί οι μεγάλες ιδέες, έχουν αξία, όχι μόνο γιατί άντεξαν στο χρόνο. Αλλά γιατί πάνω τους χτίζουμε το μέλλον. Αυτό ακριβώς έκαναν όλες οι μεγάλες πνευματικές επαναστάσεις και τα κινήματα της νεωτεριστικής εποχής: Από την Αναγέννηση και το Διαφωτισμό, ως το Ρομαντισμό, το Θετικισμό, το Φιλελευθερισμό. Πάτησαν γερά πάνω στις καλύτερες στιγμές της πνευματικής μας παράδοσης για να οραματιστούν το μέλλον! Ίσως να μην είναι τυχαίο, λοιπόν – και σίγουρα έχει ισχυρό συμβολισμό – το γεγονός ότι σήμερα το Ινστιτούτο με έδρα ένα από τα πιο σφριγηλά κέντρα της Γερμανίας, το Μόναχο, έρχεται στην Ελλάδα, που μόλις τώρα συνέρχεται από την πιο σοβαρή κρίση της τελευταίας πεντηκονταετίας. Και η ίδια η Αναγέννηση της Ελλάδας, το πιστεύω, ανοίγει δρόμους για την ενδυνάμωση της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης!

Κι ερχόμαστε έτσι στη δεύτερη σημασία της σημερινής μέρας. Γιατί το Ίδρυμα Hanns Seidel έχει στην ταυτότητά του μια ιδιαίτερη σύνθεση ανάμεσα στις αρχές της σύγχρονης Δημοκρατίας και στις παραδοσιακές αρχές του Χριστιανισμού. Όπου όμως, ο Χριστιανισμός αποτελεί πια όχι ένα θρησκευτικό δόγμα, αλλά ένα πολιτιστικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο χτίστηκε και η σύγχρονη Ευρώπη. Ασφαλώς όλοι οι Ευρωπαίοι δεν είναι χριστιανοί. Αλλά η Ευρώπη είναι πολιτιστικά χριστιανική. Κι αυτό το κοινό χαρακτηριστικό, όχι απλώς σημάδεψε την Ιστορία της Ευρώπης, αλλά αποτέλεσε ένα από τα τρία στοιχεία που δίνουν σήμερα στους Ευρωπαϊκούς λαούς κοινή ταυτότητα. Κι έτσι δημιουργούν τη βάση για την ενοποίηση της Ευρώπης.

Τα άλλα δύο στοιχεία- το ανέφερε προηγουμένως και ο Πρόεδρος με τον δικό του τρόπο- πέρα από τις Χριστιανικές αξίες, είναι το Ρωμαϊκό Δίκαιο και η Ελληνική Κλασσική Φιλοσοφία. Και τα τρία μαζί, δημιουργούν τη «μήτρα» της Ευρωπαϊκής ταυτότητας. Τις ανθρωπιστικές αξίες, τον Ιδεαλισμό, τον Ορθολογισμό, τις αρχές της πολιτειακής οργάνωσης: όλα αυτά που μετατρέπουν το άτομο σε πολίτη, την ομάδα σε κοινότητα, την κοινωνική ένταξη σε δημοκρατική συμμετοχή, την αλληλεξάρτηση των ατόμων σε σχέση αγάπης, την αλληλεξάρτηση των κοινωνιών σε σχέση αλληλεγγύης, το παρελθόν που δίχαζε σε μέλλον που ενώνει.

Και μέσα σε αυτή τη «μήτρα» υπάρχουν και ισορροπούν, όλα εκείνα που μετατρέπουν τις αντιθέσεις σε σύνθεση και την αντιπαλότητα σε υγιή ανταγωνισμό. Με δύο λόγια, εξασφαλίζουν την Ισορροπία: συμβιβάζουν την απελευθέρωση του «Ανθρώπου» με την Ελευθερία των ανθρώπων. Και φωτίζουν την έννοια της δυναμικής Ισορροπίας, που οι αρχαίοι Έλληνες την περιέγραφαν με μία λέξη: το «μέτρο». Και που ο Αριστοτέλης την όρισε ως «αρετή» και ταυτόχρονα ως βάση ευημερίας του συνόλου: «ουχ' υπερβολήν, ουδ' έλλειψιν», όπως το ανέφερε χαρακτηριστικά: αποφυγή, δηλαδή, των άκρων και των ακροτήτων...

Κι αυτή η αρχή της «αριστοτελικής μεσότητας», δεν είναι κάτι «μεσαίο» ή «μέτριο» - είναι ο δρόμος του «μέτρου», ο δρόμος της ισορροπίας των μερών, που συνθέτουν ένα λειτουργικό σύνολο. Η Δημοκρατία, λοιπόν, και οι Χριστιανικές αρχές, αυτά τα δύο θεμέλια του φιλοσοφικού ρεύματος που χαρακτηρίζει και προάγει το ίδρυμα Seidel - δεν συμβιβάζουν αντίθετα άκρα. Πολεμούν τα άκρα, αλλά και συνθέτουν αντιθέσεις. Δημοκρατία δεν είναι μόνον οι τυπικοί κανόνες του πολιτεύματος όπου κυβερνά η πλειοψηφία. Είναι και η προστασία της μειοψηφίας. Είναι και η διασφάλιση του δικαίου.

Είναι και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι και το δικαίωμα στη διαφορετικότητα. Αλλά όλα αυτά δεν καταργούν το βασικό πρόταγμα: ότι σε μια ελεύθερη κοινωνία, η πλειοψηφία κυβερνά. Είναι, επομένως, η Δημοκρατία διαρκής σύνθεση και συμμετοχή στην Ελευθερία. Και αντίστοιχα: ευημερία δεν σημαίνει μόνον ανάπτυξη οικονομικών μεγεθών. Σημαίνει πρωτίστως, διάχυση ευκαιριών και πλούτου, σημαίνει κοινωνική συνοχή, σημαίνει πνευματική καλλιέργεια: δικαιοσύνη για όλους, ευκαιρίες για όλους, παιδεία για όλους, συνεχή υπέρβαση των περιορισμών της Ιστορίας και των καταναγκασμών της Ανάγκης.

Η Ευημερία, λοιπόν, προϋποθέτει την Ελευθερία και θεμελιώνει τη Δικαιοσύνη. Και η Ελευθερία προϋποθέτει τη Δικαιοσύνη που θεμελιώνει την Ευημερία. Όχι μόνον την «ευημερία των αριθμών», αλλά και την ηθική διάσταση της ευημερίας: τη Δικαιοσύνη και την Ελευθερία! Δηλαδή τη Δημοκρατία! Κι όχι απλώς απρόσωπη λειτουργία δημοκρατικών θεσμών. Αλλά σχέση αγάπης, αλληλεγγύης και συνοχής ανάμεσα στους πολίτες. Κοινωνία ελευθέρων προσώπων, όχι δουλοφρόνων υπηκόων, αλλά ούτε και εγωτιστικών ατόμων.

Κι αυτό απαιτεί ένα υπόβαθρο Ηθικής, δηλαδή Αρετής μέσα στην κοινωνία. Γιατί η Αρετή είναι η ηθική διάσταση της Ελευθερίας.
Αλλά απαιτεί κι ένα υπόβαθρο Αισθητικής. Γιατί η ομορφιά είναι η αισθητική διάσταση της Αρετής. Γι' αυτό και η Ελευθερία, η Αρετή και η Αισθητική, αποτελούν αυτό που με μια λέξη ονομάζουμε Πολιτισμό! Αυτό δηλαδή που αποτυπώνει ταυτότητα στις κοινωνίες. Συσσωρεύεται μέσα στους αιώνες, αλλά δεν αποτελεί απλώς παρακαταθήκη από το παρελθόν. Ταυτόχρονα δημιουργεί κι ένα δυναμικό, που αν απελευθερωθεί, καθορίζει και τα μελλοντικά άλματα αυτών των κοινωνιών. Οι Χριστιανικές αρχές είναι το υπόβαθρο μιας λειτουργικής δημοκρατικής κοινωνίας: Η αγάπη προς τον «πλησίον», που σημαίνει σεβασμό απέναντί του και ευθύνη απέναντι στο σύνολο.

Γιατί δεν μπορεί να είναι δημοκρατική μια κοινωνία που τα μέλη της νιώθουν υποταγμένα, είτε στους ισχυρότερους είτε στη μοίρα τους. Όπως δεν μπορεί να είναι δημοκρατική μια κοινωνία όπου ο καθένας σκέπτεται μόνο τον εαυτό του κι είναι έτοιμος να πατήσει επί πτωμάτων.

Η δημοκρατία απαιτεί ελεύθερους ανθρώπους. Και η αγάπη προς τον πλησίον, είναι ίσως το σημαντικότερο μήνυμα ανθρώπινης Ελευθερίας που διατυπώθηκε ποτέ. Υπάρχουν πολλά μηνύματα «απελευθέρωσης». Αλλά μήνυμα Ελευθερίας είναι πρωτίστως η αγάπη προς τον διπλανό.

Δεν μπορείς να μιλάς για Αγάπη, όταν δεν σέβεσαι τον διπλανό σου, ιδιαίτερα εκείνον με τον οποίο διαφωνείς. Δεν μπορείς να μιλάς για Ελευθερία και δημοκρατία, όταν δεν δείχνεις υπευθυνότητα απέναντι στο σύνολο. Και δεν μπορείς να επικαλείσαι δικαιώματα, όταν αδιαφορείς για τις υποχρεώσεις σου. Οι χριστιανικές αρχές και η δημοκρατία, δηλαδή η Αγάπη, η Αλληλεγγύη, η Συνοχή και η Ελευθερία, αποτελούν την ταυτότητα της Ευρώπης. Αλλά είναι μια ταυτότητα που ξεχωρίζει, δεν χωρίζει. Και κυρίως δεν διχάζει...

Η αγάπη και ο σεβασμός της πολιτιστικής μας ταυτότητας χωράει και τους διαφορετικούς. Επεκτείνεται και πέρα από τα όρια της Ευρώπης. Έτσι, εκτός από μήνυμα Ελευθερίας, είναι και πανανθρώπινο μήνυμα Ειρήνης. Όμως, η Ευρώπη δεν είναι μόνον οι μεγάλες αξίες που διαμόρφωσαν την Πολιτιστική της ταυτότητα. Είναι και οι μεγάλες περιπέτειες που σημάδεψαν την Ιστορία της. Είναι και οι τραγωδίες που έζησε. Είναι και τα σφάλματα που έκανε. Είναι και τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει σήμερα. Τα τελευταία χρόνια, πράγματι κ. Πρόεδρε, η Ελλάδα έζησε και ζει ακόμα μια πρωτοφανή κρίση. Και στην περίπτωση της Ελλάδας φάνηκαν όχι μόνο τα δικά μας αδιέξοδα, τα αδιέξοδα της ελληνικής κοινωνίας, αλλά αδυναμίες και αντιφάσεις στο ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Κάποια στιγμή μάλιστα, δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι η αποβολή της Ελλάδας από την ευρωπαϊκή οικογένεια ήταν τάχα «αναπόφευκτη»... Αυτή η άποψη ανήκει πια στο παρελθόν. Το λεγόμενο grexit, η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη - που μέχρι πριν ένα χρόνο ακόμα ήταν στην ημερήσια διάταξη διεθνώς - σήμερα δεν το αναφέρει κανείς! Δεν το επικαλείται κανείς. Είναι μια θλιβερή ανάμνηση. Η Ελλάδα κατάφερε να αναστρέψει πορεία. Μέσα από τις θυσίες του Ελληνικού Λαού. Και μαζί, να δείξει ότι και η Ευρώπη μπορεί να ξεπερνά τα προβλήματά της. Και τα αδιέξοδά της ακόμα. Πριν ένα χρόνο η Ελλάδα ήταν «παράδειγμα προς αποφυγήν». Σήμερα η διαφαινόμενη επιτυχία της Ελλάδας, το λεγόμενο ελληνικό success story, αναδεικνύεται σε σύμβολο μιας ανανεωμένης ευρωπαϊκής δυναμικής.

Πιστέψτε με, δεν ήταν απλό. Δεν ήταν εύκολο. Περάσαμε μέσα από πολύ δύσκολες στιγμές και ώρες. Κάθε Έλληνας. Και δεν έχουμε κερδίσει ακόμα οριστικά το στοίχημα. Όμως άλλαξε η εικόνα της χώρας. Άλλαξε η πορεία των μεγεθών της. Άλλαξε η δυναμική της. Τώρα αλλάζει σιγά-σιγά και η ψυχολογία μέσα στη Ελλάδα. Δεν ξεπεράστηκαν τα προβλήματα. Η ύφεση συνεχίζεται για έκτο χρόνο. Η ανεργία εξακολουθεί να βρίσκεται κοντά στο 30%. Και πάνω από το 60% για τα νέα παιδιά! Πόσες χώρες θα το άντεχαν αυτό; Πόσες χώρες θα κατάφερναν μέσα σε τέτοιες συνθήκες να προωθήσουν τόσο σαρωτικές μεταρρυθμίσεις, χωρίς να διαλυθούν, χωρίς να χάσουν τη συνοχή και τον αυτοσεβασμό τους; Εμείς το καταφέρνουμε! Και τώρα πλέον αυτό αναγνωρίζεται απ' όλους. Ακόμα κι από εκείνους που δεν δίσταζαν, ως πριν λίγο ακόμα, να μιλούν με τον πιο απαξιωτικό τρόπο για μας...

Τι ήταν εκείνο που μας όπλισε με κουράγιο και αντοχές; Με αποφασιστικότητα, αλλά και με υπομονή; Με ετοιμότητα να αλλάξουμε τα πάντα, αλλά και με επιμονή να διατηρήσουμε τη συνοχή της κοινωνίας μας, που ήταν το μεγάλο στοίχημα; Να σας πω πως το αισθάνομαι εγώ.

* Είναι πρώτα η αντοχή της δημοκρατίας μας. Που θεμελιώθηκε στο 1974 από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, στην πνευματική και πολιτική κληρονομιά του οποίου είναι αφιερωμένο το Ίδρυμα που σήμερα μας φιλοξενεί. Η δημοκρατία που θεμελιώθηκε το 1974 από τον Καραμανλή λοιπόν, παρά τις ποικίλες στρεβλώσεις που την επιβάρυναν αργότερα, απέδειξε ότι έχει πολύ γερά θεμέλια. Κάποιοι πίστευαν ότι η σημερινή Ελλάδα θα είχε τη μοίρα της δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Σήμερα τους διαψεύδουμε πανηγυρικά...

* Είναι, επίσης, η πίστη στον εαυτό μας, η πίστη στον Έλληνα και στην Ελλάδα! Ξέρουμε τα ελαττώματα που μας οδήγησαν στην κρίση. Αλλά ξέρουμε και τις αρετές μας, τις δυνατότητές μας. Και διαβάσαμε σωστά την παλάμη της φουρτούνας. Και πήραμε τα μέτρα τα σωστά με γνώση ότι προκαλούν μεγάλο πόνο. Πιστέψαμε, όμως, στον εαυτό μας, γιατί ξέραμε και τις Αρετές και τις δυνατότητές μας, και τώρα όλο και περισσότεροι παραδέχονται ότι δικαιωνόμαστε.

* Είναι ακόμα, όλα αυτά τα ιδανικά για τα οποία σας μίλησα πριν: ο ιδεαλισμός της Ελευθερίας, ο πραγματισμός της «Αριστοτελικής μεσότητας», τα προτάγματα της ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής συνοχής, ο αυτοσεβασμός και η αξιοπρέπειά μας, η αγάπη που έχουμε και για το διπλανό μας και για την Πατρίδα μας, η πίστη στα ευρωπαϊκά ιδεώδη. Όλα αυτά που είχαν χαλαρώσει κι είχαν ξεχαστεί, ήλθαν ξανά στην επιφάνεια, μας όπλισαν με θάρρος, μας έδωσαν αίσθηση κατεύθυνσης.

* Κι είναι τέλος, το όραμα μιας Ευρώπης, σύμφωνης με αυτά ακριβώς τα ιδανικά, με αυτές τις αρχές. Που δεν εκδικείται, αλλά βοηθά. Που δεν τιμωρεί τα μέλη της που βρίσκονται σε κρίση, αλλά τους δίνει ευκαιρίες να ξεπεράσουν την κρίση. Που δεν καταλύει την Ελευθερία τους, αλλά τους στηρίζει να πάρουν τη μοίρα τους στα χέρια τους. Που δεν είναι αρένα συγκρούσεων για πολιτική επιβολή, αλλά Οικονομία ανταγωνιστικότητας με κοινωνική συνοχή.

Οι Έλληνες ξαναβρίσκουμε τον εαυτό μας, αλλά και την ευρωπαϊκή προοπτική μας. Όλα τα ιδανικά που σημάδεψαν τις καλύτερες στιγμές της Ιστορίας τους, αναβιώνουν μέσα στην πρόσφατη κρίση και γίνονται το εφαλτήριο για να την ξεπεράσουμε. Γίνονται, όμως, και εφαλτήριο για να ξεπεράσει την κρίση της και η Ευρώπη. Πιστεύω, λοιπόν, ότι το Ίδρυμα Hanns Siedel, που γι' αυτά τα ιδανικά παλεύει εδώ και δεκαετίες, δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερη στιγμή για να έλθει στην Ελλάδα! Φίλοι μας από τη Βαυαρία, έχουν περάσει πενήντα δύο χρόνια από το θάνατο του Hanns Siedel και 47 χρόνια από την ίδρυση του Ινστιτούτου που είναι αφιερωμένο στις πολιτικές του παρακαταθήκες.

Βρίσκεστε ήδη εγκαταστημένοι σε 35 χώρες σε όλο τον κόσμο...Σήμερα δεν έρχεστε απλώς σε μιαν ακόμα χώρα. Επιστρέφετε στην κοιτίδα όλου αυτού του πνευματικού φορτίου. Και μάλιστα τη στιγμή που - εδώ και από εδώ - καθιστούμε αυτές τις ιδέες, ξανά επίκαιρες για ολόκληρη την Ευρώπη... Αυτές οι κοινές μας αξίες, λοιπόν, είναι η κινητήρια δύναμη που θα κάνει την Ευρώπη αντάξια των λαών της, αντάξια της Ιστορίας της, αλλά καλύτερη - πολύ καλύτερη - από το παρελθόν της:

Πιο Δημοκρατική, πιο Ενωμένη, πιο Ανταγωνιστική, πιο Δίκαιη! Πιο αποτελεσματική στους στόχους της, πιο στοργική στους ανθρώπους της, πιο συνεκτική προς τα μέσα, πιο ειρηνική προς τα έξω. Μια Ενωμένη Ευρώπη που θα ακτινοβολεί σε όλο τον κόσμο: Αξιοπρέπεια, Ελευθερία, Δικαιοσύνη και Ευημερία».