Βενιζέλος: Ερήμην της Βουλής αποφάσεις που αφορούν την Βουλή

«Κυρίες και κύριοι βουλευτές, σήμερα η Βουλή των Ελλήνων συζητά μια πολύ σοβαρή πρόταση νόμου του ΠΑΣΟΚ. Μια πρόταση νόμου που αφορά εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα, αναπτυξιακές προοπτικές και μεγάλα προβλήματα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Η σημερινή συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων είναι σημαντικότατη και θα έπρεπε ο ελληνικός λαός, η κοινή γνώμη, να έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τις θέσεις των κομμάτων, τις ομιλίες των βουλευτών, τις αντιπαραθέσεις, τις συγκλίσεις και τις συγκρούσεις.

Η δημοσιότητα των εργασιών της Βουλής είναι βασική αρχή της δημοκρατίας και του κοινοβουλευτικού συστήματος. Και η δημοσιότητα αυτή έχει πληγεί, είναι δραστικά μειωμένη, γιατί η σημερινή συνεδρίαση δεν μεταδίδεται από τον τηλεοπτικό σταθμό της Βουλής. Ο τηλεοπτικός σταθμός της Βουλής διεκόπη, παρεμποδίζεται στην εκπομπή του, επειδή η τεχνική του υποδομή ταυτίζεται με την τεχνική υποδομή της ΕΡΤ, δηλαδή της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Και ένα ζήτημα που αφορά τη λειτουργία του Κοινοβουλίου και τη λεγόμενη εσωτερική αυτονομία του κοινοβουλίου, ρυθμίζεται από την εκτελεστική εξουσία ερήμην της Βουλής.

Η πτώση του σήματος της ΕΡΤ, το μαύρο στην οθόνη, έχει ως αποτέλεσμα να διακόπτεται και η δορυφορική εκπομπή, άρα η επαφή της ελληνικής δημόσιας ραδιοτηλεόρασης με τους απόδημους Έλληνες απανταχού της γης. Έχει ως αποτέλεσμα να διακόπτεται η μετάδοση των εκπομπών του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, του ΡΙΚ, στην Ελλάδα και πολλών έγκυρων ξέων τηλεοπτικών σταθμών δημόσιου χαρακτήρα, όπως το γαλλικό TV5, το BBC κοκ. Είτε το θέλουμε, είτε όχι υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα θεσμικής λειτουργίας, πρόβλημα δημοκρατίας.

Καταγράφονται πολύ σοβαρές αντιδράσεις των διεθνών μέσων ενημέρωσης και των ευρωπαϊκών θεσμών. Τα όσα δήλωσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Μάρτιν Σουλτς, τα όσα δήλωσε ο επικεφαλής της Ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών ο X.Σβόμποντα χθες, αλλά και ο αρμόδιος αντιπρόεδρος της Επιτροπής ο κ. Ολι Ρεν, σημαίνουν πολλά.

Αυτό που συνέβη στην ΕΡΤ είναι ένας καταλύτης. Γιατί προφανώς θέλουμε ριζική αναδιάρθρωση στο κράτος, τομές, αποφασιστικότητα. Ο πολίτης θέλει άλλο κράτος στην υπηρεσία του και στην υπηρεσία της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Θέλει διαφάνεια. Δεν θέλει όμως, εκ των ενόντων και εκ του πλαγίου, πρόχειρες λύσεις για να καλύψουμε την υποχρέωση μείωσης του προσωπικού του δημοσίου κατά 2.000, επειδή δεν μπορέσαμε να βρούμε σωστά και έγκαιρα τη λύση αυτή. Θέλουμε πλήρεις θεσμικές εγγυήσεις ανεξαρτησίας της ΕΡΤ.

Έχουμε κάνει κι εμείς πολλά λάθη στο παρελθόν κατά την διάρκεια των κυβερνητικών μας θητειών. Είναι αστείο στις μέρες μας να επιδιώκει οποιοδήποτε κόμμα και οποιαδήποτε κυβέρνηση παρεμβάσεις στο ενημερωτικό πρόγραμμα της ΕΡΤ, όταν υπάρχει το διαδίκτυο, όταν υπάρχουν οι ιδιωτικοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί, οι εφημερίδες, όταν ο κάθε πολίτης μπορεί να είναι ο ίδιος δημοσιογράφος και σχολιαστής.

Άρα είναι αίτημα, ανάγκη, υποχρέωση να έχουμε μια θεσμικά ανεξάρτητη, «απογαλακτισμένη» από το πολιτικό σύστημα ΕΡΤ, που υπηρετεί όμως το δημόσιο συμφέρον, τις ανάγκες της αντικειμενικής ενημέρωσης και τις υψηλού επιπέδου επιμόρφωσης και ψυχαγωγίας ανάγκες του ελληνικού λαού, γιατί φυσικά δεν είναι πάντα έτσι τα πράγματα. Ο λαϊκισμός, η δημαγωγία, η απλούστευση, η μονομέρεια, μπορεί να εμφανιστεί ανά πάσα στιγμή παντού και στη δημόσια ραδιοτηλεόραση.

Άρα είναι σαφής η θέση μας, είμαστε υπέρ της άμεσης ριζικής αναδιάρθρωσης στην ΕΡΤ και σε όλο το δημόσιο τομέα, αλλά με την ΕΡΤ εν λειτουργία. Το κλείσιμο, το μαύρισμα της οθόνης, με τις επιπτώσεις που σας περιέγραψα, είναι κάτι που μας βρίσκει απολύτους αντίθετους, ταυτιζόμαστε με το φρόνημα της συντριπτικής πλειονότητας του ελληνικού λαού, του Ελληνισμού. Η ελληνική κοινωνία θέλει ταυτοχρόνως τρία πράγματα: Πρώτον, όπως ανέφερα, μεταρρυθμίσεις.

Διαρθρωτικές αλλαγές. Έχω πει στην προηγούμενη ομιλία μου στη Βουλή, αν τη θυμάστε, ότι εάν δεν υπήρχε η κρίση δύσκολα θα παίρναμε ως κοινωνία την απόφαση για αλλαγές όπου χρειάζεται. Yπήρχαν συνήθειες, αδράνειες, αντιστάσεις, βολέματα. Τώρα όμως όλοι οι Έλληνες, όλες οι Ελληνίδες έχουν καταλάβει ότι είναι ζωτική ανάγκη για την οικονομία, την ανταγωνιστικότητα, την απασχόληση, για τα παιδιά μας, για το μέλλον, για την παραγωγικότητα, αλλά και την παραγωγή της χώρας, για την ισοδύναμη θέση μας μέσα στην Ευρώπη, για να ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος, να προχωρήσουμε σε βαθιές, ουσιαστικές, καλά σχεδιασμένες μεταρρυθμίσεις παντού.

Αλλά αυτό, όπως είπα, δεν γίνεται με εντυπωσιακές κινήσεις «καταδρομικού» χαρακτήρα, αλλά με προετοιμασία, συναίνεση, διάλογο και αποφασιστικότητα επί της ουσίας και εφ' όλης της ύλης. Το δεύτερο που θέλει ο ελληνικός λαός είναι απόλυτο σεβασμό της δημοκρατίας και των θεσμών. Υπό συνθήκες κρίσης, με την ακροδεξιά, τη ναζιστική, που αρνείται το Oλοκαύτωμα -ως ηγεσία, όχι ως δημοσκοπική βάση- να ανεβαίνει, να αποθρασύνεται, ο σεβασμός της Δημοκρατίας του Κοινοβουλίου, των διαδικασιών, του Συντάγματος είναι όρος επιβίωσης του Έθνους.

Άρα δεν υπάρχουν περιθώρια εκπτώσεων ή ανοχών. Δεν υπάρχουν περιθώρια για παρακάμψεις και καταστρατηγήσεις της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, για αυταρχικές κινήσεις και επιδείξεις δύναμης. Περιττά μέτωπα έχουμε ανοίξει κι εμείς στο παρελθόν. Και μετανιώσαμε. Υπάρχουν προτεραιότητες οι οποίες απορρέουν από την ανάγκη της οικονομίας, της κοινωνίας, του Έθνους.

Το τρίτο που θέλει ο ελληνικός λαός είναι πολιτική σταθερότητα. Kαι έχουμε καταβάλει μεγάλο κόπο και μεγάλο κόστος για την πολιτική σταθερότητα. Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει διαταράξει ποτέ την κυβερνητική σταθερότητα, ιστορικά. Ούτε στο πρόσφατο, ούτε στο απώτερο παρελθόν. Κάποιοι άλλοι το έχουν κάνει. Πολιτική σταθερότητα σημαίνει καθαρή προγραμματική συμφωνία. Έχει μαλλιάσει η γλώσσα μου να μιλάω, από το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και μετά, για την ανάγκη επικαιροποίησης προγραμματικής συμφωνίας. Έχουν αλλάξει τα δεδομένα.

Έχουν αποκαλυφθεί νέα στοιχεία, έχουν ανοίξει νέα μέτωπα και με την έκθεση του ΔΝΤ. Άρα χρειαζόμαστε επικαιροποίηση της προγραμματικής συμφωνίας και εξειδίκευση ανά υπουργείο, ανά τομέα, με καθαρές προτεραιότητες, χωρίς εκπλήξεις, με απλούς κανόνες λειτουργίας που γίνονται σεβαστοί και από την κυβέρνηση και από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Και επί ένα χρόνο έχουμε δείξει με πολύ κόπο, ότι μπορούμε να λειτουργήσουμε στο πλαίσιο μιας κυβέρνησης συνεργασίας, εθνικής ανάγκης. Όχι επειδή ταυτιζόμαστε ιδεολογικά ή πολιτικά.

Έχουμε πολύ μεγάλες διαφορές που προκύπτουν τώρα και φαίνονται, νομίζω, και για τον πιο κακόπιστο παρατηρητή. Αλλά υπάρχει πράγματι μια εθνική ανάγκη. Αλλά αυτή δεν αντιμετωπίζεται με συγκαλύψεις, ούτε με μονομερείς ενέργειες, ούτε με τετελεσμένα, ούτε με διαδικαστικά τεχνάσματα μέσα στη Βουλή. Πρέπει να γίνουν κατανοητά μερικά πολύ απλά και αυτονόητα πράγματα. Και υπάρχουν συμβιβασμοί που έχουν πολύ μεγάλο κόστος για τη χώρα. Τι νόημα είχε η μη αποδοχή της πρότασής μας για την εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης, που θα κινητοποιούσε το πιο σημαντικά πρόσωπα και από τη συμπολίτευση και από την αντιπολίτευση και από την επιστήμη και από την κοινωνία των πολιτών και από το χώρο των επιχειρήσεων;

Πρέπει να αγωνιζόμαστε να πείσουμε ότι χρειάζονται μέτρα για την ανεργία, ή ότι δεν πρέπει να έχουμε πλειστηριασμούς στην πρώτη κατοικία; Αυτονόητα πράγματα. Θα συναντηθούμε οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί την Δευτέρα το απόγευμα. Ο Πρωθυπουργός και αρχηγός της Ν.Δ. είναι προφανές ότι έχει την προτακτική ευθύνη να διασφαλίσει την υπόσταση, τη λειτουργία και την προοπτική της κυβέρνησης, στην οποία του κάναμε τη μεγάλη τιμή να δεχτούμε να είναι Πρωθυπουργός, αποδεχόμενοι μια ευρωπαϊκή πρακτική.

Aλλά η ευρωπαϊκή πρακτική πρέπει να γίνεται αποδεκτή σε όλες τις πτυχές. Όχι κάπου ναι, κάπου όχι. Προσέξτε, να είναι επικεφαλής μιας κυβέρνησης που δεν είναι μονοκομματική κυβέρνηση της Ν.Δ. η οποία «ανέχεται» τους άλλους δυο κυβερνητικούς εταίρους, ούτε μια μονοκομματική κυβέρνηση της Ν.Δ. που γίνεται ανεκτή από τους άλλους δυο εταίρους. Είπαμε ότι έχουμε μια κανονική, ευρωπαϊκή κυβέρνηση συνεργασίας και εθνικής ευθύνης. Μια κανονική κυβέρνηση, που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και τη θεσμική ισοτιμία των κομμάτων που την απαρτίζουν.

Μπορούν να δουν όσοι ενδιαφέρονται πώς λειτουργούν οι κυβερνήσεις παντού, ανεξαρτήτως των συσχετισμών των δυνάμεων. Και είμαστε υπέρ της αποφασιστικότητας, αλλά της πραγματικής αποφασιστικότητας. Και επιδείξαμε αποφασιστικότητα μόνοι μας σε δύσκολες συνθήκες, μαζί με άλλους, λιγότερες φορές, εκεί που ήταν τα πραγματικά μέτωπα, η σκληρή διαπραγμάτευση, οι μεγάλοι κίνδυνοι να βρεθεί η χώρα στο πουθενά, «κρεμασμένη στα μανταλάκια».

Ελάτε να σας αφηγηθώ τι σημαίνει αποφασιστικότητα στα υπόγεια ενός ξενοδοχείου της Πολωνίας, ή στις σκληρές συνεδριάσεις του Eurogroup για το εάν ζούμε ή πεθαίνουμε ως οικονομία. Τα ζήσατε στην περίπτωση της Κύπρου, τα είδατε. Για όσους έχουν ασθενή μνήμη. Αποφασιστικότητα σημαίνει τρία πράγματα. Πρώτα σχέδιο. Δεύτερο κανονικές θεσμικές διαδικασίες και τρίτο συμφωνία των κυβερνητικών εταίρων. Αποφασιστικότητα με τον τρόπο αυτό. Kαι πού είμαστε αποφασιστικοί;

Εκεί που υπάρχουν οι πραγματικές ανάγκες και οι πραγματικές προτεραιότητες. Θέλουμε μεγάλη αποφασιστικότητα και ταχύτητα στα προγράμματα ανάσχεσης της ανεργίας, στη στήριξη των επιχειρήσεων και ιδίως των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, στην ομαλή λειτουργία του ΕΟΠΥΥ και του ΕΣΥ, που είναι το καθημερινό άγχος του πολίτη. Στη μεταρρύθμιση στη δημόσια διοίκηση, την πραγματική μεταρρύθμιση στη δημόσια διοίκηση, που έχει καθυστερήσει υπέρμετρα.

Στην επανεκκίνηση των έργων του ΕΣΠΑ μικρών και μεγάλων, όχι μόνο των μεγάλων των οδικών αξόνων αλλά και των άλλων. Στις επενδύσεις. Και όταν λέμε επενδύσεις δεν λέμε τις λίγες ξένες, αλλά τις πολλές μικρές και μεσαίες ελληνικές. Στις ιδιωτικοποιήσεις, όπου έχουμε προφανή προβλήματα σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα. Kαι βεβαίως αποφασιστικότητα χρειάζεται στα δυο μεγάλα θέματα: όχι νέα μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα που δεν τα αντέχει η οικονομία και η κοινωνία και διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του χρέους.

Εκεί χρειάζεται αποφασιστικότητα. Κυρίες και κύριοι βουλευτές, το ΠΑΣΟΚ έχει επιδείξει την υπευθυνότητά του και την καλοπιστία του και την ιστορική του συνείδηση. Δεν δεχόμαστε μαθήματα ούτε υπευθυνότητας, ούτε αποφασιστικότητας. Και εάν κάποιοι υποτίμησαν το ΠΑΣΟΚ ή έκαναν την εσφαλμένη εκτίμηση ότι κάτι φοβάται το ΠΑΣΟΚ για δημοσκοπικούς λόγους, έχουν κάνει τραγικό ιστορικό λάθος. Τραγικό.

Η χώρα χρειάζεται σταθερότητα, προοπτική και καθαρούς όρους διακυβέρνησης. Δεν χρειάζεται εκλογές, αλλά το ΠΑΣΟΚ δεν φοβάται τις εκλογές. Πρόκειται για κολοσσιαίο κομβικό λάθος. Διαρρέουν διάφοροι διάφορα. Θέλω να υποθέσω, επειδή λειτουργώ καλόπιστα, ότι όλα αυτά γίνονται ερήμην των αρμοδίων, αλλά πιέσεις, απειλές, εκβιασμούς, σενάρια και μυθεύματα περί του τι ήξεραν οι αρχηγοί, τι δεν ήξεραν, τι ειπώθηκε, πώς ειπώθηκε, μπάστα! Σεβασμός στη θεσμική μας λειτουργία, γιατί μπορούμε κι εμείς να μιλήσουμε για όλα τα θέματα.

Η σημερινή νομοθετική πρωτοβουλία είναι μια πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ της δημοκρατικής παράταξης η οποία υπάρχει ως ιστορικό, κοινωνικό και αξιακό μέγεθος, που ταυτίζεται με την προστασία της δημοκρατίας, με την εθνική ευθύνη και με την κοινωνική ευαισθησία. Αυτό το νόημα έχει η πρότασή μας. Άκουσα τις τοποθετήσεις των κομμάτων, τις σέβομαι, κάπου διαφωνούμε, σε πολλά συμφωνούμε. Η πρωτοβουλία αυτή έχει τρεις διαστάσεις εξίσου σημαντικές.

Τις προανέφερα, τις ανέπτυξα και στην διαρκή επιτροπή, πολύ συνοπτικά τις επαναλαμβάνω. Η πρώτη είναι η διεθνοπολιτική διάσταση. Τα κυριαρχικά μας δικαιώματα υφίστανται κατά το διεθνές δίκαιο, ειδικότερα κατά το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, είναι ζωντανά, κανείς δεν μπορεί να τα αμφισβητήσει, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο αδρανοποίησης των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Ό,τι σημαντικότερο έχει συμβεί σε σχέση με τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματά μας από το 1974 και μετά, είναι η πραγματοποίηση των ερευνών στη Μεσόγειο, στο Ιόνιο, Νότια της Κρήτης και τις άλλες τρεις περιοχές Ιωάννινα -που δεν είναι θαλάσσια περιοχή- δυτικός Πατραϊκός, Κατάκολο. Ό,τι σημαντικότερο έχει συμβεί.

Για όσους έχετε μελετήσει -και πρέπει αυτό να το κάνουμε όλοι όσοι ασχολούμαστε με τον δημόσιο βίο της χώρας- την ιστορία των θεμάτων αυτών από το 1974 και ιδίως μετά την κύρωση και θέση σε ισχύ της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας, της Συνθήκης του Montego Bay, δεν υπάρχει σημαντικότερη στιγμή από αυτή που ζούμε τώρα, χάρη στις πρωτοβουλίες που πήρε η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στην ψήφιση του νόμου αυτού που εφαρμόζεται τώρα.

Θα αναφερθεί και ο κ. Μανιάτης, που τα έχει ζήσει, αναλυτικότερα, όπως έκανε και ο κ. Κουτσούκος στην αγόρευσή του στα θέματα αυτά. Θυμάμαι, ως Υπουργός Τύπου και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος της τελευταίας Κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου, την κύρωση της Διεθνούς Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας από τη Βουλή των Ελλήνων, την κατάθεση του κυρωτικού νόμου, τη συζήτηση στη Βουλή, στην οποία μετείχα εκ μέρους της Κυβέρνησης, την 60η κύρωση που έθεσε σε ισχύ τη Συνθήκη για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Όπως θυμάμαι και την απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης για το casus belli. Έτσι προχωράει η υπόθεση αυτή. Mε στρατηγικό σχεδιασμό, ψυχραιμία, υπευθυνότητα, σταθερά βήματα, διάθεση για σχέσεις καλής γειτονίας, πάντα υπό τη σκέπη του Διεθνούς Δικαίου, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο. Και έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να ξέρουμε και τι λέει το Διεθνές Δίκαιο και η νομολογία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, για να έχουμε συνείδηση των διεθνών συσχετισμών. Αλλά η πιο ολοκληρωμένη κίνηση που έχει γίνει, είναι η κίνηση που γίνεται την περίοδο αυτή.

Kαι είναι πολύ σημαντικό ότι ολοκληρώθηκαν οι σεισμικές έρευνες, είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι προχωρούν οι διαδικασίες για την ανάδειξη αναδόχων για την επόμενη φάση των ερευνών, είναι πολύ σημαντικό ότι συστήθηκε ο φορέας των υδρογονανθράκων. Αυτό είναι ταυτόχρονα και μια κίνηση με πολύ μεγάλη αναπτυξιακή προοπτική. Γιατί συζητάμε με ευκολία για την ενεργειακή διπλωματία και τη διπλωματία των αγωγών, αλλά δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο η ενέργεια είναι ένα από τα μεγάλα πεδία επενδύσεων και ανάπτυξης την επόμενη περίοδο.

Δεν υπάρχει πιο πρόσφορο πεδίο επενδύσεων για μια χώρα όπως η Ελλάδα. Αρκεί να είμαστε ρεαλιστές, να είμαστε επίμονοι και να μην ενδίδουμε σε διάφορες μυθολογικές προσεγγίσεις οι οποίες υπάρχουν. Να ξέρουμε πραγματικά τι είναι αυτό που πρέπει να κάνουμε. Και βεβαίως η τρίτη διάσταση που είναι η κοινωνική διάσταση. Το μεγάλο πρόβλημα στην Ευρώπη είναι η επιβίωση του κράτους πρόνοιας υπό όλες τις εκδοχές του, σκανδιναβική, βορειοευρωπαϊκή, νοτιοευρωπαϊκή.

Όλες οι εκδοχές έχουν δημοσιονομικό πρόβλημα, όλες οι εκδοχές έχουν δημογραφικό πρόβλημα, γερνάει η Ευρώπη, μικραίνει πληθυσμιακά η Ευρώπη, βρίσκεται σε υφεσιακή κρίση, υπάρχει πρόβλημα απασχόλησης και αυξημένης ανεργίας, υπάρχει πρόβλημα βιωσιμότητας των ασφαλιστικών ταμείων.

Δε θα λυθεί αυτό μόνο μέσα από την ανάπτυξη, μέσα από την αποκατάσταση της απασχόλησης, χρειαζόμαστε κι άλλες κινήσεις. Η μεγάλη φορολογική μεταρρύθμιση πρέπει να συνδυαστεί και με τη μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση σε σχέση με τους πόρους του ασφαλιστικού συστήματος. Εάν δεν αντικριστούν τα φορολογικά και τα ασφαλιστικά έσοδα, δε θα έχουμε λύσει το πρόβλημα αυτό. Βεβαίως αυτό αφορά και τα χαρτοφυλάκια και την περιουσία των ταμείων, αλλά και πολύ πιο σημαντικά και ριζοσπαστικά πράγματα, όπως τους πρόσθετους πόρους, καλή ώρα. με το Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών, με όποια έσοδα, στην αρχή λίγα, μετά μεγαλύτερα.

Και βέβαια η προοπτική των επαγγελματικών ταμείων, του τρίτου πυλώνα, είναι κι αυτή μια πάρα πολύ σοβαρή προοπτική, για να έχουμε πλήρη διασφάλιση του Έλληνα συνταξιούχου τις επόμενες πολλές δεκαετίες. Προσθέτουμε σήμερα μία διάσταση, ένα νέο κεφάλαιο στην υπόθεση αυτή και κάνουμε μία κίνηση, η οποία βεβαίως έχει και συμβολικά πολιτικά χαρακτηριστικά, αλλά έχει και έντονα πρακτικά χαρακτηριστικά. Και στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής και στο επίπεδο του αναπτυξιακού σχεδιασμού και στο επίπεδο της κοινωνικής πολιτικής. Δίνουμε απάντηση στην αγωνία του Έλληνα συνταξιούχου;

Δίνουμε απάντηση στην αγωνία του Έλληνα ανέργου; Όχι, η αγωνία αυτή είναι πάρα πολύ μεγάλη, η ανασφάλεια διάχυτη, έχουμε κάνει βήματα προς τα πίσω ως χώρα, ως κοινωνία. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες κάνουν τέτοια βήματα προς τα πίσω δυστυχώς. Ήταν και ο κ. Ντάιζενμπλουμ προχθές στην Αθήνα και το βασικό θέμα συζήτησης ήταν η κρίση στο ολλανδικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Αλλά έχει σημασία να ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση, να κάνουμε τα «προγεφυρώματα» που απαιτούνται και νομίζω ότι η ψήφιση της πρότασης νόμου είναι μια τέτοια πολύ σημαντική κίνηση. Και είμαι βέβαιος πως η αποδοχή της πρότασης αυτής και από την Αντιπολίτευση ή έστω ένα μέρος της Αντιπολίτευσης θα είναι ένα βήμα προς την κατεύθυνση μιας ευρύτερης συναίνεσης, γιατί πρέπει να ξεπεράσουμε τεχνητές αγκυλώσεις και διαιρέσεις οι οποίες δε βλέπουν προς τα μπρος αλλά είναι καθηλωμένες στο παρελθόν».