39 χρόνια από την ίδρυση της Νέας Δημοκρατίας

Η Νέα Δημοκρατία ιδρύεται στις 4 Οκτωβρίου του 1974, αφού προηγουμένως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έχει αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας μέσα σε καθεστώς γενικής αποδοχής.

Η ίδρυση του νέου κόμματος, το οποίο ουσιαστικά αποτέλεσε συνέχεια της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενώσεως (ΕΡΕ), γίνεται χωρίς μεγάλες φιέστες και μαζικές συγκεντρώσεις, ενώ ο ιδρυτής του μιλάει για μία παράταξη που σκόπευε να κάνει πράξη το όνομά της και να δώσει στον τόπο μια νέα δημοκρατία, ενώ δεν παραλείπει να αναφερθεί στο ευρωπαϊκό όραμά του, για μια Ελλάδα η οποία θα αποκτούσε εξέχουσα θέση στην Ευρώπη, όπου δικαιωματικά ανήκει.

Στην επίσημη ανακοίνωση της ίδρυσης της Νέας Δημοκρατίας, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής χαρακτηρίζει «πολιτικό θαύμα» την ομαλή μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία, ενώ εξηγώντας τους λόγους που τον οδήγησαν στη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα, αναφέρει: «Θεώρησα καθήκον μου να δημιουργήσω μίαν ευρεία και ζωντανή πολιτική παράταξη».

«Η Νέα Δημοκρατία στηρίζεται στη διαπίστωση -πικρά βιωμένη από τους παλαιότερους και έντονα αισθητή από τους νεότερους- ότι μια καινούργια πολιτική ζωή είναι αναγκαία για την επιβίωση, την πρόοδο και την ευημερία της Ελλάδος. Έχει για βάση την πείρα του παρελθόντος και ως όραμα ένα καλύτερο και ασφαλέστερο μέλλον», επισημαίνει ο ιδρυτής της παράταξης.

Απευθυνόμενος στους πολίτες, δεν παραλείπει τις αναφορές στο ένδοξο παρελθόν της χώρας, στην πολιτιστική κληρονομιά και στις δυνατότητες των Ελλήνων. Όσο για το νεοσύστατο κόμμα του, σημειώνει ότι «είναι η πολιτική παράταξις που ταυτίζει το έθνος με το λαό, την πατρίδα με τους ανθρώπους της, την πολιτεία με τους πολίτες της, την εθνική ανεξαρτησία με τη λαϊκή κυριαρχία, την πρόοδο με το κοινό αγαθό, την πολιτική ελευθερία με την έννομη τάξη και την κοινωνική δικαιοσύνη»

Στις βουλευτικές εκλογές του 1974, τις πρώτες μετά την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, η Νέα Δημοκρατία κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων λαμβάνοντας ποσοστό 54,37%, το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμα και σήμερα παραμένει το υψηλότερο που έχει καταγραφεί σε βουλευτικές εκλογές.

Το ιδεολογικό στίγμα του κόμματος αποτυπώνεται στο πρώτο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας στη Χαλκιδική το 1979. Σύμφωνα με τις ιδεολογικές αρχές, τις οποίες είχε εισηγηθεί ο Καραμανλής και ενέκριναν ομόφωνα οι σύνεδροι, η ιδεολογία του κόμματος, γνωστή ως ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός, αναγνωρίζει την ελευθερία της αγοράς με τη ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους για χάρη της κοινωνικής δικαιοσύνης. Αυτό ήταν το πρώτο συνέδριο ελληνικού κόμματος, του οποίου οι σύνεδροι ήταν αιρετοί από τα μέλη.

Μετά την επίτευξη του διπλού στόχου του, να αποκατασταθεί δηλαδή η Δημοκρατία στη χώρα και να εισέλθει η Ελλάδα στους κόλπους της ΕΟΚ, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αφήνει την πρωθυπουργία και μεταπηδά στην Προεδρία της Δημοκρατίας το 1980.

Στο «τιμόνι» του κόμματος αλλά και στην Πρωθυπουργία τον διαδέχεται ο Γεώργιος Ράλλης, με 88 ψήφους έναντι 84 του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Ευάγγελου Αβέρωφ.

Οι εκλογές του 1981 σηματοδοτούν την ήττα της Νέας Δημοκρατίας και την άνοδο του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου για πρώτη φορά στην εξουσία.

Μετά την διπλά ήττα του κόμματος, στις βουλευτικές και τις ευρωεκλογές, ο Γεώργιος Ράλλης με δική του πρωτοβουλία θέτει θέμα εμπιστοσύνης στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, η οποία τον καταψηφίζει.

Νέος πρόεδρος του κόμματος αναδεικνύεται στις 21 Οκτωβρίου 1981, ο Ευάγγελος Αβέρωφ με 67 ψήφους, έναντι 32 του Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου και 12 του Ιωάννη Μπούτου. Τον Αύγουστο του 1984, με επιστολή του προς την Κοινοβουλευτική Ομάδα, στην οποία επικαλείται λόγους υγείας, ο Ευάγγελος Αβέρωφ παραιτείται.

Την ηγεσία του κόμματος αναλαμβάνει πλέον ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, επικρατώντας του Κωστή Στεφανόπουλου με ψήφους 70 έναντι 40. Στις εκλογές του Ιουνίου του 1985, αν και η Νέα Δημοκρατία αύξησε το ποσοστό της, παραμένει στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Λόγω του αποτελέσματος, ο Κώστας Μητσοτάκης ζητεί την ανανέωση της εμπιστοσύνης από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας στις 24 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς. Πέντε μέρες αργότερα, επανεκλέγεται στην ηγεσία του κόμματος, αλλά ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος μαζί με εννέα ακόμα βουλευτές αποχωρούν για να ιδρύσουν δικό τους κόμμα.

Τον Φεβρουάριο του 1986, συγκαλείται στη Θεσσαλονίκη το Β' Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, όπου αποφασίζεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις φιλελεύθερες ιδέες, εμπλουτίζοντας τις ιδεολογικές αρχές του κόμματος, ενώ κρίνεται απαραίτητο να πραγματοποιηθούν καταστατικές αλλαγές καθώς και αλλαγές των κανονισμών λειτουργίας των κομματικών οργανώσεων.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα παραμείνει στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας έως τον Οκτώβριο του 1993, όταν θα χάσει τις εκλογές από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου.

Στις 14 Οκτωβρίου θα παραιτηθεί από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας και στις 3 Νοεμβρίου η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος θα εκλέξει νέο αρχηγό τον Μιλτιάδη Έβερτ με 141 ψήφους, έναντι 37 ψήφων του Ιωάννη Βαρβιτσιώτη.

Το κόμμα χάνει τις δεύτερες, κατά σειρά εκλογές, του 1996 από το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη και παραμένει στην αντιπολίτευση. Ο Μιλτιάδης Έβερτ παραιτείται και δηλώνει πως δεν θα διεκδικήσει την ηγεσία του κόμματος, απόφαση που αργότερα ανακαλεί. Στις 4 Οκτωβρίου 1997 επικρατεί αρχικά του Γιώργου Σουφλιά με ψήφους 103 έναντι 84, αλλά λόγω της εσωκομματικής κρίσης που έχει ξεσπάσει, υποχρεούται να συγκαλέσει έκτακτο συνέδριο του κόμματος, τον Μάρτιο του 1997.

Είναι η πρώτη φορά που το συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας καλείται να εκλέξει νέο αρχηγό. Θα επικρατήσει ένας νέος ηλικιακά υποψήφιος: ο βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης και ανιψιός του ιδρυτή, Κώστας Καραμανλής.

Υπό την ηγεσία του Κώστα Καραμανλή το κόμμα θα επανέλθει στην εξουσία στις 7 Μαρτίου 2004 και θα κερδίσει και τις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου 2007. Ο Κώστας Καραμανλής προκηρύσσει εκλογές για τις 4 Οκτωβρίου 2009, τις οποίες θα χάσει από το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου. Το ίδιο βράδυ ανοίγει την κούρσα της διαδοχής του και στις 6 Νοεμβρίου το έκτακτο συνέδριο του κόμματος αποφασίζει -για πρώτη φορά- ο έβδομος κατά σειρά αρχηγός του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας να εκλεγεί από τα μέλη του κόμματος.

Στις ανοιχτές εσωκομματικές εκλογές της 29ης Νοεμβρίου 2009 ο Αντώνης Σαμαράς εκλέγεται αρχηγός του κόμματος με το 50,06% των ψήφων, έναντι 39,72% της Ντόρας Μπακογιάννη και 10,22% του Παναγιώτη Ψωμιάδη.

Η Νέα Δημοκρατία θα παραμείνει στην αντιπολίτευση έως τις 11 Νοεμβρίου 2011, οπότε θα επανέλθει στην εξουσία, στηρίζοντας τη μεταβατική κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, μαζί με το ΠΑΣΟΚ και το ΛΑ.Ο.Σ.

Στις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 αναδείχθηκε πρώτο κόμμα, αλλά με το μικρότερο ποσοστό της ιστορίας της (18,85%). Στις νέες εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012 ανέβασε τις δυνάμεις της (29,66%) και ο αρχηγός της Αντώνης Σαμαράς ανέλαβε την πρωθυπουργία στις 20 Ιουνίου 2012, επικεφαλής τρικομματικής κυβερνήσεως (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ). Στις 21 Ιουνίου 2013 η ΔΗΜΑΡ αποχώρησε από την κυβέρνηση Σαμαρά, η οποία έμεινε με δύο εταίρους (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ).

Διαβάστε επίσης: Δήλωση Σαμαρά για την 39η επέτειο ίδρυσης της ΝΔ

Δήλωση Παπαμιμίκου για την 39η επέτειο ίδρυσης της ΝΔ