Κώστας Γαβράς: «Την Αριστερά εγώ τη βλέπω ως φιλοσοφία ζωής και κοινωνίας»
Επιμέλεια: Ρούλα Κοτσέτα
Γιος αριστερού δημόσιου υπάλληλου από την Αρκαδία, ο σκηνοθέτης έχει εκφράσει πολλές φορές, την άποψή του για την Αριστερά.
"Την Αριστερά εγώ τη βλέπω ως φιλοσοφία ζωής και κοινωνίας. Αριστερά είναι όταν τα πράγματα αλλάζουν συνεχώς. Γιατί τα πράγματα αλλάζουν συνεχώς. Η Ιστορία αλλάζει, οι άνθρωποι, το περιβάλλον και η Αριστερά πρέπει να βρει κάθε φορά λύσεις ανθρώπινες για να ζει η κοινωνία σε μια ευμάρεια. Βέβαια, τα κομμουνιστικά κόμματα, τα οποία ελπίζαμε πως θα αλλάξουν τα πράγματα, αποδείχτηκαν τελικά δικτατορίες. Υπάρχει βέβαια και η σοσιαλιστική Αριστερά στην Ελλάδα, όπου βουλευτές και υπουργοί αποδείχτηκαν κλέφτες. Η Δεξιά, από την άλλη, είναι ένα κόμμα που θέλει να διατηρήσει τα πράγματα όπως είναι, όχι να χάσει κάτι από τα κεκτημένα» είχε πει σε συνέντευξη του, ενώ εξέφρασε την απογοήτευσή του για την σημερινή οικονομική κατάσταση της Ευρώπης.
"Η δική μου η γενιά, στο τέλος της δεκαετίας του '50, έλεγε ότι μπαίνουμε σε έναν καλύτερο κόσμο. Και αυτό συνεχιζόταν επί χρόνια. Σήμερα δεν λέμε κάτι τέτοιο. Λέμε ότι αύριο θα έχει περισσότερη ανεργία, η οικονομία δεν ξέρουμε πού πηγαίνει, το περιβάλλον θα είναι οπωσδήποτε χειρότερο" είχε χαρακτηριστιά αναφέρει σε συνέντευξή του, αρκετά χρόνια πριν.
Οι εκτιμήσεις του δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν...
Από τη μετεμφυλιακή τότε Ελλάδα στο Παρίσι
Ο Κώστας Γαβράς έφυγε πολύ νεαρός από την Ελλάδα. Εγκατέλειψε τη Ελλάδα για τη Σορβόννη, όπου σπούδασε φιλοσοφία. Γεννημένος το 1933, ο Έλληνας σκηνοθέτης κατάφερε να "βγάλει" μέσα από την ταινία του "Ζ" βιώματα που τον στιγμάτισαν στην πατρίδα του.
Το εμβληματικό «Ζ» (1969 ), κέρδισε δύο Όσκαρ και το βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στις Κάνες. Ηταν η τρίτη κατά σειρά ταινία του, που απογείωσε την καριέρα του.
Ο Κώστας Γαβράς μετέτρεψε τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη από το φασιστικό παρακράτος σε μια ιστορία θυσίας για τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία, δοσμένη σε μορφή θρίλερ.
"Η αντίσταση είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, αλλά τον τρόπο για να αντισταθεί ο καθένας τον καταλαβαίνει σε σχέση με τα μέσα και τα προβλήματα που έχει. Φυσικά, η επανάσταση και η αντίσταση με βία στη σημερινή μας κατάσταση δεν νομίζω πως είναι ούτε απαραίτητη, ούτε μπορεί να δώσει λύσεις. Συνήθως, μάλιστα, έχει αποτελέσματα αντίθετα, γιατί δημιουργεί κινήσεις εναντίον της. Λοιπόν, νομίζω πως πρέπει να βρεθούν άλλοι τρόποι αντίδρασης, που δεν ξέρω ποιοι είναι" είχε αναφέρει σε συνέντευξή του.
Το περιεχόμενο της ταινίας Ζ, άγγιξε πολλούς λαούς της γης, που αντιστέκονται στα φασιστικά καθεστώτα. Ακόμα και σήμερα, πλάνα της ταινίας γίνονται συνθήματα καταπιεσμένων ανθρώπων, που αγνωνίζονται για τις ελευθερίες τους.
Στη ταινία του «Κεφάλαιο», οι τίτλοι τέλους: «Συνεχίζουμε να τα παίρνουμε από τους φτωχούς και να τα δίνουμε στους πλούσιους», περιγράφουν μία σκληρή πραγματικότητα.
«Πιστεύω βαθιά την ιδέα της συνεχούς επανάστασης, μη εννοώντας με τη συνεχή επανάσταση να βγαίνουμε κάθε βδομάδα με τα όπλα στους δρόμους. Εννοώ τη συνεχή ανανέωση των ιδεών. Γιατί η επανάσταση εμπερικλείει καινούργιες ιδέες» είχε υπογραμμίσει σε άλλη του συνέντευξη.
Ο Κώστας Γαβράς, καθιερώθηκε με μία σειρά πολιτικών θρίλερ που αποκάλυψαν το βίαιο πρόσωπο δικτατορικών καθεστώτων, μέσα από προσωπικές τραγωδίες ασυμβίβαστων ανθρώπων.
Ευγενής, δίχως ίχνος σνομπισμού και έπαρσης στα 82 του χρόνια, πιστεύει πως τα προβλήματα της κοινωνίας δε λύνονται με καθαρά χέρια, αλλά με καθαρά μυαλά.
Εχει κατ'επανάληψη τονίσει την ανάγκη αναβάθμισης των γυναικών, αρκεί αυτές να μην ανταγωνίζονται τους άντρες, αλλά και για την ανάγκη να υπάρχει ένα ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα και ισχυρή παιδεία.
«Στη χώρα μας η έλλειψη παιδείας είναι μεγάλο πρόβλημα, το οποίο είδα ζωντανά όταν πήγα να σπουδάσω στη Γαλλία. Τέλειωσα το γυμνάσιο στην Αθήνα και από το σχολείο δεν μας πήγαν ούτε μία φορά στον Παρθενώνα. Αυτοί, από την Ιστορία μέχρι τα φιλολογικά και το σινεμά, ήταν πολύ μπροστά. Έκανα κουπί πολλά χρόνια και πάλι νιώθω πως έχω ελλείψεις. Εδώ δεν μας μαθαίνουν αυτά που πρέπει, μας μαθαίνουν όμως να επαναπαυόμαστε και να κοιτάζουμε την ησυχία μας, τη βόλεψή μας. Πώς θα τελειώσουμε το σχολείο, μετά το πανεπιστήμιο και μετά πώς θα βρούμε μια δουλειά στο Δημόσιο. Αλλά η ζωή δεν είναι εξασφάλιση, είναι ανησυχία. Είναι δημιουργία, ειδικά όταν είσαι νέος. Εδώ μας κατηχούν στο αντίθετο…» επανέλαβε ο Κώστας Γαβράς σε συνέντευξή του.
Για το "φαινόμενο" της αύξησης ψήφων της Χρυσής Αυγής, μιλώντας σε Ομογενειακό Μέσο είχε αναφέρει:«Αυτοί οι άνθρωποι είναι βάρβαροι. Κάθε χώρα έχει τους βαρβάρους της. Κάθε φορά που υπάρχει μία κρίση, αυτοί μεγαλώνουν» είπε ο ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης. Η Γερμανία είχε τους βαρβάρους της, ήταν ο Χίτλερ, ο οποίος ανέβηκε στην εξουσία και τα αποτελέσματα τα είδαμε μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η λύση δεν είναι να αρχίσουμε να πυροβολούμε αυτούς τους ανθρώπους, αλλά να διδάξουμε στους Έλληνες ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν τη λύση στα προβλήματά τους, ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι ψεύτικοι και ότι δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα της Ελλάδας».
Οι απόψεις του για την παιδεία, για την κοινωνία και τις ελευθερίες της, συμπίπτουν απόλυτα με αυτές του ΣΥΡΙΖΑ αλλά με εκείνες των πολιτών που θέλουν να ζουν σε κοινωνίες χωρίς ταμπέλες, χρώματα και διακρίσεις.
Ποιος δεν θα το ήθελε;