Ποιοι κάνουν κουμάντο στην Ευρωπαϊκή Ενωση;
Πόσο ελεύθερη είναι η ΕΕ στις αποφάσεις της, πόσο αδιάβροχοι οι πολιτικοί της ηγέτες και πόσοι κρατούν ομπρέλα στις Βρυξέλλες κάθε που βρέχει... λομπίστες; Μήπως η πραγματικότητα δεν εμπνέει καθαρές πολιτικές εκκρίσεις και ως εκ τούτου και αυτή η Ευρωπαϊκή άνοιξη δε μυρίζει... Δημοκρατία;
30.000 ΛΟΜΠΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΥΡΩΠΗ ΟΜΗΡΟΣ...
Της Γεωργίας Λινάρδου
Την ώρα που οι μηχανισμοί της ΕΕ σκληραίνουν με τους απείθαρχους του ευρωπαϊκού σώματος και ευαγγελίζονται τη διαφάνεια, την καταπολέμηση της διαφθοράς και πολλά άλλα ομολογουμένως πολύ συμβατά με το Ευρωπαϊκό ιδεώδες, ένα κακό σπυρί έχουν αφήσει να μεγαλώνει στον... κόρφο τους. Όταν η ευρωπαϊκή νομοθεσία εξαρτάται από χιλιάδες λομπίστες, μερικοί εκ των οποίων διαθέτουν και μόνιμο γραφείο στις Βρυξέλλες (ίσως και να' ναι το πιο αθώο αυτό) τι είδους διαφάνεια ευαγγελίζεται και παλεύει γι' αυτήν η ΕΕ;
Αυτό και άλλα πολλά προκύπτουν από την έρευνα του Newsbomb.gr για τη βιομηχανία των ευρωπαϊκών λόμπι με αγορά εργασίας μερικών δισεκατομμυρίων ευρώ. Τόσο τουλάχιστον εκτιμάται το λόμπι με έδρα τις Βρυξέλλες. Το δεύτερο ισχυρότερο μετά των ΗΠΑ, σύμφωνα με το CEO (Corporate Europe Observatory), το Παρατηρητήριο της Ευρώπης για την διαφάνεια. Κατά ορισμένες εκτιμήσεις, αυτήν την στιγμή στις Βρυξέλλες εργάζονται πυρετωδώς περί τους 30.000 λομπίστες με κύριο μέλημα τον επηρεασμό της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Πόσοι είναι πραγματικά οι λομπίστες; Επ' ακριβώς λίγοι γνωρίζουν καθώς, όπως θα διαβάσετε στη συνέχεια, στο θέμα αυτό επικρατεί «μυστικοπάθεια» αφ' ενός, αφ' ετέρου η υποχρεωτική εγγραφή στο μητρώο λόμπι των Βρυξελλών αναμένεται το 2017. Οπότε, το χάος...
«Το λόμπι καθορίζει το παιχνίδι στις Βρυξέλλες»
Τον περασμένο Μάρτιο ο Nick Butler, δημοσιογράφος των Financial Times σ' ένα αρκετά ενδιαφέρον άρθρο με τίτλο: «Το λόμπι καθορίζει το παιχνίδι στις Βρυξέλλες», περιέγραφε το πως τα διάφορα λόμπι επηρεάζουν τις πολιτικές αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενα χρόνο νωρίτερα, σ' ένα εκτενές ρεπορτάζ, η εφημερίδα The Guardian ανέφερε πως το 75% της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, επηρεάζεται από τα λόμπι.
Στοιχεία από το Παρατηρητήριο της Ευρώπης που εδώ και χρόνια παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του... «φαινομένου» καταγράφοντας τους τρόπους που επεμβαίνουν τα λόμπι (μέσα από μελέτες που βασίζονται σε στοιχεία της ΕΕ και ανανεώνονται διαρκώς), πέρα από την οικονομία -που είναι και το προφανές- στην Δημοκρατία, την Κοινωνική Δικαιοσύνη, την Ελευθερία του Λόγου, το Περιβάλλον, τις Μεταφορές, τις Επικοινωνίες, την Ενέργεια κτλ.
Σε μία από τις μελέτες του Παρατηρητηρίου της Ευρώπης με τον ενδεικτικό τίτλο «Europe Inc.» υπάρχει ο εξής τίτλος: «Πόσο ελεύθερη είναι η Ευρώπη;»
Σύμφωνα με τους ερευνητές του CEO με έδρα το Άμστερνταμ: «Ομάδες λόμπι έχουν κατορθώσει να επηρεάσουν ένα ευρύ φάσμα πολιτικών της ΕΕ και διεθνούς οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο ΟΗΕ».
Ο στόχος είναι η ενίσχυση και όχι η απορρύθμιση της νεοφιλελεύθερης οικονομίας μέσω των στρατηγικών της ΕΕ. Τι είδους συμμαχίες απαιτούνται για κάτι τέτοιο; Πολλές. Μερικές από τις οποίες, με τους Ευρωπαίους Βιομηχάνους (ERT), τον Διατλαντικό Επιχειρηματικό Διάλογο (TABD), το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο, τον φορέα για την Νομισματική Ενωση (AMUE), το TTIP κτλ.
Λόμπι και κλειστές πόρτες.
Στις 26 Μαρτίου οι άνθρωποι του Παρατηρητηρίου επισημαίνουν: «Υπάρχουν καθημερινές συναντήσεις μεταξύ του χρηματοπιστωτικού λόμπι στην Κομισιόν με θέματα ζωτικής σημασίας για την κοινωνία. Κι όμως, η πρόσβαση στις πληροφορίες των συναντήσεων αυτών είναι αποσπασματική. Με δεδομένη την τεράστια επίδραση που έχει ο χρηματοπιστωτικός τομέας στην κοινωνία, το να διατηρούνται αυτές οι συσκέψεις κλειστές –πίσω από σφαλισμένες πόρτες- είναι βαθιά προβληματικό. Μεταρρυθμίσεις για περισσότερη διαφάνεια, είναι απαραίτητες, με δεδομένο ότι αυτό το χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει στείλει εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία και τη φτώχεια». Οι άνθρωποι του ανεξάρτητου αυτού Παρατηρητηρίου της Ευρώπης εκτιμούν πως η διαφάνεια είναι υποχρεωτική σε όλα τα επίπεδα, κυρίως όμως της ΕΕ που είναι και ο κύριος φορέας χάραξης πολιτικής στρατηγικής της Ευρώπης: «Αν μην τι άλλο, όταν κάποιος παρατηρεί καθημερινά μαζική εισροή ομάδων ειδικών συμφερόντων του χρηματοπιστωτικού τομέα –να επισκέπτονται τους δημόσιους υπαλλήλους σε καθημερινή βάση- δεν είναι δίκαιο να θέλει να μάθει τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια αυτών των συναντήσεων που γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες;»
«Μάχη μεταξύ των εταιρειών και της δημοκρατίας»
Ο Βρετανός συγγραφέας και δημοσιογράφος της εφημερίδας Guardian, George Monbiot, πολύ γνωστός και για την ακτιβιστική του δράση, θεωρεί πως: «Η πιο σημαντική σύγκρουση του εικοστού πρώτου αιώνα θα είναι η μάχη μεταξύ των εταιρειών και της δημοκρατίας. Οσο περισσότερο οι εταιρείες σφίγγουν τον κλοιό στις εθνικές κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς, οι απλοί άνθρωποι θα ανακαλύπτουν πως εάν δεν είναι προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις, τα υπολείμματα των δημοκρατικών τους δικαιωμάτων, θα εξαφανιστούν». Και συμπληρώνει: «Το κρίσιμο όπλο σε αυτήν την μάχη θα είναι οι πληροφορίες: εκείνοι που γνωρίζουν τις περισσότερες, εκείνοι και θα κερδίζουν. Η δύναμή μας έγκειται στην ικανότητα μας να εκθέτουμε τις μηχανορραφίες των εταιρεικών εχθρών της κοινωνίας με τις περισσότερες κυβερνήσεις να έχουν παραδοθεί σε αυτούς και να χρησιμοποιήσουμε τις γνώσεις μας για να εξαπολύσουμε διεισδυτικές και ενημερωτικές εκστρατείες εναντίον εταιρειών και κυρίως εναντίον εκείνων των... θεσμικών αδυναμιών που τους επιτρέπουν να έχουν εξουσία».
Λομπίστες για όλα τα γούστα!
Τον περασμένο Ιούλιο από την Γενική Διεύθυνση του Επιτρόπου για την Ενιαία Αγορά κυκλοφόρησε μία λίστα των συναντήσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2013 μεταξύ μιας μερίδας εκπροσώπων της Βιομηχανίας με στελέχη της Ευρωπαϊκης Επιτροπής. Σύνολο: 400 συναντήσεις. Τον ίδιο ρυθμό ακολούθησαν οι συναντήσεις και το 2014 με εκπροσώπους της Βιομηχανίας και του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα. Η συχνότητα αυτών των συναντήσεων, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο θα μπορούσε να παραλληλισθεί και με «κατάσταση πολιορκίας». Σ.σ., τα στοιχεία αυτά είναι πολύ χαμηλότερης έντασης απ' ότι επικρατεί στην πραγματικότητα και θα καταλάβετε το γιατί.
Τον Ιανουάριο του 2015 μία νέα έρευνα αποκαλύπτει αυτή τη φορά πως πολύ ισχυρά λόμπι, ανάμεσα τους το City του Λονδίνου, η Credit Suisse, η Electrabel, η Anlgo American, η General Motors και δικηγορικά γραφεία όπως Covington & Burling και Freshfields Bruckhaus Deringer, δεν περιλαμβάνονται στο μητρώο διαφάνειας lobby, παρά το γεγονός ότι λειτουργούν ως ομάδες συμφερόντων της ΕΕ.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τη Συμμαχία για τη Διαφάνεια των Λόμπι και τη Δεοντολογία των Κανονισμών της ΕΕ (ALTER-EU). Πρόκειται για μία Εκστρατεία που αγωνίζεται για τη διαφάνεια των ομάδων συμφερόντων στην Ευρώπη.
Η ίδια οργάνωση υποστηρίζει ότι στο μητρώο διαφάνειας λόμπι της ΕΕ., υπάρχουν ψευδή, αναληθή και μη ακριβή στοιχεία. Χαρακτηριστικά:
- Η Goldman Sachs εμφανίζει επίσημα έξοδα για lobbying το 2013 μόλις 50.000 ευρώ, ενώ σύμφωνα με άλλα στοιχεία έχει δαπανήσει πολύ σημαντικά ποσά την ίδια περίοδο με σκοπό την άσκηση πιέσεων στην ΕΕ.
-Η εταιρεία συμβούλων Bearing Point ενώ δηλώνει ότι δεν είναι εταιρεία lobby, εμφανιζει κύκλο εργασιών με αυτό το αντικείμενο, το εντυπωσιακό ποσό των: 552.795.000!
-Η Google και η Novartis διαθέτουν μεγαλύτερο αριθμό κατόχων καρτών εισόδου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, απ' ότι είναι ο επίσημος αριθμός των «απασχολούμενων στο λόμπι» που εμφανίζουν επίσημα!
Να επισημάνουμε ότι το μητρώο λόμπι στις Βρυξέλλες τέθηκε σε ισχύ μόλις τον Ιούνιο του 2011. Αυτήν την στιγμή έχει 6.000 εγγραφές. Ομως, ο πραγματικός αριθμός των λόμπι εκτιμάται σε 30.000! Γενικά, πάντως, δεν υπάρχει ακρίβεια στον αριθμό των λόμπι που αυτή τη στιγμή δραστηριοποιούνται στις Βρυξέλλες. Κι αυτό είναι λογικό. Σύμφωνα με άλλους μελετητές του θέματος, αυτήν την στιγμή περίπου 15.000 λομπίστες έχουν έδρα τις Βρυξέλλες. Ανάμεσα τους σύμβουλοι, δικηγόροι, Ενώσεις, Εταιρείες, ΜΚΟ κτλ) οι οποίοι προσπαθούν να επηρεάσουν τη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ. Επιπλέον 2.600 «ειδικές ομάδες συμφερόντων» διαθέτουν μόνιμο γραφείο στις Βρυξέλλες.
Πότε θα τεθεί υποχρεωτικά η εγγραφή στο Μητρώο; Τέλη του 2016 υποβάλλεται πρόταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το υποχρεωτικό μητρώο. Επομένως η πλήρης επανεξέταση του Μητρώου Διαφάνειας των lobbies στις Βρυξέλλες, θεωρείται το 2017!
Το City του Λονδίνου και άλλες... όμορφες ιστορίες.
«Στην καρδιά του Λονδίνου κοντά στον καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου, βρίσκεται η πλουσιότερη περιοχή του κόσμου: το City του Λονδίνου. Οι γνώστες το αποκαλούν "τετραγωνικό μίλι". Μέσα σε μόλις τρία χιλιόμετρα λειτουργούν 500 τράπεζες και οι μισές από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες του πλανήτη. Περισσότερες απ' ότι η Νέα Υόρκη, το Παρίσι και τη Φραγκφούρτη μαζί». Με αυτά τα λόγια ξεκινά ο Mathieu Verboud το ντοκιμαντέρ La City, La finance en eaux troubles (Σίτι, Η οικονομία σε ταραγμένα νερά).
Στο City του Λονδίνου, ο όγκος των συναλλαγών είναι πενταπλάσιος του ΑΕΠ της χώρας. Σ' αυτό το κομμάτι του Λονδίνου, το πιο πλούσιο του κόσμου, το βράδυ δεν κατοικεί κανείς. Μετατρέπεται σε μία «πόλη φάντασμα». Ομως, όπως αναφέρει ο Verboud «το χρήμα δε σταματά να κινείται». Σε αντίθεση με το χρηματιστήριο του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης που δεν έκλεισαν ποτέ, ακόμα και στον πόλεμο. «Το ότι η πατρίδα του Ουίνστον Τσόρτσιλ και της Μάργκαρετ Θάτσερ είναι μέχρι και σήμερα μία παγκόσμια δύναμη, το οφείλει πιθανόν σε αυτήν την συνοικία φάντασμα», λέει ο Verboud.
Το City θεωρείται το πλέον ισχυρό λόμπι στην Βρετανία και σε όλο τον κόσμο, ασκώντας τεράστια πολιτική επιρροή. Μέχρι στιγμής, δεν έχει διαβιβάσει το παραμικρότερο κομμάτι αποδεικτικού στοιχείου σε ξένο δικαστή. Αυτό, δημιουργεί ένα περιβάλλον ιδανικό για το ξέπλυμα χρημάτων, την υπεκφυγή φόρων και τη φοροδιαφυγή, μακριά από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου χάρη στη δυνατότητα χρήσης εύλογης άρνησης.
Επίσης ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ είναι και το «The Brussels Business» το οποίο έκανε πρεμιέρα στις 19 Απριλίου 2012 στο Ετήσιο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ των Βρυξελλών. Οι δημιουργοί του ντοκιμαντέρ αφηγούνται μία ενδιαφέρουσα ιστορία: το πως η βιομηχανία των λόμπι έχουν επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη της ΕΕ από τη δεκαετία του' 80 και μετά.
Λίγα λόγια από το promo του ντοκιμαντέρ:
«Στις αρχές της δεκαετίας του '90 δύο νέοι άντρες έρχονται σε επαφή με ομάδες συμφερόντων που εργάζονται στον τομέα λήψης αποφάσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Ο ένας διερευνά το θέμα με σκοπό την καταπολέμηση του και ο άλλος εξελίσσεται σε έναν υψηλού προφίλ λομπίστα ο οποίος εκπροσωπεί 40 διαφορετικές πολυεθνικές εταιρείες. Η ταινία βουτά στον σκοτεινό κόσμο των ομάδων συμφερόντων, τα μυστικά δίκτυα εξουσίας και την στρατηγική πολυεθνικών εταιρειών για την επιρροή χάραξης πολιτικής στις Βρυξέλλες.
Πρόκειται ουσιαστικά για την αφήγηση της μη επίσημης εκδοχής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από τη δεκαετία του '80, της ιστορίας για πως πως η ευρωπαϊκή πολιτική εξαγοράστηκε. Σε μια εποχή που η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία πολύ βαθιά κρίση που μπορεί να συμπαρασύρει και την παγκόσμια οικονομία, αυτή η ταινία προσπαθεί να απαντήσει σε κάτι που ρωτούν εκατομμύρια άνθρωποι: Τελικά, ποιος διοικεί την Ευρωπαϊκή Ενωση;»
Πολλά λεφτά για να είναι... αθώα!
Το 2009 το 70% των λόμπι στις Βρυξέλλες εκπροσωπούνταν από εταιρικά συμφέροντα, το 20% από τοπικά και διεθνών οργανισμών και μόλις ένα 10% από συμφέροντα κοινωνικών ομάδων, πολιτών κτλ.
Οι εταιρείες ξόδευαν –με δεδομένα 2009- πάνω από ένα δις., το χρόνο γι' αυτήν τη δουλειά. Τότε η γρίπη των χοίρων βαπτίστηκε ως «νέα γρίπη». Γιατί άραγε; Η οι λομπίστες της κινητής τηλεφωνίας, κατόρθωσαν να φρενάρουν έρευνα για τα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.
Ορισμένοι ευρωβουλευτές που δεν επανεκλέγονται, παραμένουν στις Βρυξέλλες ή στο Στρασβούργο ως στελέχη λόμπι πολυεθνικών εταιρειών.
Συγκοινωνούντα δοχεία;
Πηγές:
-http://www.europarltv.europa.eu/
-La City, La finance en eaux troubles
- http://www.alter-eu.org
-http://www.thebrusselsbusiness.eu/
- DW: «The Brussels Business» ή ο ρόλος των λόμπι
.jpg)
