Όλα τα σενάρια για το μέλλον της Ελλάδας
Σε 15 μέρες... ή συμφωνία ή ρήξη. Όλα ανοιχτά...
Με δύο σημαντικές άμεσες πληρωμές μία προς το ΔΝΤ ύψους 1,53 δις. ευρώ και εκείνες προς την ΕΚΤ για τον Ιούλιο και Αύγουστο συνολικού ύψους 7,6 εκατ. ευρώ, και το ευρωπαϊκό σκέλος της τρέχουσας δανειακής σύμβασης να λήγει στις 30 Ιουνίου και τους εταίρους αδιάλλακτους, στα πιθανά σενάρια δύσκολα μπορεί να συμπεριληφθούν και θετικά. Ωστόσο σκιαγραφώντας τις πιθανές εξελίξεις περιγράφουμε τί μπορεί να συμβεί προσπαθώντας να χαρτογραφήσουμε....αχαρτογράφητα νερά, αφού αυτά που συμβαίνουν σήμερα είναι πρωτόγνωρα και για την Ελλάδα και για τις αγορές και για την Ευρώπη.
«Αν περιμένετε μια ξεκάθαρη διάλυση της σχέσης της χώρας με την Νομισματική Ένωση , μπορεί να περιμένετε για πολύ καιρό», ανέφερε σε πρόσφατο δημοσίευμά του το Bloomberg το οποίο περιέγραφε ότι η Ελλάδα έχει εισέλθει σε μια οικονομική μετά θάνατον ζωή και περιέγραφε τί μπορεί να γίνει την επόμενη μέρα.
Σενάριο 1: Υπογραφή συμφωνίας με καλύτερους από τους σημερινούς όρους και αποφυγή Grexit (εξόδου από την Ευρωζώνη)
Ξεκινάμε από το πιο θετικό για την Ελλάδα και την κυβέρνηση και πλέον απίθανο ίσως σενάριο. Υποθέτουμε ότι αυτό που μέχρι σήμερα δεν έχει συμβεί μπορεί να συμβεί στο παρά ένα. Οτι οι εταίροι προκειμένου να αποφευχθεί η μεγάλη αναταραχή από ένα Grexit θα συμφωνήσουν έστω τελευταία στιγμή να μειώσουν τις απαιτήσεις τους έστω σε ένα, και να δεχτούν τα μέτρα που έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση ότι θα λάβει και να μην απαιτήσει μείωση συντάξεων, δίνοντας τη δυνατότητα στην κυβέρνηση Τσίπρα να έχει έστω κερδίσει κάτι μετά από την πεντάμηνη διαπραγμάτευση.
Το σενάριο αυτό έχει όλα τα θετικά για τη χώρα που της εξασφαλίζει η υπογραφή της συμφωνίας και εξασφάλιση της κανονικότητας στην πληρωμή των δόσεων. Ταυτόχρονα ενισχύει την κυβέρνηση αφού της δίνει τη δυνατότητα να παρουσιάσει έστω σε ένα τομέα ότι κάτι πέτυχε μετά την πεντάμηνη ταλαιπωρία.
Σενάριο 2: Υπογραφή συμφωνίας με όποιο όρο θέλουν οι εταίροι
Στο σενάριο αυτό, ο Τσίπρας συνθηκολογεί με τις απαιτήσεις των δανειστών.
Οι πιστωτές ζητούν από την Ελλάδα, οι μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό να αποδίδουν 1% του ΑΕΠ ετησίως, τη στιγμή που η Αθήνα προσφέρει 0,04% του ΑΕΠ. "Οι ελληνικές προτάσεις θα πρέπει να ανέβουν σημαντικά υψηλότερα από τα 71 εκατ. ευρώ της αποταμίευσης στο μέτωπο των συντάξεων". Οπότε η υποχώρηση γίνεται από την κυβέρνηση.
Αντιμέτωπος με την επιλογή ή απομάκρυνση από την Ευρωζώνη ή μέτρα λιτότητας σε αντάλλαγμα για νέα δάνεια, ο Τσίπρας παίρνει τα μετρητά και η ΕΚΤ συνεχίζει την υποστήριξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Το σενάριο αυτό είναι θετικό για τη χώρα –τουλάχιστον άμεσα- γιατί επανέρχεται η κανονικότητα στην οικονομική ζωή, όμως θα αποτελέσει μια πολύ δύσκολη στροφή για την κυβέρνηση. Μια στροφή που μπορεί να της στοιχίσει τη σύνθεση της κυβέρνησης, να φέρει παραιτήσεις, να έχει απώλειες και να οδηγηθούμε σε διαφορετικό κυβερνητικό σχήμα.
Τότε σύμφωνα με αυτό το σενάριο σχηματίζεται νέος κυβερνητικός συνασπισμός με την υποστήριξη της φιλοευρωπαϊκής αντιπολίτευσης και της μετριοπαθούς πλευράς του ΣΥΡΙΖΑ ή αλλιώς προκηρύσσονται εκλογές.
Έτσι η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη διασφαλίζεται τελικά καθώς χρησιμοποιούνται νέα δάνεια για την αποπληρωμή της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, η χώρα παίρνει ευνοϊκότερους όρους αποπληρωμής των δανείων και αυτό βοηθά στο να κατευνάσει τη λαϊκή αντίδραση σε νέα φορολογικά μέτρα.
Ωστόσο, στα αρνητικά αυτού του σεναρίου είναι ότι μεσοπρόθεσμα το προβλημα δεν θα λυθεί αφού οι περικοπές θα καταστείλουν την οικονομική απόδοση και θα καθυστερήσουν την ανάκαμψη της Ελλάδας από τη μακροχρόνια ύφεση, όπως αναφέρει και το Bloomberg.
Σενάριο 3 Hotel California: Μέσα στην Ευρωζώνη ...αλλά στεγνοί
Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης περιέγραψε τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη χρησιμοποιώντας ένα στίχο από το γνωστό τραγούδι Hotel California, «You can check out any time you like, but you can never leave», δηλαδή «μπορείς να κάνεις check out όποια στιγμή θες αλλά δεν μπορείς ποτέ να φύγεις».
Ο Τσίπρας μπορεί να αποτύχει να φέρει ένα αποδεκτό συμβιβασμό με τη γερμανική κυβέρνηση, με την κομμουνιστική πτέρυγα εντός του ΣΥΡΙΖΑ και τα ενδιάμεσα ενδιαφερόμενα μέρη. Ωστόσο με κάποιο τρόπο καταφέρνει να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ, αφού η έξοδος δεν είναι εφικτή. Και τότε θα έχουμε την χρεοκοπία εντός Ευρωζώνης. Αυτό απαιτεί την επιβολή ελέγχου στις κινήσεις κεφαλαίων μετά από μια τραπεζική αργία και μεγάλο στράγγισμα ρευστότητας στην αγορά. Μια εξέλιξη που δεν μπορεί να διαρκέσει χωρίς όξυνση της δραματικής κατάστασης με δύο πιθανές εξελίξεις το σενάριο 4 ή το σενάριο 5.
Σενάριο 4 : Αναγκαστική «Κωλοτούμπα» λόγω ακραίων συνθηκών
Τα capital controls (έλεγχοι κεφαλαίων) επιβάλλονται στις εκροές καταθέσεων και μεταφορές χρημάτων και τότε οι δραματικές συνέπειες αναγκάζουν τον Τσίπρα να συμβιβαστεί και να επιλέξει αυτό που δεν μπορεί να επιλέξει τώρα.
Ενώ οι τράπεζες είναι κλειστές η οικονομική πίεση σύντομα θα περάσει στον κόσμο και οι δημοσκοπήσεις θα δείχνουν ότι οι περισσότεροι Έλληνες – περίπου τα 2/3 του πληθυσμού – θέλουν να παραμείνει η χώρα στην Ευρωζώνη «με κάθε κόστος».
Σύμφωνα με το ίδιο σενάριο ο Τσίπρας σχηματίζει νέο κυβερνητικό συνασπισμό με βουλευτές από φιλοευρωπαϊκά κόμματα.
Μια κυβέρνηση ενότητας σχηματίζεται και η Ελλάδα παραμένει στην Ευρωζώνη.
Σενάριο 5: Νέο νόμισμα
Υπάρχει όμως και η περίπτωση η όξυνση της έλλειψης ρευστότητας και η δυσαρέσκεια με τους εταίρους να αυξήσει τη λαϊκή οργή, με την Γερμανία να θεωρείται ο κύριος ανταγωνιστής της χώρας και έτσι οι δημοσκοπήσεις να δείξουν...αυτόνομη πορεία.
Τα capital controls δίνουν στην κυβέρνηση το χώρο και τον χρόνο είτε να τυπώσει νέο νόμισμα είτε να εκδώσει IOU για εσωτερικές πληρωμές. Μεγάλη υποτίμηση, και αρχή ενός νέου μεγάλου κύκλου προβλημάτων αρχίζει που είναι άγνωστο τί αλλαγές μπορεί να φέρουν.