Η Ελλάδα στρατηγικός εταίρος της Ρωσίας
Η ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΥΜΦΩΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΩΓΟ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΩΝ BRICS ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΕΝΑ ΝΕΟ ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου
Η επίσκεψη και οι επαφές του πρωθυπουργού στην Αγία Πετρούπολη και η υπογραφή του Προσυμφώνου για τον Αγωγό Φυσικού Αερίου όπως και οι συζητήσεις για την αναπτυξιακή τράπεζα των BRICS, ανοίγουν ένα νέο γεωστρατηγικό κεφάλαιο και δημιουργούν νέα δεδομένα των οποίων η σημασία και οι συνέπειες δεν είναι ακόμη ορατές.
Το ελληνικό οικονομικό αδιέξοδο και η ρήξη στην οποία φαίνεται να οδηγούνται οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους αποτελούν για τη Ρωσία μια ιδανική ευκαιρία για να... ανακατέψει την ευρωπαϊκή τράπουλα, να ενοχλήσει τους Ευρωπαίους ηγέτες και να αποκτήσει στρατηγικά πλεονεκτήματα στην περιοχή.
Η επιδίωξη των Ρώσων να θέσουν την Ελλάδα σε θέση στρατηγικού εταίρου προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στη Μεσόγειο και τη Βαλκανική, δεν είναι καινούργια, την έχουμε δει και επί Κώστα Καραμανλή. Τώρα όμως φαίνεται πώς οι συγκυρία είναι κατάλληλη.
Την ίδια στιγμή για την Ελλάδα η σχέση με τη Ρωσία ενισχύει τη διαπραγματευτική της θέση, ανοίγοντας παράθυρα για άλλες λύσεις σε οικονομικό, ενεργειακό και επιχειρηματικό επίπεδο.
Εξάλλου εκτός από τον αγωγό το μενού των επαφών στην Αγία Πετρούπολη περιλάμβανε τόσο την τράπεζα των BRICS όσο και διμερείς επιχειρηματικές επαφές κρατικών ενεργειακών εταιρειών αλλά και ιδιωτικών επιχειρήσεων από τους κλάδους της βιομηχανίας, των κατασκευών, της ενέργειας, της τεχνολογίας, των τροφίμων και του τουρισμού. Σε επιχειρηματικό επίπεδο όμως ήταν σημαντικό το δέλεαρ της ρωσικής αγοράς και των μεγάλων έργων υποδομής που αναπτύσσονται στη χώρα και γι αυτό σημαντικός αριθμός εταιρειών ακολούθησαν την αποστολή.
Η Ρωσία είχε αναλάβει τη δέσμευση να υποστηρίξει το αίτημα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να ενταχθεί η Ελλάδα στην τράπεζα των BRICS καταβάλλοντας μάλιστα ένα συμβολικό τίμημα.
Χθες, ο Ρώσος υφυπουργός Οικονομικών και εκπρόσωπος της Ρωσίας στη νέα αναπτυξιακή τράπεζα των BRICS, Σεργκέι Στόρτσακ, προχώρησε σε ανακοίνωση στην οποία ουσιαστικά περιγράφεται το πλαίσιο της οικονομικής βοήθειας που θα μπορούσε να δώσει η Ρωσία στη χώρα μας.
«Καμιά χώρα στην κατάσταση όπου βρίσκεται η Ελλάδα δεν μπορεί τα καταφέρει μόνη της. Χρειάζονται διεθνείς συνεργασίες και συνέργειες για να βγούμε από την κρίση. Για αυτό και θα βοηθήσουμε την Ελλάδα», είπε ο Ρώσος υφυπουργός δίνοντας πρακτικά έτσι το πράσινο φως για την οικονομική βοήθεια, στην οποία θα συμμετέχει και η αναπτυξιακή τράπεζα των BRICS.
Η αντιπροσωπεία των BRICS τόνισαν στον έλληνα πρωθυπουργό το έντονο ενδιαφέρον τους για την συνεργασία της Ελλάδας με την νέα αναπτυξιακή τράπεζα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η βοήθεια θα ανέρχεται μεταξύ 3 και 5 δισ. ευρώ προκειμένου η Ελλάδα να αντιμετωπίσει το έντονο πρόβλημα ρευστότητας που υπάρχει αυτό το χρονικό διάστημα.
Αν συμβεί αυτό, και σε συνδυασμό με τυχόν ρήξη Ελλάδος-δανειστών, θα είναι η πρώτη φορά μεταπολεμικά που η Ελλάδα θα κάνει στροφή και θα επιλέξει άλλους συμμάχους από το δυτικό στρατόπεδο, προσεγγίζοντας μία νέα παγκόσμια συμμαχία, αυτή των BRICS.
Αυτό εξάλλου επινοεί η φράση που επέλεξε ο κ. Τσίπρας για να στείλει το μήνυμά τους στους Ευρωπαίους, « βρισκόμαστε στη μέση μιας μεγάλης φουρτούνας, αλλά ως λαός της θάλασσας ξέρουμε να βγαίνουμε από φουρτούνες. Είμαστε ένας λαός που δεν φοβάται να ανοιχτεί σε μεγάλα πελάγη».
Αγωγός φυσικού αερίου: Μια ιστορική συμφωνία
Οι δύο πλευρές εξήγγειλαν τη δέσμευσή τους να υποστηρίξουν και να διευκολύνουν με όλα τα νόμιμα μέσα που διαθέτουν την υλοποίηση του έργου υποδομής φυσικού αερίου με την ονομασία «Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός» («ΝΕΑ»), στην ελληνική επικράτεια.
Χαιρέτισαν τη σύσταση της νέας Μεικτής Εταιρείας (Κοινή Εταιρεία Ειδικού Σκοπού) για την άμεση υλοποίηση του «ΝΕΑ», με την συμμετοχή ως στρατηγικών επενδυτών (ή ιδρυτών), της VEB Capital και της «Δημόσιας Επιχείρησης Ενεργειακών Επενδύσεων ΑΕ - ΔΕΠΕΝΕ Α.Ε.», μιας νέας εταιρείας του Ελληνικού Δημοσίου, με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο, και με σκοπό την προώθηση και συμμετοχή σε επενδύσεις αγωγών φυσικού αερίου και άλλα έργα υποδομών, για την οικονομική ανάπτυξη.
Επισήμαναν ότι η νέα Κοινή Εταιρεία Ειδικού Σκοπού θα είναι ο ιδιοκτήτης του «ΝΕΑ» και θα έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό, χρηματοδότηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του Έργου που θα αποτελείται από αγωγούς, σταθμούς συμπίεσης καθώς και άλλες υποδομές απαραίτητες για τη λειτουργικότητά του.
Ο υπουργός Ενέργειας Παναγιώτης Λαφαζάνης και ο ρώσος ομόλογός του Αλεξάντερ Νόβακ υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας για την επέκταση του αγωγού ρωσικού φυσικού αερίου Turkish Stream στην Ελλάδα. Ωστόσο το Μνημόνιο Συνεργασίας δεν είναι μια νομικά δεσμευτική διακήρυξη που αποτελεί διεθνή σύμβαση και ούτε παράγει έννομες συνέπειες.
Ο Turkish Stream για να φτάσει σε επίπεδο δεσμευτικών υπογραφών, πρέπει να ξεπεραστούν τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από την πολιτική αβεβαιότητα στην Τουρκία και να υπογραφεί το τουρκικό σκέλος του αγωγού. Θα πρέπει ακόμη να ξεπεραστεί η άρνηση των Σκοπίων και της Σερβίας να συμμετάσχουν στο ρωσικό project.
Ωστόσο χθες ο κ. Νόβακ δήλωσε πως η Μόσχα θα στηρίξει δανειακά στο 100% την κατασκευή του αγωγού, με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη να τοποθετεί το κόστος των έργων στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Η σημερινή μας συνάντηση είναι ιστορική… Το μνημόνιο συνεργασίας εκφράζει την ετοιμότητα των δύο πλευρών να φέρουν την νότια κατεύθυνση του αγωγού προς υλοποίηση», είπε ο κ. Λαφαζάνης. Ταυτόχρονα ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Σπύρος Παλαιογιάννης, δήλωσε στο ρωσικό Sputnik ότι η επέκταση του Turkish Stream στην Ελλάδα είναι επωφελής για την Αθήνα, καθώς θα λειτουργήσει σαν μια πρόσθετη πηγή φυσικού αερίου, που θα ενισχύσει την ελληνική ενεργειακή ασφάλεια.
Ποια είναι όμως η άποψη της Κομισιόν για τα ρωσικά σχέδια;
Ο νέος αγωγός που υπέγραψαν χθες Ελλάδα και Ρωσία θα πρέπει να κατασκευαστεί σε πλήρη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ και οι Βρυξέλλες είναι σε επαγρύπνηση για το θέμα, σχολίασε στην EurActiv η Κομισιόν. Σημειώνεται εξάλλου, ότι από ελληνικής πλευράς καταβάλλονται προσπάθειες και έχουν ήδη υποβληθεί αιτήματα ώστε οι μελέτες για τον αγωγό ρωσικών συμφερόντων να χρηματοδοτηθούν από κονδύλια της Ε.Ε.
«Η ενεργειακή ασφάλεια παραμένει βασική προτεραιότητα για την Ενεργειακή Ένωση. Όπως αναφέρεται στη στρατηγική πλαισίου για την Ενεργειακή Ένωση, η ενεργειακή διαφοροποίηση είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση ασφαλούς και ανθεκτικού ενεργειακού εφοδιασμού για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ιδιαίτερα προσηλωμένη στην διαφοροποίηση των προμηθευτών φυσικού αερίου (χώρες), αντισυμβαλλόμενων (εταιρείες) και διαδρομών.
«Η ΕΕ σήμερα εισάγει περίπου το ένα τρίτο του αερίου της από τη Ρωσία, περίπου το μισό εκ του οποίου διέρχεται από την Ουκρανία. Καθώς η ευρωπαϊκή εγχώρια παραγωγή αναμένεται να μειωθεί κατά την επόμενη δεκαετία, οι δυνατότητες από τη Ρωσία προς το παρόν χρησιμοποιούνται μόνο γύρω στο 57%. Αυτό δείχνει ότι οι τρέχουσες οδοί μεταφοράς από τη Ρωσία προς την ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω της Ουκρανίας, ήδη υπερβαίνουν τις ανάγκες της ΕΕ για τις υφιστάμενες και τις πιθανές μελλοντικές προμήθειες αερίου αγωγού από τη Ρωσία προς την ΕΕ.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπενθυμίζει ότι οι νέοι αγωγοί πρέπει να κατασκευαστούν σε πλήρη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ και η θα είναι σε επαγρύπνηση σχετικά με την αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, ιδίως στον τομέα της ενέργειας, της εσωτερικής αγοράς και του ανταγωνισμού».