Επίσκεψη Τσίπρα στην Άγκυρα: Η ατζέντα του πρωθυπουργού
ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΩΝ ΣΥΝΟΜΙΛΙΩΝ – ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Της Διονυσίας Προκόπη
Ωστόσο, το πλαίσιο κινήσεων του Έλληνα πρωθυπουργού έχει ήδη διαμορφωθεί από τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής στη Μάλτα, όσον αφορά στο προσφυγικό. Παράλληλα, πληροφορίες αναφέρουν ότι κατά την επίσκεψη εργασίας του πρωθυπουργού στο υπουργείο Εξωτερικών, την Παρασκευή (13/11/2015), κοινή ήταν η διαπίστωση, ότι και στον τομέα των διμερών θεμάτων δεν υπάρχουν περιθώρια για «θεαματικές» κινήσεις.
Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Τουρκία, στις 17 Νοεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη και 18 Νοεμβρίου στην Άγκυρα, πραγματοποιείται σε συνέχεια πρόσκλησης που απηύθυνε ο Τούρκος πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, κατά τη διμερή συνάντηση με τον κ. Τσίπρα, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στο τέλος του Σεπτεμβρίου. Μετά τις αποφάσεις της Βαλέτας, όμως, το ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα λαμβάνει «προπαρασκευαστικό» χαρακτήρα για την έκτακτη Σύνοδο Ε.Ε – Τουρκίας για το προσφυγικό, στο τέλος του Νοεμβρίου.
Την Τρίτη 17 Νοεμβρίου, ο κ. Τσίπρας θα συναντηθεί στην Κωνσταντινούπολη με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο και στη συνέχεια θα παρακολουθήσει τον φιλικό ποδοσφαιρικό αγώνα μεταξύ των Εθνικών Ομάδων της Ελλάδας και της Τουρκίας, μαζί με τον Τούρκο ομόλογό του, Αχμέτ Νταβούτογλου. Την Τετάρτη 18 Νοεμβρίου, ο κ. Τσίπρας θα μεταβεί στην Άγκυρα, για την επίσημη συνάντηση με τον κ. Νταβούτογλου, ενώ εκτός πρωτοκόλλου θα συναντηθεί και με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Με στόχο ένα κοινό σχέδιο δράσης για το προσφυγικό, το οποίο θα επικυρωθεί στην έκτακτη σύνοδο Ε.Ε – Τουρκίας, ο κ. Τσίπρας θα αναδείξει τις ελληνικές θέσεις στην τουρκική πλευρά. Αιχμή του δόρατος θα είναι να υπάρξει οργανωμένη προσπάθεια αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης, με κέντρα υποδοχής στις τουρκικές ακτές και όχι στα ελληνικά νησιά, ώστε να γίνεται από εκεί η διαδικασία επανεγκατάστασης προσφύγων στην Κεντρική Ευρώπη.
Ως προς το θέμα της χρηματοδότησης της Τουρκίας με 3 δισ. ευρώ από την Ε.Ε για την ενίσχυση των μηχανισμών της, η ελληνική πλευρά είναι μεν θετική, ωστόσο συνδέει την απόδοσή τους με την πρόοδο που θα συντελείται στην ανακοπή των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο, θέση την οποία θα τονίσει στον Τούρκο ομόλογό του ο κ. Τσίπρας.
Σε σχέση με το αίτημα της Άγκυρας για τη φιλελευθεροποίηση της βίζας, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναμένεται να εκφράσει την κατ’ αρχήν θετική στάση της Ελλάδας, ωστόσο θα τονίσει ότι το θέμα εκ των πραγμάτων συνδέεται με την ύπαρξη συμφωνίας επανεισδοχής της Ε.Ε με την Τουρκία. Αυτό αναμένεται να αποτελέσει σημείο τριβής, καθώς η τουρκική πλευρά δεν δέχεται τη σύνδεση των δύο θεμάτων.
Σχετικά με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει «παγώσει», ο κ. Τσίπρας θα δηλώσει την υποστήριξη της Ελλάδας στη διαδικασία ένταξης, με την προϋπόθεση όμως ότι θα πρέπει να γίνει σε συμφωνημένο πλαίσιο και με οργανωμένο τρόπο, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η θέση της Κύπρου. Ως προς το θέμα της συμμετοχής της Τουρκίας στις συνόδους της Ε.Ε από τη θέση του παρατηρητή, η ελληνική κυβέρνηση συμφωνεί, μόνο όμως, αν συζητείται το προσφυγικό ζήτημα.
Θέμα «κοινών περιπολιών» στο Αιγαίο δεν υφίσταται, καθώς η σεναριολογία των προηγούμενων ημερών έλαβε τέλος, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στη Μάλτα. Ο κ. Τσίπρας ζήτησε από τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, η Ελλάδα να έχει πλήρη ενημέρωση για τις επαφές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την Τουρκία και προηγουμένως η Κομισιόν να συμβουλεύεται την Αθήνα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο κ. Γιούνκερ αναγνώρισε στον Αλέξη Τσίπρα ότι είναι ατυχής η έκφραση «κοινές περιπολίες», του είπε ότι δεν θα ξανατεθεί και πως θα αντικατασταθεί από την έκφραση «συντονισμένες ενέργειες», η οποία καθορίζει με σαφήνεια, ότι κάθε χώρα δρα στο χώρο που ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Πάντως, ο πρωθυπουργός λαμβάνει υπόψη του, ότι το προσφυγικό ζήτημα η Τουρκία το εντάσσει στη συνολικότερη πολιτική, την οποία επιθυμεί να ακολουθήσει όσον αφορά στη Συρία. Οπότε τα ανταλλάγματα τα οποία ζητά η Άγκυρα για τη συγκράτηση των προσφυγικών ροών έχουν να κάνουν και με τους σχεδιασμούς της για τη δημιουργία ζώνης υπό τουρκικό έλεγχο εντός του συριακού εδάφους, «παιχνίδι» το οποίο υπερβαίνει σε μεγάλο βαθμό τις ελληνοτουρκικές συνομιλίες.