Η μεγάλη κομπίνα με την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης και την «κακή» ΑΤΕ
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο - Φωτογραφία: Λευτέρης Παρτσάλης
«Σκάνδαλο ολκής» χαρακτηρίζει ο επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας, Παναγιώτης Λαφαζάνης, το σχέδιο διάσωσης της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (ΕΒΖ) που προτείνει η Τράπεζα Πειραιώς και αποκαλύπτει με πόσο ύπουλο τρόπο στήθηκε η κομπίνα της λειτουργικής και εμπορικής απαξίωσης μίας από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις της χώρας.
Με μια αποκλειστική συνέντευξη στο Newsbomb.gr, ο πρώην υπουργός Ενέργειας και Παραγωγικής Ανασυγκρότησης της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ αποκαλύπτει όλο το βρώμικο σχέδιο γύρω από την εκκαθάριση της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος (ΑΤΕ), που ζημίωσε απίστευτα το ελληνικό Δημόσιο, ενώ ταυτόχρονα οδήγησε σε μαρασμό την ΕΒΖ.
«Η ΑΤΕ πωλήθηκε στην Τράπεζα Πειραιώς. Στην πραγματικότητα δεν επωλήθη, αλλά χαρίστηκε στην Τράπεζα Πειραιώς, με «προίκα» 7,5 δισ. ευρώ handicap, δηλαδή διαφορά ενεργητικού και παθητικού. Καλύφθηκε αυτή η διαφορά της παλιάς ΑΤΕ, την οποία διαπίστωσαν, με 7,5 δισ. τα οποία δόθηκαν μετρητά στην Τράπεζα Πειραιώς. Δηλαδή, η Τράπεζα Πειραιώς "αγόρασε" την ΑΤΕ με 90 εκατ. ευρώ και επωφελήθηκε με 7,5 δισ. ευρώ. Με αυτά τα μετρητά αγοράζεις την Ελλάδα σήμερα», λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Εξηγεί πώς στήθηκε το colpo grosso της μεταφοράς της ΕΒΖ στην «κακή» ΑΤΕ, αλλά και πώς ο ίδιος προσπάθησε να κρατήσει στη ζωή την εταιρεία από τη θέση του υπουργού, μολονότι δέχθηκε σοβαρότατες επικρίσεις από την πλευρά των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης δεν διστάζει να μιλήσει και για τα ύπουλα παιχνίδια των ξένων funds, που εποφθαλμιούν τα κερδοφόρα εργοστάσια της ΕΒΖ στη Σερβία, ενώ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το ύπουλο παιχνίδι των Γερμανών που θέλουν να υφαρπάξουν τα οικονομικά «φιλέτα» στη χώρα μας, με κάθε μέσο.
- Κύριε Λαφαζάνη, σε τι στάδιο βρίσκεται η Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης σήμερα;
Η Τράπεζα Πειραιώς έχει υποβάλει ένα σχέδιο, το οποίο προβλέπει μια ρύθμιση των χρεών της ΕΒΖ απέναντί της με κάποιους πολύ συγκεκριμένους αλλά και επαχθέστατους όρους για την ίδια την εταιρεία.
Οι όροι είναι πρώτον να ξεπουλήσει η ΕΒΖ τα δύο υπερκερδοφόρα εργοστάσια που κατέχει στη Σερβία. Και λέω να ξεπουλήσει, γιατί οι τιμές που προσφέρονται για αυτά τα εργοστάσια είναι εξευτελιστικές. Αλλά η Τράπεζα Πειραιώς αυτό που επιδιώκει, πρώτα απ’ όλα, είναι να πάρει ρευστό χρήμα από την ΕΒΖ, έναντι του χρέους που έχει η εταιρεία απέναντί της.
Και το δεύτερο που είναι επαχθέστατο, η Τράπεζα Πειραιώς θέλει να εκποιήσει σημαντικά ακίνητα, ακίνητα – φιλέτα θα έλεγα που έχει η ΕΒΖ, προκειμένου να επωφεληθεί αυτής της εκποίησης, για να μειώσει το χρέος της εταιρείας απέναντί της. Και ταυτόχρονα θέτει όρους, για το κλείσιμο εργοστασίων και την εκποίησή τους. Από εκεί και πέρα θα κάνει κάποιες ρυθμίσεις κι έναντι όλου αυτού του πακέτου θα χρηματοδοτήσει με ποσό περίπου 12 εκατ. ευρώ την ΕΒΖ, για το επόμενο διάστημα, 5 εκατ. στην αρχή και τα επόμενα στην πορεία.
Αυτό το σχέδιο είναι πολύ καταστροφικό για την ΕΒΖ, δεν της αφήνει περιθώριο να ανασάνει. Αν ξεπουλήσει τα δύο κερδοφόρα εργοστάσιά της στη Σερβία, μετά δεν θα έχει μέλλον και από εκεί και πέρα η χρηματοδότηση που δίνει η Πειραιώς είναι ανεπαρκέστατη και από εκεί και πέρα η ρύθμιση που κάνει για τα χρέη είναι αναποτελεσματική για το μέλλον της.
- Πώς φτάσαμε στο σημείο η ΕΒΖ να εισάγει ζάχαρη από τρίτες χώρες, όπως για παράδειγμα η Πολωνία, όταν θα μπορούσε να αξιοποιήσει τη δική της εγχώρια παραγωγή;
Προσέξτε να δείτε τι γίνεται: Η ΕΒΖ λειτουργεί σήμερα περισσότερο ως έμπορος ζάχαρης παρά ως παραγωγός ζάχαρης. Κι αυτό διότι, δυστυχώς, οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν δεν την υποβοήθησαν να παίξει αυτό τον ρόλο του παραγωγού και να αναπτύξει την εγχώρια βιομηχανία και ταυτόχρονα την εγχώρια τευτλοπαραγωγή.
Υπάρχει μια πτυχή, την οποία πρέπει να υπογραμμίσουμε και έχει μεγάλη αξία: Για να μπορέσει να έχει μέλλον η ΕΒΖ πρέπει να διαγραφεί το ανύπαρκτο χρέος που έχει προς την Τράπεζα Πειραιώς.
- Το λέτε ανύπαρκτο... Γιατί;
Θα σας πω γιατί. Διότι το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του χρέους δεν είναι δάνεια που έδωσε η Τράπεζα Πειραιώς στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης. Είναι δάνεια, τα οποία είχε δώσει η παλιά Αγροτική Τράπεζα στην ΕΒΖ. Η ΕΒΖ το χρέος της το είχε προς την παλιά ΑΤΕ. Εδώ έγινε το εξής παράδοξο: η ΑΤΕ πωλήθηκε στην Τράπεζα Πειραιώς. Στην πραγματικότητα δεν επωλήθη, αλλά χαρίστηκε στην Τράπεζα Πειραιώς, με «προίκα» 7,5 δισ. ευρώ handicap, δηλαδή διαφορά ενεργητικού και παθητικού. Καλύφθηκε αυτή η διαφορά της παλιάς ΑΤΕ, την οποία διαπίστωσαν, με 7,5 δισ. τα οποία δόθηκαν μετρητά στην Τράπεζα Πειραιώς. Δηλαδή, η Τράπεζα Πειραιώς «αγόρασε» την ΑΤΕ με 90 εκατ. ευρώ και επωφελήθηκε με 7,5 δισ. ευρώ. Με αυτά τα μετρητά αγοράζεις την Ελλάδα σήμερα.
Για να καταλάβετε ότι το τίμημα, πέραν του δώρου της «προίκας», είναι πέρα για πέρα ευτελές, προχθές η Τράπεζα Πειραιώς πούλησε τη θυγατρική της ΑΤΕ, την Αγροτική Ασφαλιστική στην ERGO, επιτρέποντας στην εταιρεία αυτή να μεταφέρει, κατ’ εξαίρεση των capital controls, στη Γερμανία όλα τα αποθεματικά της Αγροτικής Ασφαλιστικής, ήτοι 450 εκατ. ευρώ. Σκανδαλώδες αυτό και παράνομο και πέραν του ότι ζημιώνει το Δημόσιο, πλήττει και το κύρος της χώρας μας. Γιατί, φανταστείτε οι Γερμανοί που αγοράζουν την Αγροτική Ασφαλιστική να μην έχουν εμπιστοσύνη προς την Ελλάδα και να ζητάνε εξαίρεση από τα capital controls, προκειμένου να βγάλουν τα αποθεματικά της στη Γερμανία. Το πλήγμα για την ελληνική οικονομία, το κύρος της και την εμπιστοσύνη απέναντί της είναι βαρύτατο.
Σε ό,τι αφορά την ΕΒΖ, πήρε την ΑΤΕ η Τράπεζα Πειραιώς και την χώρισε στα δύο, σε «καλή» και «κακή» τράπεζα. Η Τράπεζα Πειραιώς πήρε την «καλή», δηλαδή το «φιλέτο» της ΑΤΕ. Η «κακή» πήγε για εκκαθάριση και σε αυτή οδηγήθηκε και η ΕΒΖ. Η ΕΒΖ αυτή τη στιγμή έχει για αποκλειστικό μέτοχο τον εκκαθαριστή της «κακής» ΑΤΕ. Δεν την θέλει, λοιπόν, η Τράπεζα Πειραιώς, υποστηρίζοντας ότι είναι προβληματική, δεν έχει μέλλον, πρέπει να πουληθεί, είναι για εκκαθάριση.
Άρα, τι κάνει η Τράπεζα Πειραιώς; Ενώ στέλνει στον εκκαθαριστή την ΕΒΖ, κρατάει για τον εαυτό της τις απαιτήσεις της ΑΤΕ απέναντι στην ΕΒΖ, δηλαδή το χρέος! Βλέπετε εδώ ότι έχουμε ένα σκάνδαλο ολκής. Δεν μπορεί να θεωρείς την εταιρεία χωρίς προοπτική και να την οδηγείς σε εκκαθάριση και ταυτόχρονα να κρατάς για τον εαυτό σου τα χρέη που είχε η υπό εκκαθάριση βιομηχανία προς την παλιά ΑΤΕ, ενώ δεν θέλεις την ίδια τη βιομηχανία. Συνεπώς, προσδοκούσες ότι κάποιοι θα ενδιαφέρονταν να εξυγιάνουν και να προωθήσουν την ΕΒΖ, από τους οποίους ύστερα, ενώ την έστειλες για εκκαθάριση, θα είχες απαιτήσεις. Κι αυτό κάνει τώρα η Τράπεζα Πειραιώς απέναντι στην ΕΒΖ.
Γι’ αυτό λέω ότι στην ουσία δεν χρωστάει στην Τράπεζα Πειραιώς η ΕΒΖ κι αυτή τη στιγμή έχει ένα καταθλιπτικό βάρος χρέους που την πιέζει και δεν την αφήνει να ανασάνει, το οποίο χρέος, όμως, είναι παράνομο και επαχθέστατο. Θεωρώ και το έχω δημόσια υπογραμμίσει ότι θα πρέπει να διαγραφεί ως μη υπάρχον χρέος.
- Εσείς κατηγορηθήκατε, όμως, ως υπουργός ότι επιχειρήσατε να δώσετε μια έμμεση χρηματοδότηση στην ΕΒΖ...
Εγώ, όταν ανέλαβα το Υπουργείο Ενέργειας και Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, ενδιαφέρθηκα, όχι ότι είχα μια ειδική υποχρέωση, πάρα πολύ για την ΕΒΖ, γιατί είναι μια υπόθεση που με απασχολεί κι εμένα προσωπικά και με ενδιαφέρει για το παραγωγικό μέρος της χώρας. Δεν ήθελα με τίποτα να κλείσει, πήγαινε για κλείσιμο, δεν βρισκόταν αγοραστής, τη θεωρούσαν όλοι μια ξοφλημένη περίπτωση. Θα έκλεινε η ΕΒΖ με όλα τα εργοστάσιά της και θα τέλειωνε ολόκληρη η ελληνική τευτλοπαραγωγή, με δεκάδες χιλιάδες αγρότες, οι οποίοι επιβιώνουν από αυτή.
Τότε, επειδή δεν υπήρχαν χρήματα, ώστε να τροφοδοτηθεί οικονομικά η προοπτική της ΕΒΖ, έκανα μια «παράδοξη» κίνηση. Βρήκα τα λεφτά, για να επανεκκινήσει τη λειτουργία της η εταιρεία από τον εκκαθαριστή της «κακής» ΑΤΕ.
- Με ποιον τρόπο βρήκατε τα λεφτά;
Έμαθα ότι ο εκκαθαριστής είχε αποθέματα και με αυτά αποπλήρωνε το ΤΧΣ, το οποίο είχε κάνει και την ανακεφαλαιοποίηση της ΑΤΕ. Τότε ο εκκαθαριστής μου έλεγε ότι δεν είχε τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει την ΕΒΖ, με αυτά τα αποθεματικά που είχε, ότι αυτό θα τον εξέθετε και νομικά.
Έτσι, πήγα με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου στη Βουλή και με αυτή υποχρεώθηκε ο εκκαθαριστής να δανειοδοτήσει από τα αποθεματικά του με 35 εκατ. ευρώ την ΕΒΖ προκειμένου να επανατεθεί σε λειτουργία.
Και έτσι διεσώθη η ΕΒΖ, λειτούργησε στο «και πέντε» εκείνη τη χρονιά, πλήρωσε τις υποχρεώσεις της στους τευτλοπαραγωγούς και έδωσε τη δυνατότητα να υπάρξει καλλιέργεια και παραγωγή για την αγροτική εκείνη περίοδο.
Βεβαίως, τότε εγώ δέχθηκα μεγάλες επιθέσεις από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας στη Βουλή και άλλων εκσυγχρονιστικών παραδομένων κομμάτων, τα οποία μου έλεγαν ότι αυτό είναι μια έμμεση κρατική επιδότηση, ότι θα υπάρξει παρέμβαση από πλευράς ΕΕ για παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού.
Τους εξήγησα ότι αυτό δεν είχε καμία απολύτως σχέση με κρατική επιδότηση. Έχει σχέση, όμως, με την προστασία μιας βιομηχανίας, διότι ο εκκαθαριστής θα υποχρεωνόταν να στηρίξει μια βιομηχανία έναντι των πιστωτών της τράπεζας, με στόχο να την εξυγιάνει και επομένως να βρει τρόπο να αυξήσει την αξία της προς όφελος των πιστωτών. Άρα, αυτό ήταν μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων και των υποχρεώσεών του. Δεν έκανε μια ειδική κρατική χρηματοδότηση.
Από τις επιθέσεις που δεχόμουν φαινόταν μια νοοτροπία σαν κι αυτή που δυστυχώς επιδεικνύει και η σημερινή νεομνημονιακή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, δηλαδή να εγκαταλείπουμε το παραγωγικό μας δυναμικό, να το αφήνουμε να φθίνει και να διαλύεται, να ερημώνεται, προκειμένου να εξυπηρετηθούν δήθεν σχεδιασμοί τρίτων σε βάρος της χώρας και οι οποίοι υποτίθεται ότι γίνονται για την θετικότερη προοπτική της Ελλάδας.
Δεν ισχύει, όμως, κάτι τέτοιο, διότι όσο αυτή η χώρα μετατρέπεται σε «παραγωγική έρημο», δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να βγει από την κρίση, να ανασάνει και να αποκτήσει μια αναπτυξιακή τροχιά.
- Φθάνουμε στο σήμερα, οπότε εκφράζεται ζωηρό ενδιαφέρον από δύο επιχειρηματίες στη Σερβία, τον όμιλο του Myodrag Kostic και την εταιρεία του Petar Matiyevic για τα δύο κερδοφόρα εργοστάσια της ΕΒΖ στη χώρα αυτή. Ταυτόχρονα, εμφανίζεται και ένα αμερικανικών συμφερόντων fund, το York Capital, που επίσης ενδιαφέρεται για την ΕΒΖ. Μάλιστα, το fund αυτό εμφανίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να κατέχει μερίδιο στο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας Πειραιώς σε ένα ποσοστό που φτάνει το 5,4%. Σας φαίνεται φυσιολογικό όλο αυτό;
Καταρχάς, για το θέμα των δύο θυγατρικών της ΕΒΖ στη Σερβία κάποιοι εταιρικοί όμιλοι επιχειρούν να δημιουργήσουν μονοπώλιο στη ζάχαρη στη συγκεκριμένη χώρα. Ενδιαφέρονται να πάρουν κοψοχρονιά τα δύο εργοστάσια και από όσο ξέρω οι τιμές που προσφέρουν είναι εξευτελιστικές και εντελώς ασύμφορες.
Έχουν μυριστεί ότι η ΕΒΖ έχει πρόβλημα, ότι δεν πάει καθόλου καλά, ότι κινδυνεύει. Επομένως, θεωρούν ότι μπορούν σε αυτή τη φάση να αγοράσουν τα εργοστάσια σε τιμή «σκοτώματος».
Σε ό,τι αφορά το York Capital, πρέπει να σας πω ότι αυτά τα fund λειτουργούν ως κοράκια. Ψάχνουν για «κουφάρια», τα οποία μπορούν να αγοράσουν για μια δεκάρα, και επειδή θεωρούν ότι αυτά έχουν προοπτική, τα στηρίζουν, τα εξυγιαίνουν και εν συνεχεία αποκομίζουν μεγάλο κέρδος με το να τα μοσχοπουλούν. Ένα τέτοιο fund δεν μπορεί να έχει καμία απολύτως σχέση με την παραγωγική διαδικασία της ΕΒΖ, αλλά κάνει αυτές τις δουλειές.
Δεν μιλάμε για ενδιαφέρον από σοβαρούς επενδυτές. Νομίζω ότι αυτό το ενδιαφέρον δεν θα πρέπει να μας συγκινεί, ούτε να μας ενθουσιάζει.
Η χώρα μας πρέπει να σταματήσει να θεωρείται «κουφάρι» και «σωρός ερειπίων». Προχθές έκλεισε άλλη μια εταιρεία στον Βόλο, η Λεβεντέρης, η τρίτη που κλείνει μέσα στον χρόνο. Βλέπουμε τώρα ότι με τα «κόκκινα δάνεια» θα έχουμε πρόβλημα, διότι, εφόσον πάνε στα funds, αυτά θα οδηγήσουν σε «λουκέτο» πάρα πολλές επιχειρήσεις, τις οποίες θεωρούν πως δεν είναι βιώσιμες.
- Με δεδομένη την επάχθεια που εμφανίζει το σχέδιο διάσωσης της ΕΒΖ και με δεδομένη την ύπαρξη αυτών των «κορακιών», όπως τα περιγράφετε, η ελληνική κυβέρνηση γιατί πιστεύετε πως επιτρέπει να θεωρείται η Ελλάδα ως ένας «σωρός ερειπίων»;
Γιατί είναι μια παραδομένη κυβέρνηση. Έχει παραδοθεί πλέον στους πιστωτές. Την χώρα τη διευθύνουν πλέον ως αποικία και ως προτεκτοράτο η ΕΕ και το ΔΝΤ και η τωρινή κυβέρνηση λειτουργεί υπαλληλικά απέναντί τους. Είναι μια κυβέρνηση πολιτικής γλίτσας. Και αυτή η συμπεριφορά της, δυστυχώς, εκδηλώνεται σε όλους τους τομείς. Η χώρα αυτή τη στιγμή είναι σε ένα μεταίχμιο, το πράγμα έχει παρατραβήξει, δεν έχει μέλλον με τις μνημονιακές πολιτικές. Χρειάζεται να κάνει τολμηρές και αποφασιστικές επιλογές. Ριζοσπαστικές επιλογές, για να μπορέσει να ξεφύγει από την παρούσα νεοκηδεμονία και τις συνέπειές της, οι οποίες είναι άκρως επώδυνες και χωρίς καμία προοπτική και ελπίδα. Η Ελλάδα πρέπει να πετάξει πέτρα στα λιμνάζοντα μνημονιακά νερά.
Τα ιδιωτικά χρέη, και αυτό αφορά και την ΕΒΖ, δηλαδή τα χρέη των επιχειρήσεων θεωρώ πως είναι μεγαλύτερο πρόβλημα από το δημόσιο χρέος. Εδώ πρέπει να υπάρξει μια ευρύτατη, γενναία και σχεδόν σαρωτική σεισάχθεια στα πρότυπα του Σόλωνα του Αθηναίου. Εκείνος είχε διαγράψει όλα τα χρέη προς τους ιδιώτες και το αθηναϊκό Δημόσιο και απαγόρεψε τα δάνεια «επί σώμασι», δηλαδή τις αξιώσεις που καθιστούσαν τον οφειλέτη δούλο απέναντι στον πιστωτή.
Αυτό το τεράστιο, λοιπόν, ιδιωτικό χρέος έχει κάνει και τώρα δούλους τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Χρειαζόμαστε μια απελευθέρωση. Η μεταρρύθμιση του Σόλωνα δεν έγινε για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά για την επανεκκίνηση της οικονομίας και γι’ αυτό θεωρείται επίκαιρη.
Για να κάνουμε, λοιπόν, τη σεισάχθεια αυτή πρέπει να πάμε σε εθνικό νόμισμα και με αυτό να ανακεφαλαιοποιήσουμε μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος το τραπεζικό σύστημα, για να μπορέσει να προχωρήσει σε αυτή τη διαγραφή χρέους και να περάσουν οι τράπεζες υπό εθνικό έλεγχο. Εάν δεν γίνουν αυτά τα πράγματα, η Ελλάδα δεν έχει απλώς μέλλον.
- Ποιες κινήσεις εκτιμάτε πως πρέπει να γίνουν για να διασωθεί η ΕΒΖ;
Εάν εφαρμοστεί το σχέδιο διάσωσης της Τράπεζας Πειραιώς ως έχει, τότε η ΕΒΖ δεν έχει καμία προοπτική και το μέλλον της θα μετράει μήνες.
Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να απαλλαγεί άμεσα η ΕΒΖ από τα χρέη της στην Τράπεζα Πειραιώς, αυτό το χρέος να κηρυχθεί επαχθές και παράνομο και να διαγραφεί. Και στη βάση αυτή να διαμορφωθεί ένα καινούργιο παραγωγικό σχέδιο. Το πεδίο είναι ευνοϊκό για μια τέτοια προοπτική, γιατί βελτιώνεται η τιμή της ζάχαρης διεθνώς και μπορεί να γίνει μια προσπάθεια με τη δική μας βιομηχανία και ασφαλώς η χρηματοδότηση, με ευθύνη της κυβέρνησης, να υπάρξει μέσα από μια κοινοπραξία τραπεζών.
Από εκεί και πέρα μπορούν να αναζητηθούν συνεργασίες για την ενίσχυση της ΕΒΖ, με εταιρείες από τη Βραζιλία, μια χώρα που έχει μεγάλη εμπειρία στην παραγωγή ζάχαρης, αλλά και με εταιρείες από τη Ρωσία, όπου υπάρχει μεγάλη ζήτηση σε ζάχαρη αλλά και όμιλοι με μεγάλη τεχνογνωσία.
Τέτοιες συνέργειες θα είναι ωφέλιμες και στον παραγωγικό και στον εμπορικό αλλά και στον εξαγωγικό τομέα της ΕΒΖ. Καμία λύση δεν είναι εύκολη, αλλά η μάχη αυτή μπορεί να κερδηθεί και να σωθεί η ΕΒΖ. Είναι μια εθνική υπόθεση.