«Κεραυνοί» Παυλόπουλου για ESM και Eurogroup - «Ύμνοι» προς το πρόσωπό του από Μάριο Μόντι
«Σήμα κινδύνου» για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σκληρού πυρήνα της, της ευρωζώνης, χαρακτήρισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος τις αρνητικές επιπτώσεις των ατελειών του Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου, κατά τον χαιρετισμό του, στην έναρξη των εργασιών του Οικονομικού «Forum των Δελφών» - Θερμότατα λόγια προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλο εξέπεμψε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Μόντι.
Στην έναρξη της ομιλίας του, ο Μ. Μόντι αναφέρθηκε σε ζητήματα που είχε εκτενώς αναπτύξει ο Πρ. Παυλόπουλος στη δική του ομιλία. Ζητήματα όπως οι αξίες του Κράτους Δικαίου και ιδιαίτερα οι ηθικές αξίες για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, άνευ των οποίων -όπως υπογράμμισε- αυτό το οικοδόμημα κινδυνεύει ακόμα και με διάλυση.
Επεσήμανε ακόμα τα κριτήρια πολιτικής και ηθικής δεοντολογίας, τα οποία είναι απαραίτητα και συνιστούν «sine qua non προϋποθέσεις οικοδόμησης μιας πραγματικά ενωμένης, ομοσπονδιακής Ευρώπης».
Έκανε, δε, θερμές εκτενείς αναφορές στις επισημάνσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας σε αυτό ακριβώς το μήκος κύματος και τόνισε τον κεντρικό, καθοριστικό ρόλο του Πρ. Παυλόπουλου και τη θεωρητική (και όχι μόνο) συμβολή του στο προχώρημα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος με κεντρικά στοιχεία το Κράτος δικαίου και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Όπως και να έχει, οι θερμές αναφορές του Μόντι για τον Έλληνα Πρόεδρο εντυπωσίασαν…
Νωρίτερα, ο Προκόπης Παυλόπουλος, υπογράμμισε ότι «αν η ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν επιτευχθεί, η συνακόλουθη στασιμότητα οδηγεί, επίσης νομοτελειακώς, στον κίνδυνο διάλυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρχής γενομένης από το σκληρό πυρήνα της, την ευρωζώνη. Και τούτο διότι η επιβίωση και η εν γένει προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης εξαρτώνται όχι μόνον από την οικονομική και τη νομισματική πρόοδο, αλλά πρωτίστως από την αντοχή των θεσμών του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος οι οποίοι, από την φύση τους, είναι οι μόνοι που μπορούν να εγγυηθούν πέρα από την σταθερότητα και την ίδια την ευρωπαϊκή ενοποίηση, τόσον ως στόχο όσο και ως διαδικασία».
Ειδικότερα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα ατελειών του Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου, ως προς την οργάνωση και λειτουργία του, τα οποία όπως σημείωσε, πρέπει να λειτουργήσουν ως «σήμα κινδύνου» για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σκληρού πυρήνα της, της Ευρωζώνης:
Πρώτον, τη μη επαρκή αξιοποίηση των διατάξεων του ευρωπαϊκού δικαίου ως προς την δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, έτσι ώστε ο Μηχανισμός αυτός να μετατραπεί -όπως είχε προτείνει, ο ίδιος ο Πρόεδρος, ήδη από τον Ιανουάριο του 2016- σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, πράγμα το οποίο είναι απολύτως σύμφωνο με την αποστολή του.
Δεύτερον, τη μη επαρκή εφαρμογή των περί Αλληλεγγύης κανόνων του ευρωπαϊκού δικαίου, ιδίως δε η μη επιβολή των προβλεπόμενων από το ευρωπαϊκό δίκαιο κυρώσεων σε κράτη-μέλη τα οποία παραβιάζουν ευθέως την ως άνω αρχή, στο πλαίσιο όσων έχουν συμφωνηθεί για την από κοινού αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και τρίτον, τη μη επαρκή κανονιστικώς πλαισίωση της οργάνωσης και λειτουργίας του Eurogroup, το οποίο -όπως η εντελώς πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταδεικνύει- ακριβώς λόγω του κενού τούτου έφθασε να θεωρείται από το ΔΕΕ ως «άτυπο όργανο». «Γεγονός εμφανώς υποτιμητικό για την τεράστια σημασία που έχει το Eurogroup και οι αποφάσεις του σε όλα τα οικονομικά -και όχι μόνο νομισματικά- θέματα της Ευρωζώνης», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Παυλόπουλος.
Επισήμανε, επίσης, ότι αυτή η οιονεί θεσμική «αφάνεια» του Eurogroup οδηγεί, μοιραίως, στην συνακόλουθη αναντιστοιχία μεταξύ του δυναμισμού της οικονομικής πραγματικότητας και της εμφανούς αδυναμίας τού εκάστοτε ισχύοντος θεσμικού πλαισίου να την παρακολουθήσει. Άρα, σε ένα είδος επικυριαρχίας του «οικονομικού» επί του «θεσμικού».
«Με απλές λέξεις, το Eurogroup είναι άτυπο -δηλαδή άνευ αντίστοιχης της πραγματικής του σημασίας και ισχύος επαρκούς θεσμικής κατοχύρωσής του και νομικής ρύθμισης- forum των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Την ίδια στιγμή που, για να πάρουμε ως παράδειγμα την τύχη της Ελλάδας στο πλαίσιο της μνημονιακής διαδικασίας, στην πραγματικότητα όλες οι αποφάσεις ως προς την εφαρμογή των μνημονιακών προγραμμάτων και τις αντίστοιχες «δρακόντειες» κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής τους λαμβάνονται ύστερα από απόφαση του Eurogroup», σημείωσε ο κ. Παυλόπουλος.
Ακολούθως, ανέφερε ότι το Ευρωπαϊκό Κράτος Δικαίου, σύμφωνα με αυτό τούτο το πρωτογενές ευρωπαϊκό δίκαιο -στη βάση των Συνθηκών για την ίδρυση (ΣυνθΕΕ) και τη λειτουργία (ΣΛΕΕ) της ΕΕ- αποτελεί την αναντικατάστατη θεσμική βάση, πάνω στην οποία στηρίζεται το όλο Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα και από τον σεβασμό της οποίας εξαρτάται η τελική του ενοποίηση.
Όπως, επισήμανε, το Ευρωπαϊκό Κράτος Δικαίου προϋποθέτει, προκειμένου να επιτελέσει την ως άνω αποστολή του, αφενός τη θεσμοθέτηση των αναγκαίων κανόνων δικαίου για την οργάνωση και λειτουργία των κάθε είδους οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σκληρού πυρήνα της, της ευρωζώνης. Και, αφετέρου, την πρόβλεψη και την αποτελεσματική επιβολή κυρώσεων -πρωτίστως με παρέμβαση των οικείων δικαιοδοτικών οργάνων- σε περίπτωση παραβίασης των προαναφερόμενων κανόνων δικαίου.
Κατά συνέπεια, τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κάθε είδους κενά, αναφορικά με το σεβασμό των κατά τα ανωτέρω θεμελιωδών συνιστωσών του Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου, πλήττουν ευθέως την πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση και επανέλαβε ότι τα προεκτεθέντα τρία παραδείγματα της ελλιπούς αξιοποίησης των περί ΕΜΣ διατάξεων του ευρωπαϊκού δικαίου, της μη επαρκούς εφαρμογής της αρχής της Αλληλεγγύης, υφ΄ όλες της τις εκφάνσεις, καθώς και της μη επαρκούς κανονιστικής οριοθέτησης του Eurogroup, πρέπει να λειτουργήσουν ως ένα «σήμα κινδύνου» για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σκληρού πυρήνα της, της Ευρωζώνης.