Ο Σωτήρης Τσαφούλιας του Έτερος Εγώ στο Newsbomb.gr: Τι συμβαίνει με τη χρήση όπλων στις ταινίες του

Παραγωγές όπως το Έτερος Εγώ του Σωτήρη Τσαφούλια, δεν έχουν να ζηλέψουν από αντίστοιχες του εξωτερικού. Άλλωστε το είδαμε και πρόσφατα με το ενδιαφέρον που έδειξε το Netflix ώστε να αποκτήσει την επιτυχημένη ελληνική σειρά.

Με αφορμή το τραγικό δυστύχημα στο πλατό της ταινίας Rust όπου έχασε τη ζωή της η διευθύντρια φωτογραφίας Χαλίνα Χάτσινς και τραυματίστηκε ο σκηνοθέτης Τζόελ Σόουζα όταν εκπυρσοκρότησέ το όπλο που κρατούσε ο πρωταγωνιστής Άλεκ Μπάλντουιν, ζητήσαμε από τον Σωτήρη Τσαφούλια, να μας μιλήσει για τα όπλα που χρησιμοποιούνται σε μια ελληνική παραγωγή όπως η δική του.

«Δεν κάνω εκπτώσεις στην ασφάλεια, ούτε τέχνη εις βάρος της ανθρώπινης ζωής», υπογράμμισε ο Έλληνας σκηνοθέτης εξηγώντας ότι τα όπλα που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι ρέπλικες και πάντα υπάρχει υπεύθυνος για αυτά. Όπως αναφέρει, φροντίζει να ελέγχει πάντοτε ο ίδιος τα όπλα που έρχονται στο γύρισμα, προτού τα παραδώσει στον ηθοποιό, ενώ η σκηνή ενός πυροβολισμού ολοκληρώνεται με την χρήση των ψηφιακών εφέ.

Τι ισχύει με τα όπλα στις παραγωγές του σκηνοθέτη Σωτήρη Τσαφούλια

«Είθισται σε όλες τις παραγωγές μου ο άνθρωπος που φέρνει τα όπλα σε ένα γύρισμα να είναι υπεύθυνος να μην τα ακουμπήσει κανείς που δεν είναι εξουσιοδοτημένος, πλην των ηθοποιών που θα τα χρησιμοποιήσουν. Επίσης είναι υπεύθυνος και για την ασφάλεια των όπλων.

Συγκεκριμένα, επειδή ορισμένες φορές για λόγους αληθοφάνειας έρχονται πραγματικά όπλα στο πλατό, είναι οπωσδήποτε εκ του μη όντος ότι τα όπλα αυτά δεν έχουν σφαίρες. Αλλά ούτε άσφαιρα, ούτε σφαίρες κανονικές. Είναι άδεια».

Τι ισχύει στο Έτερος Εγώ

«Στη συγκεκριμένη περίπτωση του Έτερος Εγώ είχα ζητήσει από την αρχή να έρθουν όπλα ρεαλιστικά αλλά να μην είναι αληθινά. Πράγματι ο υπεύθυνος που το ανέλαβε αυτό έφερε όπλα που βασίζονται στη λογική του αεροβόλου. Είχαν κάψουλες με αέρα. Ο άνθρωπος που δοκίμασε τα όπλα, και στις πρόβες και στη λήψη ήμουν εγώ προσωπικά. Δεν υπάρχε περίπτωση να αφήσω όπλο στα χέρια ηθοποιού αν δεν περάσει από τα δικά μου. Όταν λοιπόν μου έλεγε ο υπεύθυνος του όπλου ότι αυτό είναι έτοιμο, το έπαιρνα, πήγαινα ο ίδιος και πατούσα τη σκανδάλη όχι μπροστά από ηθοποιό, ούτε μπροστά από κόσμο, αλλά σε ένα ουδέτερο πεδίο. Επίσης σε όλες τις σκηνές τα όπλα δεν πυροβολούσαν καθόλου. 'Ολες οι λάμψεις, όλες οι σφαίρες, όλη η κίνηση που κάνει ένα ρεαλιστικό όπλο στο Έτερος Εγώ τοποθετήθηκαν μετά, στο post production, με ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Πρέπει να ξέρετε ότι ήταν και πάρα πολύ δύσκολο εκείνη την ώρα γιατί πρέπει να συντονιστεί ένας ηθοποιός και να πέσει την ώρα που το όπλο απέναντί του δεν κάνει «μπαμ». Ήταν μια χορογραφία. Φώναζα εγώ πίσω από την κάμερα «μπαμ» και πέφτανε. Όλα λοιπόν μπαίνανε στο post production με τα ειδικά εφέ.

Συνοψίζοντας, στις δικές μου παραγωγές υπάρχει άνθρωπος που είναι υπεύθυνος για τα όπλα, διαβάζει το σενάριο, καταγράφει τις ανάγκες της ταινίας σε οπλισμό, μαχαίρια και οποιοδήποτε αντικείμενο έχει να κάνει με σκηνή μάχης και έχει πάρει εντολή από εμάς ότι δεν θέλουμε ούτε άσφαιρα ούτε αληθινά πυρά. Τα όπλα αν είναι αληθινά θα είναι άδεια και δεν τα πλησιάζει κανείς, δεν τα ακουμπάει κανείς και για λόγους ασφαλείας αλλά και γιατί δεν είναι παιχνίδια. Μπορείς να τα χαλάσεις. Αφού έρθει η ώρα της σκηνής και κάνουμε την πρόβα και έρθουν τα όπλα στο σετ για να γίνει η λήψη τα κοιτάω εγώ ο ίδιος προσωπικά. Πηγαίνω κάπου μακριά από το συνεργείο σε έναν ασφαλή χώρο και πατάω τη σκανδάλη για να δω ότι όντως το όπλο δεν κάνει τίποτα. Αφού γίνουν όλα αυτά, τα δίνουμε στους ηθοποιούς και με προτροπή δική μου τους λέω αν το πλάνο δεν είναι κοντινό κάνε την κίνηση ότι πυροβόλησες χωρίς να πατήσεις καν τη σκανδάλη. Όλα τα υπόλοιπα μπαίνουν με ειδικά εφέ στους υπολογιστές, στο post production για να έχουν μια εικόνα ρεαλισμού.

Η ασφάλεια, το κόστος και τα πρωτόκολλα

«Στη δική μας περίπτωση επειδή τα όπλα ήταν ρέπλικες και άδεια, εντελώς ακίνδυνα, σημαδεύαμε ο ένας προς την κατεύθυνση που ήταν ο άλλος. Δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος να εκπυρσοκροτήσουν, ήταν όλα ελεγμένα. Σφαίρες, αίμα που πετάγεται από τα σώματα, φλόγες που βγαίνουν από την κάννη, είναι όλα ψηφιακά. Και δεν σας κρύβω ότι είναι μια διαδικασία που κάνει την παραγωγή πιο ακριβή. Αλλά ευτυχώς εγώ έχω τη δυνατότητα να επιλέγω τα πράγματα όπως θέλω να τα κάνω και δεν κάνω εκπτώσεις. Και μια έκπτωση που δεν έχω κάνει ποτέ στη ζωή μου, είναι η ασφάλεια. Δεν με νοιάζουν ούτε τα βραβεία, ούτε τα αποτελέσματα, ούτε κάνω τέχνη εις βάρος της ανθρώπινης ζωής ή της ζωής των ζώων ή της φύσης γενικότερα.

Το βασικό για εμένα είναι, και αυτό είναι που καμαρώνω προσωπικά, ότι έχω κάνει δύο ταινίες και δύο πάρα πολύ δύσκολες σειρές και ποτέ στο σετ δεν είχαμε κανέναν τραυματισμό, εκτός από μια φορά που εγώ ο ίδιος πηδώντας έναν φράκτη για να πάω κοντά στο γύρισμα έπαθα ένα μικρό διάστρεμμα στο πόδι μου. Αλλά ήμουν εγώ. Ποτέ δεν ρισκάρουμε την ασφάλεια των ανθρώπων για ένα καλύτερο πλάνο ή ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Αυτό κάνει την παραγωγή πιο ακριβή, αλλά αν σε ενδιαφέρει να γλιτώνεις λεφτά βάζοντας σε κίνδυνο ζωές ανθρώπων δεν απευθύνεσαι σε εμένα, πας σε έναν άλλο σκηνοθέτη και σε ένα άλλο συνεργείο, που δεν είναι εύκολο να το βρεις αυτό στην Ελλάδα, αλλά είναι κάτι που δεν κάνω πίσω.

Πρωτόκολλα ασφαλείας για κάθε τομέα υπάρχουν σε όλες τις χώρες και σε όλους τους κλάδους. Και μάλιστα ανάλογα τις εξελίξεις όπως έχουμε τώρα με την υπόθεση της πανδημίας του κορονοϊού προστίθενται και καινούρια πρωτόκολλα. Το θέμα είναι κατά πόσο τηρούνται τα πρωτόκολλα αυτά. Είναι πρόβλημα αυτό στη χώρα μας Δεν έχουμε έλλειψη νόμων και πλαισίων έχουμε πρόβλημα στο να διασφαλίζουμε και να διαφυλάττουμε την εφαρμογή τους. Έχουμε και πρόβλημα σε συγκεκριμένους νόμους που χρειάζεται να αναθεωρηθούν όπως στην παιδεραστία και τον βιασμό, αλλά σε βασικό άξονα το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν τηρούμε τους νόμους που έχουμε ήδη. Είναι και θέμα παιδείας αλλά είναι και θέμα που έχει να κάνουν με την ανάγκη την οικονομική ή οτιδήποτε. Επειδή τα πράγματα έχουν ζορίσει, όταν μια κρίση οικονομική χτυπά μια χώρα το πρώτο πράγμα που θα πληγεί είναι η ποιότητά της.

Στις κινηματογραφικές παραγωγές αυτό που καθορίζει το κόστος είναι ο χρόνος. Πόσο γρήγορα θα γυρίσεις μια σειρά. Εάν λοιπόν εσύ έχεις να βγάλεις για παράδειγμα 15 σελίδες γύρισμα σε μια μέρα και το πρωτόκολλο λέει ότι η ασφάλεια των γιλέκων ή των παπουτσιών θα κρατήσει δύο ώρες, έχεις καταστραφεί. Οπότε κάνεις εκπτώσεις στα μέτρα ασφαλείας, αυτό που εγώ δεν κάνω ποτέ στη ζωή μου.

Για το τραγικό δυστύχημα στο πλατό των γυρισμάτων της ταινίας Rust

«Στο συγκριμένο τραγικό συμβάν, όποιος και αν είναι υπεύθυνος σε έναν τομέα, σε μια ταινία ή σειρά, ο αποκλειστικός υπεύθυνος των πάντων είναι μόνο ο σκηνοθέτης. Είναι σαν τον καπετάνιο σε ένα πλοίο. Ο καπετάνιος έχει το δικαίωμα να διώξει από το πλοίο ακόμα και τον πλοιοκτήτη. Βέβαια, μπορεί στο επόμενο λιμάνι να ψάχνει για δουλειά αλλά τυπικά πάνω στο πλοίο ο απόλυτος άρχοντας είναι ο καπετάνιος. Με την ίδια έννοια θέλω να πω ότι όποιος και αν είναι ο παραγωγός, οι χρηματοδότες, οι υπεύθυνοι εκτέλεσης παραγωγής, το τι γίνεται σε ένα σετ είναι ευθύνη του σκηνοθέτη. Οπότε όλη αυτή η ιστορία που έχει συμβεί, που πραγματικά είναι θλιβερή, είναι κάτι το αδιανόητο. Είναι αδιανόητο σε πρόβα να πάρεις όπλο ακόμα και με άσφαιρα και να το δοκιμάσεις προτείνοντάς το μπροστά σε έναν άνθρωπο. Είναι αδιανόητο να βάλεις το όπλο στοχεύοντας το στομάχι μιας γυναίκας για να δεις αν βαράει.

Δεν μπορώ να ξέρω τι έχει γίνει, δεν ήμουν εκεί, δεν μου αρέσει αυτό το εύκολο που σπεύδουμε όλοι να γίνουμε ειδήμονες και experts του τί συνέβη. Είναι ένα τραγικό γεγονός. Το τί μπορεί να συμβαίνει πίσω από αυτό είναι πολλά πράγματα: μπορεί να είναι το ανθρώπινο λάθος που ευθύνεται για τις περισσότερες τραγωδίες και μετά μπορούμε να αρχίσουμε όσες θεωρίες συνομωσίας θέλετε. Όπως για τα μεξικάνικα crews που μπήκαν σε μια χολιγουντιανή παραγωγή για να μειώσουν το κόστος ή σε ανταγωνισμούς. Φαντασία να έχεις να γράφεις.

Πιστεύω ότι ήταν ένα λάθος πρωτίστως του ειδικού των όπλων, εκ των υστέρων και πάνω από όλα του σκηνοθέτη που δεν επιμελήθηκε τί γίνεται με το αντικείμενο που ήρθε στο σετ.

Εγώ αυτό δεν το κάνω μόνο στα όπλα και στα μαχαίρια, αλλά σε οποιοδήποτε prop αντικείμενο που ενδέχεται να πιάσει ένας ηθοποιός. Και φυσικά για εμένα είναι ανεπίτρεπτο και από πλευράς ενός τόσο σπουδαίου και μεγάλου ηθοποιού να πάρει ένα όπλο στα χέρια του -ό,τι και αν του έχουν πει ότι είναι- και να το δοκιμάσει με προτεταμένη την κάννη στο σώμα ενός ανθρώπου. Δεν έχει λογική.

Όπως γνωρίζουμε και από τις μελέτες που έχουν γίνει σε αεροπορικά δυστυχήματα, μια τραγωδία δεν είναι ποτέ ένας παράγοντας. Συνήθως είναι δύο με τρεις που συμβαίνουν ταυτόχρονα. Και σε αυτή την περίπτωση νομίζω ότι είναι κάτι αντίστοιχο. Γιατί όποιο και αν είναι το θέμα, είτε ήταν δολιοφθορά είτε απλό ατύχημα ήρθε και στοιχήθηκε πάνω στην αμέλεια τριών ανθρώπων. Του υπεύθυνου που έφερε τα όπλα, του σκηνοθέτη που έπρεπε να το τσεκάρει και ό,τι και αν έκαναν αυτοί οι δύο, ένας πολύπειρος ηθοποιός δεν δοκιμάζει αν είναι εντάξει το όπλο μπροστά στο στομάχι μιας γυναίκας.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.