Ο Σπύρος Γραμμένος στο Newsbomb.gr: Η ζωή στην Εύβοια, οι απειλές, η ηθική και ο Τζίμης Πανούσης

Χαίρομαι που οι παραστάσεις του στον Ορφέα κάθε Σάββατο, μου έδωσαν την ευκαιρία να μιλήσω ξανά με τον Σπύρο Γραμμένο. Με αφετηρία την Κυψέλη, φτάσαμε στο νέο του σπίτι, σε ένα όμορφο ψαροχώρι της Εύβοιας. «έκανα το όνειρό μου πραγματικότητα» μου λέει και τον πιστεύω. Όταν καιγόταν η Βόρεια Εύβοια τον Αύγουστο, ο Σπύρος είχε live στην περιοχή. Φυσικά ακυρώθηκε και ο ίδιος πήγε και έμεινε με τους κατοίκους, ξαγρύπνησε μαζί τους περιμένοντας τη φωτιά να περάσει το βουνό...

Είπαμε κι άλλα όμως... Για τις απειλές που έχει δεχτεί κατά καιρούς, για τον Τζίμη Πανούση που του φώναζε «Γεια σου ρε πατέρα!» όταν τον έβλεπε, αλλά και για τη... χωρίστρα του Φοίβου Δεληβοριά!

Κάθε Σάββατο σε συναντάμε στον Ορφέα. Τί γίνεται εκεί;

«Ο Ορφέας είναι ένα στέκι που βρίσκομαι πάντα εκεί στην αρχή και στο τέλος της σεζόν εδώ και αρκετά χρόνια. Αγαπάω και τον χώρο και τους ανθρώπους του γιατί έχει κάτι από μπουάτ. Κάθε εβδομάδα έχω μαζί μου και κάποιον guest τον οποίο δεν ανακοινώνω, είναι έκπληξη. Όλοι φεύγουμε από εκεί χαρούμενοι. Το έχει ανάγκη ο κόσμος. Επίσης έχει το καλό υπάρχει και εξωτερικός χώρος από όπου μπορούν να μας δουν και να μας ακούσουν και άνθρωποι που για κάποιο λόγο δεν έχουν καταφέρει να κάνουν το εμβόλιο. Έχουμε έξω ανεμβολίαστους που μπορούν να καπνίσουν και μέσα εμβολιασμένους που δεν μπορούν να καπνίσουν. Κάτι χάνεις κάτι κερδίζεις (γέλια)».

Πώς προετοιμάζεις μια παράσταση;

«Πάντα υπάρχει προετοιμασία και αυτό που κάνω συνήθως είναι να προετοιμάζω τα κείμενά μου. Στη συγκεκριμένη παράσταση που κάνουμε στον Ορφέα είναι πολύ λίγα αυτό που λέω. Είναι πιο τραγουδιστικό το πρόγραμμα, παρά του ότι είναι ένας χώρος που σηκώνει πρόζα. Για κάποιο λόγο αυτή τη φορά ακόμα και πράγματα που είχα γράψει, τα άφησα πίσω. Είναι τόσο όμορφα, τους λέω "θέλετε να συζητήσουμε κάτι;". Έτσι περνάμε, θα πω κάτι, θα μου πουν κάτι και ό,τι είπαμε νερό κι αλάτι (γέλια).

Συνήθως όμως γράφω τα κείμενά μου και κοιτάζω πάντα η παράσταση να έχει τρία μέρη. Ένα πιο ανάλαφρο μέρος στην αρχή, μετά τη μέση ένα κομμάτι πιο εσωτερικό και τραγούδια με προβληματισμούς και μετά στο τέλος πάντα ψάχνω κάτι ώστε να φέρνει κάθαρση. Αυτό με ενδιαφέρει και άργησα να το καταλάβω. Έβλεπα να φεύγει ο κόσμος κλαμένος από τα live μου και εκεί κατάλαβα ότι δεν πρέπει να γίνεται έτσι, αλλά να φεύγουμε κάπως πιο χαρούμενοι».

Όσοι σε έχουν παρακολουθήσει γνωρίζουν ότι σε χαρακτηρίζει το χιούμορ και κυρίως ο αυτοσαρκασμός.

«Δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που κάθομαι να γράψω, γράφω για όσα ζω και με προβληματίζουν. Θα με προβληματίσει ένα αστείο γεγονός στο μετρό, ο έρωτας, μια δολοφονία, όλα αυτά κάποια στιγμή ψάχνω τρόπο να τα αποτυπώσω πάνω σε αυτό που κάνω.

Το χιούμορ και ο αυτοσαρκασμός είναι ένας τρόπος να λες σοβαρά πράγματα, να περνάς σοβαρά μηνύματα κάπως πιο εύκολα. Εγώ ήμουν 15 χρόνια κομμωτής στα Γιάννενα. Δεν μπορώ να σωπάσω όταν με ενοχλεί κάτι. Έτσι πάντα έβρισκα τρόπους να πω λίγο πιο διασκεδαστικά τα σοβαρά πράγματα μέσα στο κομμωτήριο. Από εκεί και πέρα είναι και μια άμυνα που προσπαθώ να χρησιμοποιώ και στην καθημερινότητά μου. Και στη ζωή μου και στις σχέσεις μου το χιούμορ είναι πάντα κάτι που με κρατάει και που καμιά φορά μπορεί να γίνει και ενοχλητικό, γιατί δεν σηκώνουν όλοι το χιούμορ. Δεν είναι όλες οι ώρες ίδιες, όπως έλεγε και η γιαγιά μου».

Θυμάσαι κάποιο παράδοξο, μια δύσκολη ή αστεία στιγμή σε παράστασή σου;

«Ναι έχω μια πολύ αστεία στιγμή που έχει συμβεί αλλά δεν την αποκαλύπτω τώρα, γιατί το λέω στην παράσταση.

Έχω και καλές και άσχημες στιγμές, ναι. Ο Μάκης Παπαδημητρίου έχει γράψει τους στίχους σε ένα τραγούδι και εγώ τη μουσική που λέγεται "Διανυκτερεύον Φαρμακείο". Ο πρωταγωνιστής τους τραγουδιού είναι ένας άνθρωπος ο οποίος περπατάει στεναχωρημένος στο δρόμο, έχει σκυφτό το κεφάλι και σε μια φάση τον πιάνει το αυχενικό του. Μέσα στη νύχτα βρίσκει ένα φαρμακείο, αγοράζει ένα κολάρο και τραγουδάει σε αυτήν που έχει το φαρμακείο "Σε αγαπώ που έχεις κολάρα σ' αγαπώ που είσαι ανοιχτή".

Έλεγα αυτό το κομμάτι πριν κανένα μήνα που παίζαμε στην Κοζάνη. Ένας κύριος μεγάλος στην ηλικία -και πολύ μεθυσμένος- δεν άκουσε ούτε την ιστορία ούτε τους υπόλοιπους στίχους του τραγουδιού, άκουσε λοιπόν μόνο το ρεφρέν που σου είπα. Εκεί στην πλατεία που ήμασταν, ήρθε μπροστά στη σκηνή και άρχισε να μου φωνάζει ότι ντρέπεται και ότι θα έπρεπε να ντρέπομαι από τη στιγμή που τραγουδούσα και τον κοίταζα από το κομμάτι "Ω Να Σου". Από εκείνη τη φορά, πάντα πριν πω το "Διανυκτερεύον Φαρμακείο", εξηγώ όλη την ιστορία για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις.

Στεναχωριέμαι πολύ όταν κάποιος σε live μου δεν περνάει καλά ή έχει έρθει κατά λάθος ή δεν ήξερε που ήρθε. Είναι λίγο ιδιαίτερο αυτό που συμβαίνει γιατί το live το κάνουμε παρέα με τον κόσμο, το μισό live είναι ο κόσμος. Οπότε αν κάποιος δεν είναι αυτού του ύφους, μπορεί να περάσει άσχημα. Αν το αντιληφθώ, στεναχωριέμαι που αυτός έχασε μια βραδιά. Αν ενοχλείται μπορεί να φύγει, αν αρχίσει να ενοχλεί τότε θα αρχίσω να ενοχλούμαι κι εγώ και έτσι μπαίνουμε σε συζήτηση. Το κοινό που έρχεται ξέρει τί έρχεται να δει. Ξέρει τί θα αντιμετωπίσει».

Απειλές έχεις δεχτεί; Όλοι γνωρίζουμε για το σκηνικό με την ΕΡΤ και το τραγούδι Κουκολοφόρος.

«Έχω δεχτεί πολλές φορές απειλές. Ωστόσο τότε με την ΕΡΤ δεν ήταν τόσο απειλή όσο υβριστικά μηνύματα. Πριν από πέντε χρόνια, ένας πολιτικός (δεν θέλω να πω όνομα), ανέβασε τη φωτογραφία μου και είπε ότι είμαι ο Πιτσιρίκος, τότε είχα δεχτεί πάρα πολλές απειλές ναι. Και πολύ σκληρές απειλές. Αν και σε κάποια πράγματα δεν φοβάμαι, ήταν ανησυχητικό τότε. Αναγκάστηκα σε 200 ανθρώπους να τους πω ότι το μήνυμά τους υπάρχει στη δικογραφία ώστε να κλείσουν το προφίλ τους και να εξαφανιστούν. Αλλά και από κοντά τότε, την επόμενη μέρα από αυτό το συμβάν, ήρθαν έξω από το live μου πιτσιρίκια με μηχανές και μαρσάρανε τσαμπουκαλεμένα.

Επίσης, πιο παλιά όταν πρωτογράφτηκε ο Κουκουλοφόρος, κάποια στιγμή είχα κάτσει με τη μητέρα μου και διαβάζαμε τα σχόλια κάτω από το τραγούδι και μου έλεγε "αγάπη μου που με ξέρουν όλοι αυτοί, όλοι για εμένα μιλάνε"...

Δεν ασχολούμαι με τα social media. Μόνο στο Twitter είμαι ενεργός αλλά δεν διαβάζω ενοχλητικούς τύπους, έχω κάνω mute στα πάντα. Μου αρέσει η ηθική και ακολουθώ τέτοιους ανθρώπους, δεν μπορώ τους ανήθικους. Όμως γίνονται και καλά πράγματα, είναι μια τρομακτική δύναμη τα social media, απλά πρέπει να την εκμεταλλεύεσαι σωστά. Όπως και σε προσωπικό επίπεδο έχω δει συμπαράσταση σε κάποιες στιγμές στη ζωή μου. Μια τότε με την ΕΡΤ, μία το tweet για τον Πιτσιρίκο και μία πέρσι που μίλησα για το MeeToo».

Ένα από τα τραγούδια που έχουν μεγάλη βαρύτητα για εσένα είναι η Ψυχή.

«Ναι, με πονάει αυτό το κομμάτι όταν το λέω. Είναι η Ψυχή, επίσης Το Όνομά Μου Είναι Το Δικό Σου και το Τι Με Κοιτάς. Είναι τα τρία κομμάτια που όταν τα λέω στα live νιώθω σαν την πρώτη φορά που τα τραγούδησα όταν τα έγραψα. Επίσης και το Αμυγδαλάκι, ένα τραγούδι που έχω γράψει για τον πατέρα μου. Όταν πήρα την κιθάρα για να το παίξω τότε συνειδητοποίησα ότι δεν μπορώ να το πω αυτό το τραγούδι. Για την Ψυχή πέρασαν δύο χρόνια για να το πω από τότε που το έγραψα. Και έτυχε να είναι λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Ζακ και από τότε συνδέθηκε με αυτό. Μιλάει για την ψυχή του καθενός και ο κάθε ακροατής μπορεί να το πάρει όπως θέλει».

Πάντα ήθελα να σου κάνω την εξής ερώτηση. Δεν έχεις κουραστεί να σε ρωτάνε αν έχεις επηρεαστεί από τον Τζίμη Πανούση;

«Τελευταία με έχουν δει ή με έχουν παρακολουθήσει κάπως καλύτερα αυτοί που μου παίρνουν συνεντεύξεις. Ξέρεις υπάρχει η εικόνα ενός εύσωμου με τιράντες, φόραγε και ο Τζίμης τιράντες στον Δράκουλα των Εξαρχείων, είμαι κι εγώ ένας εύσωμος με μούσια, μιλάω ανάμεσα στα κομμάτια (ο Τζίμης τα έλεγε μουσικά διαλείμματα) αλλά είμαστε τελείως διαφορετικοί.

Κάποια στιγμή όταν με ρώτησαν "πώς αισθάνεσαι όταν σου λένε που θυμίζεις τον Πανούση;" είχα πει "πώς θα αισθανόσουν εσύ αν σου έλεγαν ότι γράφεις σαν τον Όσκαρ Ουάιλντ;". Οπότε είναι κάπως έτσι.

Από τη μια χαίρομαι πολύ να με συγκρίνουν με τον Τζίμη, από την άλλη είμαστε δύο εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι. Εγώ νιώθω ότι δεν θα τον φτάσω… Δεν θα φτάσω αυτό που είχε κάνει. Τον θαυμάζω πάρα πολύ, τον αγαπώ πάρα πολύ, και όταν έλεγαν έντονα ότι θυμίζω τον Πανούση, σταμάτησα να τον ακούω γιατί φοβήθηκα μήπως όντως έπαιρνα πράγματα. Που σίγουρα έχω πάρει πράγματα. Αν και ο Τζιμάκος δεν είναι στις επιρροές μου, όσον αφορά τα τραγούδια που γράφω. Μπορεί να έχω πάρει πράγματα όσον αφορά τη σκηνή. Αλλά και να έχω πάρει τα χαίρομαι, πιο μικρός μπορεί να αντιδρούσα διαφορετικά. Έτσι κι αλλιώς είμαστε οι γονείς μας».

Είχατε γνωριστεί;

«Είχαμε γνωριστεί, είχαμε μιλήσει, είχαμε βρεθεί και στο ίδιο πατάρι σαν guests, να ανέβει ο ένας να κατέβει ο άλλος. Νομίζω ότι υπήρχε μια συμπάθεια και από τις δυο πλευρές, εγώ όταν τον έβλεπα του έλεγα "Γεια σου ρε πατέρα!" (γέλια).

Μιλάω πάντα σαν να είναι εδώ, το έχω γενικά με ανθρώπους που έχουν αφήσει κάτι. Τον θαυμάζω και τον ζηλεύω, όπως και τον Δεληβοριά και τον Ζακ Στεφάνου».

Ειδικά με τον Φοίβο Δεληβοριά έχετε το κοινό ότι αφηγείστε στα τραγούδια σας.

«Ναι και θα ήταν πιο λογικό να πει κάποιος ότι αυτός θυμίζει Δεληβοριά παρά ότι θυμίζει Πανούση.

Και του Φοίβου ήμουν μεγάλος φαν πριν τον γνωρίσω και μάλιστα άργησα να το ξεπεράσω. Είχαμε γίνει φίλοι, μου έπαιζε τραγούδια που έγραφε και με ρώταγε αν μου αρέσουν και του έλεγα "δεν μπορώ να σου πω, δεν είμαι αντικειμενικός κριτής γιατί είμαι φαν σου"».

Και του άλλαξες και τη χωρίστρα!

Ναι! Του άλλαξα και τη χωρίστρα αλλά βέβαια δεν κράτησε για πολύ! Πάντως ήταν άλλος άνθρωπος (γέλια)! Γενικά μου αρέσει να κάνω παρέα με ανθρώπους που τους ζηλεύω».

Τις ραδιοφωνικές εκπομπές τις συνεχίζεις;

«Τις συνεχίζω κανονικά είτε από την Εύβοια είτε από την Αθήνα όταν έρχομαι. Το ραδιόφωνο ήταν το χόμπι μου από πολύ μικρός. Έφτιαχνα πειρατικούς ραδιοφωνικούς πομπούς από όταν ήμουν 11-12 ετών. Είχα μια τρέλα με οτιδήποτε ηλεκτρονικό. Στα 13 μου ξεκίνησα να κάνω εκπομπές σε έναν ραδιοφωνικό σταθμό στην Ηγουμενίτσα που έμενα τότε, μετά συνέχισα και στα Γιάννενα, αλλά και όταν ήρθα στην Αθήνα. Περνάω πολύ καλά με το κοινό, ό,τι κάνω δεν μπορώ να το κάνω μόνος μου. Με ενδιαφέρει η διαδραστικότητα».

Μένεις πλέον μόνιμα στην Εύβοια που δοκιμάστηκε σκληρά το καλοκαίρι.

«Ναι, πήγα στην Εύβοια και δεν έφυγα ποτέ. Πήγα να βρω ένα σπίτι, να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα. Δηλαδή να μένω δύο ώρες από την Αθήνα. Να έρχομαι, να κάνω τις παραστάσεις μου, να φεύγω και να ζω σαν άνθρωπος. Στην Αθήνα εγώ δεν περνάω ωραία. Είμαι άνθρωπος της επαρχίας. Πέρασα τις δύο καραντίνες του 2020 και του 2021 στην Εύβοια. Πήγα εκεί όταν τελείωσε η πρώτη καραντίνα. Δίπλα στη θάλασσα, είναι ψαροχώρι εκεί που μένω.

Είμαι ψιλονότια της Εύβοιας. Δεν είχαμε εμείς φωτιές το καλοκαίρι. Πιάσανε δύο φωτιές, αλλά εκεί που ζω εγώ είναι τίγκα στις ανεμογεννήτριες. Μόλις έπιασε φωτιά εκεί βρέθηκαν εναέρια μέσα και ήρθαν κατευθείαν. Η μια φωτιά έσβησε στη μισή ώρα και η άλλη στη μια ώρα. Η υπόλοιπη Εύβοια δεν είχε ανεμογεννήτριες... Χωρίς να θέλω να πω να βάλουν ανεμογεννήτριες...

Το καλοκαίρι αυτό ήταν δύσκολο για όλους. Εγώ έπαιζα στη Βόρεια Εύβοια, δεν έφτασε βέβαια η φωτιά εκεί, αλλά ακύρωσα το live και πήγα και έμεινα μαζί με τους κατοίκους. Η φωτιά ήταν πίσω από το βουνό και ήταν όλοι σε επιφυλακή. Ήταν φοβερό, ήμασταν εκεί και κοιτούσαμε όλο αγωνία το βουνό, ο ουρανός ήταν κατάμαυρος δεν ξημέρωνε.

Γενικά περνάω πάρα πολύ ωραία στην Εύβοια, έχω κάνει πάρα πολλούς και καλούς φίλους, έτσι έζησα ξανά μετά από χρόνια έξω από τον μικρόκοσμό μου. Οι ρυθμοί που έχει η ζωή στην Αθήνα σε αναγκάζουν να βρίσκεις συγκεκριμένες παρέες, συγκεκριμένους ανθρώπους, δεν έχεις μια πραγματική εικόνα για τον κόσμο και την κοινωνία, έχεις μια εικόνα του μικρόκοσμού σου. Εγώ έζησα στην Εύβοια ένα χρόνο και σε ένα χωριό με όλους τους κατοίκους. Τους γνώρισα όλους, μίλησα με όλους, συζήτησα με όλους και είναι πολύ διαφορετικό. Τους άντεξα και με άντεξαν… Στην Αθήνα δεν θα χαλάσεις τον ελάχιστο χρόνο που έχεις για να βρεθείς με κάποιον και να σου χαλάσει τη διάθεση με μια άσχημη κουβέντα. Εκεί δεν θα είναι άσχημη η κουβέντα. Είναι όλα πιο ανθρώπινα. Δεν θα κατέβει ο άλλος να σε δείρει επειδή του κόρναρες. Δεν θα του κορνάρεις κιόλας. Έρχομαι στην Αθήνα και με το που ξεκινούν οι κόρνες παθαίνω σοκ».

Έχεις κάτι καινούριο στα σκαριά;

«Δισκογραφικά δεν ετοιμάζω κάτι γιατί το άλμπουμ «Δισκός Σας» κυκλοφόρησε πριν 3-4 μήνες. Γράφω διάφορα πράγματα, δεν σταματώ να γράφω και ετοιμάζω ένα δεύτερο βιβλίο με διηγήματα το οποίο είναι τελείως διαφορετικό από το πρώτο».

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.