Ο απέραντος κόσμος του Καραθεοδωρή σε κόμικ - Ιστορία επί εικόνα, ίσον γνώση που μένει στη μνήμη
Αχαρτογράφητος σίγουρα όχι ο κόσμος των μαθηματικών για τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή. Ο κορυφαίος Έλληνας μαθηματικός, στον οποίον ακόμη και ο ίδιος ο Αϊνστάιν υποκλίθηκε, στην Ελλάδα δεν κατάφερε ποτέ να βρει τον βηματισμό του καθώς τον πολεμούσε το τότε… ακαδημαϊκό σύστημα και η νοοτροπία των Ελλήνων φοιτητών.
Τα μικρά παιδιά που λατρεύουν τα μαθηματικά μπορούν να γνωρίσουν τον Καραθεοδωρή μέσω του κόμικ του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη, ο οποίος μιλάει στο Newsbomb.gr γι’ αυτό του εγχείρημα. Μάλιστα, εξηγεί ότι ο Καραθεοδωρή προτιμούσε να γράφει το όνομά του χωρίς «ς» και το εξήγησε ότι προέρχεται από το γένος Καραθεοδωρή.
Ο συγγραφέας έχει μελετήσει το προφίλ του Έλληνα επιστήμονα και τον αποδίδει στις νέες γενιές με έναν ιδιαίτερο τρόπο που θυμίζει εξίσωση, ιστορία επί εικόνα ίσον γνώση που αποτυπώνεται στην μνήμη.
Ταυτόχρονα το δικό του μήνυμα για τον σπουδαίο Έλληνα μαθηματικό στέλνει στο Newsbomb.gr και ο δήμαρχος της Ορεστιάδας Βασίλης Μαυρίδης, καθώς καταγόταν από την Νέα Βύσσα.
Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης: Eίμαστε χαρούμενοι που ένας Έλληνας συνεργαζόταν με τα μεγαλύτερα μυαλά της μαθηματικής επιστήμης
Καραθεοδωρή ένας σπουδαίος επιστήμονας, γιατί αποφασίσατε να τον κάνετε με την μορφή κόμικ; Ήταν ένας τρόπος να έρθουν τα παιδιά σε επαφή μαζί του;
«Τα παιδιά έχουν λίγο ελεύθερο χρόνο. Διαβάζουν μόνο αν κάτι τους κινήσει το ενδιαφέρον. Τα κόμικς ή γκραφικ νόβελ είναι βιβλία που έχουν μεγάλη αναγνωσιμότητα στα παιδιά και τους εφήβους. Η προσωπικότητα του Καραθεοδωρή και οι στιγμές από τη ζωή του έγιναν ένα κόμικ, ώστε οι μικροί και οι μεγάλοι να μάθουν για τον σπουδαίο Έλληνα μαθηματικό. Σε ένα βιβλίο που έχει γραφτεί για να δώσει την ευκαιρία να μάθουμε ποιος ήταν ως άνθρωπος αυτός ο διάσημος μαθηματικός».
Η ζωή του και τα επιτεύγματα του τι μήνυμα αφήνουν;
«Σίγουρα ένα θετικό μήνυμα. Αφιέρωσε τη ζωή του στην ακαδημαϊκή καριέρα και διακρίθηκε ως πανεπιστημιακός δάσκαλος , αλλά και για τις θεωρίες του στα μαθηματικά. Εμείς είμαστε χαρούμενοι που ένας Έλληνας έγινε διάσημος στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια και συνεργαζόταν με τα μεγαλύτερα μυαλά της μαθηματικής επιστήμης, Μαξ Πλανκ και Άλμπερτ Αϊνστάιν. Το μήνυμα είναι λοιπόν ότι και η νέα γενιά μπορεί να διακριθεί όταν εργαστεί σε ένα τομέα της επιστήμης. Αν είσαι πρωτοπόρος και εργάζεσαι σε βάθος και έχεις αφιερωθεί στους στόχους που έχεις βάλει τότε θα διακριθείς. Γιατί θα σε ανακαλύψουν και θα σε προβάλλουν παντού».
Το όνειρο του ήταν να γίνει μαθηματικός, αφήνοντας πίσω του μια δεδομένη καριέρα. Τελικά αξίζει να ακολουθούμε τα όνειρα μας;
«Αξίζει να ακολουθούμε τα όνειρά μας.
Ο Καραθεοδωρή είχε δουλέψει τη διετία 1898- 1920 ως μηχανικός στο φράγμα του Ασουάν στη Αίγυπτο. Ενώ έπαιρνε έναν μεγάλο μισθό προτίμησε να τα παρατήσει για να σπουδάσει μαθηματικά. Στην ηλικία των 27 ετών το τόλμησε και αργότερα έγινε και καθηγητής Πανεπιστημίου.
Ένιωθε ευτυχισμένος που πραγματοποίησε το όνειρό του. Έτσι πρέπει να κάνουμε και εμείς. Να ακολουθούμε τα όνειρά μας. Να προσπαθούμε να τα πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας ώστε να νιώσουμε απέραντα ευτυχισμένοι».
Η επαφή με του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο ήταν κομβική για την Παιδεία στην Ελλάδα;
«Πραγματικά ήταν κομβική για την Παιδεία στην Ελλάδα. Προσπάθησε να στηρίξει το σχέδιο για την παιδεία του Βενιζέλου δύο φορές. Την πρώτη φορά ήταν ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Βερολίνου Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, έγραψε το υπόδειγμα λειτουργίας του νεότατου πανεπιστημίου της Σμύρνης στη Μικρά Ασία. Οργάνωσε το πανεπιστήμιο και μέσα σε δύο χρόνια από το 1920 μέχρι το 1922 ήταν έτοιμο να λειτουργήσει. Δυστυχώς αυτό το όνειρο το σταμάτησε η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.Την δεύτερη φορά ήρθε πάλι στο διάστημα της δεύτερης τετραετίας του Βενιζέλου ως πρωθυπουργός, στο διάστημα 1922-1932. Έδωσε όλες του τις δυνάμεις για να οργανώσει το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το νεότευκτο τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης».
Δάσκαλος του Αϊνστάιν και όμως στην Ελλάδα ακόμη τον αγνοούμε. Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Λένε ότι ο o Αϊνστάιν στην τελευταία συνέντευξη της ζωής του είπε τα παρακάτω:
"Κύριοι ζητήσατε να σας απαντήσω σε χίλια δύο πράγματα, κανείς όμως δεν θέλησε να ρωτήσει ποιος ο δάσκαλός μου, ποιος μου έδειξε και μου άνοιξε τον δρόμο προς την ανώτερη μαθηματική επιστήμη και έρευνα. Ο μεγάλος μου δάσκαλος υπήρξε ο αξεπέραστος Έλληνας Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής, στον οποίο, εγώ προσωπικά αλλά και η μαθηματική επιστήμη, η φυσική, η σοφία του αιώνα μας χρωστάμε τα πάντα".
Αυτό το γεγονός δεν είναι αληθινό. Δεν υπάρχει καμία αναφορά, ούτε στην τελευταία, ούτε σε κάποια άλλη συνέντευξή του.
Ο Αϊνστάιν πέθανε τον Απρίλιο του 1955 και δεν έδωσε καμιά συνέντευξη τύπου εκείνη τη χρονιά. Η τελευταία συνέντευξη του δόθηκε το 1953 στο Princeton. Εκεί, δεν έκανε καμία αναφορά στον Καραθεοδωρή. Μίλησε για την ειρήνη και τον πυρηνικό αφοπλισμό.
Ο Καραθεοδωρή γεννήθηκε το 1873 και ο Αϊνστάιν, γεννήθηκε το 1879. Η διαφορά τους είναι έξι χρόνια. Πώς ήταν δυνατόν να δίδαξε τον Καραθεοδωρή; Η αλήθεια είναι ότι ο Καραθεοδωρή συνάντησε τον Αϊνστάιν στην Γοτίγγη του 1915 και είχαν μια φιλική σχέση που αναπτύχθηκε με την αλληλογραφία .
Απαντώντας στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, σας ενημερώνω ότι δεν αγνοούμε τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή. Τα επιστημονικά βιβλία που εκδόθηκαν, τα μυθιστορήματα, οι αναφορές σε συνέδρια και τα άρθρα σε εφημερίδες τον έκαναν γνωστό στο ευρύ κοινό. Τέλος, η τηλεόραση έχει κάνει ντοκιμαντέρ με τη ζωή του που είχαν καλή ακροαματικότητα».
Ποιο θα είναι το επόμενο σας εγχείρημα;
«Έχω στο συρτάρι μου κάποια έργα τα οποία τα επεξεργάζομαι. Από αυτά θα διαλέξω στο προσεχές μέλλον κάποιο που είναι πιο έτοιμο και θα το εκδώσω».
Η σχέση του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο
Η σχέση του Καραθεοδωρή με τον Ελευθέριο Βενιζέλο ήταν βαθιά και ουστιαστική. Ο Έλληνας ηγέτης στο πρόσωπο του Καραθεοδωρή διέκρινε τον επιστήμονα που θα έθετε σε νέα βάση και σε νέα εποχή την ακαδημαϊκή κουλτούρα της Ελλάδας. Έτσι τον Σεπτέμβριο του 1919, ο Βενιζέλος κάλεσε τον Καραθεοδωρή, στο Παρίσι όπου βρισκόταν για τη Διάσκεψη της Ειρήνης.
Εκεί, ο Καραθεοδωρή ανέπτυξε τις σκέψεις του για τη δημιουργία ενός δεύτερου Πανεπιστημίου στην Ελλάδα. Ως “υποψήφιες” πόλεις, πρότεινε τη Σμύρνη (ως πρώτη επιλογή) και τη Θεσσαλονίκη (ως δεύτερη). Λίγο μετά την αποβίβαση των ελληνικών στρατευμάτων στη Σμύρνη, ο Βενιζέλος κάλεσε τον Καραθεοδωρή να έρθει στην Ελλάδα για να αναλάβει την οργάνωση του Πανεπιστημίου της Σμύρνης. Πραγματικά, ο Καραθεοδωρή αν και μεσουρανούσε τότε στη Γερμανία, τον Ιούλιο του 1920 παραιτήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και ήρθε στην Ελλάδα. Η απόφασή του, άφησε πολλούς άναυδους, καθώς εγκατέλειψε ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, για ένα άλλο που ακόμα βρισκόταν «στα χαρτιά».
Στην Σμύρνη το «Φως εξ Ανατολών»
«Τον Σεπτέμβριο του 1920, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Σμύρνη. Εκεί, έδειξε και τις οργανωτικές του ικανότητες. Ήθελε να αποδείξει ότι η Ελλάδα δεν πήγε στη Μικρά Ασία για να κατακτήσει και να καταδυναστεύσει ξένους λαούς, αλλά για να μεταλαμπαδεύσει σ’ αυτούς τον πολιτισμό τους. Γι’ αυτό, σαν έμβλημα του Πανεπιστημίου, διάλεξε το χαρακτηριστικό «Φως εξ Ανατολών...».
Πλούσια βιβλιοθήκη με δεκάδες συγγράμματα
«Με δική του πρωτοβουλία και χάρη και στις γνωριμίες του στη Γερμανία, πέτυχε να αγοραστούν σπουδαία συγγράμματα, τα οποία μεταφέρθηκαν με 36 κιβώτια στη Σμύρνη. Ήθελε να δημιουργήσει μια βιβλιοθήκη από 20.000 βιβλία, γιατί τη θεωρούσε “σπονδυλική στήλη” του Πανεπιστημίου. Παράλληλα, με τη βοήθεια του Γεώργιου Ιωακείμογλου (επίσης καθηγητή του Πανεπιστημίου του Βερολίνου), φρόντισε για την αγορά οργάνων και άλλου υλικού.
Αγοράστηκαν 8.000 όργανα φυσικής και χημείας από τη Γερμανία, τα οποία μαζί με το υπόλοιπο επιστημονικό υλικό, έφτασαν στη Σμύρνη σε 82 κιβώτια. Στο νέο Πανεπιστήμιο, που ο Καραθεοδωρή σκόπευε να γίνει το καλύτερο της Ανατολής, προσκάλεσε για να διδάξουν, εκτός από τον Γεώργιο Ιωακείμογλου, τον Φρίξο Θεοδωρίδη (καθηγητή του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης), τον Π. Κυριόπουλο (βοηθό του Γερμανού καθηγητή της χημείας Tamann), τον Θεολόγου Κεσίσογλου, για την έδρα της Αγρονομικής Επιστήμης και άλλους.
Ο Καραθεοδωρή, που είχε και τη στήριξη του Ύπατου Αρμοστή της Σμύρνης Αριστείδη Στεργιάδη, ήταν βέβαιος ότι τον Οκτώβριο του 1922 το Πανεπιστήμιο Σμύρνης θα λειτουργούσε. Δυστυχώς όμως, η πραγματικότητα τον διέψευσε. Ο Καραθεοδωρή, ήταν από τους τελευταίους που έφυγαν από τη Σμύρνη. Κατάφερε μάλιστα να διασώσει πολλά βιβλία και όργανα του Πανεπιστημίου».
Προσγειώθηκε στην ελληνική πραγματικότητα
«Θέλοντας να προσφέρει στην πατρίδα του, την Ελλάδα, δέχτηκε να αναλάβει θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Στον κορυφαίο μαθηματικό, ανατέθηκε η διδασκαλία του μαθήματος “Στοιχεία των Μαθηματικών”, σε πρωτοετείς φοιτητές. Ήταν ένα απτό δείγμα μικροψυχίας από τους συναδέλφους του...
Οι φοιτητές, τον παρακολουθούσαν με αδιαφορία, ακόμα και με δυσφορία, ενώ συχνά ήταν τα δείγματα έλλειψης σεβασμού. Κάποιος φοιτητής, τον διέκοψε σε ώρα παράδοσης με τη φράση “Noch ein mal” (“Ακόμα μια φορά”). Έξαλλος ο πάντα ήρεμος και ευγενικός Καραθεοδωρή, φώναξε “Είμαι Έλλην, είμαι Έλλην” και εγκατέλειψε το αμφιθέατρο. Στις 24 Φεβρουαρίου 1924 εγκατέλειψε και την Ελλάδα για να διαδεχθεί στο Μόναχο τον περίφημο Lindemann».
Βασίλης Μαυρίδης: Χρέος μας να δώσουμε την ευκαιρία σε όλους να γνωρίσουν αυτόν τον πνευματικό θησαυρό
«Το μουσείο Καραθεοδωρή στη Νέα Βύσσα αποτελεί πραγματικό στολίδι για το Δήμο Ορεστιάδας και χώρο αναφοράς σε ένα εξέχον γένος, την οικογένεια Καραθεοδωρή. Είναι ένας χώρος μάθησης και γνώσης που αναδεικνύει την πορεία του γενάρχη Στεφάνου Καραθεοδωρή και των σημαντικών απογόνων αυτού. Για εμάς η ίδρυση του μουσείου έχει ιδιαίτερο συμβολισμό, καθώς η οικογένεια Καραθεοδωρή καταγόταν από το χωριό Μποσνοχώρι της Ανατολικής Θράκης που κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών οι κάτοικοί του ίδρυσαν την Νέα Βύσσα. Χρέος μας, λοιπόν ήταν και είναι να δώσουμε την ευκαιρία σε όλους τους συμπολίτες μας να γνωρίσουν τον πολύτιμο αυτόν πνευματικό θησαυρό. Το μουσείο Καραθεοδωρή δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους του Δήμου αλλά και σε όλους τους επισκέπτες του να ξεναγηθούν, με χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, και να μάθουν για το λαμπρό έργο των Καραθεοδωρή. Το μουσείο προσελκύει το ενδιαφέρον και τον θαυμασμό πολλών επισκεπτών και ιδιαίτερα νέων ανθρώπων, γεγονός ιδιαίτερα ενθαρρυντικό καθώς αποτελεί ανεκτίμητης αξίας πολιτιστική κληρονομιά, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές», δήλωσε στο Newsbomb.gr ο κ. Βασίλης Μαυρίδης, Δήμαρχος Ορεστιάδας.
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.