Ψαραντώνης: Από την κορυφή του Ψηλορείτη στο Νερατζέ Τζαμί στο Ρέθυμνο

Μια διαφορετική συναυλία του Ψαραντώνη μέσα στο Νερατζέ Τζαμί, στο πλαίσιο STAGES A/LIVE στο YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση.

Ψαραντώνης
Ο Ψαραντώνης στην κορυφή του Ψηλορείτη
Αλένδρος Αβραμίδης
5'

Μια συναυλία που δεν μοιάζει με καμία άλλη έρχεται στο Onassis Channel στο YouTube. Την Κυριακή 20 Νοεμβρίου, στις 9 το βράδυ, η ψυχή της κρητικής μουσικής παράδοσης ζωντανεύει το Νερατζέ Τζαμί –ή, αλλιώς, το Ωδείο Ρεθύμνου– με μια μυσταγωγική συναυλία. O Ψαραντώνης έρχεται να μας ταξιδέψει σε έναν κόσμο πέρα από σύνορα και όρια, πέρα από τον χρόνο και τον τόπο.

Ο Ψαραντώνης, ο σπουδαίος τραγουδοποιός, θεματοφύλακας της κρητικής μουσικής παράδοσης και ιδιοσυγκρασιακός ανανεωτής της, κατακτά την κορυφή του Ψηλορείτη «αγκαλιά» με τη λύρα του και μας χαρίζει μία από τις πιο ιδιαίτερες συναυλίες, στο πλαίσιο του STAGES A/LIVE στο YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση από το Νερατζέ Τζαμί στο Ρέθυμνο.

Πλάνο από τη συναυλία στο Νερατζέ Τζαμί
Πλάνο από τη συναυλία στο Νερατζέ ΤζαμίΑλέξανδρος Αβραμίδης

Πρώτος σταθμός για την περίοδο 2022-2023 ο Ψαραντώνης, που σύμφωνα με τον Μάνο Χατζιδάκι, κατέκτησε τη θέση του «πρώτου λυράρη της Ελλάδας» προτού φτάσει να κατακτήσει τις κορυφές των βουνών της Κρήτης και τα βάθη ενός διαχρονικού χώρου στο Ρέθυμνο. Ο Nick Cave αργότερα είπε πως θα είναι για πάντα ένας «γνήσιος εκφραστής της παγκόσμιας μουσικής». «Κραυγή των θεών» τον αποκαλούν οι διοργανωτές μεγάλων μουσικών φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Όμως, εκείνο που μοιάζει να έχει μεγαλύτερη σημασία είναι αυτό που ο ίδιος λέει: «Η παράδοση κρατάει για πάντα. Χωρίς ρίζα, δεν υπάρχει ούτε φύλλο ούτε καρπός. Η παράδοση είναι η τέχνη του λαού, η πίστη του».

Γεννημένος στα Ανώγεια της Κρήτης το 1942, ο Αντώνης Ξυλούρης ήταν μόλις 5 ετών όταν έπιασε για πρώτη φορά στα χέρια του τη λύρα του μεγαλύτερου αδερφού του, Νίκου. Ξεκίνησε παίζοντας σε μια κρητική γιορτή προτού κλείσει τα 13, ενώ ο πρώτος του δίσκος ολοκληρώθηκε το 1974.

Επί μισό αιώνα, ο Ψαραντώνης δισκογραφεί με αμείωτη ένταση, έχοντας παράλληλα στο παλμαρέ του χιλιάδες ώρες ζωντανών εμφανίσεων, καθεμία από τις οποίες αποτελεί μια μυσταγωγική εμπειρία για το κοινό, είτε πρόκειται για μικρές μουσικές σκηνές είτε για διεθνή φεστιβάλ όπου οι θεατές παρακολουθούν σχεδόν αποσβολωμένοι μια βιβλική φιγούρα που όμοια της δεν υπάρχει στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι υπήρξε ο πρώτος Έλληνας μουσικός που έπαιξε το 2007 στο θρυλικό All Tomorrow’s Parties. Δύο χρόνια αργότερα, θα εμφανιζόταν στην αυστραλιανή εκδοχή του φεστιβάλ που επιμελήθηκε ο Nick Cave. Mε τη συνεργασία τους να ευδοκιμεί και στο στούντιο το 2014, οι δύο καλλιτέχνες συνεργάστηκαν για το soundtrack του πολυβραβευμένου Loin des Hommes («Μακριά από τους ανθρώπους»), της ταινίας που –με πρωταγωνιστή τον Viggo Mortensen– κέρδισε τρία βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας του 2014.

Το Τζαμί του Γαζή Ντελή Χουσεΐν Πασά –ή Νερατζέ Τζαμί, όπως είναι ευρύτερα γνωστό– αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μνημεία του Ρεθύμνου. Ο χώρος με το εντυπωσιακό θύρωμα και τον επιβλητικό μιναρέ δημιουργήθηκε το 1601 ως ναός της Santa Maria, ενώ το 1646 μετατράπηκε σε τζαμί. Από το 1957 το μνημείο, που ξεκίνησε να λειτουργεί ως μοναδικός πολιτιστικός χώρος στην περιοχή, ανήκει στον Σύνδεσμο Διαδόσεως Καλών Τεχνών Ρεθύμνου. Ο Σύνδεσμος, που ιδρύθηκε το 1930, έχει ταυτιστεί με τη διδασκαλία και τη διάδοση της μουσικής στο Ρέθυμνο. Το 1981 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την αδιάλειπτη δράση του στους τομείς της Μουσικής και του Θεάτρου και γενικά της πνευματικής καλλιέργειας.

Το Ωδείο Ρεθύμνου λειτουργεί ως βασικό παράρτημα του Ελληνικού Ωδείου της Αθήνας και έχει δεχτεί όλα αυτά τα χρόνια περισσότερους από 6.000 νέους και νέες μαθητές. Σήμερα, ο Σύνδεσμος διατηρεί το μνημείο της Κρήτης με τέτοιον τρόπο ώστε ο χώρος να είναι προσβάσιμος σε όλους, επιδιώκοντας τη συντήρηση και αποκατάστασή του. Στο πλαίσιο αυτό, το Ωδείο Ρεθύμνου διοργανώνει συναυλίες και διαλέξεις, ενώ ταυτόχρονα φιλοξενεί σημαντικές τοπικές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Συντελεστές
Σύλληψη & Επιμέλεια: Χρήστος Σαρρής
Διεύθυνση Παραγωγής: Έλενα Χωρέμη, Σμαράγδα Δογάνη
Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

ΨΑΡΑΝΤΩΝΗΣ
Ψαραντώνης: Λύρα, Τραγούδι
Γιώργης Ξυλούρης: Λαούτο
Λάμπης Ξυλούρης: Ούτι
Νίκη Ξυλούρη: Μπεντίρ, Στάμνα, Τραγούδι

Σύνδεσμος Διαδόσεως Καλών Τεχνών Ρεθύμνου (Ωδείο Ρεθύμνου)
Αίθουσα Παντελής Πρεβελάκης
Πρόεδρος Συνδέσμου: Έφη Γαγάνη
Γραμματέας Συνδέσμου: Μαρία Λιουδάκη

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗ
Σκηνοθεσία - Κάμερα: Χρήστος Σαρρής
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Έβαν Μαραγκουδάκης
Εικονοληψία: Δημήτρης Ζιβόπουλος, Κοραλία Δογάνη, Νίκος Σέμπος
Drone operator: Ορφέας Καλαφάτης
Βοηθός Video Crew: Ανδρέας Μάρκου
Τεχνική Υποστήριξη: Backstage Live
Φωτιστής: Γιώργος Ρώμας
Ηχογράφηση – Mίξη Ήχου: Jacopo Fokas (Villa Giuseppe Recording)
Βοηθός Ηχολήπτη: Ζάχος Ελευθεριάδης
Monitoring Engineer: Μάνος Τσαντηράκης
Backline Engineer: Μάριος Τεντάκης
Μοντάζ: Τρύφωνας Καρατζίνας
Χρωματική Επεξεργασία: Μάνθος Σάρδης
Φωτογράφιση: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Λίγα λόγια για τον Ψαραντώνη

Ο Ψαραντώνης (Αντώνης Ξυλούρης) είναι ένας από τους πιο γνωστούς Κρητικούς λυράρηδες. Γεννήθηκε το 1942 στα Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνου Κρήτης και είναι αδελφός του Νίκου Ξυλούρη και του Γιάννη Ξυλούρη. Ο ίδιος είναι μια ξεχωριστή μορφή της κρητικής μουσικής, διαθέτει μια φωνή με ιδιαίτερη χροιά και προσωπικό ύφος στο παίξιμο της λύρας και των άλλων παραδοσιακών οργάνων. Έμαθε μουσική δίπλα στον μεγαλύτερο αδελφό του, Νίκο, από πολύ μικρός. Για πρώτη φορά έπαιξε σε γάμο σε ηλικία 13 ετών και πολύ γρήγορα απέκτησε φήμη παίζοντας σε γιορτές και πανηγύρια σε διάφορα μέρη και χωριά της Κρήτης.

Διαβάστε επίσης

Άρχισαν τα όργανα στις μουσικές σκηνές της Αθήνας

Το σπήλαιο του Ευριπίδη ξαναγίνεται τόπος τέχνης και πολιτισμού

Φαλάσαρνα: Σπουδαίες αρχαιολογικές ανακαλύψεις στην ακρόπολη

Χάρις Αλεξίου: Κυκλοφόρησε το πρώτο κομμάτι από το νέο της άλμπουμ

Ροή Ειδήσεων Δημοφιλή