Κική Δημουλά: «Δεν με ενδιαφέρει τι θα γίνουν τα ποιήματά μου όταν πεθάνω»

Η «μετέωρη κυρία», η σπουδαία Ελληνίδα ποιήτρια και ακαδημαϊκός, Κική Δημουλά «έφυγε» από τη ζωή σαν σήμερα, 22 Φεβρουαρίου 2020, σε ηλικία 89 ετών

Από τις 2 Φεβρουαρίου είχε εισέλθει σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας λόγω της χρόνιας αναπνευστικής ανεπάρκειας από την οποία έπασχε. Τελικά, απεβίωσε 20 ημέρες αργότερα, λόγω καρδιακής ανακοπής. Η κηδεία της στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, έγινε δημοσία δαπάνη.

Η πολυβραβευμένη και πολυμεταφρασμένη ποιήτρια είχε αναφέρει για το έργο της:

«Δεν νιώθω δημιουργός. Πιστεύω ότι είμαι ένας έμπιστος στενογράφος μια πολύ βιαστικής πάντα ανησυχίας, που κατά καιρούς με καλεί και μου υπαγορεύει κρυμμένη στο ημίφως ενός παραληρήματος, ψιθυριστά, ασύντακτα και συγκεκομμένα, τις ακολασίες της με έναν άγνωστο τρόπο ζωής. Όταν μετά αρχίζω να καθαρογράφω, τότε μόνον, παρεμβαίνω κατ’ ανάγκην: όπου λείπουν λέξεις, φράσεις ολόκληρες συχνά και το νόημα του οργίου, προσθέτω εκεί δικές μου λέξεις, δικές μου φράσεις, το δικό μου όργιο στο νόημα, ό,τι τέλος πάντων έχει περισσέψει από δικές μου ακολασίες με έναν άλλον, άγνωστο τρόπο ζωής».

10 αποφθέγματα της Κικής Δημουλά

«Δεν με ενδιαφέρει τι θα γίνουν τα ποιήματά μου όταν πεθάνω. Δεν με ενδιαφέρει τι θα συμβεί όταν δεν θα ζω. Ο θάνατος είναι απόλυτος. Άμα τελειώνουμε, να τελειώνουμε. Τελεία και παύλα. Όχι αποσιωπητικά. Τα αποσιωπητικά φτάνουν όσο ζούμε».

«Κανένα τέλος δεν έρχεται με άδεια χέρια».

«Ο μόνος αξιόπιστος μάρτυρας ότι ζήσαμε είναι η απουσία μας».

«Θεέ μου τι δεν μας περιμένει ακόμα».

«Φυσικά κι ονειρεύομαι. Ζει κανείς μόνο μ’ ένα ξερό μισθό;».

«Η ευτυχία δεν φέρνει ποίηση».

«Αυτάρκες είναι μόνο το μάταιον».

«Η μνήμη, κύριο όνομα των θλίψεων, ενικού αριθμού, μόνον ενικού αριθμού και άκλιτη».

«Αυτός ο Άλλος γιατί θέλει να γράφεται ντε και καλά με δύο λάμδα, τι να το θέλει άραγε το δεύτερο δρεπάνι;».

«Έχω κι εγώ ένα σωρό απωθημένους ουρανούς μα δεν σκοτώνω άστρα».

Ένα από τα πιο γνωστά ποιήματα της Δημουλά είναι ο Πληθυντικός Αριθμός

Ὁ ἔρωτας,
ὄνομα οὐσιαστικόν,
πολὺ οὐσιαστικόν,
ἑνικοῦ ἀριθμοῦ,
γένους οὔτε θηλυκοῦ, οὔτε ἀρσενικοῦ,
γένους ἀνυπεράσπιστου.
Πληθυντικὸς ἀριθμὸς
οἱ ἀνυπεράσπιστοι ἔρωτες.

Ὁ φόβος,
ὄνομα οὐσιαστικὸν
στὴν ἀρχὴ ἑνικὸς ἀριθμὸς
καὶ μετὰ πληθυντικὸς
οἱ φόβοι.
Οἱ φόβοι
γιὰ ὅλα ἀπὸ δῶ καὶ πέρα.

Ἡ μνήμη,
κύριο ὄνομα τῶν θλίψεων,
ἑνικοῦ ἀριθμοῦ
μόνον ἑνικοῦ ἀριθμοῦ
καὶ ἄκλιτη.
Ἡ μνήμη, ἡ μνήμη, ἡ μνήμη.

Ἡ νύχτα,
Ὄνομα οὐσιαστικόν,
Γένους θηλυκοῦ,
Ἑνικὸς ἀριθμός.
Πληθυντικὸς ἀριθμὸς
Οἱ νύχτες.
Οἱ νύχτες ἀπὸ δῶ καὶ πέρα.

(ἀπὸ τὰ Ποιήματα, Ἴκαρος 1998)

Για την Κική Δημουλά

Γεννήθηκε και έζησε στην Αθήνα (1931-2020). Παντρεύτηκε τον πολιτικό μηχανικό και ποιητή Άθω Δημουλά, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Εργάστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος επί 25 χρόνια. Το 2002 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Το 1964 απέσπασε εύφημη μνεία από την Ομάδα των Δώδεκα για τη συλλογή Επί τα ίχνη. Το 1972 τιμήθηκε με το Β' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Το λίγο του κόσμου, το 1989 με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Χαίρε ποτέ και το 1995 με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τη συλλογή Η εφηβεία της λήθης. Το 2001 της απονεμήθηκε το Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της, και Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο. Η Association Capitale Européenne des Littératures την βράβευσε, τον Μάρτιο του 2010, με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας στο πλαίσιο της πέμπτης Ευρωπαϊκής Συνάντησης Λογοτεχνίας. Την ίδια χρονιά, τιμήθηκε για τον σύνολο του έργου της με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Το 2015 αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Ποιήματα της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά, τα πολωνικά, τα βουλγαρικά, τα γερμανικά και τα σουηδικά.

Διαβάστε επίσης

Ο άνθρωπος Κάρολος Κουν: Οι συμβουλές, οι παραξενιές και το χρώμα που αντιπαθούσε

Νίκος Καββαδίας - Ο ποιητής των ναυτικών: 15 άγνωστες λέξεις από το έργο του

Δημήτρης Χορν: Η σπάνια χειρόγραφη επιστολή προς τον Φίνο