Στο δρόμο για τα Όσκαρ - Γιώργος Λάνθιμος: Από τα παρκέ στο Χόλιγουντ και την παγκόσμια αποθέωση
Ανέκαθεν με γοήτευαν οι άνθρωποι που έχουν έναν στόχο στη ζωή τους και κάνουν τα πάντα για να τον κατακτήσουν. Εκείνοι που με αργά, αλλά σταθερά βήματα -και αθόρυβα κάποιες φορές- φτάνουν στην κορυφή, στον τομέα τους, με κόπο και μεθοδικότητα και ο Γιώργος Λάνθιμος είναι σίγουρα ένας τέτοιος άνθρωπος.
Είτε σου αρέσουν οι ταινίες του, είτε όχι, ο άνθρωπος αποτελεί έναν εθνικό θησαυρό, που ολομόναχος κατάφερε να κάνει το Χόλιγουντ να υποκλίνεται μπροστά του και να του χαρίζει την μία υποψηφιότητα πίσω από την άλλη τα τελευταία χρόνια για τις ταινίες του. Εξάλλου το έχει πει και ο ίδιος, μεγαλώνοντας στην Ελλάδα μόνο εύκολο δεν ήταν για εκείνον να ασχοληθεί με την σκηνοθεσία στη χώρα μας, αφού δεν παρέχει σε καμία περίπτωση την υποστήριξη που χρειάζεται, στον βαθμό που την χρειάζεται ένας νέος σκηνοθέτης.
Από τον Κυνόδοντα μέχρι το Poor Things ο Γιώργος Λάνθιμος έχει καταφέρει το ακατόρθωτο για έναν Έλληνα σκηνοθέτη. Οι ταινίες του γίνονται θέμα συζήτησης, αποσπούν υποψηφιότητες και βραβεία, κάνουν τη χώρα μας ακόμα λίγο πιο γνωστή στο εξωτερικό και σίγουρα δίνουν έναν παραπάνω λόγο για να παρακολουθήσουμε την αποψινή τελετή απονομής των Βραβείων Όσκαρ.
Γιατί ακόμα κι αν ο Λάνθιμος φύγει χωρίς χρυσό αγαλματίδιο (που το πιθανότερο είναι αυτό να γίνει) δεν μπορείς να μην παραδεχτείς ότι και μόνο η αναγνώριση από την Αμερικανική Ακαδημία και την παγκόσμια κινηματογραφική βιομηχανία είναι ένα τεράστιο κατόρθωμα, για τον σκηνοθέτη που για να βγάζει τα προς το ζην, όταν ήταν στα πρώτα βήματα της καριέρας του, σκηνοθέτησε τα πιο ευφυή ελληνικά διαφημιστικά και τα πιο σουρεάλ βιντεοκλίπ πασίγνωστων τραγουδιστών.
Από το «put the kot down slowly» μέχρι τα τραγούδια του Σάκη Ρουβά ή τις Δέκα Εντολές της Δέσποινας Βανδή, ο Γιώργος Λάνθιμος είχε ήδη δείξει τα πρώτα δείγματα της προσωπικής του τέχνης.
Ακόμα ένα βασικό που έχει καταφέρει, και αν με ρωτάς είναι από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά ενός επιτυχημένου ανθρώπου είναι ότι στη δική του... σχολή δεν υπάρχουν μέσες οδοί. Δηλαδή τον Λάνθιμο ή θα τον λατρεύεις ή θα τον σιχαίνεσαι και ακόμα κι αν τον σιχαίνεσαι πάλι θα χαρείς αν πάρει έστω και ένα βραβείο από τα 11 για τα οποία είναι υποψήφιο το Poor Things και θα του βγάλεις το καπέλο που κατάφερε να τον παραδέχονται και να τον εμπιστεύονται οι σπουδαίοι του Χόλιγουντ.
Fun Facts για τον Γιώργο Λάνθιμο
Ποιος είναι όμως ο Γιώργος Λάνθιμος του Poor Things, του Θέλεις ή δεν θέλεις και του Κυνόδοντα;
- Γεννήθηκε το 1973 στην Αθήνα, όπου και μεγάλωσε
- Ασχολήθηκε με το μπάσκετ στον Α.Ο Παγκρατίου, ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του Αντώνη Λάνθιμου ο οποίος ήταν γνωστός μπασκετμπολίστας και παίκτης της ΕΘνικής ομάδας.
- Σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων αλλά τα παράτησε για το σινεμά
- Σπούδασε κινηματογραφική και τηλεοπτική σκηνοθεσία στη Σχολή Σταυράκου
- Συνεργάστηκε με τον Λάκη Λαζόπουλο ως βοηθός σκηνοθέτη στους Δέκα Μικρούς Μήτσους και στην ταινία Ο καλύτερος μου φίλος
- Ήταν μέλος της δημιουργικής ομάδας που σχεδίασε την Τελετή Έναρξης και Λήξης των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004
- Έχει σκηνοθετήσει promo videos για τρεις παραστάσεις του Δημήτρη Παπαϊωάννου
- Σκηνοθέτησε το διαφημιστικό του Οίκου Gucci για την συλλογή Άνοιξη-Καλοκαίρι 2020
- Έχει γυρίσει συνολικά 17 βίντεο κλιπ
- Σκηνοθέτησε πέντε από τα πιο εμβληματικά διαφημιστικά γνωστής ελληνικής αεροπορικής εταιρείας
- Λατρεύει τα έργα του Ρομπέρ Μπρεσόν, του Στάνλεϊ Κιούμπρικ του Τζον Κασσαβέτη, του Λουίς Μπουνιουέλ και του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ
- Το έργο του Αντρέι Ταρκόφσκι και του Ρομπέρ Μπρεσόν ήταν που τον έκαναν από φοιτητή κινηματογράφου σκηνοθέτη
- Από το 2016 είναι μέλος της Ακαδημίας Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών (AMPAS)
- Κάθε φορά που πρόκειται να γυρίσει μία νέα ταινία βλέπει το Branded to Kill του Σεϊτζούν Σουζόυκι για να αντλήσει έμπνευση.
- Οι πρώτες του σκηνοθετικές δουλειές ήταν παραστάσεις χορού και μπαλέτου
- Έχει σκηνοθετήσει τέσσερις ηθοποιούς με ερμηνείες που προτάθηκαν για Όσκαρ: την Ολίβια Κόλμαν, την Έμα Στόουν (δύο φορές), την Ρέιτσελ Βάις και τον Μαρκ Ράφαλο. Να σημειωθεί ότι η Κόλμαν πήρε το χρυσό αγαλματίδιο το 2018 για τον ρόλο της στην Ευνοούμενη.
- Η ταινία Poor Things είναι υποψήφια για 11 βραβεία Όσκαρ, ενώ το 2019 η ταινία The Favourite (Η Ευνοούμενη) ήταν υποψήφια για 10.
- Το ντεμπούτο του στα βραβεία της Ακαδημίας έκανε με τον Κυνόδοντα, που ήταν υποψήφιο το 2011 στην κατηγορία Καλύτερης Διεθνούς ταινίας μεγάλου μήκους.
- Το 2019 έχασε το Όσκαρ από τον Αλφόνσο Κουαρόν και το Roma, φέτος διεκδικεί το βραβείο για την καλύτερη σκηνοθεσία μαζί με Κρίστοφερ Νόλαν (το μεγάλο φαβορί), Μάρτιν Σκορτσέζε, Τζόναθαν Γκλέιζερ και Ζιστίν Τριέ.
- Μεγάλωσε με την μητέρα του.
- Είναι παντρεμένος με την Γαλλίδα ηθοποιό Αριάν Λαμπέντ από το 2013
Η σχέση του Γιώργου Λάνθιμου με τα Βραβεία Όσκαρ
Η πρώτη του εμφάνιση στις υποψηφιότητες των βραβείων της Ακαδημίας ήταν το 2011 με την ταινία Κυνόδοντας, όταν έγινε και ευρύτερα γνωστός στη χώρα μας, αφού μέχρι τότε δεν είχε ιδιαίτερη απήχηση ως σκηνοθέτης, κακά τα ψέματα. Τότε λοιπόν κατάφερε να αποσπάσει την υποψηφιότητα για την Καλύτερη Διεθνή Ταινία Μεγάλου Μήκους κι ακόμα κι αν δεν έφυγε από το Λος Άντζελες με το βραβείο στην βαλίτσα του, από εκεί και πέρα θα έλεγε κανείς ότι άνοιξε ο δρόμος για εκείνον για να μεγαλουργήσει, αφού η πορεία του από τότε και μέχρι σήμερα μόνο ανοδική είναι.
Στα Βραβεία επέστρεψε το 2017 με την ταινία Ο Αστακός που του έδωσε υποψηφιότητα για Καλύτερο Πρωτότυπο Σενάριο, όπου συνεργάστηκε με την Ολίβια Κόλμαν, τον Κόλιν Φάρελ, την Ρέιτσελ Βάις και τον Τζον Σ. Ράιλι, ενώ το 2019 η ταινία του Η Ευνοούμενη ήταν ένα από τα μεγαλύτερα φαβορί των Βραβείων, με 10 υποψηφιότητες και την πρώτη υποψηφιότητα για Καλύτερη σκηνοθεσία για τον Γιώργο Λάνθιμο. Για την ιστορία, η Ολίβια Κόλμαν έχει να ευχαριστεί τον Έλληνα σκηνοθέτη για το Όσκαρ που απλόχερα της χάρισε η Αμερικανική Ακαδημία για την ερμηνεία της στην ταινία.
Ο Λάνθιμος που σίγουρα δεν είναι ο κλασικός χολιγουντιανός - εμπορικός - σκηνοθέτης της σύγχρονης βιομηχανίας του σινεμά, φέτος έχει κάνει πάνω κι από αισθητή την παρουσία του στα κινηματογραφικά δρώμενα, αφού η ταινία Poor Things είναι υποψήφια σε 11 κατηγορίες απόψε, μεταξύ των οποίων και για Καλύτερη Σκηνοθεσία αλλά και Καλύτερη Ταινία, ενώ τόσο η Έμα Στόουν, όσο και ο Μαρκ Ράφαλο είναι επίσης υποψήφιοι για χρυσό αγαλματίδιο.
Δεν ξέρω αν η αναγνώριση της ταινίας Η Ευνοούμενη έβαλε πιο ψηλά τον πήχη για τον σκηνοθέτη ή αν ο ίδιος προκαλεί τον εαυτό του, πάντως με το Poor Things επανασύστησε τον εαυτό του στο κοινό, αλλά και την Έμα Στόουν που έχει ακούσει διθυραμβικά σχόλια για την ερμηνεία της ως Μπέλα Μπάξτερ και δημιούργησε ένα οσκαρικό φιλμ που έχει σίγουρα γράψει την δική του ιστορία στις σελίδες του κινηματογράφου, σαρώνοντας στο Box office και στα απανταχού φεστιβάλ, χαρίζοντας αρκετά βραβεία τόσο στην Στόουν όσο και στους συντελεστές και μην ξεχνάμε ότι πήρε και την Χρυσή Σφαίρα για Καλύτερη ταινία μιούζικαλ ή κωμωδία.
Τι θα γίνει όταν τα φώτα των Όσκαρ σβήσουν
Απόψε είναι σίγουρα μία μεγάλη βραδιά για τον Γιώργο Λάνθιμο και όλο το καστ και συντελεστές της ταινίας Poor Things, όμως ο σκηνοθέτης ως «φρόνιμο παιδί» έχει ήδη αρχίσει να μαγειρεύει τα επόμενα πρότζεκτς.
Καταρχάς θα ξανασυνεργαστεί με την Έμα Στόουν, με την οποία η χημεία τους είναι ζηλευτή και μαγική μιας και οι δυο τους είναι πλέον πολύ καλοί φίλοι, αφού η Αμερικανίδα ηθοποιός είναι επιβεβαιωμένα στο καστ του Kinds of Kindness, που έχει ήδη γυριστεί, σε σενάριο του Λάνθιμου με τον Ευθύμη Φιλίππου, ενώ μαζί με την Στόουν θα δούμε τον Γουίλεμ Νταφόε, την Μάργκαρετ Κουόλεϊ και τον Τζέσι Πλέμονς, μεταξύ άλλων, ενώ θα σκηνοθετήσει και το ριμέικ της νοτιοκορεάτικης κωμωδίας Save the Green Planet όπου θα συνεργαστεί ξανά με τον Φιλίππου στο σενάριο και -μαντέψτε- με την Έμα Στόουν!
Ο Ευθύμης Φιλίππου είναι άξιος αναφοράς, καθώς πρόκειται για έναν από τους μακροβιότερους συνεργάτες του Γιώργου Λάνθιμου, όπως και ο μοντέρ Γιώργος Μαυροψαρίδης, που είναι και υποψήφιος φέτος, για δεύτερη φορά, με το Poor Things, μετά την Ευνοούμενη, αλλά και ο διευθυντής φωτογραφίας Θύμιος Μπακατάκης (Κυνόδοντας, Ο Αστακός, Ο Θάνατος Ενός Ιερού Ελαφιού). Γενικά αν παρατηρήσει κανείς τις δουλειές του Γιώργου Λάνθιμου μπορεί εύκολα να συμπεράνει πως μάλλον του αρέσει η συνήθεια καθώς συνεργάζεται πολύ συχνά με τους ίδιους ανθρώπους, με τους οποίους βρίσκει αρκετά σημεία επαφής.
Δεν θέλει να τον αποκαλούν πρεσβευτή του ελληνικού κινηματογράφου, μιας και όπως λέει και ο ίδιος δεν είναι, αφού ούτε στα ελληνικά είναι οι ταινίες που σκηνοθετεί, ούτε στην Ελλάδα είναι γυρισμένες -εκτός από μία που έρχεται σύντομα, κι όμως η ελληνικότητα είναι παρούσα σε όλες τις δουλειές του, στα σενάριά του, στη μουσική ή στις επιρροές του.
Η «λανθιμική» σχολή εστιάζει στην δυναμική εξουσίας στις ανθρώπινες σχέσεις και δημιουργεί πολύ συγκεκριμένους, σχεδόν σουρεάλ μικρόκοσμους, αναδεικνύοντας την ιδιαίτερη προτίμηση του σκηνοθέτη στην κάπως μακάβρια πλοκή, με παράλογες περιστάσεις και σκοτεινό χιούμορ.
Ο Γιώργος Λάνθιμος... για τον Γιώργο Λάνθιμο
Για τα πρώτα του βήματα
«Μεγαλώνοντας στην Ελλάδα δεν ήταν πολύ συνηθισμένο ένα νεαρό αγόρι να λέει "Θα γίνω σκηνοθέτης". Τουλάχιστον τότε, δεν υπήρχαν πολλοί κινηματογραφιστές και καμία βιομηχανία. Έτσι, με ενδιέφεραν οι ταινίες, αλλά ξεκίνησα με ένα σχέδιο που φαινόταν πιο εφικτό, να σπουδάσω κινηματογράφο και τηλεόραση για να κάνω διαφημίσεις, που είναι μία πραγματική δουλειά, όπου κάποιος μπορεί να βγάλει τα προς το ζην. Γι΄αυτό πήγα στη σχολή κινηματογράφου. Εκεί ερωτεύτηκα όλο και περισσότερο τις ταινίες και αν και άρχισα να κάνω πολλές διαφημίσεις πολύ νωρίς, αποκτώντας τεχνική εμπειρία, πάντα είχα στο μυαλό μου ότι ήθελα να κάνω μία ταινία.
Κάποια στιγμή, λοιπόν, ξεκινήσαμε να κάνουμε τις δικές μας ταινίες, μερικοί φίλοι ζητούσαν χάρες, χρησιμοποιώντας σπίτια φίλων, ρούχα και αυτοκίνητα. Κάνοντας διαφημίσεις, επενδύοντας τα χρήματα που βγάζαμε και δουλεύοντας με φίλους καταφέραμε να κάνουμε τελικά την πρώτη μας ταινία, χωρίς ιδιαίτερη υποστήριξη, η οποία στην Ελλάδα ήταν ούτως η άλλως αμελητέα. Έτσι φτιάξαμε την Κινέτα, τον Κυνόδοντα και τις Άλπεις».
Για τις ταινίες του
«Προσωπικά, αυτό που θέλω είναι να επιτρέψω στους ανθρώπους να ασχοληθούν ενεργά με την παρακολούθηση της ταινίας. Μου αρέσει να φτιάχνω ταινίες που να σε κάνουν να νιώθεις κάπως άβολα, να μπορείς να τις απολαύσεις, αλλά να σε ιντριγκάρουν, να αρχίζεις να σκέφτεσαι το νόημα των πραγμάτων - και ελπίζω στο τέλος να έχεις έντονη επιθυμία να συνεχίσεις να τις σκέφτεσαι».
«Είναι δύσκολο για μένα να μιλήσω για τις ταινίες μου, γιατί υπάρχουν πολλά πράγματα που είναι πολύ διαισθητικά και υποσυνείδητα, πράγματα που κάποιος μπορεί να διαβάσει και να μην γνωρίζω. Έτσι μερικές φορές είναι πολύ καλύτερα όταν κάποιος άλλος λέει "Εγώ το καταλαβαίνω έτσι". Δεν υπάρχει λάθος ή σωστό. Ελπίζουμε κάθε άτομο να μπορέσει να βιώσει (σ.σ. την ταινία) με διαφορετικό τρόπο. Έχω μία πραγματικότητα και πιστεύω ορισμένα πράγματα για αυτήν όμως το πιο σπουδαίο με την παρακολούθηση ταινιών ή όποιου άλλου είδους τέχνης, είναι ότι μπορείς να καταλάβεις και να ερμηνεύσεις μόνος σου τα πράγματα, και εμείς επιτρέπουμε αυτόν τον χώρο στους ανθρώπους».
Για τον τίτλο της ταινίας «Ο Θάνατος Ενός Ιερού Ελαφιού»
«Όταν ξεκινήσαμε να γράφουμε το σενάριο και να σκεφτόμαστε την ιστορία, ανακαλύψαμε ότι υπήρχαν κάποιοι παραλληλισμοί με την τραγωδία «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη και σκέφτηκα ότι θα ήταν ενδιαφέρον να έχουμε έναν διάλογο με κάτι τόσο ριζωμένο στη δυτική κουλτούρα. Στη ζωή υπάρχουν άνθρωποι που έρχονται αντιμέτωποι με τεράστια διλήμματα και η έννοια της θυσίας εγείρει έναν σημαντικό αριθμό ερωτημάτων για τα πάντα».
Διαβάστε επίσης
Έμα Στόουν: «Έφαγα 60 πορτογαλικές τάρτες στα γυρίσματα του Poor Things, ήθελα να κάνω εμετό»
Πόσο καλά γνωρίζει η Έμα Στόουν τον Γιώργο Λάνθιμο;
Poor Things: Μόλις έγινε η πιο επιτυχημένη ταινία του Λάνθιμου - Πόσα εκατομμύρια έχει βγάλει
Έμα Στόουν: Σε συζητήσεις για να παίξει στην επόμενη ταινία του Λάνθιμου