Οδυσσέας Ελύτης - Γιώργος Σεφέρης: Πρώτα πήραν το Νόμπελ - Τώρα παίρνουν πτυχίο
Τόσο ο Οδυσσέας Ελύτης όσο και ο Γιώργος Σεφέρης, οι δυο μεγάλοι νομπελίστες της Ελλάδας, πέρασαν από τα αμφιθέατρα του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς ωστόσο κανένας από του δυο τελικά, για διαφορετικούς λόγους, να πάρουν το πτυχίο τους από το Ίδρυμα.
Χρειάζονται όμως αυτοί οι άνδρες ένα πτυχίο για να ορίσει τη φωτεινή διαδρομή τους στον κόσμο των λέξεων; Είτε ναι, είτε όχι, οι πρυτανικές αρχές του Πανεπιστημίου Αθηνών αποφάσισαν να… αποκαταστήσουν την τάξη, κάτι που άλλωστε αναρωτιέται κανείς πώς δεν είχε γίνει ήδη στα χρόνια που πέρασαν. Έτσι, αποφάσισα να αποδώσουν την ακαδημαϊκή τιμή στους δύο μεγάλους της ελληνικής λογοτεχνίας και να τους απονείμουν τιμητικά το πτυχίο τους, κάτι για το οποίο, όπως εξηγεί η αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Σοφία Παπαϊωάννου, αυτές τις ημέρες αναζητώνται όλοι οι απόγονοί τους. Μάλιστα, η λαμπερή τελετή παράδοσης αναμένεται να γίνει τον Ιούνιο.
Στο αυτοβιογραφικό κείμενό του που τυπώθηκε στη συλλογή με τίτλο «Ανοιχτά χαρτιά» (Εκδ. Ίκαρος, 2009) ο ίδιος ο Οδυσσέας Ελύτης έγραφε αναπολώντας τα χρόνια του ως φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών: «“Νεότης, νεότης, τι ωραία που είναι τα μαλλιά σου” που θα έλεγε αργότερα και ο ποιητής. Δεν μπορούσα φυσικά να δω τότε τη μεγαλύτερη καταβόθρα της βιοπάλης που έμελλε να ρουφήξει όλο αυτό το ωραίο πλήθος με τα ξαναμμένα μάγουλα και να το εξουθενώσει σε μια υπαλληλική καρέκλα. Έβλεπα όμως, και αυτό ήταν το μαρτύριό μου, σκαρφαλωμένος στα κάγκελα, από μακριά, τους αγωνιστές αυτούς και τα προβλήματά τους να σχηματίζουν μια ζώνη πλατιά. Και επάνω από τη ζώνη αυτή, σαν υπερτοποθετημένη, μια άλλη ζώνη το ίδιο πλατιά, όμως με άλλης λογής προβλήματα, προβλήματα αιώνια, που κανένα χέρι οπλισμένο δεν μπορούσε να αλλάξει, ούτε τίποτα άλλο, εξόν και να ήταν μονάχα το μυαλό του ανθρώπου».
Συμπληρώνει: «Τραβούσα πίσω στο προαύλιο του πανεπιστημίου, αλλά ένα προαύλιο εντελώς διαφορετικό, που σαν από ένα μαγικό χέρι, την ώρα του δειλινού άλλαζε όψη, ερήμωνε, θύμιζε πολύ περισσότερο τον περίβολο ενός νησιωτικού μοναστηριού, με τις αραιές σκιές που περνοδιάβαιναν και τις μισοσκότεινες στοές στο βάθος».
Δεν παρακολουθούσε μαθήματα ο Γιώργος Σεφέρης
Ο Γιώργος Σεφέρης γράφεται για σπουδές το 1917 σε μια εποχή που το πανεπιστήμιο είναι χωρισμένο στα δύο, σε Καποδιστριακό και Εθνικό, όπου το πρώτο έχει τη Φιλοσοφική, Νομική και Θεολογική σχολή. Ο Σεφέρης επιλέγει τη Νομική, ωστόσο δεν θα παρακολουθήσει μαθήματα, όπως λένε σήμερα οι μελετητές του έργου του, καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο Εθνικός Διχασμός και οι οικογενειακές στρατηγικές θα τον οδηγήσουν στη Γαλλία όπου θα σπουδάσει Νομική. Από την άλλη πλευρά όμως, οι οικογενειακοί δεσμοί με το Πανεπιστήμιο Αθηνών θα παραμείνουν ισχυροί.
Σπουδές σε περίοδο έντονων ζυμώσεων για τον Οδυσσέα Ελύτη
Ο Οδυσσέας Ελύτης από την πλευρά του γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών 13 χρόνια μετά τον Σεφέρη, πρακτικά σε μια άλλη εποχή. Ήδη από το 1922 το Πανεπιστήμιο είχε πλέον επανενωθεί και ήταν Εθνικό και Καποδιστριακό. Ο Ελύτης αρχικά προσανατολίζεται προς το Χημικό τμήμα της Φυσικομαθηματικής σχολής καθώς οι γονείς του τον προορίζουν για χημικό, επιλογή συνδεδεμένη με τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Τελικά όμως θα καταλήξει στη Νομική σχολή. Θα παρακολουθήσει μαθήματα σε μια περίοδο έντονων συγκρούσεων στα προαύλια και έντονων ιδεολογικών ζυμώσεων.
*Με πληροφορίες από εφημερίδα «Το Βήμα»