ΥΠΠΟ: Αυτοψία Μενδώνη στη Λακωνία - Έργα ύψους 60 εκατ. ευρώ
Η Υπουργός Πολιτισμού πραγματοποίησε επίσκεψη εργασίας στην Π.Ε. Λακωνίας, όπου το Υπουργείο υλοποιεί ένα πρόγραμμα έργων περίπου 60 εκατομμυρίων ευρώ. Η Λίνα Μενδώνη, στη Σπάρτη, προέβη σε αυτοψίες, σε τρία σημαντικά έργα, ξεκινώντας από τον αρχαιολογικό χώρο της Καστροπολιτείας του Μυστρά, εξέχον μνημειακό σύνολο ενταγμένο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και η καλύτερα σωζόμενη βυζαντινή πολιτεία, στην Ελλάδα.
Στον Αρχαιολογικό Χώρο του Μυστρά, το μεν έργο της πυρόσβεσης έχει σχεδόν τελειώσει, τα δε έργα πρόσβασης και διαδρομών προς το Παλάτι προχωρούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς. Το Παλάτι, στο Μυστρά, υπολογίζεται να αποδοθεί, την Άνοιξη του 2026.
Στο Παλαιό Μουσείο, το οποίο άνοιξε τις πύλες το 1830 και είναι το παλαιότερο περιφερειακό αρχαιολογικό μουσείο στην Ελλάδα, έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενες κατεδαφίσεις για την επέκταση του, η οποία θα γίνει με χορηγία 4,5 εκ. από το Ίδρυμα Νιάρχου. Ωστόσο για την πλήρη αποκατάσταση και την επανέκθεση του, το Υπουργείο Πολιτισμού θα καταβάλλει άλλα 6.000.000 ευρώ από το δικό του Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων. Ανακοίνωσε, επίσης, ότι με προσωπική παρέμβαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη εξασφαλίστηκαν τα 32 εκατομμύρια ευρώ τα οποία απαιτούνται για την ίδρυση του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης, στα κτήρια του ΧΥΜΟΦΙΞ. Περιμένει το ΥΠΠΟ από την περιφέρεια να προχωρήσει τις διαδικασίες για τα τεύχη δημοπράτησης ώστε το Υπουργείο Πολιτισμού να δημοπρατήσει το έργο. Στο Αρχαίο Θέατρο, γίνεται ένα έργο εξαιρετικά δύσκολο. Στον Αρχαιολογικό Χώρο της Πελλάνας, με το σύνολο των μυκηναϊκών τάφων, η Υπουργός έδωσε συγκεκριμένες οδηγίες για την οριοθέτηση του χώρου και την άμεση προστασία του εύθρυπτου υλικού τους.
Μετά τις αυτοψίες η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη δήλωσε:
«Το Υπουργείο Πολιτισμού υλοποιεί ένα πρόγραμμα έργων περίπου 60 εκατομμυρίων ευρώ στη Λακωνία, η οποία διαθέτει ανεξάντλητο πολιτιστικό απόθεμα, διεθνούς brandname και εμβέλειας. Χάρη στην προσωπική παρέμβαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη εξασφαλίστηκαν 32 εκατομμύρια ευρώ, από εθνικούς πόρους, τα οποία απαιτούνται για την ίδρυση του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου της Σπάρτης, στα διατηρητέα κτήρια του ΧΥΜΟΦΙΞ. Η Σπάρτη δικαιούται να έχει ένα υπερσύγχρονο Μουσείο και θα το έχει. Ελπίζω, ότι ολοκληρώνονται στην Περιφέρεια τα τεύχη δημοπράτησης, ώστε πριν από το τέλος του χρόνου, να το δημοπρατήσουμε από το ΥΠΠΟ. Με την απόδοσή του, θα δοθεί νέα ώθηση στην αναπτυξιακή προοπτική όχι μόνον της Σπάρτης, αλλά και της Πελοποννήσου.
Με τη χορηγία 4,5 εκ. του Ιδρύματος Νιάρχου, αποκλειστικά για την προέκταση του Παλαιού Αρχαιολογικού Μουσείου και με τα 6.000.000 ευρώ από το Πρόγραμμα Επενδύσεων του ΥΠΠΟ, θα έχουμε την πλήρη αποκατάστασή του και την επανέκθεση των σπουδαίων εκθεμάτων του. Πιστεύω ότι εντός τριετίας θα μπορεί να αποδοθεί, στη Σπάρτη. Στο Μυστρά, επενδύουμε από το 2019 όχι μόνο σε υλικούς πόρους -από το ΕΣΠΑ, το ΠΕΠ Πελοποννήσου και το ΤΑΑ- αλλά και σε ανθρώπινο δυναμικό, προκειμένου την Άνοιξη του 2026 -τουλάχιστον το μέρος που αφορά στο Παλάτι και στις διαδρομές που οδηγούν προς αυτό- να αποδοθούν, προβάλλοντας το μεγαλείο του στους επισκέπτες του. Σήμερα, μετά από 30 χρόνια, ο επισκέπτης το βλέπει χωρίς ικριώματα, στο σύνολό του. Προσβλέπουμε όχι μόνον στην ολική προσβασιμότητά του από τα εμποδιζόμενα άτομα αλλά και σε περαιτέρω ανάπτυξη των τουριστικών υποδομών της ευρύτερης περιοχής.
Το Αρχαίο θέατρο της Σπάρτης είναι ένα δύσκολο έργο. Όμως και αυτό έχει δρομολογηθεί. Την Άνοιξη, ήρθε το θέμα στο ΚΑΣ και ελήφθησαν αποφάσεις για τις φάσεις και τα δομικά στοιχεία που θα πρέπει να κρατηθούν, επί τόπου. Στην σύσκεψη, με τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες, αναφερθήκαμε στις επόμενες ενέργειες, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις τις οποίες έχουμε. Στο τέλος του 2025 η φάση αυτή θα έχει ολοκληρωθεί και θα έχουμε μια εντελώς διαφορετική εικόνα του μνημείου. Η κατεύθυνση που έδωσα είναι να ετοιμαστούν και να ωριμάσουν κάποιες, ακόμη, μελέτες που αφορούν στη Σκηνή και το Προσκήνιο, ώστε να είμαστε έτοιμοι για την επόμενη χρηματοδοτική φάση. Τα έργα θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί αρχές του 2026 και αυτό αποτελεί δέσμευση. Στην Πελλάνα, όπου φιλοξενούνται μία σειρά πολύ σημαντικών θαλαμοειδών τάφων της Μυκηναϊκής Περιόδου, ξεκινήσαμε μια σειρά μελετών, οι οποίες πριν από μία εβδομάδα εγκρίθηκαν από το ΚΑΣ, ως πρώτο βήμα της διαδρομής. Στο ΚΑΣ της 10ης Σεπτεμβρίου θα εισαχθεί ο φάκελος των απαλλοτριώσεων προκειμένου να είναι εξασφαλισμένος ο αναγκαίος χώρος για την προστασία του Αρχαιολογικού Χώρου και για την υλοποίηση, μελλοντικά, του έργου. Παράλληλα, χρειάζεται σειρά διοικητικών διαδικασιών, για να επανοριοθετηθεί σωστά ο Αρχαιολογικός Χώρος. Μετά την έγκριση των μελετών, ξεκινούν τα πρώτα στάδια προστασίας και συντήρησης αυτού του πολύ εύθρυπτου πετρώματος. Θα προχωρήσουμε στην ωρίμανση των προμελετών που εγκρίθηκαν, ώστε να είμαστε έτοιμοι, όταν υπάρξουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία, να προχωρήσουμε στην τελική ανάδειξη του χώρου. Επίσης, επειδή το τελευταίο διάστημα, «κατά ένα περίεργο τρόπο», αφαιρέθηκε ο χαλκός από το στέγαστρο του βασιλικού τάφου, ζήτησα να γίνει αμέσως η επικάλυψη, ώστε το χειμώνα, από τις ενδεχόμενες βροχές, να μην προκληθεί ζημία στο μνημείο. Ο Μυστράς, η Σπάρτη, η Πελλάνα αντικατοπτρίζουν διεθνώς το τεράστιο πολιτιστικό απόθεμα της Πατρίδας μας. Η ολοκλήρωση των έργων, με απαρέγκλιτη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, αποτελεί προτεραιότητα για το ΥΠΠΟ προκειμένου να ενισχυθεί ολιστικά η αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής».
Η εξέλιξη των έργων
Μετά την αυτοψία στον αναπεπταμένο αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά η Λίνα Μενδώνη προέβη σε σύσκεψη με τους υπηρεσιακούς παράγοντες και τα στελέχη της Εφορείας για την εξέλιξη των έργων που εκτελούνται όχι μόνον στο αρχαιολογικό χώρο αλλά και στο Παλάτι. Προχωρούν ικανοποιητικά και οι εργασίες συντήρησης του ζωγραφικού διακόσμου και λίθινων στοιχείων και των Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου, Παντάνασσας και Ευαγγελίστριας.
Η αποκατάσταση του Αρχαίου Θεάτρου, προϋπολογισμού 1.600.000 ευρώ πραγματοποιείται με πόρους από το ΕΣΠΑ 2021-2027 και περιλαμβάνει επεμβάσεις στο κοίλο, στην ορχήστρα, στα αναλήμματα και στον εύριπο του θεάτρου. Στη σύσκεψη με τους υπηρεσιακούς παράγοντες αναλύθηκαν διεξοδικά και επιβεβαιώθηκαν οι επόμενες ενέργειες που πρέπει να γίνουν, προκειμένου τα έργα να ολοκληρωθούν στις αρχές του 2026. Παράλληλα η Υπουργός έδωσε τις κατευθύνσεις προκειμένου να ωριμάσουν κάποιες, ακόμη, μελέτες που αφορούν στη Σκηνή και το Προσκήνιο, ώστε να είναι έτοιμες να ενταχθούν στην επόμενη χρηματοδοτική φάση.
Η Υπουργός Πολιτισμού στην αυτοψία στον Αρχαιολογικό Χώρο της Πελλάνας, έναν από τους βασικούς σταθμούς της πολιτιστικής διαδρομής με τίτλο «Μνημειακά έργα Κυκλώπων και ανθρώπων, κατά τη μυκηναϊκή περίοδο (2η χιλιετία π.Χ.)» και έναν από τους πολύ σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Μυκηναϊκής Περιόδου, που φιλοξενεί μία σειρά πολύ σημαντικών μυκηναϊκών μνημείων, σημείωσε ότι πρέπει να ολοκληρωθούν άμεσα οι απαλλοτριώσεις και να ξεκινήσει σειρά διοικητικών διαδικασιών ώστε να επαναριοθετηθεί σωστά ο Αρχαιολογικός Χώρος. Αμέσως μετά, θα ακολουθήσει η έγκριση των μελετών, ώστε να ξεκινήσουν τα πρώτα στάδια προστασίας και συντήρησης αυτού του πολύ εύθρυπτου πετρώματος.
Την Υπουργό Πολιτισμού συνόδευαν οι Βουλευτές Π.Ε. Λακωνίας, Νεοκλής Κρητικός και Αθανάσιος Δαβάκης, ο Δήμαρχος Σπάρτης, Μιχάλης Βακαλόπουλος, η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ολυμπία Βικάτου και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟ.