Μουσείο Μπενάκη: Έκθεση φωτογραφίας για το εργοτάξιο καταναγκαστικής εργασίας στην Καρυά Φθιώτιδας

Η έκθεση «Καρυά 1943. Καταναγκαστική εργασία και Ολοκαύτωμα» στο Μουσείο Μπενάκη είναι η πρώτη έκθεση στη Γερμανία και την Ελλάδα, που είναι αφιερωμένη στο θέμα της καταναγκαστικής εργασίας των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Μια μικρότερη έκθεση που παρουσιάζεται στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος περιέχει εκθεσιακό υλικό, πληροφορίες για το πρόγραμμα, πολυμεσικό περιεχόμενο, αυθεντικά ευρήματα από το εργοτάξιο της Καρυάς και συνοδεύεται από εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές τάξεις και ομάδες επισκεπτών.

Κεντρικό θέμα της έκθεσης είναι το εργοτάξιο καταναγκαστικής εργασίας στην Καρυά Φθιώτιδας. Εκεί, την άνοιξη του 1943, οι Γερμανοί μετέφεραν εκατοντάδες Εβραίους άνδρες από την Θεσσαλονίκη για να κατασκευάσουν μια παρακαμπτήριο γραμμή στην κυρίως σιδηροδρομική αρτηρία Αθήνας-Θεσσαλονίκης, με σκοπό να εξυπηρετούνται καλύτερα τα τρένα της Βέρμαχτ.

Οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας ήταν απάνθρωπες, δεκάδες πέθαναν από τις κακουχίες ή δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ από επιστάτες και φρουρούς. Ελάχιστοι κατόρθωσαν να δραπετεύσουν. Οι επιζώντες εκτοπίστηκαν τον Αύγουστο του 1943 στο Άουσβιτς, όπου οι περισσότεροι δολοφονήθηκαν.

Σε μια υπαίθρια αγορά

Σημείο εκκίνησης της έκθεσης είναι η φωτογραφική συλλογή ενός Γερμανού πολιτικού μηχανικού που είχε υπηρετήσει στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Κατοχής ως αξιωματικός της παραστρατιωτικής Οργάνωσης Τοντ και υπήρξε υπεύθυνος αρκετών κατασκευαστικών έργων, μεταξύ άλλων και στην Καρυά. Η συλλογή περιλαμβάνει μεταξύ άλλων 80 περίπου φωτογραφίες από το εργοτάξιο της Καρυάς. Εντοπίστηκε το 2002 σε μια υπαίθρια αγορά στο Μόναχο από τον συλλέκτη Ανδρέα Ασσαέλ, γιο Εβραίου επιζώντα από την Θεσσαλονίκη, ο οποίος την αγόρασε και για χρόνια ερεύνησε την ιστορία πίσω από τα μοναδικά αυτά φωτογραφικά ντοκουμέντα.

Η καινοτόμος και συμμετοχική έκθεση η οποία παρουσιάζεται παράλληλα σε Ελλάδα και Γερμανία και προσφέρει το ιστορικό πλαίσιο της Κατοχής, του Ολοκαυτώματος, αλλά και της δύσκολης μεταπολεμικής περιόδου, με επίκεντρο την ιστορία του εργοταξίου της Καρυάς. Οκτώ βιογραφίες θυμάτων και επιζώντων ενέχουν κεντρικό σημείο στην έκθεση. Το παλιό εργοτάξιο και ο σταθμός της Καρυάς, ο οποίος σήμερα είναι παροπλισμένος και εγκαταλελειμμένος, καθίστανται προσβάσιμα μέσα από τρισδιάστατα τοπογραφικά μοντέλα τα οποία θα προβάλλονται μέσα από έναν σταθμό πολυμέσων. Στον ίδιο σταθμό ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ξεφυλλίσει ψηφιακά το άλμπουμ των φωτογραφιών.

Η έκθεση απευθύνεται στο ευρύ κοινό σε Ελλάδα και Γερμανία και κυρίως στους νέους. Φιλοδοξεί να πληροφορήσει αλλά και να προβληματίσει γύρω από την βαριά κληρονομιά του Πολέμου και της Κατοχής σε Ελλάδα και Γερμανία και το ζήτημα διατήρησης της μνήμης της Εβραϊκής γενοκτονίας.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ / ΠΕΙΡΑΙΩΣ 138 I Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου Αθήνα I 210 3453111 Ι Ωράριο λειτουργίας: Πέμπτη & Κυριακή: 10:00-18:00, Παρασκευή & Σάββατο: 10:00-22:00, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη: κλειστά Ι Τιμή εισιτηρίου έκθεσης: €6, €5

ΕΒΡΑΪΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ I Νίκης 39, Σύνταγμα I 210 3225582 I Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή: 9:00 – 16:00, Κυριακή: 10:00-16:00, Σάββατο: κλειστά Ι Γενική τιμή εισιτηρίου: €10, €8