Άγιος Βαλεντίνος: Οι ρίζες της γιορτής των ερωτευμένων

Η σύνδεση της 14ης Φεβρουαρίου με τους ερωτευμένους οφείλεται στον Άγγλο ποιητή Τζέφρι Τσόσερ, ο οποίος τον 14ο αιώνα έγραψε ένα ποίημα στο οποίο περιέγραφε ερωτευμένα ζευγάρια να ανταλλάσσουν λουλούδια την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Μέχρι τον 15ο αιώνα, η ανταλλαγή λουλουδιών και η έκφραση αγάπης με ερωτικά μηνύματα γραμμένα σε χαρτί, είχε καθιερωθεί στους κύκλους της αριστοκρατίας.

Στοιχεία πάντως της γιορτής, οι σύγχρονοι αναλυτές εντοπίζουν ακόμα πιο πίσω, στους ρωμαϊκούς χρόνους και την αρχαία Ελλάδα. Στη ρωμαϊκή περίοδο μεταξύ της 13ης και 15ης Φεβρουαρίου τελούνταν η γιορτή της γονιμότητας Λουπερκάλια. Επίσης, το αττικό ημερολόγιο των αρχαίων Αθηναίων από τα μέσα Ιανουαρίου μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου έδειχνε το μήνα Γαμηλιώνα, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον ιερό γάμο των θεών Δία και Ήρας.

Η φιγούρα του έρωτα, του γυμνού φτερωτού μωρού που ρίχνει βέλη, έχει κληρονομηθεί από την αρχαιοελληνική στη ρωμαϊκή μυθολογία και με τη σειρά της στους νεότερους χρόνους. Ο αρχαιοελληνικός Έρως, γιος της Αφροδίτης, στην κλασική περίοδο απεικονιζόταν σαν ένας λεπτοκαμωμένος έφηβος και κατά την ελληνιστική περίοδο πήρε τη μορφή του τροφαντού μωρού. Τότε αποκτά και το τόξο με τα βέλη του και χτυπά θνητούς και θεούς, γεμίζοντάς τους με ανεξέλεγκτη ερωτική διάθεση. Πολλές φορές δε, σημαδεύει με κλειστά τα μάτια, φτιάχνοντας αταίριαστα ζευγάρια, εξού «ο έρωτας είναι τυφλός». Η θεότητα περνά και στους Ρωμαίους και στο πέρασμα των χρόνων γίνεται διαδεδομένο μοτίβο της δυτικής ζωγραφικής και καθιερώνεται ως το σύμβολο του έρωτα μέχρι τις μέρες μας.