Κληρονόμος Ναζί θα αποκαλύψει μυστικό «Κεχριμπαρένιου Δωματίου»;

Η εντυπωσιακή ανακάλυψη κατασχεθέντων από τους Ναζί έργων ζωγραφικής των μεγαλύτερων καλλιτεχνών του μοντερνισμού - από τον Πικάσο μέχρι τον Σαγκάλ σε ένα διαμέρισμα του Μονάχου αναπτέρωσε την ελπίδα για την επιστροφή του «Κεχριμπαρένιου Δωματίου».

Σε δημοσιεύματα στον Τύπο αναφέρεται ότι ο ιδιοκτήτης της συλλογής Κορνήλιος Γκούρλιτ γνωρίζει που βρίσκεται το θρυλικό αριστούργημα, που είχε μεταφερθεί έξω από το Τσάρσκογιε Σελό στα περίχωρα της Αγίας Πετρούπολης και μετά χάθηκαν τα ίχνη του στο Καλίνιγκραντ-Κόνιγκσμπεργκ πριν την επίθεση της Πολεμικής Αεροπορίας της Μεγάλης Βρετανίας το 1945.

Στην ιστορία των αριστουργημάτων ανεκτίμητης αξίας (περισσότερα από 1400 πίνακες είναι έργα τέτοιων μεγάλων καλών σχέσεων, όπως ο Ματίς, ο Σαγκάλ και ο Πικάσο) υπάρχουν περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις. Γιατί το γεγονός της ανακάλυψης έμενε κρυφό ολόκληρο χρόνο και γνωστοποιήθηκε μόνο χάρη σε διαρροή πληροφοριών; Γιατί ο κάτοχός τους κρύβεται, όμως δεν εγκατέλειψε το Μόναχο;

Η ανεκτίμητη συλλογή ανακαλύφθηκε στο Μόναχο 80 χρόνια μετά την περίφημη ναζιστική έκθεση «Εκφυλισμένης τέχνης», που έλαβε χώρα σε αυτή την πόλη. Τότε τους πίνακες των μεγαλύτερων καλλιτεχνών της εποχής εκείνης πήγαν να τα δουν περισσότερα από δυο εκατομμύρια άτομα – ώστε, κατόπιν έκκλησης του Χίτλερ και του Γκέμπελς, να καταφτύσουν την «επαίσχυντη παρακμιακή» τέχνη. Την περασμένη εβδομάδα για την ανακάλυψη των έργων έγραψε το γερμανικό περιοδικό Focus. Εν τω μεταξύ, οι Αρχές της Γερμανίας, έκρυψαν τη συλλογή σε μυστική αποθήκη και απαγόρευσαν τη δημοσίευση ακόμα και φωτογραφιών των πινάκων.

Όπως είναι γνωστό, σήμερα ο 79χρονος Κορνήλιος Γκούρλιτ είχε κληρονομήσει τους πίνακες από τον πατέρα του – Ναζί έμπορο έργων τέχνης Γκίλντεμπραντ Γκούρλιτ. Όλα αυτά τα χρόνια για να επιβιώσει πουλούσε πίνακες. Το ερώτημα που προβάλλει είναι γιατί ούτε ένας από τους πίνακες δεν αναγνωρίστηκε από τους αγοραστές τους;

Εν τω μεταξύ η ιστορία με τους ανακαλυφθέντες πίνακες αναπτέρωσε τις ελπίδες για επιστροφή του Κεχριμπαρένιου Δωματίου. Αυτό το θέμα βγήκε στην επιφάνεια μετά από σχετική δήλωση του εξάδελφου του Κορνήλιου Γκούρλιτ. Η εφημερίδα Bild παρέθεσε τα λόγια του Έκεχαρτ Γκούρλιτ ότι ο εξάδελφός του «ξέρει, που βρίσκεται το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο»... Και διευκρίνισε ότι ο Γκίλντεμπραντ Γκούρλιτ αποκάλυψε το μυστικό του Κεχριμπαρένιου Δωματίου στο γιο του πριν το θάνατό του το 1956.

Το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο το είδαν τελευταία φορά στο βασιλικό κάστρο μερικές μέρες πριν την επίθεση στο Κόνιγκσμπεργκ της βρετανικής αεροπορίας. Άραγε να επαναρχίσει η αναζήτηση του σπάνιου θησαυρού, αυτού του άκρως λεπτού έργου τέχνης – του δωματίου ή, κατ΄ακρίβειαν, του γραφείου, που είχε δωρίσει στο Μεγάλο Πέτρο το 1717 ο Φρίντριχ Γουλιέλμος Α΄.

Το δωμάτιο μπορούσε να καταστραφεί κατά τη διάρκεια της επίθεσης κατά της πόλης, μπορεί να έχει ταφεί σε δυσπρόσιτα υπόγεια. Και πρέπει να σημειωθεί ότι το κεχριμπάρι είναι πολύ εύθραυστο οργανικό υλικό και απαιτεί ειδική φροντίδα.

Ο Διευθυντής του εργαστηρίου αποκατάστασης του Τσάρσκογιε Σελό, που έχει δημιουργήσει αντίγραφο του Κεχριμπαρένιου Δωματίου, Μπορίς Ιγκντάλοφ σε συνέντευξή του στη «Φωνή της Ρωσίας» εξέφρασε αμφιβολία ότι το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο επέζησε.

- Το ζήτημα είναι ότι πριν το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το δωμάτιο ήδη χρειαζόταν σοβαρή αποκατάσταση. Το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο κατά τη διάρκεια όλης της ύπαρξής του στη Ρωσία είχε επανειλημμένα υποβληθεί σε έργα αποκατάστασης διαφόρων ποιοτήτων. Τα πάνελ με κεχριμπάρι επικαλύπτονταν με βερνίκι, και αυτό είναι κακό, γιατί το βερνίκι σκουραίνει, διεισδύουν στη δομή του κεχριμπαριού και χάνεται η διαφάνειά του, το χρώμα και άλλες ιδιότητες. Είναι πολύ δύσκολο να πει κανείς σε ποια κατάσταση βρίσκεται το παλαιό Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο σήμερα, όλα εξαρτούνται από το μέρος, στο οποίο βρίσκεται και από τις συνθήκες του χώρου αυτού.

Το μέγεθος της ανακάλυψης του Μονάχου, από τη μια, και η απλότητα και το τυχαίο της ανακάλυψης των πινάκων, από την άλλη – εμπνέουν την ελπίδα ότι τέτοια διαμερίσματα στη Γερμανία μπορεί να υπάρχουν πάρα πολλά. Πολύ περισσότερο που ήδη στις αρχές της δεκαετίας του 2000 στη Γερμανία είχαν ανακαλυφθεί και μετά μεταβιβαστεί δωρεάν στη Ρωσία μερικά γνήσια τμήματα του Κεχριμπαρένιου Δωματίου. Γι΄αυτό πολλοί ερευνητές είναι σίγουροι ότι αυτό το εύρημα δεν είναι το τελευταίο. Το δε μέρος, όπου βρίσκεται το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο ο Κορνήλιος Γκούρλιτ, όπως είπε ο εξάδελφός του, υποσχέθηκε να το αποκαλύψει πριν το θάνατό του.

ΠΗΓΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ