H ιστορία του Πύργου
Ο σημερινός Πύργος είναι κτισμένος σε εφτά χαμηλούς λόφους. Οι λόφοι αυτοί είναι:
- του κοιμητηρίου, θέση τυροκομίστρα,
- Της δεξαμενής, θέση κοκκινόχωμα,
- Του ναού του Αγίου Αθανασίου, θέση αχιβάδα,
- Του Επαρχείου,
- Του χώρου μεταξύ των σημερινών πλατειών Αυγερινού και Κύπρου,
- Του ιερού ναού της Αγ. Κυριακής, όπου βρίσκεται και η «Αγιοχαραλαμπόρουγα» και
- Του Αγίου Διονυσίου μέχρι το νοσοκομείο, θέση «ανεμόμυλος» ή «τούμπι».
Πρόκειται για μια καινούρια σχετικά πόλη, η ιστορία της οποίας ξεκίνησε εδώ, στην περιοχή που βρισκόμαστε σήμερα, στις αρχές του 16ου αιώνα, το 1512. Κάποιος Ιωάννης Τσερνοτάς από το Λευκάσιο Καλαβρύτων ανακάλυψε στην περιφέρεια των Καλαβρύτων ή στην περιοχή του σημερινού Πύργου, πλήθος αρχαίων νομισμάτων που τα παρέδωσε στο σουλτάνο Σελίμ τον Α’. ως ανταμοιβή πήρε τον τίτλο του μπέη (τσερνοτάμπεης) και απέραντες εκτάσεις στη βορειοδυτική Πελοπόννησο, γύρω από την περιοχή της τότε λίμνης της μουριάς και των γηλόφων, πάνω στους οποίους είναι χτισμένη η σημερινή πόλη.
Ο Τσερνωτάς με άλλους Έλληνες πήρε μέρος στο πλευρό του Σουλτάνου στην εκστρατεία εναντίον της Αιγύπτου. Ο Νεκτάριος Ιεροσολύμων μας πληροφορεί ότι χάρη στον Τσερνοτάμπεη εφυλάχθησαν οι μοναχοί του Σινά παραδίδοντας στο σουλτάνο διάταξη του Μωάμεθ, ωφελήθηκε πολύ το Σιναΐτικο μοναστήρι. Ο Τσερνωτάς φαίνεται δεν ήταν άνθρωπος που καθόταν σε ένα μέρος για πολύ.
Ο Τσερνωτάς έχτισε λοιπόν ένα οίκημα, έναν ισχυρό πύργο στη σημερινή πλατεία του Επαρχείου που έδωσε το όνομά του στη σημερινή πόλη του Πύργου. Από κει και προς την περιοχή που βρισκόμαστε σήμερα χτίστηκαν τα πρώτα σπίτια, καλύβες στην αρχή όπως μας πληροφορούν διάφοροι περιηγητές της εποχής, για να διαμένουν οι ποιμένες και άλλοι υποτακτικοί.
Σε κάθε περίπτωση, ο τόπος από τα χανάκια μέχρι την Αγουλινίτσα θεωρήθηκε ιερός και απαγορεύτηκε στους Τούρκους να τον κατοικήσουν. Όταν περνούσαν από την περιοχή ξεκαβαλίκευαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι η εντολή της σουλτάνας ήταν να «τινάσσουν ακόμα και τον κονιορτόν και των ποδών των ίππων ακόμα».
Οι συνθήκες γίνονταν ιδανικές για κατοίκηση και άρχισαν να κατεβαίνουν οι πρώτες οικογένειες τσελιγκάδων από την Ήπειρο. Πρώτοι κατεβαίνουν οι Αχολαίοι με πολλά κοπάδια. Αμέσως μετά κατηφόρισαν από την Ήπειρο οι δυο αδελφοί Βιλαεταίοι με πολύ χρήμα και πλήθος ακολούθων.
Τις δυο αυτές οικογένειες ακολούθησαν και άλλες με αποτέλεσμα ο Πύργος να μεγαλώσει γοργά και να φτάσει τις 5000 κατοίκους κατά κάποιους ερευνητές στο τέλος του 17ου αιώνα και κατ’ άλλους στο τέλος του 18ου αιώνα. Πιο γνωστές από αυτές τις οικογένειες ήταν οι Διακαίοι, οι Κρεστενιταίοι, οι Μήτζου.
Μάλιστα, η ταχύτατη οικονομική ανάπτυξη της περιοχής εξώθησε τους Πυργαίους με δημοψήφισμα να ζητήσουν να αποσπαστούν από τον καζά της Γαστούνης και να συγκροτήσουν ιδιαίτερο καζά. Το αίτημα έγινε δεκτό το 1790 και μάλιστα ο σουλτάνος αφιέρωσε το βακούφι του Πύργου στην Κάαμπα της Μέκκας, το ιερότερο τέμενος των μουσουλμάνων.
Όλα αυτά συνεισέφεραν έτι περαιτέρω στην οικονομική ανάπτυξη του Πύργου, στον οποίο ο Πουκεβίλ το 1816 μετρά 900 σπίτια. Η σταφίδα βέβαια έπαιξε τον δικό της καθοριστικό ρόλο στη γεωργική, βιομηχανική και εμπορική ανάπτυξη της πόλης, ιδιαίτερα μετά την απελευθέρωση.
Κάπως έτσι ήταν τα πρώτα βήματα της πόλης του Πύργου που γράφτηκαν σε αυτή τη γειτονιά. Ο λαογραφικός όμιλος φιλοδοξεί με τις δυνάμεις που έχει να καταγράψει και άλλα βήματα στην ιστορία για την πόλη του Πύργου, αλλά και την ιστορία της Ηλείας.
Πηγή: patrisnews.gr