Αμφίπολη-Από τον Μέγα Αλέξανδρο… στο κενοτάφιο

Ένας τύμβος αποκαλύπτεται στη θέση Καστά της Αμφίπολης, φθάνει τα τρία μέτρα ύψος και έχει περί τα 500 μέτρα περιφέρεια και στην κορυφή του... ο Λέων της Αμφίπολης.

Είναι Αύγουστος του 2014, όταν τα περιπολικά της Αστυνομίας αποκλείουν την πρόσβαση στους περίεργους θεατές που συγκεντρώνονται γύρω-γύρω από τον ταφικό περίβολο να εκμαιεύσουν μια πληροφορία, να δουν κάτι παραπάνω από αυτά που ανακοινώνει το Υπουργείο Πολιτισμού.

Βρίσκεται εδώ άραγε, κάτω από τους τόνους χώματος που εναπόθεσε το πέρασμα των αιώνων, ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου;

Για πρώτη φορά η φήμη που θέλει τη σωρό του Μεγάλου Αλεξάνδρου να έχει ενταφιαστεί στο λόφο Καστά, κάνει το γύρο του διαδικτύου τον Αύγουστο του 2013. «Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι σε έδαφος ελληνικό και δη μακεδονικό», οι ελπίδες αναπτερώνονται και όλοι ενδόμυχα ελπίζουν ότι ο μεγάλος Έλληνας στρατηλάτης είναι θαμμένος εκεί!

«Το εύρημα της Αμφίπολης είναι οπωσδήποτε ιδιαίτερα σημαντικό, όμως πριν προχωρήσει η ανασκαφική έρευνα, οποιαδήποτε ερμηνεία και πολύ περισσότερο οποιαδήποτε ταύτιση με ιστορικά πρόσωπα στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι παρακινδυνευμένη», σπεύδει να ανακοινώσει το Υπουργείο Πολιτισμού.

Μετά από λίγο, οι φήμες για τον τάφο έχουν σχεδόν ξεχαστεί...

Η ανασκαφή και οι φημολογούμενοι "ένοικοι"

Στην αρχή αποκαλύφθηκε ο περίβολος του τάφου, που φτάνει τα 500 μέτρα, λίγο μετά ήρθαν στο «φως» δυο ακέφαλες Σφίγγες, τις οποίες είδε από κοντά και ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Η φημολογία για εύρεση του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν έντονη, αν και δεν υπήρχε κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο να αποδεικνύει ότι ο Μακεδόνας στρατηλάτης ήταν θαμμένος εκεί. Προχωρώντας, η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε δυο κομψές Καρυάτιδες και ένα ψηφιδωτό εκπληκτικής ομορφιάς. Το κάθε στοιχείο που ερχόταν στο «φως» έδειχνε... σύμφωνα με τους ειδικούς και ένα άλλο πρόσωπο που θα μπορούσε να ήταν θαμμένο εκεί.

Ο αρχικός «ένοικος» του τάφου ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος, αν και δεν υπάρχει κάποια ιστορική πηγή που να το πιστοποιεί. Κι ενώ η ανασκαφή προχωρούσε, διεθνείς μελετητές επιστράτευσαν κι άλλα ιστορικά πρόσωπα που θα μπορούσαν να είναι θαμμένα στην Αμφίπολη.

Η μητέρα του Μεγάλου Αλέξανδρου, Ολυμπιάδα, ήταν η πρώτη επιλαχούσα μετά τον στρατηλάτη, εν συνεχεία πολλοί υποστήριξαν ότι ο τάφος κρύβει τη γυναίκα του, Ρωξάνη και το μοναδικό διάδοχό του στρατηλάτη, Αλέξανδρο Δ'.

Βασικός υποστηρικτής της άποψης ότι στον τάφο κρύβεται η Ολυμπιάδα ή η Ρωξάνη είναι ο Βρετανός αιγυπτιολόγος Άντριου Τσαγκ, που καταλήγει σε αυτό το συμπέρασμα εξαιτίας της ύπαρξης των Καρυάτιδων, που εκτιμά ότι αποτελούν ένδειξη ότι πρόκειται για βασιλικό τάφο.

Συγκεκριμένα εκτιμά ότι οι Καρυάτιδες αποτελούσαν ιέρειες του Διονύσου, που συμμετείχαν με την γνωστή για την προτίμησή της στις αποκρυφιστικές τελετές Ολυμπιάδα σε διονυσιακά όργια και ορφικά μυστήρια.

Στο παιχνίδι δεν άργησαν να μπουν και οι στρατηγοί του Μακεδόνα στρατηλάτη, Νέαρχος, Ηφαιστίωνας, Αντίγονος. Και όταν τελείωσαν οι φίλοι, επιστρατεύτηκαν και οι εχθροί, με τον Κάσσανδρο να είναι ο επικρατέστερος.

Πολλοί «ένοικοι», αλλά καμία τέφρα...

Καθώς οι ανασκαφείς έφταναν όλο και πιο βαθιά στο εσωτερικό του τάφου, τα σενάρια για τον ένοικο πλήθαιναν, με τους ειδικούς να παρουσιάζουν τα στοιχεία που τεκμηριώνουν τις θεωρίες του σχετικά με τον «ένοικο».

Όλα αυτά μέχρι η σκαπάνη να βρει «τοίχο» και το πολυαναμενόμενο τέταρτο θύρωμα που οδηγεί σε επόμενο θάλαμο να αποδεικνύεται... ότι ήταν ένα επιστύλιο.

Από τις 28 Οκτωβρίου, όταν και ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ότι ο τάφος δεν συνεχίζει οριζοντίως επικράτησε πανικός στις τάξεις των ειδικών και επιστημόνων.

«Δε θα μάθουμε ποτέ την ταυτότητα του τόσου σημαντικού προσώπου που ήταν θαμμένος στην Αμφίπολη», ψιθυριζόταν στα πηγαδάκια ειδικών και μη.

Όσα εντυπωσιακά κι αν είναι τα ευρήματα που ανακαλύφθηκαν, δεν παύει να λείπει το βασικό, ένας νεκρός και όπως είναι αναμενόμενο υπήρξε απογοήτευση.

Μια νέα θεωρία, ωστόσο, διατυπώνεται από Αμερικανίδα αρχαιολόγο που υποστηρίζει ότι πρόκειται για κενοτάφιο προς τιμήν του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Κενοτάφιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο Τύμβος

«Δεν αποκλείεται να υπάρχουν και άλλα αρχιτεκτονήματα γύρω από το τύμβο Καστά», τονίζει η Αμερικανίδα αρχαιολόγος Ντόροθι Κινγκ, η οποία εμφανίζεται βέβαιη ότι το ταφικό μνημείο είναι κενοτάφιο του Μεγάλου Αλέξανδρου.

Η Αμερικανίδα αρχαιολόγος θεωρεί βέβαιο ότι οι κενοί θάλαμοι που έχουν ανασκαφεί ενισχύουν την εκδοχή περί κενοταφίου που κατασκευάστηκε ειδικά για τον Μέγα Αλέξανδρο.

«Εν ολίγοις, οι κενοί θάλαμοι και το αδιέξοδο στο οποίο βρέθηκε η ανασκαφή, ενισχύει την εκδοχή περί κενοταφίου-ηρώου υπέρ του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Πρόκειται δηλαδή για ένα μνημείο που δεν χρησιμοποιήθηκε ξανά για οποιονδήποτε άλλον, καθώς κάτι τέτοιο θα συνιστούσε βέβηλη πράξη», γράφει στο ιστολόγιο της.

Επίπεδο σφράγισης στον τρίτο θάλαμο

Η ανασκαφική ομάδα της κυρίας Περιστέρη, όπως αναφέρεται στο δελτίο τύπου (31/10) του Υπουργείου Πολιτισμού, ανακάλυψε ότι στον τρίτο θάλαμο υπάρχει τελικά δάπεδο σφράγισης, γεγονός που δείχνει ότι ο τάφος ίσως να αναπτύσσεται προς τα κάτω. Τίποτα δεν έχει χαθεί και όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά.

Με το νέο εύρημα, οι θεωρίες αρχίζουν και πάλι...

Ποιοι είναι οι μέχρι τώρα πιθανοί "ένοικοι";

Μέγας Αλέξανδρος

Η Αμφίπολη είναι η πόλη από την οποία απέπλευσε για την Ασία. Ωστόσο δεν αναφέρεται κάτι σχετικό στην ιστοριογραφία και θεωρείται βέβαιο πως ο τάφος του βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια, αφού πρόσωπα όπως ο Καίσαρας τον έχουν επισκεφθεί και τον έχουν δει. Οι "σεναριογράφοι" της Ιστορίας θέλουν να έχει μεταφέρει τα οστά του εδώ η Ολυμπία, να είναι ένα κενοτάφιο που περίμενε να τα δεχτεί, ακόμα και ένας δεύτερος τάφος.

Ρωξάνη

Η Περσίδα σύζυγος του Αλέξανδρου έγινε μητέρα του γιου του το 323 π.Χ. αφού ο Αλέξανδρος είχε πεθάνει. Η Ρωξάνη αρχικά είχε καταφύγει στην Ήπειρο για να σωθεί από τους επιγόνους, όμως μετά κατέφυγε στην Αμφίπολη, όπου δολοφονήθηκε από τον Κάσσανδρο μαζί με τον γιο της το 311 π.Χ.

Αλέξανδρος Δ'

Ο δωδεκάχρονος γιος του Αλέξανδρου και της Ρωξάνης δολοφονήθηκε μαζί της.

Ολυμπιάδα

Η κόρη του βασιλιά των Μολοσσών Νεοπτόλεμου, σύζυγος του Φιλίππου και μητέρα του Αλέξανδρου, είχε πάρει υπό την προστασία της τη Ρωξάνη και τον εγγονό της όταν επέστρεψε από την Ήπειρο στη Μακεδονία το 317 π.Χ. με στρατό.

Οι Ναύαρχοι του Αλέξανδρου

Τρεις ναύαρχοι συνδέονται με την Αμφίπολη. Ο Ανδροσθένης, ο Λαομέδοντας -που γεννήθηκαν εδώ- και ο Νέαρχος που γεννήθηκε ή εξορίστηκε εδώ.

Κάσσανδρος

Ο Κάσσανδρος, γιος του Αντίπατρου, δεν ακολούθησε τον στρατό του Αλεξάνδρου στην Ασία, αλλά έμεινε με τον πατέρα του στη Μακεδονία. Το 311 π.Χ. δολοφονεί το διάδοχο Αλέξανδρο και τη Ρωξάνη, που είναι φυλακισμένοι στα χέρια του. Πέθανε από υδρωπικία το 279 π.Χ.

Ηφαιστίωνας

Η άποψη ότι ο τάφος ανήκει στον Ηφαιστίωνα υποστηρίζεται από τον καθηγητή Ιστορίας Θεόδωρο Μαυρογιάννη. Ο τάφος χτίστηκε το 325 π.Χ. κατά παραγγελία του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Σχετικές ειδήσεις

• Αμφίπολη - Τι κρύβεται κάτω από το δάπεδο σφράγισης;
• Νέες φωτογραφίες από Αμφίπολη-Υπάρχει υπόγειος θάλαμος
• Αμφίπολη: Ο τρίτος θάλαμος και το κρυμμένο μυστικό του τάφου