Μελίνα Μερκούρη: 95 χρόνια από τη γέννηση της Μελίνας μας

Γεννημένη στην Αθήνα σαν σήμερα , 18 Οκτωβρίου , του 1920, η Αμαλία – Μαρία Μερκούρη, όπως ήταν ολόκληρο το όνομά της , καταγόταν από γνωστή οικογένεια πολιτικών: ο παππούς της , Σπυρίδων Μερκούρης είχε διατελέσει για πάνω από 20 χρόνια δήμαρχος Αθηνών και ο πατέρας της υπήρξε επίσης πολιτικός για δεκαετίες.

Από τις μεγαλύτερες αγάπες της ζωής της ήταν η υποκριτική. Νεαρή ακόμη , ερωτεύεται τον Πάνο Χαροκόπο , ο οποίος της υπόσχεται ότι θα της παράσχει πλήρη ελευθερία να ασχοληθεί με τη μεγάλη της αγάπη , το θέατρο. Τήρησε την υπόσχεσή του.

Σε ηλικία δεκαοχτώ ετών γίνεται δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, όπου είχε συμμαθητές με συμμαθητές, μεταξύ άλλων, τη Δέσπω Διαμαντίδου, την Αλέκα Παΐζη, τον Ανδρέα Φιλιππίδη, τον Αλέξη Δαμιανό.

Η Μελίνα ανεβαίνει για πρώτη φορά στο σανίδι το 1944 και από τότε η σκηνή του θεάτρου γίνεται το δεύτερο σπίτι της.
Πρωταγωνίστησε σε πλήθος παραστάσεων, με σημείο- σταθμό της καριέρας της το 1951.

Από εκείνη τη χρονιά και έπειτα γίνεται η μούσα ενός από τους μεγαλύτερους θεατρικούς συγγραφείς, Μαρσέλ Ασάρ και ξεκινά να πρωταγωνιστεί και στην γαλλική θεατρική σκηνή.

Συνεχίζει την παράλληλη πορεία της και στις δύο σκηνές, την αθηναϊκή και την παριζιάνικη. Το 1960 παίζει με τοθέατρο Τέχνης το «Γλυκό Πουλί της Νιότης» με τον πρωτοεμφανιζόμενο τότε Γιάννη Φέρτη.

Η ταινία «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη από το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια» υπήρξε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο το 1955. Μάλιστα υπήρξε η μοναδική ταινία που πρωταγωνίστησε η ίδια και ήταν ελληνικής παραγωγής (Καραγιάννης Καρατζόπουλος). Η ταινία έλαβε θετικά σχόλια στο Φεστιβάλ των Κανών το 1956. Θα χάσει το βραβείο, αλλά θα γνωρίσει τον άνθρωπο που στιγμάτισε τη ζωή της, τον αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασσέν. Τους χώρισε μόνο ο θάνατος.

Με τον Ντασσέν στο τιμόνι της σκηνοθεσίας γυρίζουν πλήθος ταινιών, όπως το «Ποτέ την Κυριακή», την ταινία που έκανε διάσημη την ίδια και τη μουσική του Μάνου Χατζηδάκι σε όλο τον κόσμο. Η ταινία είναι υποψήφια για πέντε Όσκαρ και τελικά κατακτά το Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού (Μάνος Χατζιδάκις) και το βραβείο Α’ γυναικείου ρόλου (Μελίνα Μερκούρη), εξ’ ίσου με την Ζαν Μορό για το Moderato Cantabile (1960). Η διεθνής αναγνώριση είναι πλέον γεγονός. Η βροντερή φωνή της, που είχε τραγουδήσει τραγούδια μεγάλων Ελλήνων συνθετών, όπως του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη, του Σταύρου Ξαρχάκου, του Βασίλη Τσιτσάνη κ.ά. , γίνεται γνωστή σε όλον τον κόσμο. Θα ανοίξει τα φτερά της το 1967 για το Μπρόντγουεϊ της Νέας Υόρκης, παίζοντας στο «Ίλια Ντάρλινγκ» , στο πλευρό του Ζυλ Ντασσέν. Η είδηση του στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Ελλάδα, την βρίσκει στο εξωτερικό. Η ίδια μιλά μπροστά σε ξένους δημοσιογράφους, και κλαίγοντας λέει: «Σας παρακαλώ μην πάτε στη χώρα μου». Ως απάντηση, η Χούντα της αφαιρεί την ελληνική ιθαγένεια στις 12 Ιουλίου. Εκείνη δεν διστάζει και δηλώνει: «Γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα. Ο Παττακός γεννήθηκε φασίστας και θα πεθάνει φασίστας».

Δυο μέρες μετά την πτώση της δικτατορίας η Μελίνα Μερκούρη επιστρέφει στην Ελλάδα, ενώ την περιμένει πλήθος φίλων στο αεροδρόμιο. Εγκαθίσταται πλέον μόνιμα στη χώρα και ασχολείται ενεργά και με την πολιτική, λαμβάνοντας μέρος σε όλες τις κυβερνήσεις Παπανδρέου ως υπουργός Πολιτισμού. Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε σχολιάσει ότι η Μελίνα Μερκούρη ήταν η μόνη που άντεξε τους 16 ανασχηματισμούς των κυβερνήσεών του.

Η Μελίνα Μερκούρη είναι αυτή που διακηρύσσει ότι «η βαριά βιομηχανία της χώρας είναι ο πολιτισμός» και δίνει μάχη για την προώθησή του στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό. Οι πολιτικοί σχολιάζουν ότι το υπουργείο Πολιτισμού επί των ημερών της λειτούργησε όσο ποτέ ενώ ο Τύπος του εξωτερικού παρακολουθεί ανελλιπώς την πορεία της. Ξεκινάει την εκστρατεία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, θίγοντας το θέμα επίσημα στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO τον Ιούλιο του 1982 στο Μεξικό.

Έκτοτε δεν σταμάτησε να αγωνίζεται προς αυτόν τον σκοπό. Υπήρξε το όνειρο της ζωής της. «Αν με ρωτήσετε εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια, θα ξαναγεννηθώ», έλεγε χαρακτηριστικά. Επιπλέον, προς αυτόν τον σκοπό, ιδρύθηκε αργότερα από τον σύζυγό της Ζυλ Ντασέν, μετά από επιθυμία της, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη.

Προκειμένου να κάνει εφικτή την επιστροφή των Γλυπτών, το 1989 κήρυξε διαγωνισμό για την κατασκευή ενός νέου Μουσείου της Ακρόπολης, δίνοντας παράλληλα έμφαση στις εργασίες αναστήλωσης της Ακρόπολης αλλά και στη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Επίσης δική της ιδέα ήταν και η ενοποίηση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, για τη δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου. «Είναι επιτακτική ανάγκη, είναι χρέος της Ελλάδας να διασώσει την καρδιά της ιστορίας της, την καρδιά της Αθήνας, το ιστορικό της κέντρο, μ' ένα έργο που θα αλλάξει παντελώς την εικόνα και τη ζωή στο κέντρο της πόλης» δήλωνε.

Άφησε την τελευταία της πνοή, νικημένη από τον καρκίνο, στο νοσοκομείο Μemorial της Νέας Υόρκης, στις 6 Μαρτίου του 1994.Η είδηση του θανάτου της συγκλόνισε τον κόσμο όλο. Ήταν η πρώτη Ελληνίδα που κηδεύτηκε με τιμές αρχηγού κράτους. Έχοντας κατακτήσει καρδιές εντός και εκτός συνόρων, η είδηση του θανάτου της συγκλόνισε τον κόσμο όλο. Αφιερώματα για τη ζωή και την πολύπλευρη δράση της κατέκλυσαν τα εγχώρια και ξένα Μέσα, τα θέατρα του Μπρόντγουεϊ παρέμειναν κλειστά την ώρα της κηδείας, ενώ χιλιάδες κόσμου βρέθηκαν στο Α’ Νεκροταφείο για το τελευταίο αντίο.

H 6η Μαρτίου, ημέρα του θανάτου της, ορίστηκε από την UNESCO ως παγκόσμια μέρα πολιτισμού κατά την οποία απονέμεται το Βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» ως βραβείο πολιτιστικής προσφοράς.

Η Google τιμάει τη μεγάλη Ελληνίδα πολιτικό με ένα Doodle

Το σημερινό Google Doodle είναι αφιερωμένο στα 95 χρόνια από τη γέννηση της μεγάλης Ελληνίδας που τίμησε την Πατρίδα μας ως τα πέρατα της γης με το πάθος και το ζήλο της για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, αλλά και με την πολιτική της δράση τα χρόνια της Χούντας.

0101

Σχετικές ειδήσεις

• Μελίνα Μερκούρη: Η Google τιμάει τη μεγάλη Ελληνίδα πολιτικό με ένα Doodle