Goran Bregovic: Η Μουσική είναι αλάτι - Εάν δεν βάλεις λίγο, τότε η ζωή σου θα είναι πάντα άνοστη
Το όνομά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις μελωδίες και τους ήχους των Βαλκανίων. Η ορχήστρα με τα χάλκινα, τα κομμάτια του από τις ταινίες του Εμίρ Κουστουρίτσα όπως το «Underground», το «Arizona Dream», «Άσπρη γάτα, Μαύρος Γάτος», ο «Καιρός των Τσιγγάνων» αλλά και οι συνεργασίες του με σπουδαία ονόματα της ελληνικής μουσικής, όπως η Άλκηστις Πρωτοψάλτη και ο Γιώργος Νταλάρας, τον έχουν καταστήσει ιδιαίτερα αγαπητό στην Ελλάδα.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΣΥΝΘΕΤΗ ΣΤΟ NEWSBOMB.GR ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ Θ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ
Ο διακεκριμένος μουσικοσυνθέτης Goran Bregovic, λίγες ημέρες προτού εμφανιστεί στο Athens Music Festival, στο «Διογένης Studio», παρέα με την Wedding and Funeral Band, αλλά και με τη συμμετοχή της Γιώτας Νέγκα, μιλάει αποκλειστικά στο Newsbomb.gr και τον δημοσιογράφο, Χρήστο Θ. Παναγόπουλο, για τη μουσική, το Σαράγεβο της εποχής του εμφυλίου, αλλά και για τους Έλληνες που τόσο αγαπά.
Όπως εξηγεί στο Newsbomb.gr, στην εποχή που ζούμε και στις εποχές που διανύουμε «εάν δεν είσαι και λιγάκι τρελός, τότε δεν μπορείς να είσαι κανονικός».
Κύριε Bregovic, καταρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω γι’ αυτή τη συνέντευξη. Πείτε μας δύο λόγια για την παρουσία σας στην Ελλάδα και την εκδήλωση στο Athens Music Festival.
Goran Bregovic: Θα ξαναπαίξω μουσική στην Αθήνα, έπειτα από πολύ καιρό. Και το περιμένω πολύ όλο αυτό. Ελπίζω ότι το κοινό θα ευχαριστηθεί τη μουσική κι αυτό γιατί ήδη γράφει αρκετά νέα μουσικά κομμάτια και σίγουρα θα παίξω κάποιες από τις παλαιότερες δημιουργίες μου, όπως για παράδειγμα soundtracks που συνέθεσα για κινηματογραφικές ταινίες, όπως για παράδειγμα στην όπερα της Κάρμεν ή ακόμη και από τον Καιρό των Τσιγγάνων.
Και βεβαίως θα παίξω κάποια από τα ελληνικά τραγούδια που έχω συνθέσει για φωνές όπως η Άλκηστις Πρωτοψάλτη και ο Γιώργος Νταλάρας.
Η μουσική και το όνομά σας έχουν συνδεθεί άρρηκτα με σπουδαίες κινηματογραφικές δημιουργίες, όπως το «Arizona Dream», το «Underground», η «Άσπρη Γάτα και ο Μαύρος Γάτος». Πώς νιώθετε γι’ αυτό;
Στη βιογραφία μου υπάρχουν μερικές ταινίες που μπορώ να δείξω στα παιδιά μου και να μην ντρέπονται για τον πατέρα τους. Αυτό, βεβαίως, δεν με καθιστά έναν καλό συνθέτη κινηματογραφικών ταινιών. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου καλό σε αυτό. Απλώς είχα την τύχη να δουλέψω σε ταινίες που δεν χρειάζονταν συνθέτη.
Σε πρόσφατη συνέντευξή σας είχατε δηλώσει: «Είμαστε από τα Βαλκάνια, η μουσική δεν φτάνει, πρέπει να είμαστε και λίγο τρελοί». Πιστεύετε πως η τρέλα είναι απαραίτητη στις ήδη τρελές εποχές που ζούμε;
Οι άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη είναι περίεργοι τι κάνει τόσο ξεχωριστή τη μουσική των Βαλκανίων κι αυτό που μου έρχεται στο μυαλό είναι ότι εμείς οι Βαλκάνιοι, εάν πρόκειται μόνο για τη μουσική, τότε τίποτε δεν είναι ποτέ αρκετό. Υπάρχει κάτι στη μουσική μας που παράγει τρέλα, γιατί χρειαζόμαστε λίγη τρέλα.
Πιστεύω ότι όλος ο κόσμος χρειάζεται και λίγη τρέλα. Άλλωστε ποιο θα ήταν το νόημα να είμαστε κανονικά άτομα, εάν δεν είχαμε και λίγη τρέλα κάποιες φορές στη ζωή μας; Αυτό είναι και το σύνθημα στον τελευταίο μου δίσκο: «Εάν δεν είσαι και λιγάκι τρελός, τότε δεν μπορείς να είσαι κανονικός»!
Χρόνια μετά τον αιματηρό εμφύλιο που οδήγησε στη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, πώς βλέπετε το μέλλον των Βαλκανίων;
Δυστυχώς, τα Βαλκάνια οριοθετούνται μεταξύ Ορθοδόξων, Καθολικών και Μουσουλμάνων. Επομένως, έτσι εξηγείται γιατί αυτή η περιοχή είναι τόσο περίπλοκη. Ωστόσο, από πάντα περνούσαμε από μια περίοδο αισιοδοξίας σε μια εποχή απαισιοδοξίας. Αισθάνομαι ότι τώρα υπάρχει μια μικρή στιγμή αισιοδοξίας, ακόμη και στη χώρα μου. Ευτυχώς, υπάρχει λόγος γι’ αυτή την αισιοδοξία.
Τι γνώμη έχετε για την Ελλάδα και τους Έλληνες;
Νομίζω ότι οι Σέρβοι ήταν με το μέρος σας και ξέρετε... οι Σέρβοι ένιωθαν πάντα οικείους τους Έλληνες. Η μουσική σας ήταν πάντοτε η αγαπημένη τους. Επομένως, για μένα ήταν πάντοτε μια σπουδαία ευκαιρία να μπορώ να παίζω τη μουσική μου στην Ελλάδα. Ειδικότερα, γνωρίζοντας ότι υπάρχει κοινό για τη μουσική μου.
Θα σας πω τρεις λέξεις και θέλω να μου απαντήσετε τι νιώθετε γι’ αυτές:
Σαράγεβο...
Το να κατάγεσαι από το Σαράγεβο θυμίζει ένα είδος διάγνωσης. Γιατί κατάγεσαι από μια τόσο μικρή και ασήμαντη πόλη, αλλά την ίδια στιγμή είναι τόσο σημαντική για όλους που είναι από εκεί. Επομένως, είμαι από το Σαράγεβο, που είναι ένα είδος μικρής διάγνωσης.
Μουσική...
Η μουσική δεν είναι και τόσο απαραίτητη. Δεν είναι τροφή, αέρας ή σεξ. Μοιάζει περισσότερο με το αλάτι. Μπορείς να φας χωρίς αυτό, αλλά το φαγητό σου θα είναι πάντοτε άνοστο.
Οικογένεια...
Προέρχομαι από μια περίπλοκη οικογένεια. Ο πατέρας μου είναι Καθολικός, η αδερφή μου είναι Ορθόδοξη, η γυναίκα μου είναι Μουσουλμάνα. Άρα, όταν σκέφτομαι τι θα απογίνουν τα παιδιά μου, είναι ωραίο, γιατί σκέφτομαι πως θα μπορούν να επιλέξουν θρήσκευμα. Έχω τρεις κόρες και μέχρι τώρα η μικρή έχει διαλέξει να γίνει βουδίστρια και δεν ξέρω τι θα διαλέξουν οι άλλες δύο στο τέλος. Αλλά, προέρχομαι από μια περίπλοκη οικογένεια.
Μετανιώνετε για κάτι στη ζωή σας; Θα θέλατε να αλλάξετε κάτι, εάν θα μπορούσατε να γυρίσετε το χρόνο πίσω;
Κοιτάζοντας πίσω νομίζω ότι όλα ήταν σημαδεμένα: το επόμενο βήμα από το αμέσως προηγούμενο. Όλα ήταν λογικά. Ξεκίνησα νωρίς την καριέρα μου ως μουσικός σε μπαρ με στριπτίζ και μετά σπούδασα φιλοσοφία και την τελευταία στιγμή δεν ξεκίνησα να διδάσκω στα σχολεία, επειδή έγινα ροκ σταρ και μετά ξεκίνησε ο πόλεμος κι έπρεπε να αρχίσω πάλι από την αρχή.
Και, δεν ξέρω... Πιστεύω και μπορώ να πω ότι είχα μια καλή ζωή.
Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;
Ετοιμάζω το νέο μου δίσκο που έχει τίτλο «Three Letters from Sarajevo» (ελληνική μετάφραση: «Τρία Γράμματα από το Σαράγεβο»). Η ιδέα για τη δημιουργία τουπροέρχεται από δύο πράγματα: το πρώτο ήταν η μεγαλύτερή μου κόρη που τώρα σπουδάζει σε μια ακαδημία Τέχνης. Στην πρώτη της έκθεση είχε έργα γλυπτικής, όπου έφτιαχνε κούνιες σε δέντρα από συρματόπλεγμα.
Το δεύτερο ήταν ότι διάβασα στο Διαδίκτυο μια ιστορία ότι ένας ρεπόρτερ του CNN άκουσε από έναν φίλο στην Ιερουσαλήμ ότι υπάρχει ένας Εβραίος, ο οποίος επί 40 ολόκληρα χρόνια προσευχόταν κάθε μέρα στο Τείχος των Δακρύων. Έτσι αποφάσισε να πάει να τον βρει και να κάνει ένα ρεπορτάζ για αυτόν και τον βρήκε. Το όνομά του είναι Ισαάκ. Και του είπε: «Κύριε Ισαάκ άκουσα ότι επί 40 χρόνια βρίσκεστε μπροστά από το Τείχος των Δακρύων και προσεύχεστε. Για τι ακριβώς προσεύχεστε;». Κι ο Ισαάκ απάντησε: «Μιλάω στο Θεό. Του ζητάω να κάνει επιτέλους αυτό τον κόσμο καλύτερο και τουλάχιστον οι νέοι άνθρωποι να καταλαβαίνουν καλύτερα ο ένας τον άλλο, να ζουν ειρηνικά. Τουλάχιστον στο μέλλον, αν όχι στην παρούσα φάση». Κι ο ρεπόρτερ απάντησε: «Και λοιπόν;». Κι ο Ισαάκ απάντησε: «Μιλάω στον τοίχο».
Επομένως, εάν υπάρχει κάποιο συμπέρασμα από αυτή την ιστορία είναι ότι πάντοτε ο Θεός δεν είχε την πρόθεση να μας μάθει πώς να ζούμε μαζί με τις διαφορές μας. Είναι κάτι που πρέπει να μάθουμε από μόνοι μας. Βεβαίως, υπάρχει κάποιος από το Σαράγεβο, όπως εγώ, ο οποίος κουβαλάει τραύματα από τέτοιες συγκρούσεις, ιδίως όταν υπάρχουν στη μέση τρία δόγματα, Ορθόδοξοι, Καθολικοί και Μουσουλμάνοι. Από πάντοτε λοιπόν κάνω πράγματα που κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση. Προσπαθώ, ίσως και με κάποια αφέλεια, να στέλνω μηνύματα στη μάχη.
Άρα, ξεκινώντας από εκεί, προσπαθώ να βρω κάποιες μεταφορές, που θα με βοηθήσουν να παράγω μουσική. Κι όταν σκέφτομαι το βιολί, είναι ένα όργανο που εκφράζει ακριβώς αυτό το συνυποδηλωτικό σχήμα. Είναι ένα όργανο που παίζεται με τρεις βασικούς τρόπους: το klatzmer, ο τρόπος που παίζουν οι Εβραίοι, το ανατολίτικο, όπως παίζουν οι Μουσουλμάνοι, το οποίο αποτελεί μια απολύτως διαφορετική τεχνική και το κλασικό χριστιανικό, που αναφέρεται στην κλασική μουσική.
Προσλήφθηκα στο Παρίσι από τη Βασιλική του Σεν Ντενί να γράψω ένα κοντσέρτο για βιολί, το οποίο παρουσιάστηκε τον περασμένο Ιούνιο από την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της Γαλλίας και είχα τρεις βιολονίστες, έναν από το Τελ Αβίβ, έναν από την Κωνσταντινούπολη κι έναν από την Ουρουγουάη. Κι έγραψα ένα κοντσέρτο για βιολί που παίζεται με αυτούς τους τρεις τρόπους.
Οι επόμενοι δίσκοι μου θα είναι ένας με αυτό το κοντσέρτο και ο δεύτερος θα περιέχει τραγούδια, από μερικούς Χριστιανούς, Εβραίους και Μουσουλμάνους καλλιτέχνες. Αυτή η δουλειά θα παρουσιαστεί στο κοινό το Μάρτιο του 2017.
Κύριε Bregovic, σας ευχαριστώ πολύ!
Εγώ σας ευχαριστώ!
Ακούστε παρακάτω το ηχητικό από τη συνέντευξη του Goran Bregovic στο Newsbomb.gr
Σχετικά με τη συναυλία
Ο Goran Bregovic και η Wedding and Funeral Band εμφανίζονται στο πλαίσιο του Athens Music Festival το Σάββατο 17/12/2016 στο «Διογένης Studio» για μία και μοναδική συναυλία, με τη συμμετοχή της Γιώτας Νέγκα.
Δείτε παρακάτω την αφίσα της εκδήλωσης
.jpg)
.jpg)
.jpg)
