Έκθεση «ΧΡΗΜΑ - Σύμβολα απτά στην αρχαία Ελλάδα»
Η ιστορία αποτελεί έναν «ωκεανό» με ημερομηνίες και πολλοί μαθητές, σύγχρονοι ή και… παλαιότερης κοπής έχουν μεγάλη δυσκολία να απομνημονεύουν ακόμη και τις πιο σημαντικές από αυτές, όπως εκείνη που έγινε η ναυμαχία της Σαλαμίνας (για την ιστορία…, το 480 π.Χ.).
Δύσκολα, όμως, θα μπορούσε κανείς να ξεχάσει ότι αυτή η νίκη των Αθηναίων αποτυπώθηκε επάνω σε αθηναϊκό νόμισμα ρωμαϊκών χρόνων, για να θυμίζει το ένδοξο παρελθόν της πόλης. Άπαντες γνωρίζουμε ότι τα νομίσματα χρησιμοποιούνται για τις συναλλαγές από αρχαιοτάτων χρόνων, όμως τα σύμβολα πάνω σε αυτά πολλές φορές προσφέρουν επιπλέον πληροφορίες και έχουν τη δική τους σημασία. Και αν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους συμβολισμούς πάνω σε νομίσματα της αρχαιότητας, τότε αξίζει να περάσετε μία βόλτα από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης όπου μέχρι τις 15 Απριλίου 2018 φιλοξενείται η έκθεση «ΧΡΗΜΑ. Σύμβολα απτά στην αρχαία Ελλάδα». Μία έκθεση που αποτελεί συνδιοργάνωση της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank και του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
Το θέμα της έκθεσης σχετίζεται με τις ποικίλες αναφορές και ερμηνείες των συμβόλων που είναι χαραγμένα επάνω στα νομίσματα, από τα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. έως τη ρωμαϊκή περίοδο. Ως γνωστόν, το νόμισμα αποτελεί, πρωτίστως, το βασικό μέσο συναλλαγής των ανθρώπων, με το οποίο καλύπτουν τις καθημερινές τους ανάγκες. Επίσης, είναι το μέσο με το οποίο το κράτος πραγματοποιεί πληρωμές και εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του.
Πέραν αυτού, όμως, τα αρχαία νομίσματα είναι μία αποθήκη πληροφοριών, στοιχείων και συμβολισμών. Και αυτό γιατί οι παραστάσεις και τα σύμβολα πάνω σε αυτά προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες, ιστορικές και άλλες, που συνδέονται με τον τόπο και την αρχή η οποία τα εξέδωσε.
Τα εκθέματα προέρχονται κατά κύριο λόγο από την Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, μία από τις σημαντικότερες τους είδους της παγκοσμίως. Πιο συγκεκριμένα, στη σχετική λίστα υπάρχουν 85 νομίσματα από αυτή τη συλλογή, η οποία συνολικά αριθμεί περίπου 11.000 νομίσματα από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Η επιλογή των 85 νομισμάτων έγινε με βάση τις παραστάσεις και τα σύμβολα που φέρουν και τη σημασία αυτών.
Επιπλέον, στα εκθέματα περιλαμβάνονται και 159 αντικείμενα (πήλινα αγγεία και ειδώλια, μαρμάρινα και χάλκινα αγαλμάτια, ανάγλυφα, χρυσά κοσμήματα, μετρητικά σκεύη, νομίσματα από κλειστά σύνολα και επιγραφές) που προέρχονται από 29 Αρχαιολογικά Μουσεία και Συλλογές της Ελλάδας, 2 Αρχαιολογικά Μουσεία της Ιταλίας, το Βρετανικό Μουσείο και το Μουσείο του Λούβρου.
Η έκθεση διαρθρώνεται σε οκτώ θεματικές ενότητες. Ξεκινώντας από τα πρώτα ανεικονικά νομίσματα, παρακολουθούμε την εξέλιξη του νέου μέσου συναλλαγής, του νομίσματος, που καθιερώθηκε και εξαπλώθηκε τάχιστα στον αρχαίο κόσμο, φέροντας ακόμη και συγκεκριμένες ονομασίες (π.χ. δαρεικοί, χελώνες, γλαύκες, κ.λπ). Παρατηρώντας την εικονογραφία, διαπιστώνουμε ότι οι όψεις των νομισμάτων μετατρέπονται σε πεδίο συμβολισμού, καθώς, σταδιακά, αποτυπώνουν θρησκευτικά σύμβολα, εμπορικά αγαθά, έργα τέχνης, ιστορικά γεγονότα και αφηρημένες έννοιες, όπως ο πλούτος, η ευημερία, η νίκη, αλλά και προπαγανδιστικά μηνύματα της εκάστοτε εξουσίας και εκδότριας αρχής.
Επιμελητές της έκθεσης είναι ο καθηγητής Nίκος Σταμπολίδης, Διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, ο κ. Γιώργος Τασούλας, Αρχαιολόγος MPhil., Επιμελητής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και η Δρ. Δήμητρα Τσαγκάρη, Επιμελήτρια Νομισματικής Συλλογής Alpha Bank. Η ιδέα και ο συντονισμός ανήκουν στον κ. Σταμπολίδη και την κυρία Τσαγκάρη.