Aegean Oil: Η ελληνική πετρελαϊκή που τα έβαλε με τις πολυεθνικές
Από τον Παναγιώτη Χριστόπουλο
Όταν ο Δημήτρης Μελισσανίδης γεννήθηκε στα προσφυγικά της Κοκκινιάς το 1951, μερικά πράγματα για το μέλλον του ήταν ήδη προδιαγεγραμμένα: O πατέρας του, ο Ζώρας Μελισσανίδης ήλθε πρόσφυγας από τον Καύκασο το ’38 και ήταν αριστερών πεποιθήσεων. Έλληνας ξεριζωμένος, χωρίς κανένα γνωστό στην Αθήνα, διωκόμενος λόγω των πολιτικών του πιστεύω από τις Αρχές, έπρεπε να δημιουργήσει τα πάντα από την αρχή. Τα παιδιά του μεγάλωσαν μαθαίνοντας τι σημαίνει «βιοπάλη» και πώς μπορείς να πετύχεις μακριά από το σύστημα, χωρίς να έχεις κάποιον να σε βολέψει, με βασικό σου όπλο την σκληρή δουλειά.
Ο Δημήτρης Μελισσανίδης, βέβαια, είχε και κάτι ακόμη. Αυτό που λέμε «ελληνικό δαιμόνιο». Μια ασίγαστη επιθυμία να πρωτοπορεί, να ψάχνει πάντα για κάτι καινούργιο να μάθει και ν’ ασχοληθεί μαζί του, να αναζητά ευκαιρίες ακόμη κι εκεί που οι υπόλοιποι έβλεπαν μόνο δυσκολίες. Οι περισσότεροι Έλληνες τον γνωρίζουν μόνο από το πέρασμά του από την ΑΕΚ. Ακόμη και τότε, που βρισκόταν στην αρχή της επιχειρηματικής του καριέρας, έκανε θαύματα: Η ομάδα, με μικρό σχετικά budget, κατέκτησε τρία πρωταθλήματα και ξαναγύρισε στην κορυφή μετά από χρόνια. Αλλά δεν είναι το ποδόσφαιρο που αποτελεί το ιδανικό δείγμα για τις ικανότητές του. Και ίσως, αν είχε μείνει σ’ αυτό περισσότερα χρόνια, να μην είχε κατορθώσει όλα αυτά για τα οποία αποφασίσαμε να του αφιερώσουμε την στήλη μας σήμερα…
Από την Κοκκινιά στην Wall Street
Στην μέχρι τώρα πορεία της στήλης «Ψωνίζουμε Ελληνικά» σας παρουσιάσαμε επιχειρήσεις που παρήγαν κάποιο προϊόν, τις περισσότερες φορές βασισμένο στην πλούσια πρώτη ύλη της ελληνικής φύσης. (Αναλυτικά ως τώρα: Boxer Φειδάς, Bic-Βιολέξ, Apivita, HerbalTea, Κορρές, Κρι-Κρι, Κύκνος, Όλυμπος). Η Aegean Oil είναι η πρώτη εταιρεία που επιχειρεί σε ένα τομέα που δεν βασίζεται στην ελληνική παραγωγή. Μακάρι να βρούμε όντως πετρέλαιο σύντομα και στην Ελλάδα, αλλά προς το παρόν, αυτό είναι ένα αγαθό που παίρνουμε από αλλού. Ωστόσο, είναι ο τρόπος που η εταιρεία του Δημήτρη Μελισσανίδη χρησιμοποίησε το πετρέλαιο που την κάνει να ξεχωρίζει από κάθε άλλη. Είναι ένας τρόπος… 100% ελληνικός.
Ο Δημήτρης Μελισσανίδης τόλμησε να αναμετρηθεί με τα μεγαθήρια που είναι οι πολυεθνικές πετρελαϊκές και έφτασε σήμερα, εν έτει 2012 και μεσούσης της κρίσης, να ηγείται της 3ης μεγαλύτερης εταιρείας πετροχημικών στην Ελλάδα, να διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο πλοίων εφοδιασμού πετρελαιοειδών στον κόσμο και να βλέπει την μετοχή της επιχείρησής του να διαπραγματεύεται στο ταμπλώ της Wall Street. Κι όμως, αυτός ο άνθρωπος ξεκίνησε σαν δάσκαλος οδήγησης με ένα Mini Cooper στη Νίκαια…
Η ιστορία της Aegean Oil
H εταιρεία ξεκίνησε μόλις το 1999. Αρχικά από την Θράκη, όπου αγόρασε την Εβρόιλ, μια τοπική εταιρεία με καμμιά δεκαριά πρατήρια βενζίνης. Σήμερα η Aegean Oil διαθέτει πάνω από 600 πρατήρια σε όλη τη χώρα και πωλεί πάνω από το 10% της βενζίνης που διακινείται στην Ελλάδα. Τα πρατήρια βενζίνης όμως είναι ένα μόνο μέρος των δραστηριοτήτων της εταιρείας, το πιο γνωστό ίσως σε εμάς, αφού αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας.
Η «αυτοκρατορία» του Δημήτρη Μελισσανίδη στηρίζεται κυρίως στις δραστηριότητές του στο εξωτερικό. Ξεκίνησε με μια μικρή μπάριζα (πλοίο – φορτηγίδα) και πλέον διαθέτει πάνω από 60 πλοία εφοδιασμού καυσίμων, τον μεγαλύτερο αντίστοιχο στόλο στον κόσμο. Και δεν είναι μόνο αυτό. Όποιος έχει σχέση με την θάλασσα γνωρίζει καλά την Aegean Oil. 20 σταθμοί ανεφοδιασμού σκαφών σε στρατηγικά θαλάσσια περάσματα (όπως ο Παναμάς, το Γιβραλτάρ, η Σιγκαπούρη, το Πράσινο Ακρωτήρι κ.α.) είναι σημεία αναφοράς στην παγκόσμια ναυτιλία και κάνουν την Aegean πρώτο όνομα στον χώρο της σε όλο τον κόσμο.
Πώς κατάφερε η εταιρεία να χωθεί ανάμεσα στα μεγαθήρια; Ακόμη περισσότερο, πώς κατάφερε να τα εκτοπίσει από την Ελλάδα (η ΒΡ και η Shell πούλησαν τα πρατήριά τους και αποσύρθηκαν από την ελληνική αγορά); Ο Δημήτρης Μελισσανίδης κάνει λόγο για δύο στοιχεία. Κατ’ αρχάς για τα αργά και προσεκτικά βήματα. Μπορεί όλοι να τον ξέρουν σαν ένα παίκτη που παίρνει ρίσκα, από την πορεία του στην ΑΕΚ, όταν του βγήκε και το παρατσούκλι «ο Τίγρης», αλλά στον επιχειρηματικό τομέα το αφεντικό της Aegean κινήθηκε με κοφτερές κινήσεις, ακριβώς την στιγμή που έπρεπε. Κατά δεύτερον, ότι ανέλυσε τον τρόπο που λειτουργούσαν οι πολυεθνικές, έναν τρόπο κάπως «αποικιοκρατικό» και φρόντισε να εμπνεύσει μια εντελώς διαφορετική νοοτροπία στην δική του εταιρεία.
25 εκατομμύρια δολάρια από την τσέπη του
Η Aegean Oil δεν χτυπήθηκε από την κρίση. Από τη μία είναι οι δραστηριότητές της στο εξωτερικό, από την άλλη είναι η σχέση που έχει αναπτύξει με τους πελάτες της στην Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ ο μέσος όρος πώλησης καυσίμων ανά πρατήριο στην Ελλάδα είναι τα 1200 κ.μ., τα πρατήρια της Aegean σημειώνουν μέχρι και 40% μεγαλύτερες πωλήσεις.
Τον Απρίλιο του 2012 ο Δημήτρης Μελισσανίδης επένδυσε 25 εκατ. δολάρια στην εταιρεία για να κάνει αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου και να συνεχίσει να ανταπεξέρχεται χωρίς προβλήματα στην αγορά που μαστίζεται από την κρίση. Λίγο καιρό νωρίτερα, ο όμιλος της Aegean μετακόμισε στα νέα ιδιόκτητα γραφεία του στην οδό Κονδύλη 10, στον Πειραιά. Το «στρατηγείο» του Δημήτρη Μελισσανίδη είναι εντυπωσιακότατο, εξοπλισμένο με την τελευταία τεχνολογία και εκτείνεται σε 8 ορόφους με συνολικό εμβαδόν 14.800 τετραγωνικά μέτρα. Διαθέτει τρία υπόγεια πάρκινγκ 200 θέσεων και φιλοξενεί τις δραστηριότητες όλων των εταιρειών του που πλέον έχουν φτάσει να απασχολούν περίπου 3.000 ανθρώπους.
Από το 2006 η Aegean Marine Petrol Network είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Μάλιστα, ενώ όταν μπήκε, ήθελε να διαθέσει περίπου 12,5 εκατ. μετοχές, η ζήτηση ήταν τέτοια, που τελικά πωλήθηκαν 80 εκατομμύρια. Ήταν η χρονιά που ο Δημήτρης Μελισσανίδης έκανε τεράστια κέρδη, στα οποία βασίστηκε για να προχωρήσει στην τονωτική ένεση κεφαλαίου που έκανε φέτος στην εταιρεία του. Πολλοί αναρωτιούνται αν θα ήταν σε θέση να κάνει το ίδιο, αν τελικά είχε πειστεί πριν οκτώ χρόνια να ξαναμπεί στην ΑΕΚ και να βοηθήσει στο κτίσιμο του νέου της σταδίου. Είναι αλήθεια ότι οι φίλαθλοι της ομάδας έμειναν με τη πικρία ότι ο «τίγρης» δεν γύρισε ποτέ για να την σώσει, αλλά όπως αποδείχτηκε, αυτή του η απόφαση ήταν ευεργετική για τον ίδιο και τις επενδύσεις του.