Ζαγόρι: Το Nο. 1 εμφιαλωμένο νερό στην Ελλάδα

Από τον Παναγιώτη Χριστόπουλο

Όποιος έχει επισκεφθεί τα πανέμορφα Ζαγοροχώρια, γνωρίζει καλά τα συστατικά που συνθέτουν το τοπίο που κόβει την ανάσα: Η πέτρα, το ξύλο, οι κατακόρυφες πλαγιές των βουνών και το νερό. Οι χείμαρροι, τα ποτάμια, τα ρυάκια βρίσκονται παντού. Κάποτε έδιναν ισχύ στην τοπική βιοτεχνία μέσω των νερόμυλων, σήμερα στηρίζουν μερικές από τις μεγαλύτερες ελληνικές βιομηχανίες σε έναν όλο και πιο ανερχόμενο κλάδο: αυτόν του εμφιαλωμένου νερού.

Και η μεγαλύτερη απ’ όλες έχει το όνομα της περιοχής: Ζαγόρι. Η εταιρεία, οικογενειακή επιχείρηση από την πρώτη της ημέρα μέχρι σήμερα, έχει γράψει πια 57 χρόνια ιστορίας. Κι όμως, το εμφιαλωμένο νερό έγινε το προϊόν που την έκανε διάσημη ακόμη και εκτός Ελλάδος μόλις την δεκαετία του ’80. Και, μάλιστα, κατά τύχη…

Οι γκαζόζες του παππού

Το 1955, ο Γιάννης Χήτος έφτιαχνε τις γκαζόζες του, τις λεμονάδες και τις πορτοκαλάδες χρησιμοποιώντας το νερό από την περιοχή του, το Ζαγόρι, και τα αγαθά του κάμπου των Ιωαννίνων. Για τρεις δεκαετίες, σχεδόν, η οικογένεια δεν είχε σκεφτεί να εμφιαλώσει το ίδιο το νερό. Δεν υπήρχε και ανάγκη, εξ άλλου. Η αγορά ήταν ακόμη μικρή στην Ελλάδα για κάτι τέτοιο και τα νερά του Ζαγορίου δεν ήταν ξακουστά στο εξωτερικό, ώστε να δημιουργηθεί κάποια ζήτηση.

Το 1984, οι δύο γιοι του Γιάννη Χήτου, ο Αλκιβιάδης και ο Κώστας ανέλαβαν για λογαριασμό της Coca-Cola την παραγωγή αναψυκτικών στο εργοστάσιό τους στο Ζαγόρι, ενώ παράλληλα άρχισαν να δουλεύουν και το σήμα της Tuborg. Δραστήριοι επιχειρηματίες, είδαν μακριά και προσπάθησαν να εντάξουν την μικρή τους μονάδα σε μεγαλύτερα σχήματα, ανοίγοντας μια αρτηρία ζωής για την τοπική οικονομία των Ιωαννίνων και των Ζαγοροχωρίων.

Η κίνησή τους, όμως, είχε μια απρόβλεπτη εξέλιξη. Όταν οι σόδες τους πήγαν στη Δανία, για έλεγχο από τη μητρική Tuborg, έκπληκτοι οι επιστήμονες εκεί διαπίστωσαν πως η γεύση τους ήταν μοναδική, καλύτερη από την αυθεντική! Ζήτησαν από τους αδελφούς Χήτου να κάνουν μια ανάλυση του νερού που χρησιμοποιούσαν και τα αποτελέσματα ήταν συγκλονιστικά.

Ο υδροφόρος ορίζοντας από τον οποίο προερχόταν το νερό αποδείχτηκε προστατευόμενος έναντι οποιασδήποτε εξωτερικής επίδρασης και μόλυνσης του περιβάλλοντος ενώ η φυσική κατασκευή του διασφάλιζε το αμετάβλητο της ποιότητας. Το νερό του Ζαγορίου αποδείχτηκε διαμάντι. Οι ντόπιοι, βέβαια, το γνώριζαν καλά, και χωρίς ειδικές υδρογεωλογικές μελέτες και αναλύσεις, αλλά πλέον υπήρχαν και επίσημα χαρτιά που το αποδείκνυαν!

Το «μαγικό» νερό

Στην ουσία, το μόνο που χρειαζόταν πια ήταν μια τοπική μονάδα εμφιάλωσης, κατ’ ευθείαν από την πηγή, με σχεδόν μηδενική παρεμβολή του ανθρώπινου παράγοντα. Η καταγωγή του νερού από την παρθένα περιοχή των Ζαγοροχωρίων, σήμαινε πολύ απλά αξεπέραστη ποιότητα και ιδιαίτερη σύσταση, με χαμηλή περιεκτικότητα σε άλατα και ιδανικό για διαιτολόγιο φτωχό σε Νάτριο.

Οι γεωλογικοί σχηματισμοί της περιοχής προσδίδουν τη συγκεκριμένη περιεκτικότητα του νερού σε μέταλλα και αμέταλλα στοιχεία και διαμορφώνουν την ισορροπημένη γεύση του, ενώ -λειτουργώντας και σαν φυσικά φίλτρα- το απαλλάσσουν από την παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών.

Έτσι, η οικογένεια Χήτου πήρε την απόφαση και έστησε δύο εργοστάσια εμφιάλωσης στις ιδιόκτητες περιοχές της, στους πρόποδες του ορεινού όγκου Μιτσικέλι – Ζαγοροχωρίων (στις περιοχές Περίβλεπτος και Κρανούλα) τα οποία χωρίς καμία επεξεργασία, μέσα από αυστηρά τηρούμενες διαδικασίες και ελέγχους, εμφιαλώνουν το νερό της και το προσφέρουν στην αγορά από τα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Η επιχείρηση σήμερα

Η επιτυχία της εταιρείας ήταν άμεση. Και το γεγονός ότι στην Ελλάδα η ζήτηση για εμφιαλωμένο νερό όλο και αυξανόταν, αρχικά στις τουριστικές περιοχές αφού το ζητούσαν οι ξένοι, αλλά στη συνέχεια και στο ελληνικό σπίτι, έκανε πολύ σύντομα το Ζαγόρι σημείο αναφοράς. Η μικρή «Χήτος ΑΒΕΕ», της οποίας την διοίκηση ανέλαβε πλέον ο Γιάννης Χήτος, εγγονός του ιδρυτή της, με τη βοήθεια των αδελφών και λοιπών συγγενών του (είπαμε: παραμένει μια επιχείρηση οικογενειακή!) έγινε αντικείμενο πόθου για τον παλιό της συνεργάτη, την Coca-Cola.

Ο Γιάννης Χήτος δέχτηκε έντονο φλερτ και από την κορυφαία πολυεθνική στο χώρο του αναψυκτικού και του νερού, αλλά και από πολλές ακόμη εταιρείες, αλλά αποφάσισε (με «ηπειρώτικη επιμονή», θα λέγαμε) να συνεχίσει την πορεία του μόνος. Και όχι μόνο αυτό. Θα θυμάστε από το αφιέρωμά μας στην ιστορική μπίρα Fix, ότι ήταν αυτός, παρέα με τους αδελφούς Γκρέκη που ξαναέβγαλε τη μάρκα στην αγορά, χτυπώντας στα ίσα τον κολοσσό της ζυθοποιίας στην Ελλάδα, την «Αθηναϊκή».

Αλλά πάμε πίσω στο Ζαγόρι. Εκτός από τις δύο μονάδες εμφιάλωσης στους πρόποδες του όρους Μιτσικέλι, η «Χήτος ΑΒΕΕ» διαθέτει μια τρίτη βιομηχανική μονάδα, στη Βιομηχανική Περιοχή Ιωαννίνων, η οποία παράγει pet–performs και πλαστικά πώματα. Έτσι στηρίζει κατά απόλυτο τρόπο την εμφιάλωση του νερού της στα Ζαγοροχώρια, χωρίς να χρειάζεται να απευθύνεται σε τρίτους και ελέγχοντας πλήρως την ποιότητα του νερού της.

Η εμφιάλωση του νερού Ζαγόρι γίνεται με μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας, που επιτυγχάνουν την εμφιάλωση σε περιβάλλον απολύτως κλειστό και μικροβιολογικά στείρο σε λιγότερο από πέντε δευτερόλεπτα ανά φιάλη, χωρίς να μεσολαβεί σε κανένα στάδιο ανθρώπινος παράγοντας. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να εμφιαλώνονται περίπου 130.000 λίτρα νερό ανά ώρα!

Πάνω από 200 εργαζόμενοι και 1000 συνεργάτες

Όλα αυτά, βέβαια, δεν θα ήταν εφικτά χωρίς το ανθρώπινο δυναμικό της. Οι εργαζόμενοι στις 3 βιομηχανικές μονάδες της εταιρείες ξεπερνούν σήμερα τους 200, ενώ –μαζί με διάφορους εξωτερικούς συνεργάτες, όπως οδηγούς φορτηγών και άλλους εξωτερικούς συνεργάτες τους οποίους απασχολεί καθημερινά- ο αριθμός των ελληνικών οικογενειών που ζουν από το Ζαγόρι φτάνει τις 1.200!

Η κρίση δεν επηρεάζει τον κ. Χήτο, όπως απέδειξε και η δυναμική του κίνηση με την Fix. Όπως ο ίδιος έχει σημειώσει και παλαιότερα: «Είμαι από τους ανθρώπους που τους αρέσει να βλέπουν πάντα το ποτήρι μισογεμάτο. Δε χρειάζονται συμβουλές, αλλά αισιοδοξία και κυρίως προσπάθεια. Ας κάνει, λοιπόν, ο καθένας μας, από τον χώρο στον οποίο δραστηριοποιείται, το καλύτερο που μπορεί. Σίγουρα, δεν πρέπει να τα παρατήσουμε, επομένως δε μένει παρά να το παλέψουμε».

Τα νούμερα προς το παρόν κινούνται σε ικανοποιητικά επίπεδα. Τζίροι κοντά στα 50 εκατ. ευρώ και κέρδη προ φόρων πάνω από 5 εκατ. ευρώ είναι ποσά διόλου ευκαταφρόνητα. Ειδικά για μια επιχείρηση που δεν χρωστά πουθενά. Ακόμη και τις μονάδες εμφιάλωσης τις έφτιαξε χωρίς καν να πάρει μια επιχορήγηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση! Την ίδια ώρα, οι εξαγωγές του εμφιαλωμένου νερού ανέρχονται ήδη στο 8%-10% του συνόλου της παραγωγής της. Οι χώρες στις οποίες εξάγεται το Ζαγόρι είναι η Αλβανία, η ΠΓΔΜ, το Κόσοβο, η Ολλανδία, η Γερμανία, οι ΗΠΑ, ενώ πρόσφατα προστέθηκε και η Κύπρος.

Για την τελευταία της αυτή εξόρμηση, αφήνουμε τον αντιπρόεδρο της «Χήτος ΑΒΕΕ» τον κ. Νίκο Χήτο να κλείσει το αφιέρωμά μας με μια δήλωση περί επιχειρηματικής εξωστρέφειας –σαν αυτές που προωθούμε με την στήλη μας «Ψωνιζούμε Ελληνικά» από την πρώτη στιγμή: «Με τη στρατηγική αυτή συνεργασία στρεφόμαστε σε μια δυναμική και ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά, όπως αυτή της Κύπρου. Στη δύσκολη συγκυρία που διανύουμε, η εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων με ποιοτικά και αξιόπιστα προϊόντα γίνεται ακόμη πιο επιτακτική».