Σιδενόρ: Η μεγαλύτερη ελληνική βιομηχανία παραγωγής προϊόντων χάλυβα

Από τον Παναγιώτη Χριστόπουλο

Το 1937, ο Μιχάλης Στασινόπουλος από την Τεγέα ίδρυσε στον Ταύρο, παρέα με τα αδέλφια του Γιάννη και Ηλία, ένα εργοστάσιο που έφτιαχνε σωλήνες, οικιακά σκεύη και υδραυλικά είδη. Όταν μετά από λίγα χρόνια ήλθε ο πόλεμος, το εργοστάσιο στήριξε τον Ελληνικό Στρατό. Σήμερα λειτουργεί σαν μουσείο, στεγάζοντας το Ελληνικό Κέντρο Μετάλλου. Ήταν ο χώρος απ’ όπου ξεκίνησε η τεράστια ιστορία της Βιοχάλκο, της εταιρείας που –ούτε λίγο, ούτε πολύ- πραγματοποιεί το 10% των εξαγωγών της χώρας μας!

Η Βιοχάλκο, βέβαια, είναι ένας κολοσσός που έχει περίπου 80 θυγατρικές εταιρείες, σε Ελλάδα και σε εξωτερικό, ασχολείται με το αλουμίνιο, το χάλυβα, τα καλώδια, το χαλκό, τις ενεργειακές λύσεις και ό,τι αυτές οι βιομηχανίες φέρνουν μαζί. Θα ήταν ματαιοπονία να επιχειρήσουμε να χωρέσουμε όλες τις δραστηριότητές της στον χώρο που διαθέτει η στήλη μας «Ψωνίζουμε Ελληνικά». Προτιμήσαμε, λοιπόν, να ασχοληθούμε προς το παρόν με ένα μόνο από τα παρακλάδια της, την Σιδενόρ, τον όμιλο παραγωγής και εμπορίας προϊόντων χάλυβα της Βιοχάλκο, δηλαδή, που με τη σειρά της έχει 36 δικές της θυγατρικές ή συγγενείς εταιρείες!

Μισός αιώνας ιστορίας

Ο Μιχάλης Στασινόπουλος ήταν από τους πρωτοπόρους της ελληνικής βιομηχανικής ανάπτυξης μετά τον πόλεμο και μάλιστα η εταιρεία του μπήκε ήδη από το 1947 στο Χρηματιστήριο των Αθηνών. Στην αρχή της δεκαετίας του ’50 πήρε το όνομα Βιοχάλκο, όταν άρχισε να δραστηριοποιείται στην παραγωγή χαλκού, ενώ την επόμενη δεκαετία –με στρατηγικές συνεργασίες με ξένους επενδυτές- επεκτάθηκε και στις υπόλοιπες δραστηριότητές της.

Το 1962 οι δουλειές του Μιχάλη Στασινόπουλου έφτασαν στην Θεσσαλονίκη, με την ίδρυση της «Βιοχάλκο – Σάνιτας, Ελληνική Βιομηχανία Σωλήνων, Ειδών Υγιεινής και Θερμάνσεως ΑΕ» που λίγο αργότερα μετονομάστηκε σε «Χαλυβουργία Βορείου Ελλάδος» και από το 1979 μέχρι σήμερα λέγεται Σιδενόρ. Δύο χρόνια μετά την ίδρυσή της, ο Μιχάλης Στασινόπουλος έφυγε από τη ζωή και τα ηνία ανέλαβε ο γιός του Νίκος, που ηγείται της εταιρείας –όπως και των υπολοίπων του ομίλου Βιοχάλκο- μέχρι και σήμερα.

Στον μισό αιώνα που πέρασε από την ίδρυσή της, η Σιδενόρ έγινε ο μεγαλύτερος παραγωγός προϊόντων χάλυβα στην Ελλάδα και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με 36 θυγατρικές και συγγενείς εταιρίες και μια ισχυρή παραγωγική βάση με εργοστάσια στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Π.Γ.Δ.Μ. και τη Ρωσία.

Εμμονή στην ποιότητα

Με τα προϊόντα της να παίζουν σημαντικό ρόλο στις κατασκευές, η εταιρεία του Νίκου Στασινόπουλου δεν θα διακινδύνευε με τίποτε την ποιότητά τους. Από νωρίς εισήγαγε συστήματα πιστοποίησης και ήταν πρωτοπόρος σε πλήθος άλλους ελέγχους. Για παράδειγμα, το 1997 έγινε η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που εφάρμοσε τον έλεγχο ραδιενέργειας σε όλο τον εισερχόμενο σίδηρο.

Όταν το 2000 σφράγισε με τα αρχικά “SD” όλες τις ράβδους του χάλυβα οπλισμού που κατασκευάζει, αυτό το σύμβολο έγινε σύμβολο της ποιότητας για την ελληνική και την ευρωπαϊκή αγορά. Είναι, ίσως, λίγο δύσκολο να εκτιμήσουμε τη συμβολή της Σιδενόρ στην καθημερινή μας ζωή, αφού τα προϊόντα της δεν τα βλέπουμε, ούτε ερχόμαστε σε επαφή μαζί τους. Αλλά αρκεί να σκεφτούμε πως το ταβάνι πάνω από το κεφάλι μας, η γέφυρα που διασχίζουμε για να πάμε στη δουλειά μας καθημερινά, το γραφείο όπου δουλεύουμε κρύβουν στην καρδιά τους τις ράβδους ή τα πλέγματά της.

Οι άνθρωποι πίσω από το μέταλλο

Για τον όμιλο σήμερα εργάζονται πάνω από 3.000 άνθρωποι, οι περισσότεροι από τους οποίους στα εργοστάσια της εταιρείας στην Ελλάδα. Η «μητέρα» εταιρεία, η Σιδενόρ ΑΕ απασχολεί 364 ανθρώπους. Από αυτούς το 87% εργάζεται στην επιχείρηση πάνω από 5 χρόνια. Το 34% των εργαζομένων της έχει πτυχίο Ανώτερης ή Ανώτατης Σχολής και από αυτούς το 24% έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών.

Ψυχή της επιχείρησης είναι, φυσικά, ο Νίκος Στασινόπουλος. Είναι ένας άνθρωπος που κρατάει χαμηλό προφίλ, τόσο χαμηλό ώστε οι περισσότεροι Έλληνες να μην τον γνωρίζουν καν, μολονότι είναι ένας από τους πλουσιότερους συμπατριώτες μας. Αλλά κι αυτοί που έχουν ακούσει το όνομά του, δεν έχουν δει πολλές φορές το πρόσωπό του, αφού κυκλοφορούν ελάχιστες φωτογραφίες του. Ο κ. Στασινόπουλος δεν εμφανίζεται σε κοσμικές εκδηλώσεις και προτιμά να περνά το χρόνο του στα εργοστάσια των εταιρειών του, με τους συνεργάτες του.

Όχι τυχαία, λοιπόν, κυκλοφορούν και μερικοί θρύλοι γι’ αυτόν. Όπως, για παράδειγμα, ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια κυκλοφορούσε σχεδόν αποκλειστικά με τα μέσα μαζικής μεταφοράς... Ή, ότι ακόμη και σήμερα στεναχωριέται αν εμφανιστεί σε κάποιο από τα εργοστάσιά του και τον αναγνωρίσουν αμέσως!

Δεν είναι και εντελώς ακατόρθωτος, πάντως, ο στόχος του, να μην τον ξέρουν όλοι οι υπάλληλοί του. Αν σκεφτεί κανείς πως μόνο στην Ελλάδα η εταιρεία διαθέτει 7 εργοστάσια (και άλλα 2 στη Βουλγαρία συν ένα στην ΠΓΔΜ)…

Το μέγεθος της εταιρείας

Είναι λίγο άχαρο να μιλάμε για το τι κατασκευάζεται στο καθένα από αυτά. Η βιομηχανία του μετάλλου δεν έχει την αίγλη των καλλυντικών ή της μόδας ή και των τροφίμων, των προϊόντων δηλαδή που συνήθως σας παρουσιάζουμε από την στήλη μας «Ψωνίζουμε Ελληνικά». Και τα προϊόντα της Σιδενόρ δεν θα τα βρει κανείς στα ράφια του σούπερ μάρκετ ή στα εμπορικά κέντρα, δεν είναι πράγματα που αναγνωρίζουμε με τη μία και πρέπει να μάθουμε να τα προτιμούμε από τα αντίστοιχα ξένα.

Αλλά αρκεί που γνωρίζουν καλά την εταιρεία και τη φιλοσοφία της οι πολιτικοί μηχανικοί και οι εργολάβοι. Για την δική μας στήλη, η ιστορία της εταιρείας και τα μεγέθη της είναι αρκετά για να δείξουν πως η Ελλάδα, αν θέλει, μπορεί να έχει βιομηχανία –και μάλιστα βαριά. Και η Σιδενόρ είναι ένα άριστο παράδειγμα, γιατί δεν επαναπαύεται στην ιστορία της, ούτε επαφίεται στη δύναμη της μητρικής Βιοχάλκο. Επενδύει συνεχώς στο μέλλον της και γίνεται όλο και πιο δυνατή. Από το 1998, ο Όμιλος έχει πραγματοποιήσει επενδύσεις συνολικού ύψους άνω των 700 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση και επέκταση του εξοπλισμού του, για παράδειγμα.

Η οικονομική κρίση, βέβαια, που έχει χτυπήσει πολύ άσχημα τις κατασκευές και την οικοδομική δραστηριότητα, έφερε ζημίες για την εταιρεία τα τελευταία χρόνια. Είναι όμως η ίδια η κρίση που αναμένεται να φέρει πολλές επενδύσεις στον τομέα των κατασκευών τα έτη που ακολουθούν. Κι αν αναλογισθεί κανείς πως ήδη από το 2011, και παρά τις ζημίες της, η Σιδενόρ πέτυχε αύξηση του κύκλου εργασιών της, τόσο σε επίπεδο όγκου πωλήσεων, όσο και σε αξίες, καταλαβαίνει πως ήδη βρίσκεται με το ένα πόδι στην εκκίνηση για την Ελλάδα της επόμενης ημέρας.